WPI/200000/43/370/2018 - Wyłączenie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne przedstawionych we wniosku świadczeń dodatkowych przyznanych pracownikom w związku z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 2168 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 6 kwietnia 2018 r. przez spółkę: (...) w sprawie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne przedstawionych we wniosku świadczeń dodatkowych przyznanych pracownikom w związku z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych.

W dniu 6 kwietnia 2018 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej złożony przez spółkę: (...) odpowiedzialnością, reprezentowaną przez pełnomocnika (...) - Powyższy wniosek został uzupełniony pismem z 18 kwietnia 2018 r. (doręczonym do Oddziału w dniu 23 kwietnia 2018 r.).

Wnioskodawca poinformował, że jest pracodawcą, który ze swoimi pracownikami zamierza zawrzeć na piśmie, w myśl art. 103⁴ Kodeksu pracy., umowy o podnoszenie kwalifikacji zawodowych. Na tej podstawie pracownicy odbędą szkolenie w siedzibie spółki powiązanej (...), w z zakresu umiejętności obsługi i rozwiązywania problemów na maszynach produkcyjnych oraz procedur związanych z procesem produkcji.

Dalej Wnioskodawca poinformował, że kwalifikacje te są niezbędne dla możliwości świadczenia przez pracowników pracy w zakładzie produkcyjnym Wnioskodawcy. Dlatego też opisane podnoszenie kwalifikacji zawodowych następuje z wyłącznej inicjatywy pracodawcy i za jego zgodą. W czasie odbywania szkolenia pracownik zostaje zwolniony od obowiązku świadczenia pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Zgodnie z art. 103³ Kodeksu pracy pracodawca może przyznać takiemu pracownikowi dodatkowe świadczenia, w szczególności pokryć opłaty za kształcenia, przejazd, podręczniki i zakwaterowanie. W związku zatem z odbywaniem szkolenia, pracodawca przyznaje pracownikom (...) podnoszącym kwalifikacje zawodowe następujące świadczenia dodatkowe:

Dodatkowo w piśmie z 18 kwietnia 2018 r. Wnioskodawca poinformował, że przedstawiona wątpliwość dotyczy zdarzenia przyszłego.

Spółka wskazała również, że opisane we wniosku świadczenia przyznawane pracownikom podnoszącym kwalifikacje zawodowe, w ocenie Wnioskodawcy, stanowić będą dla pracowników przychód z tytułu stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych który będzie jednak zwolniony z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Co do zasady bowiem, w świetle art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie świadczenia na rzecz pracownika stanowią dla niego przychód podatkowy podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, art. 21 wskazanej ustawy zawiera jednak enumeratywny katalog świadczeń zwolnionych z opodatkowania. Należy zatem przyjąć, ze wartość świadczeń otrzymanych przez pracownika na dokształcanie i podnoszenie kwalifikacji zawodowych stanowi przychód ze stosunku pracy. Jednakże zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolna od podatku dochodowego jest wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, z wyjątkiem wynagrodzeń otrzymywanych za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy oraz za czas urlopu szkoleniowego, a w opisywanym przypadku do odrębnych przepisów (z uwagi na brak uregulowań w tym zakresie w przepisach szczególnych), należy zaliczyć w ocenie.

Wnioskodawcy ustawę z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. Jednocześnie Wnioskodawca nadmienił przy tym, że przedstawione powyżej stanowisko w przedmiocie opodatkowania opisanych wyżej świadczeń podatkiem dochodowym od osób fizycznych stanowi przedmiot odrębnego wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej złożonego do Krajowej Izby Skarbowej.

Wobec powyższego Wnioskodawca wniósł o wydanie interpretacji indywidualnej, czy wskazane wyżej świadczenia dodatkowe powinny zostać doliczone do podstawy wymiaru składek ubezpieczeniowych i zdrowotnych.

W ocenie Wnioskodawcy, świadczenia dodatkowe przyznane przez pracodawcę w związku z podnoszeniem przez pracownika kwalifikacji zawodowych z inicjatywy pracodawcy nie stanowią podstawy wymiaru składek społecznych i zdrowotnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, przychód pracownika uzyskany od pracodawcy, jako świadczenie dodatkowe przyznane ze względu na podnoszenie kwalifikacji, będzie korzystał ze zwolnienia i nie będzie stanowił podstawy wymiaru składek społecznych i zdrowotnych, co wynika wprost z § 2 ust. 1 pkt 29 rozporządzenia z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Zgodnie z powołanym przepisem, podstawy wymiaru składek nie stanowią przychody stanowiące wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego pracownika, z wyłączeniem wynagrodzeń otrzymywanych za czas urlopu szkoleniowego oraz za czas zwolnień z części dnia pracy, przysługujących pracownikom podejmującym naukę lub podnoszącym kwalifikacje zawodowe w formach pozaszkolnych.

