WPI/200000/43/427/2015 - Obowiązek ubezpieczenia społecznego od kart żywieniowych.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za nieprawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 7 kwietnia 2015 r. przez (...) w sprawie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wartości kart żywieniowych na zakup artykułów spożywczych oraz usług gastronomicznych udostępnianych pracownikom przez. Wnioskodawcę.

W dniu 7 kwietnia 2015 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy: (...) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, uzupełniony pismem z dnia 24 kwietnia 2015 r. (doręczonym w dniu 29 kwietnia 2015 r.).

Wnioskodawca wskazał, iż działa w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, w ramach której prowadzi działalność produkcyjną (produkcja nawozów sztucznych).

Wnioskodawca planuje wprowadzenie dodatkowego świadczenia dla pracowników zatrudnionych u niego przy procesie produkcji, polegającego na finansowaniu ich posiłków za pośrednictwem kart żywieniowych.

Finansowanie posiłków następowałoby poprzez przekazanie pracownikom kart Żywieniowych (bonów), które co miesiąc byłyby zasilane kwotą nieprzekraczającą 190 złotych. Karty otrzymywaliby pracownicy (w rozumieniu Kodeksu pracy) zatrudnieni w dziale produkcji. W zakładzie pracy Wnioskodawcy nie jest wykonywana praca w warunkach szczególnie uciążliwych lub szczególnie szkodliwych. Wnioskodawca nie jest objęty układem zbiorowym o pracy ani szczególnymi uregulowaniami dotyczącymi wynagradzania pracowników określonymi w przepisach prawa powszechnego. Każdy pracownik otrzymałby tylko jedna kartę. Środki zgromadzone na karcie żywieniowej pracownik mógłby wykorzystać zarówno na zakup posiłków w określonych punktach gastronomicznych jak i artykułów spożywczych w określonych sklepach, działających niezależnie od Wnioskodawcy. Lista punktów, w których będzie można zrealizować karty jest ustalana przez podmiot zajmujący się ich obsługą i jest publikowana przez niego w regulaminie korzystania z karty.

Wnioskodawca podnosi, że środków zgromadzonych na karcie nie będzie można wykorzystać na zakup innych dóbr i usług niż artykuły spożywcze i gotowe posiłki. Pracownik nie będzie mógł też zrezygnować z karty żywieniowej w zamian za ekwiwalent pieniężny ani inne świadczenie.

W uzupełnieniu wniosku pismem z dnia 24 kwietnia 2015 r. Wnioskodawca wskazał, iż wartość kart żywieniowych, jakie Wnioskodawca zamierza udostępnić pracownikom na sfinansowanie ich posiłków będzie stanowiła dla pracownika przychód z tytułu stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że środki przekazywane na karty żywieniowe przypisane do pracowników, które będą mogły być wykorzystane przez nich jedynie w celu zakupu gotowych posiłków i artykułów spożywczych, nie wliczają się do ich podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Według Wnioskodawcy, wyłączenie ww. środków z podstawy wymiaru składek wynika z brzmienia § 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.) Wskazany przepis stanowi wyjątek od ogólnej zasady włączania do podstawy opodatkowania wszelkich przychodów uzyskanych przez pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Wyjątek ten polega na wyłączeniu z obowiązku wliczania do podstawy obliczania składek "wartości finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu - do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 190 zł". Tym samym Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do obliczeniu i odprowadzenia składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od środków przekazywanych na karty żywieniowe.

W ocenie Wnioskodawcy pod pojęciem "posiłek" nie należy rozumieć jedynie przygotowanego posiłku gotowego do spożycia na miejscu, ale też produkty żywnościowe, z których można też posiłek przygotować w celu późniejszego spożycia Posiłek służyć ma bowiem regeneracji pracownika i zaspokojeniu uczucia głodu, które to cele można osiągnąć zarówno spożywając go na miejscu jego serwowania (w barze, jadłodajni) lub też samodzielnie przygotowując go z zakupionych produktów spożywczych.

Wnioskodawca wskazuje, że jego stanowisko znajduje poparcie w orzecznictwie sądów powszechnych, jako przykład przytacza wyroki Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 20 lutego 2008 r. Sądu Apelacyjnego w Katowicach (sygn. Akt III AUa 2028/06) oraz z dnia 13 kwietnia 2010 r. (sygn. III AUa 3012/2009). W wyrokach tych Sąd stwierdził. Ze finansowanie prze/ pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikowi do spożycia bez do otrzymania ekwiwalentu pieniężnego z tego tytułu. których wartość, zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia nie przekracza kwoty 190 zł miesięcznie, nie stanowiąc tym samym podstawy wymiaru składek ubezpieczeniowych, może polegać na dostarczaniu podwładnemu bonów żywnościowych. W myśl wskazanych orzeczeń kupony żywieniowe wydawane przez firmy pracownikom, które mogą być realizowane nie tylko w barach czy restauracjach, ale także w sklepach, marketach, korzy stają z wyłączenia spod obowiązku oskładkowania.

