WPI/200000/43/560/2018

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 646) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stanowisko przedstawione przez przedsiębiorcę (...) we wniosku złożonym w dniu 2 maja 2018 r. uznaje za:

W dniu 2 maja 2018 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców.

W opisie stanu faktycznego Wnioskodawca wskazał: Wnioskodawca prowadzi działalność polegającą na świadczeniu usług opieki domowej w zakresie opieki nad osobami w podeszłym wieku, osobami niepełnosprawnymi lub wymagającymi pomocy w codziennym funkcjonowaniu z innych powodów (dalej: "Podopieczni") w państwach należących do Unii Europejskiej (przede wszystkim na terenie Republiki Federalnej Niemiec, ale nie wyklucza rozszerzenia usług również na inne kraje należące do UE). Wnioskodawca świadczy usługi opieki domowej jako samodzielny podmiot, który zawiera umowy o świadczenie usług z przedstawicielem rodziny Podopiecznego, pełnomocnikiem Podopiecznego lub jego opiekunem prawnym lub inną osobą działającą na rzecz Podopiecznego (a czasami z samym Podopiecznym). Wnioskodawca w celu wywiązania się ze zobowiązań wynikających z kontraktu zawartego z przedstawicielem rodziny Podopiecznego, pełnomocnikiem Podopiecznego lub jego opiekunem prawnym (lub z inną osobą działającą na rzecz Podopiecznego, albo z samym Podopiecznym) podejmuje współpracę z osobami fizycznymi (dalej: "opiekun" lub "zleceniobiorca"), które w jego imieniu wykonują usługi opieki domowej. Osoby te wykonują usługi również na terenie Rzeczpospolitej Polskiej jednak nie są to usługi opieki domowej, ale usługi o charakterze informacyjno-rekrutacyjnym (marketingowym). Zaznaczenia wymaga, że usługi wykonywane w żadnym z krajów nie są usługami o charakterze marginalnym.

Do zakresu obowiązków zleceniobiorców w okresach wykonywania usług opieki domowej w Republice Federalnej Niemiec należy w praktyce m.in.: przygotowanie i podawanie posiłków, utrzymanie higieny ciała Podopiecznego (mycie, czesanie, golenie, mycie zębów), ubranie i rozbieranie Podopiecznego, robienie zakupów dla Podopiecznego, sprzątanie lokalu mieszkalnego Podopiecznego, zmiana podkładów higienicznych, transfer na wózek inwalidzki, współudział przy załatwianiu formalności podczas wizyt i odwiedzin poza lokalem mieszkalnym Podopiecznego, podlewanie kwiatów znajdujących się w lokalu mieszkalnym Podopiecznego, czytanie prasy i książek Podopiecznemu, Do zakresu usług opieki domowej wykonywanych na terenie Republiki Federalnej Niemiec należy także wykonywanie usług ściśle z nimi związanych takich jak: zapewnienie Podopiecznemu bezpiecznych warunków funkcjonowania w jego otoczeniu, w tym utrzymanie czystości i porządku w bezpośrednim otoczeniu Podopiecznego, zapewnienie czystej odzieży i pościeli Podopiecznemu, pomoc w codziennych zajęciach związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego. Należy jednak wskazać, że zakres czynności oraz ich częstotliwość są zmienne i zależą od stanu zdrowia i potrzeb Podopiecznego.

Do zakresu obowiązków zleceniobiorców w okresach przebywania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej w ramach wykonywania usług informacyjno-rekrutacyjnych (marketingowych) należy m.in. wykonywanie usług w zakresie promocji i reklamy Wnioskodawcy polegających na kolportażu materiałów reklamowych (na wszystkich polach jego działalności, w szczególności w branży opiekuńczej), czy usługi rekrutacyjne. Zakres tych czynności może ulegać zmianom jednak co do zasady mają one zmierzać do pozyskiwania nowych zleceniobiorców i Klientów oraz promowania wizerunku Wnioskodawcy, jako podmiotu godnego zaufania, z którym zleceniobiorcy mogą bezpiecznie wyjechać za granicę.

