WPI/200000/43/470/2019

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2018 r. poz. 646 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 300 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie w odpowiedzi na wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji złożony w dniu 7 maja 2019 r. przez przedsiębiorcę: (...) w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko w sprawie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia przyznanego uchwałą Rady Nadzorczej z tytułu pełnienia funkcji prezesa zarządu spółdzielni na podstawie regulaminu wynagradzania członków zarządu dla osoby będącej równocześnie pracownikiem spółdzielni, oraz obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne dla ww. osoby z tytułu zawartego z nim stosunku pracy na wykonywanie funkcji kierownika działu technicznego w spółdzielni.

W dniu 7 maja 2019 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynął wniosek przedsiębiorcy: (...) o wydanie interpretacji indywidualnej w sprawie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne od wynagrodzenia prezesa zarządu spółdzielni powołanego do sprawowania funkcji na podstawie uchwały Rady Nadzorczej spółdzielni oraz obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne od wynagrodzenia ww. prezesa który równocześnie jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę w spółdzielni jako kierownik działu technicznego.

Stan faktyczny wniosku:

(...) zatrudnia na podstawie umowy o pracę osobę fizyczną na stanowisku kierownika działu technicznego. Rada nadzorcza po kilku latach, powołała kierownika działu technicznego na funkcję prezesa zarządu, bez zmiany umowy o pracę. W związku z powyższym kierownik działu technicznego niezależnie od umowy o pracę jest związany ze spółdzielnią stosunkiem tylko organizacyjnym wynikającym z art. 49 § 2 ustawy prawo spółdzielcze. Wnioskodawca podnosi, że zakresy czynności i odpowiedzialności kierownika działu technicznego jako pracownika i tej samej osoby - jako prezesa zarządu, w żadnym stopniu nie pokrywają się.

Zgodnie z regulaminem wynagradzania członków zarządu uchwalonym przez radę nadzorczą, osobie tej jako nieetatowemu członkowi zarządu zostało przyznane dodatkowe miesięczne wynagrodzenie brutto w wysokości 45% minimalnego wynagrodzenia. Jednocześnie zgodnie z tym regulaminem, wynagrodzenie nieetatowych członków zarządu nie jest wynagrodzeniem w rozumieniu Kodeksu pracy.

Własne stanowisko wnioskodawcy w sprawie:

Spółdzielnia uważa, że wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji prezesa jako nieetatowego członka zarządu nie podlega obowiązkowi opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne dla tej osoby w tym stanie faktycznym powinien stanowić wyłącznie przychód uzyskiwany z umowy o pracę.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia, co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji indywidualnej następuje w drodze decyzji. Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Nadmienić w tym miejscu należy, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Ocena stanowiska Przedsiębiorcy dokonywana pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez Wnioskodawcę wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego zawartego w treści wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga, iż granice sprawy wszczętej wniesieniem wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Wydając indywidualną interpretację Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez Wnioskodawcę oświadczenia, zwracając jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Katalog osób podlegających obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym określono w art. 6 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 300 z późn. zm.) Dla rozstrzygnięcia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym konieczne jest ustalenie czy dana osoba posiada jeden z tytułów ubezpieczenia określonym tym przepisem.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - o którym wyżej mowa, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają pracownicy z wyłączeniem prokuratorów. Za pracownika - zgodnie z art. 8 ust. 1, ust. 2a tejże ustawy uważa się osobę pozostająca w stosunku pracy, a także osobę wykonującą prace na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taka zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeśli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy, z wyjątkiem osób współpracujących.

W świetle przepisów Kodeksu pracy pracownikiem jest nie tylko osoba zatrudniona na podstawie umowy pracę, ale także na podstawie powołania - art. 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeksu pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 917 z późn. zm.). W myśl art. 68 kodeksu pracy, stosunek pracy nawiązuje się na podstawie powołania w przypadkach określonych w odrębnych przepisach.

