WPI/200000/43/372/2016 - Brak obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia przyznanego na podstawie aktu powołania dla nowego członka zarządu spółki.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie rozpatrując wniosek złożony w dniu 31 marca 2016 r. przez przedsiębiorcę: (...) Sp. z o.o. uznaje za prawidłowe stanowisko Wnioskodawcy w sprawie braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia przyznanego na podstawie aktu powołania dla nowego członka zarządu Spółki oraz odmawia wydania interpretacji w kwestii, czy wynagrodzenie przyznane na podstawie aktu powołania dla nowego członka zarządu Spółki powinno być opodatkowane.

W dniu 31 marca 2016 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy: (...) Sp. z o.o. o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca w opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawił, że od (...) 2016 r. Spółka (...) będzie mieć nowego członka zarządu powołanego drogą uchwały RN, bez nawiązania stosunku pracy. Osoba, która będzie pełnić funkcję członka zarządu, jest jednocześnie zatrudniona w Spółce w ramach umowy o pracę i pełni inne obowiązki (lekarz medycyny).

Wnioskodawca pyta, czy wynagrodzenie takiej osoby, jako członka zarządu wynikającego z uchwały RN, powinno być objęte składką ZUS, czy tylko opodatkowane?

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie:

Analiza zapisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym (w szczególności art. 4 pkt 9 i art. 18 ust. 1) prowadzi do wniosku, że wynagrodzenie z tytułu funkcji członka zarządu bez zawarcia umowy o pracę, umowy zlecenia itp. nie jest tytułem do pobierania składek na ubezpieczenie społeczne. Dotyczy to też sytuacji, kiedy członek zarządu ma też umowę o pracę, ale jej zakres nie dotyczy pełnienia funkcji członka zarządu. Tak też wskazywałby np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 19 kwietnia 2011 r. w sprawie III AUa 1714/10: wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za udział w posiedzeniach zarządu spółki w sytuacji, gdy uczestniczenie w tych posiedzeniach nie należy do jego obowiązków, nie stanowi przychodu ze stosunku pracy, a w konsekwencji nie podlega uwzględnieniu przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Stosownie do art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 powołanej powyżej ustawy, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Powyższy zapis art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wskazuje jednoznacznie, że nie każda sprawa leżąca we właściwości organu jest możliwa do rozstrzygnięcia przez wydanie interpretacji w tym trybie. W konsekwencji, w przypadku, gdy wniosek o wydanie pisemnej interpretacji zostanie złożony w sprawie dotyczącej innego niż wskazany powyżej zakresu, właściwy do rozpoznania wniosku Oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych obowiązany jest odmówić wydania takiej interpretacji.

Wskazany w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych katalog spraw, które mogą zostać rozpatrzone poprzez wydanie decyzji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, nie obejmuje spraw podatkowych.

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1030 z późn. zm.) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest spółką handlową o kapitałowym charakterze, mającą osobowość prawną, działającą w oparciu o kapitał zakładowy podzielony na udziały i ponoszącą odpowiedzialność całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki. Zdolność do czynności prawnych spółki z o.o. realizuje zarząd spółki, a jego kompetencje określone są generalnie jako prowadzenie spraw i reprezentacja.

W myśl art. 201 § 4 powołanej powyżej ustawy - Kodeks spółek handlowych - członek zarządu powoływany i odwoływany jest uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Powołanie jest ogólnym terminem obejmującym każdą formę prowadzącą do nawiązania stosunku organizacyjnego, jako czynność prawna stanowi bowiem oświadczenie woli spółki, mocą którego ustanawiany jest jeden z jej organów, a konkretnie jego członek bądź członkowie. Następstwem nawiązanego stosunku organizacyjnego może być nawiązanie stosunku obligacyjnego, tj. podpisanie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej. Jednakże to od woli spółki zależy, czy to stosunek organizacyjny będzie wyłączną podstawą wykonywania obowiązków członka zarządu oraz czy będzie się wiązał z wynagrodzeniem czy nie. Podstawą pełnienia funkcji członka zarządu może być w rezultacie zarówno zatrudnienie na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej o świadczenie usług, jak też jedynie powołanie uchwałą zgromadzenia wspólników.

Katalog osób podlegających obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym określono w art. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, uzależniając zaistnienie tegoż obowiązku nie od finansowego wymiaru pełnionej funkcji, a od formy, w jakiej został mianowany na stanowisko członek zarządu. Powołane przepisy nie zaliczają do ubezpieczonych osób pełniących funkcji członka zarządu spółki pod warunkiem, że funkcja ta nie jest wykonywana w ramach stosunku prawnego określonego w tym przepisie (np. umowa o pracę, umowa cywilnoprawna).

W konsekwencji, samo powołanie - na podstawie przepisów Kodeksu spółek handlowych - na stanowisko członka zarządu spółki, jak również osiąganie z tego tytułu, ustalonego w drodze uchwały, wynagrodzenia nie skutkuje jeszcze powstaniem obowiązku ubezpieczeń społecznych, jeżeli nie jest ono związane z powstaniem określonego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych wskazanego w art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w wyniku np. zawarcia umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej.

Z przedstawionego we wniosku z dnia 31 marca 2016 r. zdarzenia przyszłego wynika, że od 2016 r. Spółka będzie mieć nowego członka zarządu, powołanego uchwałą Rady Nadzorczej, bez nawiązania stosunku pracy. Jednocześnie ta osoba jest zatrudniona w Spółce w ramach umowy o pracę i pełni inne obowiązki - lekarza medycyny.

W tym miejscu należy wskazać, iż pełnienie funkcji członka zarządu wyłącznie na podstawie aktu powołania przez osobę mającą zawartą umowę o pracę, z której nie wynikają czynności związane z tą funkcją, nie będzie skutkowało zaistnieniem obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia z tytułu pełnionej funkcji, niemającego źródła w wykonywanym niezależnie stosunku pracy. W rezultacie, jeżeli funkcja członka zarządu pełniona jest wyłącznie na podstawie stosunku organizacyjnego i nie wynika z posiadanej umowy o pracę, to wynagrodzenie pobierane z tego tytułu nie będzie stanowiło podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Uwzględniając powyższe, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał za prawidłowe stanowisko Wnioskodawcy wyrażone we wniosku złożonym w dniu 31 marca 2016 r. w sprawie braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia przyznanego z tytułu pełnienia na podstawie powołania funkcji członka zarządu Spółki oraz odmawia wydania interpretacji w kwestii, czy wynagrodzenie przyznane na podstawie aktu powołania dla nowego członka zarządu Spółki powinno być opodatkowane.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję, lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.