WPI/200000/43/583/2020 - Brak obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia wypłaconego z tytułu pełnienia funkcji członka komisji egzaminacyjnej.

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z 6 marca 20l8 r. - Prawo przedsiębiorców (tekst jedn.: Dz. U. z 201911 poz. 1292 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2020r. poz. 266 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym 28 lipca 2020r. przez Przedsiębiorcę (...) w sprawie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia wypłaconego z tytułu pełnienia funkcji członka komisji egzaminacyjnej.

Wnioskiem z 28 lipca 2020r. (zwany dalej "Przedsiębiorcą") wystąpiło do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (dalej zwany "Zakładem") z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców.

Przedsiębiorca wskazał, że. jest organizacją zrzeszającą (...) oraz osoby fizyczne i prawne, których działalność związana jest z szeroko pojętą dziedziną (...) zajmuje się m.in. inicjowaniem i propagowaniem najlepszych rozwiązań technicznych w polskiej, promowaniem nowoczesnych rozwiązań we wszystkich specjalnościach produkcji, przemysłu, dystrybucji, obrotu i użytkowania i oraz w dziedzinach pokrewnych, a także podnoszeniem i rozpowszechnianiem wiedzy w zakresie nowoczesnych rozwiązań służących produkcji, przesyłu, dystrybucji, obrotu oraz użytkowaniu planuje w ramach swojej działalności organizować egzaminy w zakresie spełnienia wymagań, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 28 kwietnia 2003 r. w związku z art. 54 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne w zakresie urządzeń które przeprowadzane będą przez egzaminatorów (członków komisji egzaminacyjnej) wykonujących czynności na podstawie aktu powołania przez Prezesa. Z członkami komisji nie będzie zawierana żadna umowa, zaś ich umocowanie będzie wynikało z aktu powołania Prezesa Przedmiotem czynności wykonywanych przez członków komisji będzie przeprowadzanie egzaminów i wypisywanie świadectw kwalifikacyjnych, w tym stwierdzanie posiadanych kwalifikacji zawodowych przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci, zaś tematyka egzaminu opracowywana będzie na podstawie zakresu wymaganej wiedzy niezbędnej do uzyskania kwalifikacji ujętych w ww. rozporządzeniu. Za przeprowadzony egzamin, członek komisji egzaminacyjnej otrzyma wynagrodzenie. Stawka wynagrodzenia ustalana będzie na podstawie uchwały zarządu (...) tj. według ilości przedegzaminowych osób i stawek przyjętych w uchwale.

Wobec powyższego, wątpliwość wnioskodawcy dotyczy ustalenia czy od wynagrodzeń wypłaconych członkom komisji egzaminacyjnych wykonujących swoje czynności na podstawie powołania przez Prezesa należy odprowadzić składki na ubezpieczenia społeczne.

Zdaniem Przedsiębiorcy, wynagrodzenie wypłacane członkom komisji egzaminacyjnej wykonujących swoje czynności na podstawie aktu powołania do pełnienia funkcji przez Prezesa nie podlega obowiązkowi ubezpieczenia społecznego i ubezpieczenia zdrowotnego.

UZASADNIENIE stanowiska Przedsiębiorcy:

Zgodnie z art. 54 ust. 1 i ust. 3 pkt 1 ustawy prawo energetyczne (Dz. U. 1997 r. Nr 54, poz. 348, tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 220) osoby zajmujące się eksploatacją sieci oraz urządzeń i instalacji określonych w przepisach, obowiązane są posiadać kwalifikacje potwierdzone świadectwem wydanym przez komisje kwalifikacyjne. Członkowie Komisji kwalifikacyjnych powoływani są (aktem powołania) przez Prezesa do treści ust. 6 powołanego przepisu, minister właściwy do spraw gospodarki, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw transportu oraz Ministrem Obrony Narodowej, określa, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby, o których mowa w ust. 1., w szczególności:

* rodzaje prac, stanowisk oraz instalacji, urządzeń i sieci, przy których eksploatacji jest wymagane posiadanie kwalifikacji;

* zakres wymaganej wiedzy niezbędnej do uzyskania potwierdzenia posiadanych kwalifikacji, odpowiednio do rodzaju prac, stanowisk oraz instalacji i urządzeń, o których mowa w pkt 1;

* tryb przeprowadzania postępowania kwalifikacyjnego;

* jednostki organizacyjne, przy których powołuje się komisje kwalifikacyjne, i tryb ich powoływania;

* wysokość opłat pobieranych za sprawdzenie kwalifikacji, o których mowa w pkt 2;

* wzór świadectwa kwalifikacyjnego.

Zatem, składy osobowe członków komisji egzaminacyjnych powołuje aktem powołania Prezes na podstawie art. 54 ust. 3 pkt 1 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 1059 z późn. zm.) oraz § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej (MGPiPS) z 28 kwietnia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci (Dz. U. Nr 89, poz. 828 z późn. zm.). Zasady stwierdzania posiadanych kwalifikacji dla osób przystępujących do egzaminów kwalifikacyjnych określa rozporządzenie MGPiPS z 28 kwietnia 2003 r. i art. 54 ust. 6 ustawy - Prawo energetyczne. Skład komisji egzaminacyjnych oraz konieczność przeprowadzenia egzaminu wynika z ww. aktów prawnych i jest ściśle określona przez ustawodawcę.