Usługi, o których mowa powyżej są wykonywane naprzemiennie w dwóch państwach - w Polsce i w Niemczech. Naprzemienne wykonywanie usług oznacza, że zleceniobiorca będzie wykonywał usługi przez pewien okres w Polsce, a potem przez pewien okres w Niemczech, a potem znowu w Polsce. Schemat ten ma charakter powtarzalny. Okresy pobytu w Polsce i w Niemczech mogą być zmienne - zależą one od potrzeb Wnioskodawcy, jak i dyspozycyjności zleceniobiorcy, a także uwzględniają zapotrzebowanie Podopiecznych. Strony sporządzają planowany harmonogram na najbliższe 12 miesięcy świadczenia usług jednak może on ulegać zmianom (jest na bieżąco aktualizowany).

Podstawą współpracy pomiędzy Wnioskodawcą, a zleceniobiorcami jest umowa cywilnoprawna - umowa o świadczenie usług opieki domowej oraz informacyjno-rekrutacyjnych, do której na podstawie art. 750 k.c. stosuje się przepisy dotyczące umowy zlecenia. Zleceniobiorcy są osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej. W umowie zlecenia wskazano, że miejscem świadczenia usług są Polska i Niemcy, określono również szacunkowo wymiar czasu świadczenia usług przez jaki będą one wykonywane zamiennie w poszczególnych krajach oraz wynagrodzenie za świadczenie usług w Polsce i w Niemczech. W umowie odrębnie określono wynagrodzenie za wykonywanie czynności w Niemczech, a odrębnie za czynności wykonywane w Polsce. Zróżnicowanie wynagrodzenia uzależnione jest zakresem czynności wykonywanych w obu państwach oraz faktem, że w celu wykonywania czynności w Niemczech zleceniobiorca musi opuścić miejsce zamieszkania - w związku z czym wynagrodzenia za czynności w Polsce i w Niemczech są ustalane w różnej wysokości odrębnie, a także inny jest system wynagradzania.

Należy także zaznaczyć, że Wnioskodawca występuje ze stosownymi wnioskami o wydanie przez właściwy oddział organu rentowego zaświadczenia Al i takie zaświadczenia pozyskuje w związku z czym nie ma wątpliwości, że zleceniobiorcy są objęci polskim systemem zabezpieczenia społecznego.

Wnioskodawca dokonał zmian w sposobie rozliczeń zleceniobiorców w zakresie wynagrodzenia za usługi opieki domowej, które są wykonywane za granicą. Zgodnie z tymi zmianami w umowach zlecenia znajdują się następujące regulacje dotyczące wynagrodzenia za usługi wykonywane za granicą:

Przyjętą metodę rozliczeń zobrazowano przykładem.

Przykład:

Zleceniobiorca wykonywał usługi za granicą od.(...) 01.2018 r. do. (...) 03.2018 r. Wynagrodzenie za pełne trzy miesiące świadczenia usług wynosi (...) euro brutto. Wypłaty dla zleceniobiorcy były dokonywane w następujący sposób:

Ze względu na to, że kwota uzyskanego przez zleceniobiorcę przychodu w marcu 2018 r. jest wyższa od kwoty przeciętnego wynagrodzenia (zaliczka na poczet wynagrodzenia stanowiąca część wynagrodzenia oraz wynagrodzenie) do ustalenia podstawy ma zastosowanie § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.). Ponieważ kwota przychodu pomniejszona o równowartość diet za każdy dzień pobytu za granicą jest niższa od kwoty przeciętnego wynagrodzenia, a zatem podstawa wymiaru podniesiona jest do przeciętnego wynagrodzenia (w 2018 r.(...) zł).

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą tego:

Mając na względzie powyższe stanowisko odnośnie sposobu wyliczania wymiaru składek należy zdaniem Wnioskodawcy przyjąć, że:

* w miesiącach, kiedy zleceniobiorcy nie będzie wypłacane wynagrodzenie podstawa wymiaru składek wyniesie "0" (np. w podanym wyżej Przykładzie będzie to miesiąc styczeń 2018 r.)

