WPI/200000/43/617/2020 - zatrudnianie zleceniobiorców spoza UE.

Pisma urzędowe
Status: Nieoceniane

Pismo z dnia 1 października 2020 r. Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych WPI/200000/43/617/2020 zatrudnianie zleceniobiorców spoza UE.

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (t.j, Dz. U. z 2019 r. poz. 1292 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r. poz. 266 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych odnosząc się do treści wniosku złożonego 11 sierpnia 2020 r. przez spółkę: spółka z ograniczoną odpowiedzialnością:

1.

uznaje za nieprawidłowe stanowisko Przedsiębiorcy w sprawie niepodlegania ubezpieczeniom społecznym przez obywateli państw obcych, z którymi Przedsiębiorca zamierza zawrzeć umowy zlecenia - zleceniobiorców spoza UE, osoby z Ukrainy, Republiki Białorusi, Federacji Rosyjskiej, Republiki Gruzji zatrudnione na podstawie zezwolenia na pracę sezonową oraz oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, na okres pracy wynoszący łącznie nie dłużej niż 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy,

2.

uznaje za nieprawidłowe stanowisko Przedsiębiorcy w sprawie niepodlegania ubezpieczeniom społecznym przez obywateli państw obcych, z którymi Przedsiębiorca zamierza zawrzeć umowy zlecenia - zleceniobiorców spoza UE, osoby z Ukrainy, Republiki Białorusi, Federacji Rosyjskiej, Republiki Gruzji zatrudnione na podstawie zezwolenia na pracę sezonową oraz oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi. na okres pracy wynoszący łącznie nie dłużej niż 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy, a którzy nie są rezydentami podatkowymi na terytorium Polski,

3.

uznaje za nieprawidłowe stanowisko Przedsiębiorcy w sprawie niepodlegania ubezpieczeniom społecznym przez obywateli państw obcych, z którymi Przedsiębiorca zamierza zawrzeć umowy zlecenia - zleceniobiorców spoza UE, osoby z Republiki Białorusi, Republiki Gruzji, Federacji Rosyjskiej, Ukrainy, Republiki Azerbejdżanu, Republiki Uzbekistanu, które uzyskały zezwolenie typu A na pobyt czasowy i pracę cudzoziemca na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej,

4.

uznaje za nieprawidłowe stanowisko Przedsiębiorcy w sprawie niepodlegania ubezpieczeniom społecznym przez obywateli państw obcych, z którymi Przedsiębiorca zamierza zawrzeć umowy zlecenia - zleceniobiorców spoza UE, osoby z Republiki Białorusi, Republiki Gruzji, Federacji Rosyjskiej, Ukrainy, Republiki Azerbejdżanu, Republiki Uzbekistanu, które uzyskały zezwolenie typu A na pobyt czasowy i pracę cudzoziemca na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, a którzy nie są rezydentami podatkowymi na terytorium Polski,

5.

uznaje za nieprawidłowe stanowisko Przedsiębiorcy w sprawie niepodlegania ubezpieczeniom społecznym przez obywateli państw obcych, z którymi Przedsiębiorca zamierza zawrzeć umowy zlecenia - zleceniobiorców spoza UE, osoby z Republiki Białorusi, Republiki Gruzji, Federacji Rosyjskiej, Ukrainy, Republiki Azerbejdżanu, Republiki Uzbekistanu, które uzyskały zezwolenie na pracę i pobyt czasowy do trzech lat,

6.

uznaje za nieprawidłowe stanowisko Przedsiębiorcy w sprawie niepodlegania ubezpieczeniom społecznym przez obywateli państw obcych, z którymi Przedsiębiorca zamierza zawrzeć umowy zlecenia - zleceniobiorców spoza UE, osoby z Republiki Białorusi, Republiki Gruzji, Federacji Rosyjskiej, Ukrainy, Republiki Azerbejdżanu, Republiki Uzbekistanu, które uzyskały zezwolenie na pracę i pobyt czasowy do trzech lat, a którzy nie są rezydentami podatkowymi na terytorium Polski,

7.

uznaje za nieprawidłowe stanowisko Przedsiębiorcy w sprawie niepodlegania ubezpieczeniom społecznym przez obywateli państw obcych, z którymi Przedsiębiorca zamierza zawrzeć umowy zlecenia - zleceniobiorców spoza UE, osoby z Republiki Białorusi, Republiki Gruzji, Federacji Rosyjskiej, Ukrainy, Republiki Uzbekistanu na tzw. "pracę sezonową",

8.

uznaje za nieprawidłowe stanowisko Przedsiębiorcy w sprawie niepodlegania ubezpieczeniom społecznym przez obywateli państw obcych, z którymi Przedsiębiorca zamierza zawrzeć umowy zlecenia - zleceniobiorców spoza UE, osoby z Republiki Białorusi, Republiki Gruzji, Federacji Rosyjskiej, Ukrainy, Republiki Uzbekistanu na tzw. "pracę sezonową", a którzy nie są rezydentami podatkowymi na terytorium Polski.

