WPI/200000/43/525/2019 - Abonament na usługi medyczne finansowany przez pracodawcę a składki na ubezpieczenia społeczne.

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2018 r. poz. 646 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2019 r. poz. 300 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 24 maja 2019 r. przez spółkę (...) w sprawie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracowników (...) wartości finansowanej przez Pracodawcę części odpłatności za abonament medyczny.

W dniu 24 maja 2019 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej na podstawie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców złożony przez spółkę: (...) reprezentowaną przez pełnomocnika Panią (...) w sprawie dotyczącej ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracowników oddziału Przedsiębiorcy tj. (...)

Powyższy wniosek został uzupełniony przez pełnomocnika Wnioskodawcy pismem z 4 czerwca 2019 r. (doręczonym do Oddziału w dniu 10 czerwca 2019 r.).

W piśmie z 10 czerwca 2019 r. Wnioskodawca wskazał, że z wnioskiem występuję przedsiębiorca (...) w sprawie dotyczącej oddziału Przedsiębiorcy tj. (...)

Jednocześnie Wnioskodawca wyjaśnił, że zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa Oddział (...) pełni funkcję płatnika składek w stosunku do zatrudnionych przez ten oddział pracowników.

Oddział wchodzi w skład Spółki i jest pracodawcą w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy, zatrudniającym m.in. pracowników na podstawie umów o pracę. W związku z dokonywaniem wypłat wynagrodzeń dla zatrudnionych pracowników, Oddział pełni funkcję płatnika składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Oddział oferuje swoim pracownikom abonamentową opiekę medyczną, którą realizuje lokalna placówka medyczna w ramach zawartej umowy. Zgodnie z zawartą umową, placówka medyczna zobowiązana jest do wykonywania określonych w umowie usług na rzecz pracowników, którzy wyrazili zgodę na objęcie ich abonamentem. Za korzystanie z usług medycznych Oddział uiszcza opłatę abonamentową w wysokości X zł miesięcznie za każdego pracownika, który przystąpił do abonamentu.

Pracownicy Oddziału objęci są Zakładowym Układem Zbiorowym Pracy dla pracowników (...) zawartym w dniu (...) r., który określa m.in. zasady wynagradzania pracowników. Strony Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy planują wprowadzić do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy z (...) r. nowe zapisy, o następującej treści:

Kwota ta będzie potrącana z miesięcznego wynagrodzenia pracownika (na podstawie pisemnej zgody) począwszy od pierwszego miesiąca objęcia pracownika abonamentową opieką medyczną.

W rezultacie wprowadzenia ww. zapisów do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy, pracownik, który wyrazi zgodę na objecie go abonamentem, będzie pokrywał z własnych środków zł miesięcznie, natomiast Oddział pokryje z własnych środków pozostałą część ceny detalicznej (zakupu) abonamentu.

Dodatkowo w piśmie z 4 czerwca 2019 r. Wnioskodawca wskazał, że sfinansowana przez Pracodawcę część odpłatności za abonament medyczny będzie stanowić dla pracowników przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym Wnioskodawca zwrócił się z zapytaniem czy po wprowadzeniu do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy nowych zapisów dotyczących zasad finansowania abonamentu, Oddział, w związku z przepisem § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia w sprawie podstawy wymiaru składek, będzie miał prawo wyłączyć z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne przychód pracownika w wysokości różnicy pomiędzy ceną detaliczną (zakupu) abonamentu a odpłatnością pracownika?

Wnioskodawca uznał, iż po wprowadzeniu do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy nowych zapisów dotyczących abonamentu Oddział będzie miał prawo wyłączyć z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne przychód pracownika w wysokości różnicy pomiędzy ceną detaliczną (zakupu) abonamentu a odpłatnością pracownika.

Stosunek pracy, w myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uznany jest za źródło przychodu, a jego znaczenie doprecyzowuje art. 12 tej ustawy stanowiąc, że za przychody ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zasady ustalania podstawy wymiaru składek emerytalnych, rentowych, m.in. pracowników regulują przepisy ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 oraz art. 20 tej ustawy, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W sposób szczegółowy ustalanie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe reguluje rozporządzenie wydane na podstawie delegacji wynikającej z art. 21 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych tj. wymienione na wstępie rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Jak wynika z treści przepisu § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia, podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagrodzenia lub przepisów o wynagrodzeniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji. Zatem aby korzyść materialna mogła zostać uznana za przychód wyłączony z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki: korzyść musi wynikać z układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania lub przepisów o wynagrodzeniu, korzyść musi przybrać formę niepieniężną, a także korzyść musi być współfinansowana przez zatrudnionego pracownika.

