WPI/200000/43/480/2019 - Możliwość wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe członków rady nadzorczej zwrotu kosztów dojazdów do miejsca posiedzenia rady.

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2018 r. poz. 646 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 300 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 10 maja 2019 r. przez przedsiębiorcę: (...) w sprawie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe członków Rady Nadzorczej zwrotu kosztów dojazdów do miejsca posiedzenia Rady.

W dniu 10 maja 2019 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców złożony przez (...). Powyższy wniosek został uzupełniony przez Wnioskodawcę pismem z 22 maja 2019 r. (doręczonym do Oddziału w dniu 28 maja 2019 r.).

Wnioskodawca poinformował, że jest spółką akcyjną Skarbu Państwa, której podstawowym przedmiotem działalności jest (...)

Podstawowy przedmiot działalności Spółki został określony w (...) Organem Spółki jest Zarząd Spółki, Rada Nadzorcza oraz Walne Zgromadzenie. Radę Nadzorczą powołuje Walne Zgromadzenie. Rada Nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością Spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności. Członkowie Rady Nadzorczej wykonują swoje prawa i obowiązki osobiście. Udział w posiedzeniu Rady Nadzorczej jest obowiązkiem każdego członka Rady. Członkom Rady Nadzorczej przysługuje wynagrodzenie miesięczne w wysokości określonej uchwałą Walnego Zgromadzenia Spółki. Spółka pokrywa koszty poniesione w związku z wykonywaniem przez członków Rady nadzorczej powierzonych im funkcji, a w szczególności zwrot kosztów przejazdów na posiedzenia Rady z miejsca zamieszkania do miejsca odbycia posiedzenia i z powrotem.

Dodatkowo w piśmie z 22 maja 2019 r. Wnioskodawca wyjaśnił, że zwrot kosztów dojazdu członka Rady Nadzorczej na posiedzenie Rady stanowi przychód z działalności wykonywanej osobiście przez osoby należące do skład Rady Nadzorczej w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ponadto kwoty wypłacane członkom Rady Nadzorczej tytułem zwrotu poniesionych kosztów za dojazd na posiedzenia Rady są traktowane w Spółce jako należności z tytułu podróży odpowiadającej podróży służbowej pracownika.

Mając na względzie powyższe oraz fakt, że członkowie Rady Nadzorczej podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, Spółka powzięła wątpliwość w zakresie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia członków Rady Nadzorczej. W związku z powyższym Spółka zwróciła się z zapytaniem czy wypłacone (do wysokości określonej w rozporządzeniu w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej) członkom Rady Nadzorczej kwoty z tytułu zwrotu kosztów dojazdów do miejsca odbywania posiedzeń Rady stanowią przychód będący podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Uzasadniając swoje stanowisko Spółka wskazała, że zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla członków rad nadzorczych uregulowane zostały w przepisach ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 22 i art. 13 pkt 17 w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2015 r. członkowie rad nadzorczych wynagradzani z tytułu zasiadania w radzie nadzorczej podlegają z tego tytułu obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym od dnia powołania do pełnienia funkcji do dnia zaprzestania sprawowania funkcji. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe członków rad nadzorczych stanowi przychód. W myśl art. 13 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wynagrodzenie oraz inne świadczenia otrzymywane przez osoby wchodzące w skład rady nadzorczej - niezależnie od sposobu ich powołania, stanowią przychód z działalności wykonywanej osobiście.

Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. z podstawy wymiaru składek wyłączone są diety i inne należności z tytułu podróży służbowej pracownika - do wysokości określonej w przepisach rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 stycznia 2013 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na terenie kraju lub poza jego granicami. Przepis ten mówi o podróży służbowej pracownika, jednakże z § 5 ust. 2 pkt 3 ww. rozporządzenia wynika, że przepis § 2 ust. 1 pkt 15 stosuje się odpowiednio przy ustalaniu podstawy wymiaru składek członków Rad Nadzorczych, którzy otrzymują wynagrodzenie z tytułu pełnienia tej funkcji. W związku z powyższym, pomimo, iż zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 15 ww. rozporządzenia zwolnieniu podlegają diety i inne należności związane z podróżą służbową pracownika, to zdaniem Spółki zwolnienie to może również dotyczyć osób wymienionych w § 5 tego rozporządzenia. Członkowie Rady Nadzorczej ponoszą wydatki związane z dojazdem z różnych miejscowości do miejsca posiedzenia Rady Nadzorczej, a w związku z tym zwrot kosztów związanych z dojazdem na posiedzenia Rady w formie zapłaty za zakup biletu, zdaniem Spółki, należy traktować jako inne należności z tytułu podróży służbowej bowiem pokrywane są tylko i wyłącznie do wysokości określonej w przepisach rozporządzenia w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia, co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). W myśl art. 34 ust. 5 tej ustawy udzielenie interpretacji indywidualnej następuje w drodze decyzji. Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Nadmienić w tym miejscu należy, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Ocena stanowiska przedsiębiorcy pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez niego wykładni przepisu prawa dokonywana jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego zawartego w treści wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga, iż granice sprawy wszczętej wniesieniem wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji zakreślają jedynie ramy opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Wydając indywidualną interpretację Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez Wnioskodawcę oświadczenia, zwracając jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Z treści wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wynika, że Wnioskodawca dokonuje zwrotu członkom Rady Nadzorczej koszów dojazdu na posiedzenia Rady.