Ponadto Wnioskodawca zwraca uwagę, że wzmiankowany przepis Rozporządzenia, nie statuuje żadnych dodatkowych warunków, pod którymi świadczenie w nim opisane mogłoby być wyłączone z podstawy obliczania składek. W szczególności przepis ten nie wymaga, aby finansowane posiłki miały być przeznaczone wyłącznie dla określonej grupy pracowników, pracowników wykonujących szczególne zajęcia, lub w zakładach pracy określonego rodzaju.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ustępu 5 powołanego powyżej artykułu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r. udzielenie indywidualnej interpretacji dotyczącej obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Pracy. Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

W myśl art. 18 ust. 1 i ust. 2. art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawne szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. nr 161 poz. 1106 z późn. zm.. podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z. 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z choroba zakaźna oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Jednocześnie z brzmienia art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika ograniczenie w tematyce, w której Zakład jest zobowiązany wypowiedzieć się za pośrednictwem pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, uniemożliwiające potwierdzenie w tym trybie przez organ wskazanych przez Wnioskodawcę informacji dotyczących kwalifikacji i ustalania wysokości przychodu w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uwzględniając powyższe. Zakład dokonał interpretacji przepisów ubezpieczeniowych opierając się na zawartych we wniosku informacjach w powyższym zakresie.

Zgodnie z treścią wniosku złożonego w dniu 7 kwietnia 2015 r. uzupełnionego pismem z dnia 24 kwietnia 2015 r. "...wartość kart żywieniowych, jakie Wnioskodawca zamierza udostępnić pracownikom na sfinansowanie ich posiłków będzie stanowiła dla pracownika przychód z tytułu stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych".

Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenie zasadnicze, wynagrodzenie za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego. czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Katalog przychodów nie stanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został zawarty w cytowanym powyżej Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. W myśl § 2 ust. 1 pkt 11 ww. rozporządzenia z podstawy wymiaru składek nu ubezpieczenia emerytalne i rentowe wyłączona jest wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu do wysokości nie przekraczającej miesięcznie kwoty 190.00 zł.

Zatem, w myśl cytowanego powyżej przepisu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wyłączona będzie wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnionych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu, do wysokości nie przekraczającej miesięcznie kwoty 190,- zł. Jednocześnie, z treści tegoż przepisu wynika, że pojęcie posiłku w rozumieniu powyższego rozporządzenia, obejmuje swym zakresem wartość przekazywanych pracownikom znaków uprawniających do otrzymania posiłków takich, jak bony żywieniowe, karty czy kupony żywieniowe. Należy jednak zaznaczyć, iż wartość takich znaków może korzystać z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pod warunkiem, gdy mogą być one realizowane wyłącznie w placówkach gastronomiczno-restauracyjnych, barach, punktach gastronomicznych, stołówkach na gotowe do spożycia dania.

Nie podlegają natomiast wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bony, karty, kupony żywieniowe realizowane w sieciach/punktach handlowych, uprawniające do zakupu produktów, z których można przy rządzić posiłek, z uwagi na fakt. iż zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r., posiłki mają być gotowe do spożycia, a mc do przygotowania. Tego typu działanie nie nosi znamion udostępnienia pracownikom posiłków gotowych do spożycia.

Z opisanego przez Wnioskodawcę zdarzenia przyszłego wynika, iż przekazywane pracownikom karty żywieniowe będą akceptowane nie tylko w określonych punktach gastronomicznych ale również w określonych sklepach, co nie wyklucza możliwości zakupu także innych produktów (pojedynczych artykułów spożywczych) o charakterze innym niż posiłki. W konsekwencji, wartość udostępnionych pracownikom przez pracodawcę kart żywieniowych będzie stanowiła ich przychód, podlegający wliczeniu do podstawy wymiaru składek

W świetle powyższego, z wyłączenia o którym mowa § 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek nu ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie mogą skorzystać bony. karty. kupony żywieniowe, które mogą być przeznaczane nie tylko na zakup gotowych do spożycia posiłków w przeznaczonych do tego punktach gastronomicznych, ale również na artykuły/produkty spożywcze do samodzielnego przygotowania nabywane w sklepach i placówkach handlowych.

W konsekwencji, uwzględniając przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe oraz obowiązujące przepisy. które wyraźnie wskazują na obowiązek udostępnienia pracownikom posiłków do spożycia bez prawa do ekwiwalentu o wartości nie przekraczającej miesięcznie kwoty 190.00 zł. Zakład uznał stanowisko Przedsiębiorcy, przedstawione we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji złożonym w dniu 7 kwietnia 2015 r. uzupełnionym pismem z dnia 24 kwietnia 2015 r. - w sprawie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wartości kart żywieniowych, które Wnioskodawca zamierza udostępnić pracownikom - za nieprawidłowe. Oznacza to, iż wartość przekazanej pracownikom Karty żywieniowej uprawniającej do zakupu m.in. artykułów spożywczych będzie stanowiła podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Ponadto Oddział zaznacza, że wyroki Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 20 lutego 2008 r. (Sygn. Akt III AUa 2028/06) oraz z dnia 13 kwietnia 2010 r. Sygn. Akt III AUa 3012/2009), na które powołuje się Wnioskodawca, dotyczą indywidualnych spraw i me mają mocy powszechnie obowiązującej.

Jednocześnie Zakład wyjaśnia, iż w trybie wydawania decyzji z wniosku o wydanie pisemnej interpretacji organ nie może prowadzić postępowania wyjaśniającego czy dowodowego, w konsekwencji wydając pisemną interpretację organ działa w oparciu o stan faktyczny/zdarzenie przyszłe zaprezentowane we wniosku, nie mogąc w żaden sposób ingerować w jego treść, dokonywać jego weryfikacji czy oceny pod względem zgodności z rzeczywistością.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wy dania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Sądu Okręgowego.

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.