WPI/200000/43/398/2017 - Brak obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym prezesa zarządu powołanego na podstawie stosownego zapisu w umowie spółki.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1829 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 963 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie rozpatrując wniosek złożony w dniu 21 marca 2017 r. przez przedsiębiorcę: (...):

W dniu 21 marca 2017 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej złożony przez przedsiębiorcę (...) w przedmiocie podlegania ubezpieczeniom społecznym.

Wnioskodawca przedstawił opis zdarzenia przyszłego.

Wnioskodawca we wniosku o interpretację szczegółowo przedstawił przedmiot działalności spółki poprzez szczegółowe wyliczenie PKD.

Wnioskodawca ponadto wskazał, że udziały w spółce posiadają dwaj wspólnicy po 80% i 20% udziałów-

Wspólnik posiadający 80% udziałów Pan (...) został powołany w skład zarządu na funkcję prezesa zarządu umową spółki. Z Panem (...) pełniącym funkcję Prezesa w zakresie powierzonych mu czynności w spółce do dnia dzisiejszego nie została zawarta żadna umowa ani o pracę ani też o innym charakterze, w szczególności w rozumieniu art. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) ponieważ możliwe jest wykonywanie przez jedynego członka zarządu czynności na podstawie samego powołania.

W przyszłości Zgromadzenie Wspólników planuje podjąć uchwałę o przyznaniu wynagrodzenia za sprawowanie funkcji Prezesa Zarządu.

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie.

Ad. 1) W związku z przedstawioną sytuacją wnioskodawca uważa, że w oparciu o aktualny stan prawny a w szczególności art. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) wspólnicy posiadający 20% udziałów oraz (...) posiadający 80% udziałów i sprawujący funkcję Prezesa Zarządu nie podlegają obowiązkowi zgłoszenia i opłacania składek na ubezpieczenie społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe) oraz nie podlegają obowiązkowi zgłoszenia i opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Ad. 2) Wnioskodawca uważa, że w przypadku planowanego przez Zgromadzenie Wspólników wynagrodzenia Prezesowi Zarządu z tytułu pełnionej funkcji Prezesa nie powstanie obowiązek zgłoszenia i opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

W myśl art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r., Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek. Natomiast Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie jest właściwy do wydawania decyzji w zakresie podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu, gdyż zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1793 z późn. zm.) w powyższym zakresie sprawy rozpatruje dyrektor właściwego miejscowo oddziału wojewódzkiego Funduszu Zdrowia.

Oddział zaznacza jednocześnie, że w drodze niniejszej decyzji dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów. Ocena stanowiska przedsiębiorcy, dokonywana pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisów prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny zdarzenia przyszłego zawarty w treści wniosku o wydanie pisemnej interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga fakt, iż rozpatrując wniosek o wydanie pisemnej interpretacji Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy rozpatrywanej na podstawie złożonego wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego. Wydając pisemną interpretację Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez wnioskodawcę oświadczenia, zwracając jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został do zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania decyzji. Ryzyko podania nieprawdziwych informacji w opisie zdarzenia przyszłego bądź też poczynienie przez terenowe jednostki organizacyjne Zakładu, np. w toku prowadzonego postępowania lub w toku czynności kontrolnych, ustaleń odmiennych od tych zaprezentowanych przez wnioskodawcę obciąża jedynie przedsiębiorcę.

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: z 2016 r. poz. 1578 z późn. zm.) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest spółką handlową o charakterze kapitałowym, mająca osobowość prawną, działającą w oparciu o kapitał zakładowy podzielony na udziały i ponosząca odpowiedzialność całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki. Zdolność do czynności prawnych spółki z ograniczoną odpowiedzialnością realizuje zarząd spółki. Kompetencje zarządu to prowadzenie spraw i reprezentacja. Zgodnie z art. 201 § 1 k.s.h. zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę, natomiast w myśl art. 201 § 4 k.s.h. członek zarządu jest powoływany i odwoływany uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. W myśl art. 157 § 1 umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powinna określać:

W myśl art. 157 § 2 umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Zgodnie z wyrokiem SN z dnia 20 kwietnia 2011 r. (sygn. akt I CSK 391/10) "Nie można wykluczyć sytuacji, w której w umowie spółki zawarte są także inne postanowienia. określające zobowiązania wspólników wobec siebie, a nie wobec spółki. Takie postanowienia nie są z reguły integralną częścią umowy spółki, mogą stanowić część odrębnej umowy, jednak z różnych względów zamieszczane są w tym samym dokumencie.