* w miesiącach, kiedy zleceniobiorcy wpłacana jest zaliczka na poczet zwiększonych kosztów utrzymania za granicą (np, w podanym wyżej Przykładzie będzie to miesiąc luty 2018 r.) podstawa wymiaru składek wyniesie "0" bowiem zgodnie z posiadaną przez Wnioskodawcę interpretacją Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia (...) r. znak (...) zaliczka ta nie stanowi przychodu dla zleceniobiorcy bowiem ostatecznie potrącana jest z wynagrodzenia zleceniobiorcy którego częścią jest zaliczka na poczet wynagrodzenia (a zatem następuje jej zwrot przez potrącenie a zatem aktywa zleceniobiorcy nie wzrastają, a jego pasywa nie maleją)

* w miesiącu rozliczenia wynagrodzenia (np. w Przykładzie 1 miesiąc marzec 2018 r.) Wnioskodawca zsumuje otrzymane w danym miesiącu wynagrodzenie za cały okres rozliczeniowy z uwzględnieniem zaliczki na poczet wynagrodzenia (zarówno za usługi wykonywane w Polsce, jak i w Niemczech) i w sytuacji, kiedy te należności będą przekraczały kwotę przeciętnego wynagrodzenia, o której mowa w § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia pomniejszy je o równowartość diet za każdy dzień pobytu za granicą i wyłączy tę kwotę z podstawy wymiaru składek, nie niżej jednak niż równowartość przeciętnego wynagrodzenia (w 2018 r. (...) zł).

Uzasadniając swoje stanowisko Wnioskodawca wskazuje, że:

I. Odnośnie miesięcy, w których nie wypłacono żadnych należności.

W myśl art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych wymienionych w art. 6 ust. 1 pkt 1-3 i pkt. 18a, stanowi przychód, o którym mowa w art. 4 pkt 9 i 10, z zastrzeżeniem ust. 1a i 2, ust. 4 pkt 5 i ust. 12. Skoro zatem zleceniobiorca w danym miesiącu nie otrzymał żadnych należności to tym samym nie powstał przychód do oskładkowania. W podanym powyżej przykładzie taka sytuacja nastąpi w styczniu 2018 r.

II. Odnośnie miesięcy, w których wypłacono zaliczkę na poczet zwiększonych kosztów utrzymania.

Zaliczka na poczet zwiększonych kosztów pobytu za granicą, która może zostać zwrócona przez zleceniobiorcę do końca okresu rozliczeniowego, a w przypadku jej niezwrócenia jest potrącana z zaliczki na poczet wynagrodzenia która stanowi część wynagrodzenia zleceniobiorcy i w ten sposób następuje jej zwrot, nie będzie stanowiła przychodu dla zleceniobiorcy w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem zostaje ona w całości zwrócona i tym samym, nie powiększa aktywów zleceniobiorcy ani nie pomniejsza jego pasywów. Stanowisko to jest zgodne z posiadaną przez Wnioskodawcę interpretacją Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej wydana z dnia (...) r. znak (...).W związku z tym zaliczka ta nie jest oskładkowana, skoro składki na ubezpieczenia społeczne odprowadza się od przychodu.

III. Odnośnie wypłaty zaliczki na poczet wynagrodzenia i rozliczenia wynagrodzenia w związku z zakończeniem okresu rozliczeniowego.

