WPI/200000/43/570/2015 - Nieuwzględnienie w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z tytułu stosunku pracy wartości zakupionej przez uczestnika konkursu nagrody w części finansowanej przez pracodawcę.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za nieprawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 13 maja 2015 r. przez przedsiębiorcę (...) w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z tytułu stosunku pracy wartości zakupionej przez uczestnika konkursu nagrody w części finansowanej przez pracodawcę.

W dniu 13 maja 2015 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Powyższy wniosek został uzupełniony w zakresie formalnym i merytorycznym pismem, które wpłynęło do Oddziału w dniu 20 maja 2015 r.

Wnioskodawca poinformował, iż pracodawca organizuje w spółce konkurs wiedzy o bhp. Konkurs ten jest skierowany tylko do pracowników spółki. Został opracowany Regulamin Konkursu, zgodnie z którym: "Każdy nagrodzony uczestnik Konkursu dokonuje zakupu nagrody (rzeczowej lub w postaci pobytu w miejscu wypoczynkowym, hoteli, wczasach; opłaty za czesne na uczelni itp.) do wysokości kwoty określonej w Regulaminie i dostarcza do Spółki faktury/rachunki za zakupioną/zrealizowaną nagrodę. Faktura lub rachunek powinny być wystawione imiennie na pracownika i przez niego opłacone - 1) gotówką, 2) w przypadku przelewu - załączone potwierdzenie bankowe zapłaty".

Dalej wnioskodawca poinformował, że pracodawca zwraca pracownikowi cześć wartości zakupionego świadczenia. Pracownik odnosi korzyść materialną, gdyż de facto nabywa przedmiot, usługę po cenie niższej niż rynkowa. W Zakładowym Układzie Zbiorowym jest zapis o częściowej odpłatności pracownika za powyższe świadczenia rzeczowe. Ponadto w piśmie z dnia 18 maja 2015 r. wskazano, że wniosek dotyczy świadczeń rzeczowych otrzymywanych przez pracowników spółki, których wartość stanowi przychód pracownika w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym wnioskodawca zwrócił się z zapytaniem czy wartość świadczenia rzeczowego w postaci zakupionych nagród stanowi podstawę wymiaru składek społecznych w sytuacji, gdy świadczenie jest współfinansowane przez pracownika i pracodawcę czy też korzysta ze zwolnienia ze składek na podstawie § 2 art. 26 rozporządzenia MPIPS z 18 grudnia 1998 r.

Przedstawiając własne stanowisko wnioskodawca wskazał, że wartość świadczeń rzeczowych finansowanych przez pracodawcę stanowi przychód pracownika w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym na zasadach ogólnych. Wartość świadczeń rzeczowych, za które pracownik ponosi częściową odpłatność, nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, gdyż korzysta ze zwolnienia określonego w § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia MPiPS z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, zgodnie z którym "z podstawy wymiaru składek zwolnione są korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji."

Zdaniem wnioskodawcy, wartość przyznanych świadczeń rzeczowych będzie zwolniona z oskładkowania ponieważ pracownik odniesie korzyści materialne zapisane w ZUZP polegające na zakupie towaru, usługi po cenie niższej niż detaliczna. Ponosząc częściową odpłatność za nagrodę pracownik nabywa ten przedmiot, usługę po cenie niższej niż rynkowa.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ustępu 5 powołanego powyżej artykułu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r., udzielenie indywidualnej interpretacji dotyczącej obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i ust. 2, art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.), podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych. Ponadto stosownie do art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 581) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Jednocześnie z brzmienia art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika ograniczenie w tematyce, w której Zakład jest zobowiązany wypowiedzieć się za pośrednictwem pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, uniemożliwiające potwierdzenie w tym trybie przez organ wskazanych przez wnioskodawcę informacji dotyczących kwalifikacji przychodu w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uwzględniając powyższe, Zakład dokonał interpretacji przepisów ubezpieczeniowych opierając się na przedstawionej przez wnioskodawcę informacji w powyższym zakresie.

Katalog przychodów niestanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został zawarty w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 26 wskazanego rozporządzenia ustawodawca wyłączył z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Z literalnego brzmienia powyższego przepisu wynika, iż z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne korzystają wyłącznie te przychody, które wynikają z układów zbiorowych pracy, regulaminów' wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu i przybierają formę niepieniężną (formę zakupu po cenach niższych niż detaliczne). W świetle powyższego, składki na ubezpieczenia społeczne nie powinny być naliczane od przychodu pracownika z tytułu stosunku pracy stanowiącego korzyść materialną wynikającą np. z regulaminu wynagradzania a polegającą na umożliwieniu pracownikowi skorzystania z artykułów, przedmiotów lub usług jedynie za częściową odpłatnością. Pracownik uzyska efekt, o którym mowa we wskazanym przepisie, wówczas gdy pracodawca dokona zakupu towarów, przedmiotów lub udostępni korzystanie z usług po cenie niższej od tej, do której uiszczenia pracownik zobowiązany byłby w przypadku osobistego (uzyskanego w oderwaniu od zatrudnienia) nabycia tychże dóbr.

Z treści wniosku z dnia 11 maja 2015 r. wynika, że nagrodzony uczestnik konkursu dokonuje zakupu nagrody w formie i do wysokości określonej w regulaminie konkursu i dostarcza do spółki dokumenty potwierdzające fakt dokonania przez niego zapłaty. Następnie pracodawca zwraca pracownikowi część wartości zakupionego świadczenia. Należy zauważyć, że w powyższej sytuacji pracownik nie dokonuje zakupu towaru lub usługi po cenie niższej niż detaliczna, ale dokonuje zakupu po cenie rynkowej a następnie pracodawca zwraca mu część poniesionych kosztów. W konsekwencji, nie można mówić o korzyści w postaci umożliwienia zakupu towaru lub usługi po cenie niższej niż detaliczna w rozumieniu wskazanego powyżej przepisu w sytuacji gdy pracownik w rzeczywistości otrzymuje świadczenie pieniężne wypłacane po spełnieniu określonych warunków. Jednocześnie zawarcie w regulaminie wynagradzania zapisu o ponoszeniu przez pracownika częściowej odpłatności za powyższe świadczenie rzeczowe nie może stanowić przesłanki przesądzającej o uznaniu, iż pracodawca zapewnia pracownikowi korzyść, o której mówi wskazany powyżej § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia.

Podkreślenia wymaga również fakt, że przepisy zawarte w § 2 ust. 1 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowią wyjątki od obowiązującej zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od każdego przychodu ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiąganego przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, a w konsekwencji powinny być interpretowane bez dokonywania wykładni rozszerzającej.

W konsekwencji, przepis § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie będzie miał zastosowania do opisanego we wniosku świadczenia uzyskiwanego przez pracowników.

Biorąc powyższe pod uwagę i odnosząc się do treści wniosku z dnia 11 maja 2015 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał za nieprawidłowe stanowisko przedstawione przez wnioskodawcę w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z tytułu stosunku pracy wartości zakupionej przez uczestnika konkursu nagrody w części finansowanej przez pracodawcę.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.