UZASADNIENIE

Wnioskiem złożonym 11 sierpnia 2020 r., uzupełnionym pismem z 7 września 2020 r. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (zwana dalej "Przedsiębiorcą") wystąpił o Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (zwany dalej "Zakładem") o wydanie interpretacji indywidualnej wtrybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców.

Przedsiębiorca wskazał, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej ma zamiar zatrudniać na podstawie umowy zlecenia:

1. Zleceniobiorców spoza UE, osoby z Ukrainy, Republiki Białorusi, Federacji Rosyjskiej, Republiki Gruzji na podstawie § 2 Rozporządzenia Ministra rodziny, pracy i polityki społecznej z dnia 8 grudnia 2017 r. Dz. U. z 2017 r. poz. 2349 w sprawie państw, do których obywateli stosuje się niektóre przepisy dotyczące zezwolenia na pracę sezonową oraz przepisy dotyczące oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, na okres pracy wynoszący łącznie nie dłużej niż 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy.

2. Zleceniobiorców spoza UE, osoby z Ukrainy, Republiki Białorusi, Federacji Rosyjskiej, Republiki Gruzji na podstawie § 2 Rozporządzenia Ministra rodziny, pracy i polityki społecznej z dnia 8 grudnia 2017 r. Dz. U. z 2017 r. poz. 2349 w sprawie państw, do których obywateli stosuje się niektóre przepisy dotyczące zezwolenia na pracę sezonową oraz przepisy dotyczące oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, na okres pracy wynoszący łącznie nie dłużej niż 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy, a którzy nie są rezydentami podatkowymi na terytorium Polski.

3. Zleceniobiorców spoza UE, osoby z Republiki Białorusi, Republiki Gruzji, Federacji Rosyjskiej, Ukrainy, Republiki Azerbejdżanu, Republiki Uzbekistanu, które uzyskały zezwolenie typu A na pobyt czasowy i pracę cudzoziemca na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej - na podstawie art. 10 ust. 2 pkt 3 i 88 pkt 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 r. oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego.

4. Zleceniobiorców spoza UE, osoby z Republiki Białorusi, Republiki Gruzji, Federacji Rosyjskiej, Ukrainy, Republiki Azerbejdżanu, Republiki Uzbekistanu, które uzyskały zezwolenie typu A na pobyt czasowy i pracę cudzoziemca na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej - na podstawie art. 10 ust. 2 pkt 3 i 88 pkt 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 r. oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego, a którzy nie są rezydentami podatkowymi na terytorium Polski.

5. Zleceniobiorców spoza UE, osoby z Republiki Białorusi, Republiki Gruzji, Federacji Rosyjskiej, Ukrainy, Republiki Azerbejdżanu, Republiki Uzbekistanu, które uzyskały zezwolenie na pracę 1 pobyt czasowy do trzech lat - na podstawie art. 114, art. 98 ust. 1 i 2, art. 104, art. 118 ust. 1, art. 240 pkt 1, art. 242 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach.

6. Zleceniobiorców spoza UE, osoby z Republiki Białorusi, Republiki Gruzji, Federacji Rosyjskiej, Ukrainy, Republiki Azerbejdżanu, Republiki Uzbekistanu, które uzyskały zezwolenie na pracę i pobyt czasowy do trzech lat - na podstawie art. 114, art. 98 ust. 1 i 2, art. 104, art, 118 ust. 1, art. 240 pkt 1, art. 242 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, a którzy nie są rezydentami podatkowymi na terytorium Polski.

7. Zleceniobiorców spoza UE, osoby z Republiki Białorusi, Republiki Gruzji, Federacji Rosyjskiej, Ukrainy, Republiki Uzbekistanu, na podstawie art. 88n-88y ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 r. oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego - tzw. "praca sezonowa".

8. Zleceniobiorców spoza UE, osoby Republiki Białorusi, Republiki Gruzji, Federacji Rosyjskiej, Ukrainy, Republiki Uzbekistanu, na podstawie art. 88n-88y ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 r. oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego - tzw. "praca sezonowa", a którzy nie są rezydentami podatkowymi na terytorium Polski.