W myśl art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych wymienionych w art. 6 ust. 1 pkt 1-3 i pkt 18a, stanowi przychód, o którym mowa w art. 4 pkt 9 i 10, z zastrzeżeniem ust. 1a i 2, ust. 4 pkt 5 i ust. 12. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zleceniobiorców ustala się zgodnie z ust. 1, jeżeli w umowie agencyjnej lub umowie zlecenia, albo innej umowie o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, określono odpłatność za jej wykonanie kwotowo, kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnej (ust. 3) Przychodem w myśl art. 4 pkt 9 ustawy są przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu: zatrudnienia w ramach stosunku pracy, pracy nakładczej, służby, wykonywania mandatu posła lub senatora, wykonywania pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia integracyjnego i stypendium wypłacanego bezrobotnym oraz stypendium sportowego, a także z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności oraz umowy agencyjnej łub umowy zlecenia, jak również z tytułu współpracy przy tej działalności lub współpracy przy wykonywaniu umowy oraz przychody działalności wykonywanej osobiście przez osoby należące do składu rad nadzorczych, niezależnie od sposobu ich powoływania. Katalog przychodów niestanowiący podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zawarty został w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.). W myśl § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia podstawy wymiaru składek nie stanowią następujące przychody, tj. część wynagrodzenia pracowników, których przychód jest wyższy niż przeciętne wynagrodzenie, o którym mowa wart. 19 ust. 1 ustawy, zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców, z wyłączeniem osób wymienionych w art. 18 ust. 12 ustawy - w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, z tym zastrzeżeniem, że tak ustalony miesięczny przychód tych osób stanowiący podstawę wymiaru składek nie może być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy. Jak natomiast stanowi art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. I pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 3Of, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Z analizy powyższych przepisów wynika zatem, iż podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest faktycznie wypłacone pracownikowi (zleceniobiorcy) w danym miesiącu kalendarzowym wynagrodzenie, pomniejszone o te należności (kwoty), które nie stanowią podstawy wymiaru składek w myśl przepisów powołanego wyżej rozporządzenia z dnia 18 grudnia 1998 r. Powyższe jednoznacznie wynika także z uzasadnienia uchwały 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 10 września 2009 r. w sprawie sygn. akt I UZO 5/09 (OSNP 2010/5-6/71, Prok. i Pr.-wkl. (...), Biul.SN 2009/9/23, M.P.Pr. (...)-157), zgodnie z którym podstawy i wymiaru składki są fizycznie otrzymane - wypłacone środki pieniężne, albo też takie środki postawione do dyspozycji pracownika. Miesięczny przychód powstaje dopiero w momencie rzeczywistego otrzymania lub postawienia go do dyspozycji zleceniobiorcy, stąd przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne istotne jest, czy powstał przychód, a więc czy nastąpiła wypłata wynagrodzenia. Przychodem zleceniobiorców będą należności faktycznie otrzymywane przez nich w danym miesiącu. Tym samym brak przychodu w danym miesiącu uzasadnia wykazanie za ten okres zerowej składki na ubezpieczenia społeczne. Z kolei wypłacenie zleceniobiorcy w miesiącu rozliczenia wynagrodzenia oraz ewentualnie zaliczki na poczet wynagrodzenia (które de facto stanowią jego część) wypłaty należy zsumować. W sytuacji gdy tak zsumowane należności z danego miesiąca będą przekraczały kwotę przeciętnego wynagrodzenia, o której mowa w § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia, Wnioskodawca wyłączy z podstawy wymiaru składek kwotę wynagrodzenia stanowiącą równowartość diety za każdy dzień pobytu za granicą w okresie za który wpłacone jest wynagrodzenie do wysokości przeciętnego wynagrodzenia, a w przypadku gdy kwota faktycznie wypłaconego wynagrodzenia nie przekroczy kwoty przeciętnego wynagrodzenia, podstawę wymiaru składek będzie stanowiło faktycznie wypłacone wynagrodzenie.

Powyższe potwierdza stanowisko Pana (...) skierowane do wszystkich Dyrektorów Oddziałów ZUS w Polsce. W przykładzie wskazanym w tym piśmie wskazano, że:

Przykład 8:

Pracownik wykonywał pracę zagranicą od sierpnia 2016 r. do września 2016 r. W październiku 2016 r. pracodawca wypłacił pracownikowi wynagrodzenia: za sierpień - (...) euro oraz za wrzesień - (...) euro. W październiku pracownik nie otrzymał innego przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składek poza wskazanymi kwotami. Ze względu na to, że kwota uzyskana przez pracownika w październiku jest wyższa od przeciętnego wynagrodzenia do ustalenia podstawy wymiaru składek zastosowanie ma pkt 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia.

Ustalenie podstawy wymiaru składek za październik:

* 61 x (...) euro-(...) zł (równowartość diety)

* (...) zł - (...) = (...)

Kwota przychodu pomniejszona równowartość diety ((...) % zł) jest wyższa od kwoty przeciętnego wynagrodzenia, a zatem podstawa wymiaru składek wynosi (...) zł. Jak wynika z powyższego stanowiska stanowisko Wnioskodawcy jest zgodne ze stanowiskiem ZUS, bowiem analogicznie Wnioskodawca chce zliczyć cały przychód uzyskany w jednym miesiącu i zastosować powyższą zasadę (zaliczkę na poczet wynagrodzenia i wynagrodzenie wypłacone w tym samym miesiącu). Analogiczne stanowisko zajął także w podobnej sprawie Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 31 sierpnia 2017 r., sygn. III AUa 449/17. Stanowisko Wnioskodawcy jest również zgodne z wcześniejszymi interpretacjami organu rentowego m.in. interpretacji z dnia 30 czerwca 2017 r., ZUS Oddział w Gdańsku, Decyzja Nr 222, interpretacji z dnia 10 maja 2017 r., ZUS Oddział w Lublinie, Decyzja Nr 553/2017.