Obowiązkowo ubezpieczeniami społecznymi objęte są osoby wskazane w art. 6, 6a i 6b ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Katalog ten ma charakter zamknięty, zaś wyłączeń z obowiązku ubezpieczenia emerytalnego i rentowego ustawodawca dokonuje albo w sposób wyraźny {tak w odniesieniu m.in. do sędziów, prokuratorów, rolników), albo przez niewymienienie określonych grup osób na zamkniętej liście ubezpieczonych. W ten sposób ustawodawca zdecydował o wyłączeniu z ubezpieczenia m.in. osób świadczących usługi bez wynagrodzenia (w tym jako wolontariusze), utrzymujących się tylko z wykonywania umowy o dzieło, członków zarządu spółek handlowych pozostających wyłącznie w stosunku organizacyjnym, a niebędących wspólnikami tych spółek. W przepisach tych nie wymieniono również osób pełniących funkcję na podstawie powołania wykonujących funkcję członków komisji egzaminacyjnej przeprowadzających egzaminy kwalifikacyjne dla osób zajmujących się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci. Akt powołania nie stanowi na gruncie przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych tytułu do podlegania obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym. Zatem, wynagrodzenie uzyskane przez ww. osoby nie podlega składkom na ubezpieczenia społeczne.

Podobne stanowisko zajął Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku w decyzji w decyzji.

(...) oraz Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie oraz Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku w decyzji

W uzasadnieniu ww. decyzji Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, że członków komisji egzaminacyjnych do przeprowadzenia egzaminów kwalifikacyjnych dla osób zajmujących się eksploatacją urządzeń instalacji i sieci. Objęcie funkcji członka komisji egzaminacyjnej następuje na podstawie aktu powołania właściwego organu administracji publicznej, w tym przypadku Prezesa (...)

W związku z tym, że akt powołania nie stanowi, na gruncie przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych tytułu rodzącego obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym, to w konsekwencji od uzyskanego przez takie osoby wynagrodzenia z tytułu pełnienia funkcji członka, komisji egzaminacyjnej nie będą odprowadzane składki na ubezpieczenia społeczne.

Potrzeba powołania komisji egzaminacyjnej oraz szczególny tryb powoływania członków komisji egzaminacyjnych nie jest wynikiem decyzji podmiotu przeprowadzającego egzamin, lecz wynika z regulacji prawnych wprowadzonych przez ustawodawcę. Powołanie na stanowisko członka komisji przez organ administracji nie stanowi tytułu rodzącego obowiązek ubezpieczeń społecznych. Na podstawie powołania, między wnioskodawcą a członkiem komisji, powstaje stosunek członkostwa w komisji egzaminacyjnej, który nie rodzi obowiązku ubezpieczeń, a w konsekwencji przychód z tytułu wynagrodzenia za przeprowadzenie egzaminu nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i nie rodzi dla wnioskodawcy obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne.

Reasumując, zdaniem Przedsiębiorcy, gdy wyłączną podstawą do sprawowania funkcji członka komisji egzaminacyjnej i otrzymywania z tego tytułu wynagrodzenia jest akt powołania, członek komisji nie jest objęty z tego tytułu obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi. Powołanie tego rodzaju jest jedynie powołaniem do pełnienia funkcji i nie rodzi ono obowiązku ubezpieczenia społecznego.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład zważył, co następuje:

Zagadnienia dotyczące podlegania ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i chorobowemu) regulują przepisy ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z ww. ustawą, katalog osób za które płatnicy składek są zobowiązani obliczać i odprowadzać składki na ubezpieczenia społeczne został określony w art. 6. Dla rozstrzygnięcia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym konieczne jest ustalenie, czy dana osoba posiada jeden z tytułów ubezpieczenia określonych tym przepisem. We wskazanym art. 6 ust. 1 ustawodawca wymienił wszystkie podmioty objęte obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych. Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu podlegają osoby wymienione w art. 6 ust. 1 pkt 1, 3 i 12 tej ustawy. Natomiast, w myśl art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Oznacza to, że osoba, której cechy jako podmiotu ubezpieczenia zostały określone w art. 6 ust. 1 w związku z art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy została objęta tymi ubezpieczeniami i staje się stroną stosunku ubezpieczenia społecznego. Należy podkreślić, że wyliczenie zawarte w art. 6 ust. 1 ustawy systemowej jest wyczerpujące i ma charakter katalogu zamkniętego.

Wśród osób, o których mowa w omawianym przepisie brak jest osób pełniących funkcję członków komisji egzaminacyjnych do przeprowadzenia egzaminów kwalifikacyjnych dla osób zajmujących się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci. Objęcie funkcji członka komisji egzaminacyjnej następuje na podstawie aktu powołania przez właściwy organ administracji publicznej, w tym przypadku Prezesa (...) zatem, akt powołania nie stanowi na gruncie przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych tytułu rodzącego obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym. Powyższe oznacza, że od wynagrodzenia uzyskanego przez osoby powołane przez Prezes (....) do pełnienia funkcji członka komisji egzaminacyjnej, z którym nie będzie zawierana żadna umowa, nie należy opłacać składek na ubezpieczenia społeczne.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy prawne, Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał za prawidłowe stanowisko Przedsiębiorcy (...) w sprawie braku obowiązku odprowadzenia składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia wypłaconego z tytułu pełnienia funkcji członka komisji egzaminacyjnej.

Jednocześnie Oddział informuje, iż zgodnie z treścią art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wydaje interpretacji indywidualnych w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu, gdyż ustawodawca nie przyznał mu kompetencji w tym zakresie, w związku z czym Organ w oparciu o art. 66 § 1 i 2 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2020r. poz. 256 z późn. zm.) zawiadamia, iż w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca jest uprawniony do wniesienia podania do dyrektora właściwego terytorialnie oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. Takie podanie, złożone zgodnie z niniejszym zawiadomieniem, w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia, uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Przedsiębiorcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład wyłącznie w sprawie Przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z 5 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla Przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.