Przedsiębiorca jest pracodawcą, działającym jako spółka prawa handlowego, posiada czynny wpis do Rejestru Przedsiębiorców, Na podstawie umów zleceń ma zamiar zatrudniać w ramach umowy zlecenia obywateli z Republiki Białorusi, Republiki Gruzji, Federacji Rosyjskiej, Ukrainy, Republiki Azerbejdżanu, Republiki Uzbekistanu, którzy nie posiadają i nie będą posiadać kart stałego pobytu na terytorium RP w sposób opisany w pkt 1,2,3,4 wniosku, a zatem z pobytem czasowym od 1 miesiąca do 3 lat. Zatem ich pobyt nie będzie miał charakteru stałego lub nie są rezydentami podatkowymi na terytorium Polski. W zależności od legalizacji pobytu cudzoziemcy przebywać będą na podstawie stosownych wiz lub na podstawie tzw. "ruchu bezwizowego" lub innych podstaw legalnego pobytu wymaganych przepisami prawa. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Przedsiębiorca zawiera umowy handlowe oraz świadczenia usług pracowniczych z partnerami biznesowymi, których siedziba znajduje się na terytorium RP. Zleceniobiorcy Przedsiębiorcy będą wykonywać czynności zlecenia zgodnie z zawartymi umowami z partnerami biznesowymi Płatnika.

Przedsiębiorca wskazał, że zawierając umowy zlecenia z cudzoziemcami zatrudnionymi w sposób opisany powyżej, a zatem z pobytem mającym charakter tymczasowy, dokonywać będzie zgłoszenia tych osób do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i odprowadza składki, o których mowa w ustawie o SUStj. składki zdrowotne i zaliczki na podatek dochodowy.

Przedsiębiorca wnosi o wydanie interpretacji, czy zatrudnieni w przyszłości przez Przedsiębiorcę obywateie osoby z Republiki Białorusi, Republiki Gruzji, Federacji Rosyjskiej, Ukrainy, Republiki Azerbejdżanu, Republiki Uzbekistanu, w sposób opisany w punkcie 1,2,3,4 z którymi Przedsiębiorca ma zamiar zawrzeć umowy zlecenia, których to pobyt w Polsce ma charakter czasowy (tj. pobyt nie ma charakteru stałego) podlegają obowiązkowi ubezpieczenia społecznego w Polsce w świetle Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych?

Dodatkowo, wykonując wezwanie Organu Rentowego z dnia 26 sierpnia 2020 r., w uzupełnieniu przedstawionego we wniosku opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, Przedsiębiorca pismem z 7 września 2020 r. poniżej wskazał, co następuje:

1.

Wniosek z dnia 6 sierpnia 2020 r. dotyczy wydania interpretacji indywidualnej w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym odwołującego dotyczy stanu przyszłego;

2.

Intencją Sp. z o.o. jest uzyskanie indywidualnej interpretacji w zakresie wszystkich przedstawionych we wniosku zdarzeń przyszłych (od 1 do 8), Wskazane zdarzenia przyszłe dotyczą również uzasadnienia wniosku;

3.

Wnioskodawca, zawierając umowy zlecenia z cudzoziemcami zatrudnionymi w sposób opisany w punktach od 1 do 8, a zatem z pobytem nie mającym charakteru stałego, dokonywać będzie zgłoszenia tych osób do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i odprowadzać składki, o których mowa w ustawie o SUS tj. składki zdrowotne i zaliczki na podatek dochodowy na podstawie zawartych umów zlecenia;

4.

Umowy zlecenia zawierane z obcokrajowcami będą odpłatne oraz będą stanowiły przychód z tytułu wykonywanej umowy zlecenia w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stanowisko Przedsiębiorcy przedstawia się następująco:

Zatrudnieni w przyszłości przez Przedsiębiorcę obywatele osoby z Republiki Białorusi, Republiki Gruzji, Federacji Rosyjskiej, Ukrainy, Republiki Azerbejdżanu, Republiki Uzbekistanu, w sposób opisany jak wyżej w punkcie 1,2,3,4 z którymi Przedsiębiorca będzie zawierał umowy zlecenia, których to pobyt w Polsce ma charakter tymczasowy (tj. pobyt nie ma charakteru stałego), którzy nie posiadają kart stałego pobytu-na podstawie art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r., 1442, dalej Ustawa SUS) nie podlegają ubezpieczeniom społecznym określonym w ustawie SUS.