Zgodnie z art. 35 § 1 oraz art. 48 § 1 i art. 49 § 2 ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo Spółdzielcze (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 1285). Organami spółdzielni są: walne zgromadzenie; rada nadzorcza, zwana dalej "rada"; zarząd; w spółdzielniach, w których walne zgromadzenie jest zastąpione przez zebranie przedstawicieli - zebranie grup członkowskich (art. 59). Zarząd kieruje działalnością spółdzielni oraz reprezentuje ją na zewnątrz. Członków zarządu, w tym prezesa i jego zastępców, wybiera i odwołuje, stosownie do postanowień statutu, rada lub walne zgromadzenie, (art. 49 § 2 ustawy)

W myśl art. 52 § 1 ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze - powołanej powyżej - z członkami zarządu zatrudnianymi w spółdzielni rada spółdzielni nawiązuje stosunek pracy - w zależności od powierzonego stanowiska - na podstawie umowy o pracę albo powołania (art. 68 Kodeksu pracy). Nie dotyczy to spółdzielni pracy, w których zatrudnienie członków następuje bez względu na stanowisko na podstawie spółdzielczej umowy o pracę, oraz tych spółdzielni produkcji rolnej, w których podstawą świadczenia pracy przez członków jest stosunek członkostwa.

Skład Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego podjął uchwałę z dnia 21 lutego 2003 r. sygn. akt III PZP 19/02 stwierdzającą, iż przepis art. 52 § 1 ustawy - Prawo spółdzielcze nie jest przepisem odrębnym w rozumieniu 68 § 1 Kodeksu pracy, co oznacza, iż samo powołanie na członka zarządu nie rodzi obowiązku pracy.

Powołanie na członka zarządu jest powołaniem do pełnienia funkcji. Zatem osoba, która pełni funkcję członka zarządu tylko na podstawie uchwały powołującej nie podlega z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym. W konsekwencji nie podlega zgłoszeniom do ubezpieczeń i od otrzymanego przez tę osobę wynagrodzenia nie odprowadza się składek na ubezpieczenia społeczne. Sytuacja taka nie zwalnia natomiast z obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne w przypadku, gdy z prezesem zarządu spółdzielni zawarto dodatkowo umowę o pracę lub inny stosunek prawny wymieniony w art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych np. umowę zlecenia. W sytuacji gdy osoba powołana do sprawowania funkcji prezesa zarządu spółdzielni przez RN spółdzielni posiada dodatkowo inny tytuł prawny, który rodzi obowiązek ubezpieczeń społecznych w myśl przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych np. umowę o pracę i zakres tej umowy różni się od zakresu czynności, które osoba ta wykonuje jako prezes zarządu spółdzielni to wówczas po stronie spółdzielni jako płatniku powstanie obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu łączącego strony stosunku pracy.

W sytuacji opisanej we wniosku w (...) zatrudnia na postawie umowy o pracę osobę fizyczna, która pełni funkcję kierownika działu technicznego w spółdzielni, a jednocześnie RN spółdzielni powołała tę osobę do pełnienia funkcji prezesa zarządu spółdzielni, nie dokonując zmiany umowy o pracę. Wnioskodawca podkreślił, iż osoba ta będąc zatrudnioną na podstawie umowy o pracę jako kierownik działu technicznego dodatkowo pobiera wynagrodzenie z tytułu sprawowania funkcji prezesa zarządu spółdzielni na podstawie powołania tj. wyłącznie stosunku organizacyjnego w myśl art. 49 § 2 ustawy - Prawo spółdzielcze. Ponadto zakresy czynności wykonywanych przez tę osobę z tytułu umowy o pracę i z tytułu powołania do pełnienia funkcji prezesa zarządu są różne.

Wnioskodawca wyraził pogląd, iż wynagrodzenie takiej osoby z tytułu sprawowania funkcji prezesa spółdzielni nie podlega obowiązkowi odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne, a wynagrodzenie otrzymane z tytułu umowy o pracę stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Uwzględniając powyższe, Zakład uznał stanowisko Wnioskodawcy wyrażone we wniosku złożonym w dniu 7 maja 2019 r. przez przedsiębiorcę. w (...) w sprawie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia uzyskiwanego przez członka zarządu spółdzielni wyłącznie na podstawie uchwały RN spółdzielni, oraz obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu wykonywanej równocześnie umowy o pracę jako kierownik działu technicznego za prawidłowe.

Równocześnie biorąc pod uwagę treść przywołanego wyżej art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wydaje interpretacji indywidualnych w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu, gdyż ustawodawca nie przyznał mu kompetencji w tym zakresie, w związku z czym w oparciu o art. 66 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego zawiadamia, iż w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca jest uprawniony do wniesienia podania do dyrektora właściwego terytorialnie oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. Takie podanie złożone zgodnie z niniejszym zawiadomieniem, w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.