W powołanym piśmie wskazano również, że ustalając czy § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia będzie mieć zastosowanie należy brać pod uwagę łączny przychód uzyskany przez pracownika w danym miesiącu, a więc zarówno za pracę w Polsce jak i za granicą. Zaznaczenia wymaga, że wniosek dotyczy sytuacji, gdy przychód liczony w powyższy sposób jest wyższy niż przeciętne wynagrodzenie (w 2018 r. -(...) zł).

W związku z powyższym wnioskodawca wnosi jak na wstępie.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia, co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji indywidualnej następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych podkreśla, iż ocena stanowiska Wnioskodawcy w trybie niniejszej decyzji, dokonywana jest wyłącznie pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez Przedsiębiorcę wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) zawarty w treści wniosku o wydanie pisemnej interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga fakt, iż rozpoznając wniosek o wydanie pisemnej interpretacji Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy rozpatrywanej na podstawie złożonego wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego. Zakład Ubezpieczeń Społecznych - na gruncie ustawy - Prawo przedsiębiorców - zobligowany jest jedynie do oceny przedstawionego przez przedsiębiorcę stanowiska oraz dokonanej przez przedsiębiorcę oceny przepisów prawa, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne mających zastosowanie na tle zaistniałego stanu faktycznego, którego Zakład nie może uzupełniać ani weryfikować poprzez prowadzenie postępowania, tak by umożliwić przedsiębiorcy prawidłowe wypełnianie spoczywających na nim obowiązków nałożonych przez ustawodawcę w tym zakresie.

Jednocześnie Zakład podkreśla, iż dokonując pisemnej interpretacji przepisów w formie decyzji na podstawie art. 34 Prawa przedsiębiorców, przedstawia wykładnię obowiązujących przepisów prawa w zakresie wskazanym treścią art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, mających zastosowanie w opisanym przez wnioskodawcę stanie faktycznym / zdarzeniu przyszłym. Zakład w powyższym trybie nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, jak również nie dokonuje indywidualnych rozstrzygnięć w zakresie ustalania podstaw wymiaru składek dla konkretnych przedsiębiorców. W konsekwencji, w trybie wydawania pisemnych interpretacji przepisów Zakład nie ma możliwości potwierdzenia prawidłowości dokonanych przez wnioskodawcę wyliczeń, w tym weryfikacji poprawności obliczeń matematycznych i nie odnosi się do konkretnych wskazanych we wniosku o interpretację przykładów.

Zagadnienia dotyczące ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1949)

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 powołanej powyżej ustawy, osoby wykonujące prace na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług do której zgodnie z ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 449 z późn. zm.) stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Natomiast art. 18 ust. 1 i 3 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy stanowi, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zleceniobiorców stanowi przychód z tytułu wykonywania umowy zlecenia w rozumieniu przepisów podatkowych, jeżeli w umowie tej wykonanie określono odpłatność za jej kwotowo, albo w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie. Ponadto w myśl art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe i ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenie rentowe.

Wskazać należy przy tym, ze w myśl powołanego powyżej art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w ściśle zakreślonym katalogu spraw. Kwestia kwalifikacji określonego składnika wynagrodzenia jako przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz wskazania źródła takiego przychodu, nie mieści się w ustawowo określonym zakresie, gdyż sprawy te w myśl przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 201 z późn. zm.) należą do wyłącznej kompetencji organów podatkowych. Przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ściśle uzależniają włączenie danego składnika wynagrodzenia do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zleceniobiorców od zakwalifikowania go jako przychód z zawartej umowy cywilnoprawnej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Należy w tym miejscu podkreślić, iż zgodnie z § 5 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe - w brzmieniu obowiązującym od 1 sierpnia 2010 r. przepisy § 2-4 stosuje się odpowiednio przy ustalaniu podstawy wymiaru składek m.in. osób wykonujących prace na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Nie każde jednak wyłączenie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, wymienione w § 2-4 tegoż rozporządzenia przewidziane dla osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę znajdzie zastosowanie do umów zlecenia.