Stanowisko Przedsiębiorcy oparte jest na treści art. 5 ust. 2 ustawy SUS, który stanowi, że: "Nie podlegają ubezpieczeniom społecznym określonym w ustawie obywatele państw obcych, których pobyt na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej nie ma charakteru stałego i którzy są zatrudnieni w obcych przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych, misjach, misjach specjalnych lub instytucjach międzynarodowych, chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej."

Zgodnie z treścią art. 1 ustawy SUS:

Ubezpieczenia społeczne obejmują:

1)

ubezpieczenie emerytalne,

2)

ubezpieczenia rentowe,

3)

ubezpieczenie w razie choroby i macierzyństwa, zwane dalej "ubezpieczeniem chorobowym",

4)

ubezpieczenie z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, zwane dalej "ubezpieczeniem wypadkowym".

Według Przedsiębiorcy zakresem przedmiotowym art. 5 ust. 2 SUS są objęci zarówno obywatele państw obcych zatrudnieni w placówkach wymienionych w tym przepisie (niezależnie od charakteru ich pobytu na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej), jak również obywatele państw obcych niezatrudnienia w takich placówkach, o ile tylko ich pobyt na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej nie ma i będzie miał charakteru stałego.

Opinia Przedsiębiorcy jest w pełni zgodna z ugruntowaną wieloletnią linią orzeczniczą sądów polskich, w szczególności Sądu Najwyższego, który wielokrotnie podejmował to zagadnienie, za każdym razem orzekając w sposób zgodny ze stanowiskiem Wnioskodawcy (zob. w szczególności wyroku Sądu Najwyższego z dnia 6 września 2011 r. (I UK 60/11), wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 czerwca 2011 r. (III UK 215/10), wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 stycznia 2007 r. (I UK 225/06), wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 2008 r. (I UK 303/07),wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 stycznia 2009 r. (II UK 116/08)).

W szczególności Przedsiębiorca opiera swoją wykładnie na stwierdzeniu zawartym w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 6 stycznia 2009 r. (II UK 116/08), zgodnie z którym art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych powinien być odczytywany w ten sposób, że nie podlegają ubezpieczeniom społecznym określonym w ustawie po pierwsze - obywatele państw obcych, których pobyt na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej nie ma charakteru stałego i po drugie - obywatele państw obcych, którzy są zatrudnieni w placówkach wymienionych w drugim członie tego przepisu. W konsekwencji oznacza to, że zakresem przedmiotowym art. 5 ust. 2 ustawy systemowej są objęci zarówno obywatele państw obcych zatrudnieni w placówkach wymienionych w tym przepisie (niezależnie od charakteru ich pobytu na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej), jak również obywatele państw obcych niezatrudnieni w takich placówkach, o ile ich pobyt nie ma charakteru stałego.

Na uwagę zasługuje również wyroku Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 2008 r. (I UK 303/07), zgodnie z którym wykładnia art. 5 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie daje podstaw do uznania, iż poprzez użycie w tym przepisie spójnika "i" zawiera on koniunkcję oznaczającą wymóg łącznego spełnienia dwóch przesłanek niepodlegania obowiązkowi ubezpieczenia społecznego przez obywateli państw obcych (ci, którzy spełniają po pierwsze - warunek braku stałego pobytu na obszarze Państwa polskiego i po drugie-warunek zatrudnienia w wymienionych placówkach). Sąd Najwyższy uznał, że użycie w art. 5 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych spójnika "i" stanowi koniunkcję (złączenie) dwóch zdań, odnoszących się do niezależnych od siebie dwóch kategorii określonych w nim osób, niepodlegających obowiązkowi ubezpieczenia społecznego) ci, których pobyt na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej nie ma charakteru stałego i ci, którzy są zatrudnieni w wymienionych placówkach niezależnie od charakteru pobytu na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej). Wyroki zapadłe w powołanych sprawach wydane zostały w oparciu o tożsamy stan faktyczny i w oparciu o te same przepisy prawa.

Zatem w przedmiotowej sprawie, stanowisko Przedsiębiorcy jest zbieżne z ugruntowaną linią orzecznictwa Sądu Najwyższego. Przedsiębiorca nie ma więc obowiązku odprowadzania składek z ubezpieczenia społecznego, o których mowa w ustawie SUS w przypadku obecnie oraz w przyszłości zatrudnianych cudzoziemców, ponieważ zatrudnienie cudzoziemców następuje na pobyt czasowy, nie mający charakteru stałego, a zatrudnieni obecnie i w przyszłości cudzoziemcy nie posiadają i nie będą posiadać kart stałego pobytu.

Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 3 kwietnia 2013 r., III AUa 1089/12 wskazał, że "z faktu posiadania karty stałego pobytu daje się wyprowadzić domniemanie, że pobyt cudzoziemca na terytorium Polski ma charakter stały lecz strona może w procesie wykazać okoliczności przeciwne w celu obalenia domniemania".

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład zważył, co następuje:

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym i opłacania składek na te ubezpieczenia zostały uregulowane w treści ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 12 ust. 1 oraz art. 13 pkt 2 przywołanej ustawy, osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy. Zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy, zleceniobiorcy mogą podlegać ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie, na swój wniosek.

Przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie uzależniają objęcia ubezpieczeniami społecznymi od posiadanego obywatelstwa, miejsca zamieszkania czy pobytu, jak również od tego przez jaki czas praca jest świadczona (czy przez okres do 6 miesięcy czy też do 3 lat). Dla objęcia tymi ubezpieczeniami istotne są natomiast:

1.

fakt zawarcia z polskim podmiotem np. umowy zlecenia, czyli umowy rodzącej zgodnie z przepisami obowiązek ubezpieczeń społecznych oraz

2.

wykonywanie pracy w ramach tej umowy na obszarze Polski.

Zatem generalną zasadą jest, że obywatele państw obcych przebywający na obszarze Polski i wykonujący tutaj zatrudnienie podlegają ubezpieczeniom społecznym na podstawie przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Na obowiązek ubezpieczenia społecznego nie ma wpływu, że dana osoba posiada obywatelstwo innego państwa, czy też jest bezpaństwowcem. Rozstrzygając, czy dana osoba winna podlegać obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu, należy ustalić, czy osoba ta posiada jeden z tytułów ubezpieczenia wymienionych w ww. art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Jednocześnie w art. 5 ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, wskazano dwie grupy podmiotów, co do których nie maja zastosowania przepisy ustawy, tj.

1.

rolników (pod warunkiem, że nie podlegają oni obowiązkowi ubezpieczeń społecznych na podstawie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) oraz

2.

obywatele państw obcych, których pobyt na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej nie ma charakteru stałego i którzy są zatrudnieni w obcych przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych, misjach, misjach specjalnych lub instytucjach międzynarodowych, o ile umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej. Oznacza to, że osoby wskazane w art. 5 ust. 2 ustawy, z tytułu zatrudnienia w Polsce, nie będą podlegali polskiemu ustawodawstwu w zakresie ubezpieczeń społecznych, jeśli zastosowanie polskich przepisów w tym zakresie, jako prawo nadrzędne, wyklucza ratyfikowana umowa międzynarodowa, której Polska jest stroną lub prawo wspólnotowe.

Z treści złożonego wniosku z 6 sierpnia 2020 r. o wydanie interpretacji, jak również z pisma z 7 września 2020r. uzupełniającego wniosek, nie wynika jednakże, iż taka sytuacja będzie miała miejsce,

Zatem, w myśl powyżej powołanego art. 5 ust. 2 ustawy, cudzoziemiec może uniknąć obowiązku ubezpieczeń społecznych w Polsce, jedynie w przypadku, gdy wykaże, iż pozostaje w grupie podmiotów wyłączonych z tego obowiązku tzn. jego pobyt w Polsce nie ma charakteru stałego i świadczy pracę w obcym przedstawicielstwie dyplomatycznym, urzędzie konsularnym, misji, misji specjalnej lub instytucji międzynarodowej. Przy czym sytuacja dotycząca cudzoziemców pracujących ww. instytucjach, jest - jak się zdaje oczywista. Natomiast w sytuacji, gdy mamy do czynienia z cudzoziemcem nie zatrudnionym w ww. instytucjach, ale świadczącym pracę lub prowadzącym działalność gospodarczą na terytorium Polski (tj, posiadającym zgodnie z ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych tytuł do podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, których zamknięty i wyczerpujący katalog zawiera art. 6 tej ustawy), to w celu uchylenia się od omawianego obowiązku, musi on skutecznie zakwestionować tytuł podlegania ubezpieczeniom społecznym ("podstawę ubezpieczenia") poprzez zaprzeczenie faktowi, że jego pobyt na terytorium Polski ma charakter stały.