W umowie spółki mogą się znajdować postanowienia dotyczące powołania członków zarządu. Powyższe potwierdza treść art. 167 § 1 k.s.h. który stanowi, że do zgłoszenia spółki należy dołączyć:

W myśl uregulowań kodeksu spółek handlowych dotyczących powoływania i odwoływania członków zarządu, art. 203 § 1 k.s.h. stanowi, że członek zarządu może być w każdym czasie odwołany uchwałą wspólników. Nie pozbawia go to roszczeń ze stosunku pracy lub innego stosunku prawnego dotyczącego pełnienia funkcji członka zarządu.

Powołanie jest ogólnym terminem obejmującym każdą formę prowadząca do nawiązania stosunku organizacyjnego, jako czynność stanowi bowiem oświadczenie woli spółki na mocy którego ustanawiany jest jeden z jej organów, a konkretnie jego członek bądź członkowie. Następstwem nawiązanego stosunku organizacyjnego w myśl przepisów kodeksu spółek handlowych może być nawiązanie stosunku obligacyjnego tj. podpisanie umowy o pracę lub innej umowy cywilnoprawnej. Jednakże to zależy wyłącznie od woli spółki, czy to stosunek organizacyjny (powołanie) będzie wyłączna podstawą wykonywania obowiązków członka zarządu, czy też będzie się to wiązało z zawarciem innego stosunku obligacyjnego - umowy o pracę lub umowy zlecenia na podstawie, której członek zarządu będzie otrzymywał wynagrodzenie lub nie. Podstawa pełnienia funkcji członka zarządu może być w rezultacie zarówno zatrudnienie na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej o świadczenie usług, umowy zlecenia, jak też jedynie powołanie wspólnika zapisane w umowie spółki lub dokonane uchwałą Zgromadzenia Wspólników. W myśl zapisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, katalog osób za które płatnicy składek są zobowiązani obliczać i odprowadzać składki na ubezpieczenia społeczne jest określony w art. 6 powołanej ustawy. Dla rozstrzygnięcia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym konieczne jest ustalenie, czy dana osoba posiada jeden z tytułów ubezpieczenia określonych tym przepisem. We wskazanym art. 6 ust. 1 ustawodawca wymienił wszystkie podmioty objęte obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych. Oznacza to, że osoba, której cechy jako podmiotu ubezpieczenia zostały określone w tym przepisie została objęta tymi ubezpieczeniami i staje się stroną stosunku ubezpieczenia społecznego. Należy podkreślić, że wyliczenie zawarte w art. 6 ust. 1 ustawy o sus jest wyczerpujące i ma charakter katalogu zamkniętego. Powołane przepisy nie zaliczają do ubezpieczonych osób pełniących funkcję prezesa spółki pod warunkiem, że funkcja ta nie jest wykonywana w ramach stosunku prawnego określonego w we wskazanym art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Podsumowując powołanie na mocy umowy spółki z o.o. lub uchwały Zgromadzenia Wspólników na członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością na podstawie przepisów Kodeksu spółek handlowych, jak również pobieranie z tego tytułu ustalonego w drodze uchwały wynagrodzenia nie skutkuje jeszcze powstaniem obowiązku ubezpieczeń społecznych w myśl art. 6 ust. 1 ustawy o sus. Członek zarządu może pełnić swą funkcję na podstawie wyłącznie stosunku organizacyjnego jakim jest powołanie w myśl postanowień k.s.h., bez konieczności zawierania dodatkowej umowy o pracę, czy umowy cywilnoprawnej. W konsekwencji, gdy członek zarządu pełni swą funkcję wyłącznie na podstawie powołania w rozumieniu art. 201 § 4 k.s.h. lub na podstawie zapisów umowy spółki art. 157 § 1 k.s.h., to po stronie spółki jako płatnika składek na ubezpieczenia społeczne nie powstanie obowiązek naliczania, potrącania i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia takiego członka zarządu. Nie zwalnia to jednak z obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne w przypadku zawarcia z członkiem zarządu dodatkowo umowy o pracę lub innej, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o sus.

