WPI/200000/43/44/2017 - Brak obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej prowadzonej w Polsce w sytuacji, gdy właściwym ustawodawstwem było ustawodawstwo słowackie, a obecnie jest węgierskie.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1829 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 963 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 12 stycznia 2017 r. przez przedsiębiorcę: (...) w sprawie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej prowadzonej w Polsce w sytuacji, gdy właściwym ustawodawstwem było ustawodawstwo słowackie, a obecnie jest węgierskie.

W dniu 12 stycznia 2017 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy: (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, że prowadzi działalność gospodarczą w Polsce. Od (...) 2013 r. był zatrudniony na umowę o pracę w słowackiej firmie, z miejscem świadczenia pracy na terytorium Słowacji, a od (...) 2015 r. w spółce węgierskiej z siedzibą w Budapeszcie, również na umowę o pracę z miejscem świadczenia pracy na podstawie oddelegowania.

Wnioskodawca ma wątpliwości co do konieczności odprowadzania składek społecznych z zdrowotnych z działalności gospodarczej, mając na uwadze fakt, że właściwym ustawodawstwem dla Wnioskodawcy z zakresie zabezpieczeń do (...) 2015 r. było ustawodawstwo słowackie, a obecnie jest ustawodawstwo węgierskie. Jednocześnie Wnioskodawca oświadczył, że wykonywana przez niego na terytorium Słowacji praca nie nosi znamion pracy marginalnej.

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie:

Wnioskodawca uważa, że od momentu zatrudnienia Wnioskodawcy przez firmy najpierw słowacką a później węgierską został przyjęty do tamtejszych systemów ubezpieczeń i w związku z tym wszystkie składki powinny być odprowadzane poza systemem ubezpieczenia ZUS co wiąże się z koniecznością dokonania wyrejestrowania z polskiego systemu ubezpieczeń. Podstawa prawna: art. 13 ust. 3 RPEiR (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Ponadto w myśl art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującego od dnia 1 stycznia 2013 r., Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Podkreślenia wymaga fakt, iż w trybie wydania decyzji z wniosku o wydanie pisemnej interpretacji Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie dokonuje rozstrzygnięcia kwestii ustalenia obowiązującego wnioskodawcę ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego, dlatego też w sprawach, w których wnioskodawca podejmuje aktywność zawodową na terenie dwóch Państw Członkowskich UE elementem niezbędnym dla rozstrzygnięcia obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne wnioskodawcy jest wskazanie przez wnioskodawcę w opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego jakiemu ustawodawstwu w zakresie zabezpieczenia społecznego podlega lub będzie podlegał.

Oddział zaznacza jednocześnie, że w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów. Ocena stanowiska przedsiębiorcy, dokonywana pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego zawarty w treści wniosku o wydanie pisemnej interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga fakt, iż rozpoznając wniosek o wydanie pisemnej interpretacji Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy rozpatrywanej na podstawie złożonego wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Wydając pisemną interpretację Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez wnioskodawcę oświadczenie, zwracając jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do opisu zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Ryzyko podania nieprawdziwych informacji w opisie zdarzenia przyszłego bądź też poczynienie przez terenowe jednostki organizacyjne Zakładu, np. w toku prowadzonego postępowania lub w toku czynności kontrolnych, ustaleń odmiennych od tych zaprezentowanych przez wnioskodawcę obciąża jedynie przedsiębiorcę.

Tym samym Oddział podkreśla, że w trybie interpretacji nie dokonuje oceny prawnej czy prawidłowości wskazanego przez Wnioskodawcę ustawodawstwa - w tym przypadku ustawodawstwa słowackiego do (...) 2015 r. i obecnie węgierskiego. Wydając niniejszą decyzję Oddział oparł się jedynie na informacji podanej przez Wnioskodawcę, z której jednoznacznie wynika, iż właściwym ustawodawstwem dla Wnioskodawcy było ustawodawstwo słowackie, a obecnie ustawodawstwo węgierskie. Oddział przyjmuje zatem, że Wnioskodawca nie ma wątpliwości co do procedur do jakich powinien się zastosować w kwestii ustalenia właściwego ustawodawstwa podejmując pracę najemną na Słowacji, a następnie na Węgrzech i jednocześnie prowadząc pozarolniczą działalność na terytorium Polski.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym na terytorium Polski regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. W świetle art. 6 ust. 1 pkt 5 tej ustawy obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność.

Kwestie związane z ustaleniem i stosowaniem właściwego ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego w stosunku do osób migrujących od maja 2010 r. reguluje zasadniczo w stosunku do Państw Członkowskich Unii Europejskiej rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. UE L Nr 166 poz. 1 z dnia 30 kwietnia 2004 r. z późn. zm.) oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczące wykonania rozporządzenia nr 883/2004 (Dz. Urz. UE L Nr 284 poz. 1 z dnia 30 października 2009 r. z późn. zm.).

Osoby, do których zastosowanie mają powołane powyżej rozporządzenia, podlegają ustawodawstwu tylko jednego Państwa Członkowskiego. Zasada podlegania ustawodawstwu jednego państwa członkowskiego oznacza, że w danym momencie można być ubezpieczonym tylko w jednym Państwie Członkowskim.

W opisie stanu faktycznego Wnioskodawca wskazał, iż prowadzi działalność gospodarczą w Polsce. Od dnia (...) 2013 r. był zatrudniony na umowę o pracę w słowackiej firmie, z miejscem świadczenia pracy na terytorium Słowacji, a od (...) 2015 r. w spółce węgierskiej z siedzibą w Budapeszcie. Właściwym ustawodawstwem dla Wnioskodawcy z zakresie zabezpieczenia społecznego do (...) 2015 r. było ustawodawstwo słowackie, a obecnie jest ustawodawstwo węgierskie.

W świetle powyższego, przyjmując wskazane przez Wnioskodawcę ustawodawstwo właściwe: do (...) 2015 r. - słowackie, a obecnie węgierskie, Wnioskodawca nie będzie podlegał polskim przepisom w zakresie zabezpieczenia społecznego tj. ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, zatem nie będzie miał obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Równocześnie biorąc pod uwagę treść przywołanego wyżej art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wydaje interpretacji indywidualnych w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu, gdyż ustawodawca nie przyznał mu kompetencji w tym zakresie, w związku z czym w oparciu o art. 66 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego zawiadamia, iż w przedmiotowej sprawie wnioskodawca jest uprawniony do wniesienia podania do dyrektora właściwego terytorialnie oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. Takie podanie złożone zgodnie z niniejszym zawiadomieniem, w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

W konsekwencji, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stwierdza, że stanowisko wyrażone przez Wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji złożonym w dniu 12 stycznia 2017 r. - w sprawie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej prowadzonej w Polsce w sytuacji, gdy właściwym ustawodawstwem było ustawodawstwo słowackie, a obecnie jest węgierskie - należy uznać za prawidłowe.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.