Powyższe znajduje potwierdzenie w ugruntowanej w tym zakresie linii orzeczniczej polskich sądów przykładowo:

1. Sąd Najwyższy w wyroku z 6 września 2011 r. sygn. akt I UK 60/11 wskazał: "W najnowszym orzecznictwie, dokonując pogłębionej wykładni art. 5 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Sąd Najwyższy przyjął, iż punktem odniesienia dla wyjaśnienia kwestii, czy pobyt cudzoziemca nie ma charakteru stałego jest wymieniony w tym przepisie obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym. Skoro ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych określa zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym, to podlegają nim także obywatele państw obcych, którzy podejmują działalność stanowiącą podstawę objęcia ich obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. W żadnej mierze art. 5 ust. 2 ustawy nie zmienia podstawowej reguły stanowiącej, że obowiązek ubezpieczenia społecznego - również wobec obywateli państw obcych - powstaje między innymi z chwilą rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności (art. 13 pkt 4 ustawy). Dlatego charakter pobytu (stały, albo niestały) należy odnosić w relacji do powszechnego obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, czyli do podstawy ubezpieczenia. Ten charakter nie zależy w konsekwencji od tego, jaki zamiar, co do okresu przebywania w Polsce, przejawia cudzoziemiec (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 września 2009 r., II UK 11/09, OSNP 2011 nr 9-10, poz. 134). Stały pobyt w rozumieniu art. 5 ust. 2 ustawy systemie ubezpieczeń społecznych podlega zatem ocenie w zależności od realizacji działalności, z której wynika ustawowy obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym. Stały pobyt to pobyt niezmienny w danym okresie, czyli w okresie realizacji podstawy ubezpieczenia, przy czym nie ma większego znaczenia okoliczność dotycząca tego, jaką administracyjną gwarancję prowadzenia działalności lub zapewnienie pobytu miał w Polsce obywatel państwa obcego. (...). O tym, czy dany pobyt ma charakter stały nie decyduje więc stały pobyt w sensie "długotrwałości i stałości pobytu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej", albowiem w takim wypadku wyłączeniu z ubezpieczeń społecznych podlegaliby ci cudzoziemcy, których pobyt nie ma "takich cech", choć spełnialiby warunki podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym jako wspólnicy jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. W konsekwencji Sąd Najwyższy uznał w powołanym wyroku, że cudzoziemiec prowadzący pozarolniczą działalność jako wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością podlegał ubezpieczeniom społecznym na mocy art. 6 ust. 1 pkt 5 w związku z art. 8 ust. 6 pkt 4 i art, 5 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nawet, gdy przebywał w Polsce na podstawie zezwolenia na czas oznaczony". W uzasadnieniu ww. wyroku z 6 września 2011. Sąd Najwyższy wskazał, że kluczowe znaczenie dla zastosowania przepisu art. 5 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ma ustalenie jaki charakter ("stały" lub "niestały") ma pobyt obywatela państwa obcego na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.

II. Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w uzasadnieniu wyroku z 13 grudnia 2016 r. sygn. akt III AUa 1250/2016 wskazał: "(...) uzyskanie przez cudzoziemca zezwolenia na pobyt na czas oznaczony wcale nie przeczy stałemu pobytowi w rozumieniu art. 5 ust. 2 ustawy systemowej, jako że nawet taki pobyt jest również stały w sensie "niezmienny" w danym okresie czasu. (...) o tym czy dany pobyt ma charakter stały nie decyduje więc stały pobyt w sensie "długotrwałości i stałości pobytu na terenie Rzeczpospolitej Polskiej", albowiem w takim przypadku wyłączeniu z ubezpieczeń społecznych podlegali by ci cudzoziemcy, których pobyt nie ma "takich cech", choć spełnialiby warunki podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. (...) pobyt cudzoziemców, których zatrudnia lub zamierza zatrudniać wnioskodawca nie ma charakteru przypadkowego, okazjonalnego, ale jest ściśle związany z pojęciem działalności zarobkowej - czy to w formie umowy o pracę czy w drodze umowy zlecenia, a zatem rodzącej obowiązek ubezpieczenia społecznego w świetle przepisów art. 6 ust. 1 pkt 1 i 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. (...) Tak więc cudzoziemiec wykonujący pracę za granicą na rzecz polskiego pracodawcy nie podlega polskim ubezpieczeniom społecznym. W nawiązaniu do powyższego cudzoziemiec zatrudniony przez polskiego pracodawcę na podstawie umowy o pracę będzie - zgodnie z przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu) z tytułu umowy o pracę (art. 6 ust. 1 pkt 1). Natomiast cudzoziemiec wykonujący pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia będzie - w myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 oraz art. 11 ust. 2 w powiązaniu z art. 11 ust. 1 wymienionej ustawy - podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, zaś dobrowolnie - ubezpieczeniu chorobowemu".