Zgodnie z art. 382 § 1 ustawy z dnia 26 kwietnia 1964 r. - Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1577 z późn. zm.), rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności. Ponadto, na podstawie art. 392 powołanej ustawy, członkom rady nadzorczej może zostać przyznane wynagrodzenie, które określa statut lub uchwała walnego zgromadzenia. Członkom rady nadzorczej przysługuje także zwrot kosztów związanych z udziałem w pracach rady.

Zagadnienia dotyczące obowiązku opłacania i ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne regulowane są za pośrednictwem przepisów ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1949). W myśl art. 6 ust. 1 pkt 22 oraz art. 13 pkt 17 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, członkowie rady nadzorczej wynagradzani z tytułu pełnionej funkcji podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, od dnia powołania do dnia zaprzestania pełnienia tej funkcji. Natomiast, zgodnie z brzmieniem art. 18 ust. 4 pkt 10 powołanej ustawy, w związku z art. 4 pkt 9 tejże ustawy, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe członków rad nadzorczych stanowi przychód z działalności wykonywanej osobiście przez osoby należące do składu rad nadzorczych, niezależnie od sposobu ich powoływania, łącznie z kosztami uzyskania i kwotą podatku, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 1509 z późn. zm.).

Katalog przychodów, które nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został zawarty w § 2 wskazanego rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Natomiast w myśl § 5 ust. 2 pkt 3 tego rozporządzenia, przepisy § 2 stosuje się odpowiednio przy ustalaniu podstawy wymiaru składek członków rad nadzorczych wynagradzanych z tytułu pełnienia tej funkcji. Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia, nie stanowią podstawy wymiaru składek: diety i inne należności z tytułu podróży służbowej pracownika - do wysokości określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem pkt 17.

Wyłączenie wynikające z powołanego przepisu odnosi się do należności przysługujących pracownikowi na pokrycie kosztów związanych z podróżą z tytułu wykonywania na polecenie pracodawcy zadań służbowych poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy. Za czas tej podróży służbowej pracownikom przysługują diety (przeznaczane m.in. na pokrycie zwiększonych kosztów wyżywienia w czasie podróży), zwrot kosztów przejazdu, noclegów i innych udokumentowanych wydatków, w których w przypadku faktycznej wypłaty nie wlicza się do podstawy wymiaru składek do wysokości określonego limitu zgodnie z § 7 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 167).

Jak wynika ze wskazanego powyżej § 5 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia, powyższy przepis stosuje się odpowiednio w sytuacji gdy taką podróż noszącą znamiona podróży służbowej odbywają również inne grupy ubezpieczonych wskazane w tym przepisie takie jak m.in.: członkowie rady nadzorczej. Zauważyć należy tu jednakże, że kwestia określenia, czy wskazane osoby podejmując działania wykonują je w ramach podróży służbowej jest uzależniona od decyzji i działań Spółki. Ponadto ustalenie czy ww. osoby przebywają w podróży noszącej znamiona podróży służbowej i w związku z tym są uprawnione do otrzymania określonych należności (m.in. zwrotu kosztów dojazdu) jest zagadnieniem nie wynikającym z przepisów regulujących sferę zabezpieczenia społecznego. W konsekwencji wydając niniejszą decyzję Organ oparł się na jednoznacznym wskazaniu Spółki, zgodnie z którym kwoty wypłacane członkom Rady Nadzorczej tytułem zwrot kosztów dojazdu na posiedzenia Rady są traktowane jako należności z tytułu podróży odpowiadającej podróży służbowej pracownika.

W świetle powyższego, jeżeli wskazany zwrot kosztów dojazdu stanowi należność z tytułu podróży odpowiadającej podróży służbowej, nie podlega na podstawie § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe członka Rady Nadzorczej.

Mając powyższe na uwadze, stanowisko wyrażone przez Wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej złożonym w dniu 10 maja 2019 r. - w sprawie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe członków Rady Nadzorczej zwrotu kosztów dojazdów do miejsca posiedzenia Rady - uznać należy za prawidłowe.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.