W myśl § 2 ust. 1 pkt 16 ww. rozporządzenia, w brzmieniu obowiązującym od 1 października 2016 r., podstawy wymiaru składek nie stanowi część wynagrodzenia pracowników, których przychód jest wyższy niż przeciętne wynagrodzenie, zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców, z wyłączeniem osób wymienionych w art. 18 ust. 12 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, z tym zastrzeżeniem, że tak ustalony miesięczny przychód tych osób stanowiący podstawę wymiaru składek nie może być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia.

Cytowany przepis, w znowelizowanym brzmieniu ma zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy przychód pracownika za dany miesiąc jest wyższy niż przeciętne wynagrodzenie za pracę. Zmiana treści § 2 ust. 1 pkt 16 ww. rozporządzenia polega na pozostawieniu możliwości wyłączenia części wynagrodzenia w odniesieniu do osób, których przychód jest wyższy niż prognozowane przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy. Możliwość obniżania podstawy wymiaru składek o równowartość diet dotyczy zatem tylko tych osób, które uzyskują przychód wyższy niż przeciętne wynagrodzenie czyli w przypadku, o którym mowa w procedowanym wniosku. Należy w tym miejscu zaznaczyć, że w sytuacji gdy odliczenie od zarobków równowartości diet spowoduje obniżenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, będzie można obniżyć jedynie do wysokości przeciętnej płacy tj. do kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy.

W świetle powyżej przedstawionych przepisów wskazać należy, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zleceniobiorców stanowi przychód - zgodnie z art. 18 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zatem w sytuacji, gdy w danym miesiącu zleceniobiorca nie uzyska przychodu z tytułu umowy zlecenia, wówczas nie powstanie obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. W konsekwencji, Oddział uznał za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy w sprawie ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zleceniobiorców w sytuacji, kiedy w danym miesiącu nie zostanie zleceniobiorcy wypłacone wynagrodzenie.

Odnosząc się natomiast do stanowiska wnioskodawcy w zakresie ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w miesiącu, kiedy zleceniobiorcy zostanie wypłacona zaliczka na poczet zwiększonych kosztów utrzymania za granicą, również należy wskazać na treść art. 18 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Wnioskodawca w stanie faktycznym wniosku złożonego w dniu 02.05.2018 r. wskazał, że zaliczka na poczet zwiększonych kosztów utrzymania za granicą nie stanowi przychodu dla zleceniobiorcy, co zostało potwierdzone interpretacją Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia (...) r. znak: (...) W świetle powyższego, stanowisko wnioskodawcy w kwestii nieuwzględnienia zaliczki na poczet zwiększonych kosztów utrzymania za granicą w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oddelegowanych zleceniobiorców wykonujących zlecenie poza granicami kraju, Oddział uznał za prawidłowe.

Odnosząc się natomiast do stanowiska Wnioskodawcy w zakresie ustalania podstawy wymiaru składek zleceniobiorców w miesiącu, w którym jest rozliczane i wypłacane wynagrodzenie, wskazać należy, że przez przychód ubezpieczonego, o którym mowa w § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia należy rozumieć przychód ustalony zgodnie z treścią przywołanych przepisów art. 18 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Tym samym należy brać pod uwagę wszystkie składniki wynagrodzenia (będące przychodem zleceniobiorcy) stanowiące podstawę wymiaru składek, wypłacane lub postawione do dyspozycji ubezpieczonego od pierwszego do ostatniego dnia miesiąca bez względu na okres, za jaki przysługują. W konsekwencji, jeżeli w danym miesiącu zostanie wypłacone zleceniobiorcy wynagrodzenie za okres dłuższy niż miesiąc, to sumę przychodów z tytułu wykonywania umowy zlecenia wypłaconych w tym miesiącu należy pomniejszyć o kwotę diet za dni pobytu za granicą, za które wynagrodzenie jest wypłacane. Jeżeli tak ustalona podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne będzie wyższa od prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy to podstawą do obliczenia składek będzie ta kwota, natomiast jeżeli ustalona kwota będzie niższa od przeciętnego wynagrodzenia to podstawą od której należy obliczyć składki na ubezpieczenia społeczne zleceniobiorcy będzie ww. przeciętne wynagrodzenie. Zatem należy uznać stanowisko Wnioskodawcy w przedmiocie ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za osoby wykonujące umowę zlecenia poza granicami kraju za prawidłowe.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.