III. Jak zauważył Sąd Najwyższy w wyroku z 12 lipca 2017 r. (sygn. II UK 295/16) "termin "nie podlegają ubezpieczeniom społecznym obywatele państw obcych, których pobyt na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej nie ma charakteru stałego", należy dekodować w powiązaniu z systemem ubezpieczenia społecznego, a nie przez odwoływanie się do przepisów o charakterze meldunkowym, ilościowym (...) punktem odniesienia dla wyjaśnienia kwestii, czy pobyt cudzoziemca nie ma charakteru stałego, jest wymieniony w tym przepisie obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym. Skoro ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych określa zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym, to podlegają im także obywatele państw obcych, którzy podejmują działalność stanowiącą podstawę objęcia ich obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. (...) Stały pobyt to pobyt niezmienny w danym okresie, czyli w okresie realizacji podstawy ubezpieczenia, przy czym nie ma większego znaczenia okoliczność dotycząca tego, jaką administracyjną gwarancję prowadzenia działalności lub zapewnienie pobytu miał w Polsce obywatel państwa obcego. (...) O tym, czy dany pobyt ma charakter stały nie decyduje więc stały pobyt w sensie "długotrwałości i stałości pobytu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej", albowiem w takim wypadku wyłączeniu z ubezpieczeń społecznych podlegaliby ci cudzoziemcy, których pobyt nie ma "takich cech'1, choć spełnialiby warunki podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym (...)."

IV. Wyrok Sądu Najwyższego z 1 października 2019 r. (sygn. I UK 194/18), w którym czytamy, że: "w orzecznictwie Sadu Najwyższego opartym na (...) wykładni art. 5 ust. 2 ustawy systemowej wyjaśniono, że o podleganiu albo niepodleganiu cudzoziemca ubezpieczeniom społecznym w Polsce z tytułu aktywności rodzącej taki obowiązek nie decyduje charakter dokumentu pobytowego, jakim legitymuje się cudzoziemiec ani nawet długość pobytu cudzoziemca, lecz okoliczność czy w okresie prowadzenia działalności stanowiącej tytuł podlegania ubezpieczeniom społecznym faktyczny pobyt na terytorium Rzeczypospolitej miał charakter stały czy też czasowy. Sąd Najwyższy opowiedział się bowiem wyraźnie za tym, by O zastosowaniu art. 5 ust. 2 ustawy systemowej decydowało to, gdzie w okresie wykonywania czynności stanowiących tytuł podlegania ubezpieczeniom społecznym znajduje się centrum interesów życiowych i zawodowych danej osoby, co z kolei należy analizować z perspektywy sposobu realizacji działalności, z której wynika ustawowy obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym (wyroki Sadu Najwyższego: z 6 września 2011 r., 1 UK 60/11, LEX nr 1102994; z 17 września 2009 r., II UK 11/09, OSNP 2011 nr 9-10, poz. 134). W tym ujęciu stały pobyt, o którym mowa w art. 5 ust. 2 ustawy systemowej, to pobyt niezmienny w okresie realizacji tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym (...)".

V. Wyrok Sadu Apelacyjnego we Wrocławiu z 13 listopada 2019 r. (sygn. Ili AUa 852/19), w którym w uzasadniając wyrok Sąd przywołał najnowsze orzecznictwo (patrz: wyrok SN z 12 lipca 2017 r., II UK 295/16, Legalis nr 1668835 - przywołany powyżej, por. też wyrok SN z 17 września 2009 r., II UK 11/09. LEX nr 794874), w którym Sąd Najwyższy, dokonując pogłębionej wykładni art. 5 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wskazał m.in.: "(...) W żadnej mierze art. 5 ust. 2 ustawy nie zmienia podstawowej reguły stanowiącej o obowiązku ubezpieczenia społecznego osób wykonujących pracę np. na podstawie umowy zlecenia. Dlatego charakter pobytu (stały albo niestały) należy odnosić w relacji do powszechnego obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, czyli do podstawy ubezpieczenia. Ten charakter nie zależy w konsekwencji od tego, jaki zamiar, co do okresu przebywania w Polsce, przejawia cudzoziemiec".

