WPI/200000/43/515/2019 - Możliwość nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników świadczenia w postaci Polisy ubezpieczenia zdrowotnego obejmującej swoim zakresem pracownika oraz jego partnera/rodzinę w części finansowanej przez pracodawcę.

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2018 r. poz. 646 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 300), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za nieprawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 23 maja 2019 r. przez przedsiębiorcę: w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników świadczenia w postaci Polisy ubezpieczenia zdrowotnego obejmującej swoim zakresem pracownika oraz jego partnera/rodzinę w części finansowanej przez pracodawcę.

W dniu 23 maja 2019 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy: (...) o wydanie w trybie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, pisemnej interpretacji (wraz ze wskazaniem prawidłowego stanowiska w sprawie, wraz z uzasadnieniem prawnym) dotyczącej zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne.

Wnioskodawca przedstawiając zdarzenie przyszłe poinformował, iż planuje wprowadzić obwieszczenie dla pracowników, a w nim zapisy odnośnie świadczenia ubezpieczenia zdrowotnego, obejmującego ochroną ubezpieczeniową pracownika oraz (na zasadzie dobrowolności) jego partnera/rodziny. Ubezpieczenie zdrowotne ma być dodatkowym świadczeniem na rzecz pracowników, w części opłacanym przez pracownika, w części przez pracodawcę. Składka z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego opłacana ma być w okresach miesięcznych z góry, przez zakład pracy, a następnie potrącana w określonej części z wynagrodzenia pracowników. Zgodnie z przygotowywaną uchwalą Zarządu, prawo do ubezpieczenia zdrowotnego przysługiwać ma każdemu pracownikowi; uchwala ma obowiązywać na czas określony tj. do czasu jej odwołania. Jednocześnie Wnioskodawca wskazał, iż powyższe świadczenia stanowić będą przychód pracownika, będą opodatkowane, a Wnioskodawca - jako płatnik, odprowadzi zaliczki na podatek dochodowy.

W związku z powyższym, Wnioskodawca zwrócił się o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie wskazując, co następuje;

Według Wnioskodawcy w zakresie świadczeń wynikających z polisy ubezpieczenia zdrowotnego pracownika, innych niż medycyna pracy, a także obejmujący partnerów/rodzinę pracownika - zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych pracowników stanowi przychód w rozumieniu art. 4 - zgodnie z tym przepisem, przychód ten oznacza przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych między innymi z tytułu: zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności oraz umowy agencyjnej lub umowy zlecenia jak również z tytułu współpracy przy tej działalności lub współpracy przy wykonywaniu umowy. Jednakże zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki socjalnej z dn. 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe przewidziano wyjątki - podstawy wymiaru składek nie stanowią bowiem między innymi następujące przychody: korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania, przepisów o wynagradzaniu polegające na uprawnieniu do zakupów po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów czy usług.

Wnioskodawca wskazał, że pracownicy będą każdorazowo mieli możliwość zakupu polisy zdrowotnej po cenie niższej niż cena detaliczna - pracownik ponosić będzie tylko częściową odpłatność za otrzymane świadczenie. Ww. świadczenia stanowić będą przychód podatnika, doliczany do przychodów podatnika, od których odprowadzana jest zaliczka na podatek dochodowy.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Wnioskodawcy koszt świadczeń udostępnianych pracownikom na podstawie stosownego obwieszczenia i częściowo finansowane przez pracodawcę spełniają wymogi określone w § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia i w związku z tym nie powinny stanowić podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia zdrowotne dla pracowników jak i ich rodzin.

Wnioskodawca zwrócił się o wydanie decyzji czy przedstawiona powyżej interpretacja przepisów jest prawidłowa.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Na wstępie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wyjaśnia, iż zgodnie z art. 192 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. przepisy wprowadzające ustawę - Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej (Dz. U. z 2018 r. poz. 650) 30 kwietnia 2018 r., traci moc ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. W związku z powyższym od dnia 30 kwietnia 2018 r. wydawanie indywidualnej interpretacji jest uregulowane w art. 34-35 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2018 r. poz. 646 z późn. zm.). Natomiast katalog spraw w których Zakład wydaje w drodze decyzji interpretacje indywidualne w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców powołanej powyżej ustawodawca zawarł w art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 300).

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia, co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji indywidualnej następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zaznaczyć w tym miejscu należy, iż mocą przedmiotowej decyzji Zakład nie przyznaje jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska Wnioskodawcy pod kątem prawidłowości przedstawionej przez niego interpretacji przepisów prawa tj. przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów prawa, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do określonej sprawy indywidualnej przedsiębiorcy, której zakres przedmiotowy wyznacza opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego przedstawiony we wniosku o interpretację. Podkreślenia wymaga fakt, że procedując nad wnioskiem o wydanie pisemnej interpretacji Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, ani dowodowego. Granice sprawy rozpatrywanej na podstawie złożonego wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego.