Zdaniem Wnioskodawcy, po wprowadzeniu nowych zapisów do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy, przysługująca pracownikowi korzyść w postaci uprawnienia do zakupu przez niego abonamentu za 1 zł tj. po cenie niższej niż cena detaliczna (zakupu), spełnia wszystkie wymienione w § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia warunki, pozwalające na wyłączeniu korzyści z podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe tzn.: korzyść będzie wynikała z zakładowego układu zbiorowego pracy, korzyść będzie miała formę niepieniężną (jej przedmiotem będzie prawo do korzystania z usług placówki medycznej) oraz korzyść będzie współfinansowana przez pracownika (pracownik pokrywać będzie 1 zł miesięcznie).

Reasumując, po wprowadzeniu do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy zapisów przytoczonych przez Wnioskodawcę w opisie zdarzenia przyszłego, po stronie pracownika powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w kwocie równej różnicy pomiędzy ceną zakupu a odpłatnością pracownika wskazaną w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy. Jednakże na podstawie przepisu § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia w sprawie podstawy wymiaru składek, przychód ten będzie mógł być wyłączony z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Równocześnie, na podstawie przepisu art. 20 ustawy systemowej, zgodnie z którym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenie rentowe, przychód o którym mowa wyżej będzie mógł zostać wyłączony z podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe. Ponadto na podstawie przepisu art. 81 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe tych osób. W konsekwencji przychód pracownika podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w kwocie równej różnicy pomiędzy ceną zakupu a odpłatnością pracownika wynikającą z Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy będzie wyłączony z podstawy wymiaru składki zdrowotnej.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Stosownie do art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia, co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji indywidualnej następuje w drodze decyzji. Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Nadmienić w tym miejscu należy, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Ocena stanowiska przedsiębiorcy pod kątem prawidłowości zaprezentowanej wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego zawarty w treści wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji. Wydając indywidualną interpretację Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez Wnioskodawcę oświadczenia, zwracając jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Przedsiębiorcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania decyzji.

Zagadnienia dotyczące obowiązku opłacania i ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne regulowane są za pośrednictwem przepisów ustawy z 18 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz.LJ. z 2017 r. poz. 1949). Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i ust. 2, art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ww. ustawy oraz § 1 wskazanego rozporządzenia, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 1509 z późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Natomiast zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 1510 z późn. zm.), do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Zaznaczyć należy również, że w myśl powołanego powyżej art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w ściśle zakreślonym katalogu spraw. Kwestia kwalifikacji określonego świadczenia jako przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz wskazania źródła takiego przychodu, nie mieści się w powyższym zakresie. W konsekwencji, Zakład dokonał interpretacji przepisów dotyczących ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne opierając się na zawartej w piśmie z 4 czerwca 2019 r. informacji dotyczącej powyższej kwestii.

Wskazane powyżej rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe reguluje m.in. składniki wynagrodzenia pracowników podlegające wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Wśród przychodów niestanowiących podstawy wymiaru składek rozporządzenie wskazuje w § 2 ust. 1 pkt 26 na korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Z literalnego brzmienia tego przepisu, jak zauważa również Wnioskodawca, wynika, że aby świadczenie (korzyść), stanowiące przychód pracownika, nie rodziło obowiązku opłacania składek - powinno zostać przyznane pracownikowi na mocy postanowień obowiązującego u pracodawcy układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a także przybrać formę niepieniężną (formę zakupu po cenach niższych niż detaliczne lub formę usługi).

Z treści wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej orz pisma stanowiącego jego uzupełnienie wynika, ze Oddział Wnioskodawcy oferuje swoim pracownikom abonamentową opiekę medyczną. Wnioskodawca zamierza wprowadzić do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy obowiązującego w Spółce zapisy, zgodnie z którym pracownicy będą uprawnieni do zakupu abonamentu medycznego za częściową odpłatnością. Pozostała część ceny detalicznej (zakupu) abonamentu będzie pokrywana przez Pracodawcę, a kwota dofinansowania będzie stanowiła przychód pracowników z tytułu stosunku pracy. W świetle powyższego, finansowana przez Pracodawcę część ceny detalicznej (zakupu) abonamentu medycznego nie będzie stanowić na mocy wskazanego powyżej § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy. Jednocześnie, z uwagi na wykazaną powyżej zależność łączącą wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne wskazana kwota nie będzie również podlegać uwzględnieniu w podstawie wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne pracowników.

Mając powyższe na uwadze, stanowisko Wnioskodawcy w sprawie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracowników Oddziału finansowanej przez Pracodawcę części odpłatności za abonament medyczny uznać należy za prawidłowe.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.