W niniejszym przypadku do odrębnych przepisów należy zaliczyć w ocenie Wnioskodawcy ustawę z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. W myśl art. 103¹ § 1 Kodeksu pracy, przez podnoszenie kwalifikacji zawodowych rozumie się zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą. Ponadto, pracodawca może mu przyznać dodatkowe świadczenia, w szczególności pokryć opłaty za kształcenie, przejazd, podręczniki i zakwaterowanie, zgodnie z art. 103³ Kodeksu pracy.

Tym samym opisane świadczenia dodatkowe, jako przyznawane na podnoszenie kwalifikacji zawodowych zgodnie z odrębnymi przepisami, wynikającymi z Kodeksu pracy, nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu, w związku z art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne w formie decyzji, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne regulują przepisy ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1949). Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i ust. 2, art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ww. ustawy oraz § 1 wskazanego rozporządzenia, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 200 z późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych. Ponadto zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1938 z późn. zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Wskazać należy przy tym również, że w myśl powołanego powyżej art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w ściśle zakreślonym katalogu spraw. Kwestia kwalifikacji określonego świadczenia jako przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz wskazania źródła takiego przychodu, nie mieści się w powyższym zakresie. W konsekwencji, Organ dokonał interpretacji przepisów dotyczących ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne opierając się na zawartym w piśmie z 18 kwietnia 2018 r. wskazaniu, że opisane we wniosku świadczenia przyznawane pracownikom podnoszącym kwalifikacje zawodowe stanowić będą dla pracowników przychód z tytułu stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Katalog przychodów podlegających wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników został zawarty w treści wskazanego powyżej rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. W myśl § 2 ust. 1 pkt 29 tego rozporządzenia, podstawy wymiaru składek nie stanowi wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego pracownika, z wyłączeniem wynagrodzeń otrzymywanych za czas urlopu szkoleniowego oraz za czas zwolnień z części dnia pracy, przysługujących pracownikom podejmującym naukę lub podnoszącym kwalifikacje zawodowe w formach pozaszkolnych.

Zasady podnoszenia przez pracowników kwalifikacji zawodowych zostały uregulowane, jak słusznie zauważył Wnioskodawca, w treści ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 108 z późn. zm.). Stosownie do art. 103¹ § 1 i art. 103⁴ § 1 tej ustawy przez podnoszenie kwalifikacji zawodowych rozumie się zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą. Pracodawca zawiera z pracownikiem podnoszącym kwalifikacje zawodowe umowę w formie pisemnej określającą wzajemne prawa i obowiązki. Stosownie natomiast do art. 103³ ustawy - pracodawca może przyznać pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe dodatkowe świadczenia, w szczególności pokryć opłaty za kształcenie, przejazd, podręczniki i zakwaterowanie.

Zauważyć należy przy tym, że wynikający z art. 103³ Kodeksu pracy katalog świadczeń fakultatywnych przyznawanych przez pracodawcę pracownikom podnoszącym kwalifikacje zawodowe ma charakter otwarty i zawiera jedynie przykładowe świadczenia, które mogą zostać uzyskane przez pracownika. Dokładnych ustaleń w tym zakresie dokonuje pracodawca w porozumieniu z pracownikiem. Przyznanie dodatkowych świadczeń powinno jednak pozostawać w bezpośrednim związku z podnoszeniem przez pracownika kwalifikacji zawodowych.

Z treści złożonego w dniu 6 kwietnia 2018 r. wniosku o interpretację wynika, że Spółka zamierza przyznać pracownikom podnoszącym z inicjatywy pracodawcy i za jego zgodą kwalifikacje zawodowe poprzez szkolenie w zakresie niezbędnym dla możliwości świadczenia przez nich pracy w zakładzie produkcyjnym Wnioskodawcy dodatkowe świadczenia w postaci: pokrycia kosztów szkolenia, kosztów przejazdów pracownika w okresie szkolenia pomiędzy stałym miejscem zamieszkania i miejscem szkolenia, zapewnienia zakwaterowania pracownika w okresie szkolenia w hotelu oraz ryczałtowego pokrycia kosztów wyżywienia pracownika za każdy dzień okresu szkolenia. Wnioskodawca wskazał ponadto, iż podnoszenie przez pracowników kwalifikacji zawodowych będzie się odbywało na zasadach wskazanych w Kodeksie pracy, a podstawą wypłaty świadczeń dodatkowych będzie art. 103³ tej ustawy. W konsekwencji, świadczenia dodatkowe przyznane pracownikom zgodnie z przepisami Kodeksu pracy nie będą stanowiły podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy. W rezultacie, na podstawie wskazanego powyżej art. 81 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych nie będą one również podlegały uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne tych pracowników.

Mając powyższe na uwadze, stanowisko Wnioskodawcy w przedmiocie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wartości opisanych we wniosku świadczeń dodatkowych przyznawanych pracownikom podnoszącym kwalifikacje zawodowe na zasadach opisanych w Kodeksie pracy, uznać należy za prawidłowe.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.