Zagadnienia dotyczące ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1949). Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i ust. 2, art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ww. ustawy oraz § 1 wskazanego rozporządzenia, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 1509 z późn. zm.), z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 ww. rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Wskazać należy przy tym, że w myśl powołanego powyżej art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w ściśle określonym katalogu spraw. Kwestia kwalifikacji określonego świadczenia jako przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz wskazania źródła takiego przychodu, nie mieści się w ustawowo wskazanym zakresie, gdyż sprawy te w myśl przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 800 z późn. zm.) należą do wyłącznej kompetencji organów podatkowych. W konsekwencji, w niniejszej decyzji wskazanie Wnioskodawcy " (...) iż powyższe świadczenia stanowić będą przychód pracownika, będą opodatkowane, a Wnioskodawca - jako płatnik, odprowadzi zaliczki na podatek dochodowy", Zakład uznał jako element zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku.

Zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Natomiast, za przychody ze stosunku pracy, stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Katalog przychodów niestanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został zawarty w § 2 ust. 1 ww. rozporządzenia. Zgodnie z pkt 26 cytowanego przepisu, podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Uwzględniając powyższe, jeżeli korzyść uzyskiwana przez pracownika w ramach stosunku pracy stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, a pracownik ponosi za nią częściową odpłatność i stosowny zapis o takim uprawnieniu znajduje się w przepisach wewnątrzzakładowych, wówczas korzysta z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie powołanego powyżej przepisu. Częściowa odpłatność polega w tym przypadku na partycypowaniu pracownika (choćby symbolicznym) w pokryciu kosztów zakupu niektórych artykułów, przedmiotów lub usług. Pracownik uzyska korzyść, o której mowa w przepisie rozporządzenia wówczas, gdy pracodawca dokona zakupu towarów lub udostępni korzystanie z usług po cenie niższej od tej, do której uiszczenia pracownik byłby zobowiązany w przypadku osobistego (uzyskanego w oderwaniu od zatrudnienia) nabycia tychże dóbr. W konsekwencji, wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emertytalne i rentowe pracowników Wnioskodawcy będzie podlegała wartość różnicy pomiędzy ceną nabycia świadczeń, a ponoszoną przez pracowników odpłatnością.

Konstrukcja § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia wskazuje, iż aby móc zastosować zawarte w nim wyłączenie, dana korzyść musi wynikać z zapisów zawartych w układach zbiorowych pracy, regulaminach wynagradzania lub przepisach o wynagradzaniu, które przewidują możliwość zakupu przez pracownika danego artykułu czy usługi po cenach niższych niż detaliczne. W konsekwencji należy przyjąć, iż powyższe wyłączenie będzie możliwe, jeżeli stosowny zapis o takim uprawnieniu znajduje się w przepisach wewnątrzzakładowych, należących do katalogu źródeł prawa pracy, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 917 z późn. zm.), wskazującego na układy zbiorowe pracy, inne oparte na ustawie porozumienia zbiorowe, regulaminy i statuty, określające prawa i obowiązki stron stosunku pracy. Jeżeli natomiast otrzymane świadczenia wynikają z innej niż powyżej wskazane podstawy, to pomimo faktu, iż zostaną uzyskane przez pracownika po cenach niższych niż detaliczne, będą stanowić podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Z przedstawionego przez Wnioskodawcę zdarzenia przyszłego wynika co prawda, że za świadczenia wynikające z Polisy ubezpieczenia zdrowotnego, która swoim zakresem będzie obejmowała pracownika oraz partnera/rodzinę pracownika, częściową odpłatność będą ponosić pracownicy Spółki, a wartość tego świadczenia w części finansowanej przez Pracodawcę będzie stanowiła przychód pracownika w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednakże opisana korzyść materialna będzie wynikać z uchwały Zarządu Spółki Wnioskodawcy, która w świetle art. 9 § 1 Kodeksu pracy, nie należy do ustawowego katalogu źródeł prawa pracy.

Tym samym, w odniesieniu do świadczeń, które nie są zagwarantowane przez pracodawcę mocą zakładowego układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagrodzenia lub przepisów o wynagradzaniu, nie znajdzie zastosowania przepis § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia. W konsekwencji, wartość korzyści materialnej w postaci świadczeń zdrowotnych z Polisy ubezpieczenia zdrowotnego, które będą obejmowały swoim zakresem pracowników oraz ich partnera/rodzinę, przysługujących pracownikom na podstawie uchwały organów spółek (tu: uchwały Zarządu Spółki) - należy uwzględnić w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ze stosunku pracy.

Mając na uwadze treść wniosku o interpretację indywidualną oraz obowiązujące przepisy prawne. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 23 maja 2019 r. przez przedsiębiorcę: (...) sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne świadczenia w postaci Polisy ubezpieczenia zdrowotnego w części finansowanej przez pracodawcę - uznał za nieprawidłowe,

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.