WPI/200000/43/509/2015 - Podleganie ubezpieczeniom społecznym męża, z którym zostanie zawarta umowa zlecenia na zasadach dotyczących zleceniobiorców.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1298 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 27 kwietnia 2015 r. przez Panią (...), prowadzącą działalność gospodarcza pod firmą: (...) w sprawie podlegania męża wnioskodawczym, z którym zostanie zawarta umowa zlecenia, ubezpieczeniom społecznym na zasadach dotyczących zleceniobiorców.

W dniu 27 kwietnia 2015 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy: (...) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawczyni wskazała, iż prowadzi z mężem wspólne gospodarstwo domowe. Wnioskodawczyni w miejscu zamieszkania prowadzi działalność gospodarczą, jednak obecnie przebywa na zasiłku macierzyńskim. Mąż jest obecnie zatrudniony na umowy o pracę na 1/8 etatu. Wnioskodawczyni zamierza zatrudnić męża na podstawie umowy zlecenia, w ramach której będzie się on zajmował świadczeniem usług jako kierowca pomocy drogowej poza miejscem prowadzenia przez nią działalności gospodarczej. Świadczenie usług będzie wykonywane okazjonalnie, po uprzednim zawiadomieniu od osoby potrzebującej pomocy na drodze. Wykonywanie tej usługi będzie dokonywane na rzecz wnioskodawczymi. na ich podstawie będą wystawiane faktury sprzedażowe.

Wnioskodawczymi wskazuje, że z art. 8 ust. 2 ustawy systemowej w związku z art. 5 pkt 24 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych wynika, że pracownik spełniający kryteria określone dla osób współpracujących, o których mowa w art. 8 ust. 11 ustawy systemowej, dla celów ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego traktowany jest jako osoba współpracująca, a nie jako pracownik (za wyjątkiem pracownika zatrudnionego na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego). Wykonywanie pracy na podstawie odpłatnej umowy zlecenia, zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy systemowej oraz art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - stanowi odrębny tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych oraz obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego. Jednocześnie, zarówno w ustawie systemowej, jak i w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, w odniesieniu do zleceniobiorców brak jest przepisu analogicznego do tego, który zawarty jest w art. 8 ust. 2 ustawy systemowej w odniesieniu do pracowników. Zdaniem wnioskodawczym, prowadzi to do wniosku, że brak jest podstaw prawnych do traktowania do celów ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego osoby wykonującej pracę na podstawie umowy zlecenia jako osoby współpracującej, nawet jeżeli spełnia ona kryteria określone dla osób współpracujących, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy systemowej Na poparcie przedstawionego stanowiska wnioskodawczymi wskazała na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 stycznia 2009 r. (sygn. akt 134/08).

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od 1 stycznia 2013 r. Zakład wydaje interpretacje indywidualne wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek. Natomiast Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie jest właściwy do wydawania decyzji w zakresie podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu, gdyż zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 581) w powyższymi zakresie sprawy rozpatruje dyrektor właściwego miejscowo oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. Wobec faktu, iż we wniosku złożonym w dniu 27 kwietnia 2015 r. wnioskodawczymi przedstawiła własne stanowisko dotyczące obowiązku ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Oddział odniósł się w niniejszej decyzji wyłącznie do kwestii podlegania opisanej osoby ubezpieczeniom społecznym, natomiast odrębnym pismem zawiadomił wnioskodawczynię o możliwości wniesienia wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w sprawie podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu do dyrektora właściwego terytorialnie oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia.

Stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 4 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osoby z nimi współpracujące.

Jednocześnie w myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 i 5 tejże ustawy - obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami lub osobami współpracującymi z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą. Zgodnie z art. 8 ust. 2 powołanej ustawy - jeżeli pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, dla celów ubezpieczeń społecznych jest traktowany jako osoba współpracująca. Natomiast stosownie do ustępu 11 powyższego artykułu, za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę. ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nim we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności.

Należy zauważyć, że umowa zlecenia jest umową regulowaną przez przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.). odmienną w swej charakterystyce prawnej od umowy o pracę.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że wnioskodawczymi zamierza zatrudnić współmałżonka na podstawie umowy zlecenia, zatem taka osoba dla celów ubezpieczeń społecznych nie będzie traktowana jako osoba współpracująca. Osoba wykonującą pracę na podstawie umowy zlecenia, nawet jeżeli spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, podlega ubezpieczeniom społecznym jako zleceniobiorca, bowiem w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych w odniesieniu do zleceniobiorców brak jest przepisu odpowiadającego treści zawartej w art. 8 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych regulacji dotyczącej pracowników, jak również wykonywanie pracy na podstawie umowy zlecenia stanowi odrębny, od współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej, tytuł do ubezpieczeń społecznych.

Biorąc powyższe pod uwagę, Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku z dnia 24 kwietnia 2015 r. w sprawie podlegania męża wnioskodawczym, z którym zostanie zawarta umowa zlecenia ubezpieczeniom społecznym na zasadach dotyczących zleceniobiorców.

Na marginesie, w związku ze wskazaniem przez wnioskodawczynię w opisie zdarzenia przyszłego informacji o dodatkowym wykonywaniu przez ww. osobę stosunku pracy w wymiarze 1/8 etatu. Zakład nadmienia, że zgodnie z art. 9 ust. 1 i 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych pracownik spełniający jednocześnie warunki do objęcia go ubezpieczeniami społecznymi z innego tytułu takiego jak wykonywanie umowy zlecenia jest obejmowany obowiązkowo ubezpieczeniami społeczny mi tylko z tytułu stosunku pracy natomiast z tytułu umowy zlecenia podlega ubezpieczeniom społecznym wyłącznie dobrowolnie, pod warunkiem, że podstawa wymiaru składek z tytułu pracy jest dla niego równa co najmniej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę. W trybie pisemnej interpretacji przepisów zakład jednakże me ma możliwości prowadzenia postępowania wyjaśniającego i weryfikacji uzyskiwanego przez opisaną osobę wynagrodzenia, jak również rozstrzygania obowiązku ubezpieczeń społecznych dla konkretnego ubezpieczonego, a jedynie dokonuje wykładni przepisów obowiązujących w nakreślonym przez wnioskodawczynię stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tą jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.