Zaznaczyć należy, że przywołane wyżej wyroki zostały wydane w oparciu o tożsamy stan faktyczny/zdarzenie przyszłe i w oparciu o te same przepisy prawa.

Z treści wniosku złożonego 11 sierpnia 2020 r., uzupełnionego pismem z 7 września 2020 r. wynika, że Przedsiębiorca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawiera umowy handlowe oraz świadczenia usług pracowniczych z partnerami biznesowymi, których siedziba znajduje się na terytorium Polski. Celem realizacji zawartych ww. umów zamierza zatrudniać na podstawie umowy zlecenia obywateli państw spoza Unii Europejskiej. Zlecone w ramach zawartych umów zlecenia, czynności będą wykonywane przez cudzoziemców, na rzecz partnerów biznesowych Przedsiębiorcy. Zawarte z cudzoziemcami umowy zlecenia będą odpłatne i dla zleceniobiorców będą stanowiły przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uprawnienie do wykonywania przez cudzoziemców pracy na terytorium RP będzie wynikało z różnych przesłanek formalnych (np. zezwolenie na pracę i pobyt czasowy, oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi). Przedsiębiorca podkreśla, że ich pobyt na terenie Polski będzie pobytem czasowym od 1 miesiąca do 3 lat (nie będzie miał charakteru stałego) lub nie są rezydentami podatkowymi na terytorium Polski, nie posiadają kart stałego pobytu. Przedsiębiorca zawierając ww. umowy zlecenia z cudzoziemcami zamierza zgłaszać te osoby do ubezpieczenia zdrowotnego oraz naliczać i odprowadzać składki zdrowotne i zaliczki na podatek dochodowy.

Zdaniem Przedsiębiorcy, osoby te nie będą podlegały ubezpieczeniom społecznym na zasadach właściwych dla zleceniobiorców wynikających z ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, gdyż ich pobyt na terenie Rzeczypospolitej Polskiej będzie pobytem czasowym, zatem nie będzie miał charakteru stałego - jako podstawę prawną przedstawionego stanowiska Przedsiębiorca wskazał przepis art. 5 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji, argumentując przedstawione stanowisko w sprawie, Przedsiębiorca, chcąc skutecznie zakwestionować tytuł podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, koncentruje się przede wszystkim na wykazaniu, że ich pobyt na terenie Polski, w okresie wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia, nie ma charakteru pobytu stałego.

Zakład nie podziela stanowiska Przedsiębiorcy w powyższej kwestii. Istotnym w tym miejscu jest stwierdzenie zawarte w wyroku Sadu Najwyższego, że "o tym czy dany pobyt ma charakter stały nie decyduje więc stały pobyt w sensie "długotrwałości i stałości pobytu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej", albowiem w takim wypadku wyłączeniu z ubezpieczeń społecznych podlegaliby ci cudzoziemcy, których pobyt nie ma "takich cech" choć spełnialiby warunki podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym "pobyt stały to pobyt niezmienny w danym okresie, czyli w okresie realizacji podstaw ubezpieczenia". Cudzoziemcy przez cały okres pobytu w Polsce, w ramach zawartych umów zlecenia, będą wykonywali czynności zlecone im przez Przedsiębiorcę. Pobyt cudzoziemców, których zamierza zatrudnić Przedsiębiorca nie ma charakteru przypadkowego, okazjonalnego, zatem jest ściśle związany z podjęciem w formie umowy zlecenia (odpłatnej) - działalności zarobkowej, która rodzi obowiązek ubezpieczenia społecznego w świetle przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Z powyższego jednoznacznie wynika, że w sytuacji opisanej w zdarzeniach przyszłych złożonego wniosku o indywidualna interpretację nie znajdzie zastosowania przepis art. 5 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji, cudzoziemcy zatrudnieni przez polskiego pracodawcę, którzy będą wykonywali pracę na podstawie umowy zlecenia na terytorium Polski będą - zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 oraz powiązanych art. 12 i art. 11 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - podlegali obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, zaś dobrowolnie-ubezpieczeniu chorobowemu, od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy (art. 13 ust, 2 ustawy).

W konsekwencji, stanowiska Przedsiębiorcy w zakresie przedstawionym w sentencji niniejszej decyzji uznać należy za nieprawidłowe.

POUCZENIE

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Przedsiębiorcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład wyłącznie w sprawie Przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest więżąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest więżąca dla Zakładu, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.

Opublikowano: www.zus.gov.pl