Ponadto katalog osób, za które płatnicy składek są zobowiązani do naliczania i odprowadzania składki na ubezpieczenie zdrowotne reguluje ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1793 z późn. zm.) uzależniając zaistnienie tegoż obowiązku nie od finansowego wymiaru pełnionej funkcji a od formy, w jakiej został mianowany na stanowisko członek zarządu. Powołane przepisy nie zaliczają do ubezpieczonych osoby pełniącej funkcje członka zarządu spółki pod warunkiem, że funkcja ta nie jest wykonywana w ramach stosunku prawnego określonego w ich treści (np. umowa o pracę).

Podsumowując powyższe w sytuacji, gdy członek zarządu będzie wykonywał swoje funkcje wyłącznie w oparciu o stosunek organizacyjny powołania w myśl przepisów K.s.h, to jak wskazano powyżej powołanie nie rodzi obowiązku ubezpieczeń społecznych nawet w sytuacji, gdy członek zarządu pobiera z tego tytułu wynagrodzenie, dlatego też brak będzie również obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne i w konsekwencji na ubezpieczenie zdrowotne. Zakład wskazuje, że jeśli z członkiem zarządu zawartoby umowę o pracę lub inną umowę cywilnoprawną na podstawie której wypłacane byłoby wynagrodzenie, to taka umowa podlegałby obowiązkowi odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne.

W przedstawionym stanie faktycznym wniosku o interpretację złożonego w dniu 21 marca 2017 r. wskazano, że jeden ze wspólników został powołany w skład zarządu do pełnienia funkcji prezesa spółki na podstawie zapisu w umowie spółki. Ponadto wnioskodawca doprecyzował, że do dnia dzisiejszego z prezesem spółki nie została zawarta żadna umowa o pracę ani inna umowa cywilnoprawna w rozumieniu przepisu art. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. W przyszłości wnioskodawca planuje podjąć uchwałę o przyznaniu wynagrodzenia dla prezesa zarządu. Wnioskodawca jest zdania, że obecnie prezes zarządu nie podlega obowiązkowi opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Reasumując, biorąc pod uwagę opis stanu faktycznego przedstawionego we wniosku złożonym w dniu 21 marca 2017 r. oraz wyrażone stanowisko jak i obowiązujące przepisy prawne. Oddział uznał za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy w przedmiocie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu sprawowania funkcji prezesa w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością powołanego na podstawie umowy spółki do wykonywania swoich obowiązków i uzyskiwanego z tego tytułu wynagrodzenia.

Równocześnie biorąc pod uwagę treść przywołanego wyżej art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wydaje interpretacji indywidualnych w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu, gdyż ustawodawca nie przyznał mu kompetencji w tym zakresie, w związku z czym w oparciu o art. 66 § i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego zawiadamia, iż w-przedmiotowej sprawie wnioskodawca jest uprawniony do wniesienia podania do właściwego terytorialnie dyrektora oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. Takie podanie złożone zgodnie z niniejszym zawiadomieniem, w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Zakład wyjaśnia, że w myśl art. 10 ust. 1 przedsiębiorca, w rozumieniu art. 4 ust. 1 i 2 może złożyć do organu wniosek o wydanie interpretacji jedynie w swojej indywidualnej sprawie co oznacza, że pytanie może dotyczyć własnego obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne jako płatnika składek. Płatnikiem składek w rozumieniu ustawy o sus (art. 4 ustawy) jest każdy podmiot zobligowany przez obowiązujące przepisy do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z jakiegokolwiek tytułu. W powyższym trybie spółka z o.o. jako przedsiębiorąc nie może wystąpić z wnioskiem o interpretację w zakresie obowiązków swoich wspólników dla których nie jest płatnikiem w rozumieniu ustawy o sus.

Wobec powyższego Oddział odmówił wydania pisemnej interpretacji na wniosek złożony w dniu 21 marca 2017 r. w zakresie obowiązków wynikających z ubezpieczeń społecznych, które dotyczą innych podmiotów tj. wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością dla których wnioskodawca nie jest płatnikiem.

Mając na uwadze powyższe Oddział stwierdził jak w sentencji.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.