WPI/200000/43/361/2014 - Podleganie ubezpieczeniom społecznym.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 18 marca 2014 r. przez przedsiębiorcę: (...) w sprawie podlegania ubezpieczeniom społecznym jako pracownicy, a nie jako osoby współpracujące przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej, pracz córkę i syna wnioskodawcy, zatrudnionych na podstawie umów o pracę.

W dniu 18 marca 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy: (...) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w sprawie czy zatrudnione na podstawie umowy o pracę przez osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą pełnoletnie, samodzielne dziecko, z którym nie prowadzi wspólnego gospodarstwa domowego oraz które nic podejmuje decyzji w sprawach prowadzenia działalności należy do celów ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego uznać za pracownika czy osobę współpracującą.

Wnioskodawca poinformował, że prowadzi działalność gospodarczą jako osoba fizyczna od 2007 r. W październiku 2011 r. przedsiębiorca zatrudnił na urnowe o prace na stanowisku sprzedawcy swoją pełnoletnia, samodzielną córkę. Córka z chwilą zatrudnienia jest traktowana jako pracownik, ma ustalony zakres czynności, obowiązkowe godziny pracy oraz umowę o odpowiedzialności materialnej, tak jak pozostali pracownicy zatrudnieni w firmie. Ponadto nie podejmuje ona decyzji w sprawie prowadzenia działalności, nie działa na rzecz i w imieniu właściciela firmy, nie korzysta z zysków jakie przynosi prowadzona działalność, jak i nie ponosi skutków błędów wynikających z jej prowadzenia. Córka wnioskodawcy nie prowadzi z nim wspólnego gospodarstwa domowego, ponieważ od lipca 2011 r. mieszka u swojego narzeczonego na podstawie umowy użyczenia lokalu mieszkalnego oraz złożyła stosowne w tym celu oświadczenie w chwili zawarcia stosunku pracy. W styczniu 2013 r. córka wymeldowała się na stałe z domu rodzinnego i zameldowała u swojego narzeczonego, z którym następnie zawarła związek małżeński. Obecnie przebywa na urlopie macierzyńskim.

Zdaniem wnioskodawcy, do przedstawionego stanu faktycznego nic ma zastosowania art. 8 ust. 2 i ust. 11 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tj. Dz. U. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.), ponieważ zawarta umowa o prace wyczerpuje wszystkie znamiona stosunku pracy, brak jest ponoszenia przez córkę ryzyka związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej, a także córka nic pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym od lipca 2011 r.

Z uwagi na powyższe, dorosła córka prowadząca własne gospodarstwo domowe, zatrudniona na podstawie umowy o pracę podlega ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu jako pracownik, a nie jako osoba współpracująca przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej.

Wnioskodawca poinformował również, że we wrześniu 2012 r. zatrudnił na podstawie umowy o pracę na stanowisku kierowcy swojego pełnoletniego, samodzielnego syna. Syn z chwilą zatrudnienia jest traktowany jak pracownik: ma ustalony zakres czynności. obowiązkowe godziny pracy oraz umowę o odpowiedzialności materialnej, tak jak pozostali pracownicy zatrudnieni w firmie. Ponadto nic podejmuje on decyzji w sprawie prowadzenia działalności, nic działa na rzecz i w imieniu właściciela firmy, nic korzysta z zysków jakie przynosi prowadzona działalność, jak i nic ponosi skutków błędów wynikających z jej prowadzenia. Wnioskodawca oświadczył również, iż syn nie prowadzi z nim wspólnego gospodarstwa domowego ponieważ od maja 2010 r. mieszka osobno i sam ponosi koszty swojego utrzymania, co potwierdza złożone stosowne w tym celu oświadczenie w chwili zawarcia stosunku pracy. Syn zamieszkuje w odrębnym domu znajdującym się na terenie posesji pod tym samym numerem. Stosunek pracy został rozwiązany z pracownikiem w dniu 31 października 2013 r.

Biorąc powyższe pod uwagę, wnioskodawca uznał, że do przedstawionego stanu faktycznego nie ma zastosowania art. 8 ust. 2 i ust. 11 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.). ponieważ zawarta umowa o pracę wyczerpuje wszystkie znamiona stosunku pracy, brak jest ponoszenia przez syna ryzyka związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej, a tak ze od maja 2010 r. nie pozostaje on we wspólnym gospodarstwie domowym.

Z uwagi na powyższe, dorosły syn prowadzący własne gospodarstwo domowe, zatrudniony na podstawie umowy o pracę, podlega ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu jako pracownik, a nie jako osoba współpracująca przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej sianowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od 1 stycznia 2013 r., udzielenie interpretacji dotyczącej obowiązku ubezpieczeń społecznych następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Natomiast Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie jest właściwy do wydawania decyzji w zakresie podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu, gdyż zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) w powyższym zakresie sprawy rozpatruje dyrektor właściwego miejscowo oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia.

Wobec faktu, iż we wniosku /łożonym w dniu 18 marca 2014 r. wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu wskazanych osób, Oddział odniósł się w niniejszej decyzji wyłącznie do kwestii podlegania ubezpieczeniom społecznym, natomiast odrębnym pismem zawiadomił wnioskodawcę o możliwości wniesienia wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w sprawie podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu do dyrektora właściwego terytorialnie oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polski są pracownikami; za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy. Potwierdzeniem powyższego jest zapis zawarty w art. 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), który stanowi, iż pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - jeżeli pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, dla celów ubezpieczeń społecznych jest traktowany jako osoba współpracująca. Natomiast stosownie do ustępu 11 powyższego artykułu, za osobę współpracująca z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, uważa się małżonku, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności. Nie dotyczy to osób. z którymi została zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego.

Należy przyjąć, że o statusie osoby współpracującej decyduje współpraca przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej, ścisła więź rodzinna z osobą prowadzącą działalność gospodarczą oraz prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego. Jednocześnie o prowadzeniu wspólnego gospodarstwa domowego decyduje łącznie wspólne zamieszkiwanie i zaspokajanie potrzeb. Wspólnota gospodarstwa domowego oznacza, ze pozostające w niej osoby mają zaspokajane potrzeby ze środków będących w dyspozycji wspólnoty (rodziny). Powyższe oznacza również, iż istotny jest nie tylko adres zamieszkania (zameldowania) lecz także okoliczności takie jak prowadzenie wspólnego budżetu domowego oraz współpraca w załatwianiu codziennych spraw życiowych. Można więc stwierdzić, iż osoby współpracujące to członkowie najbliższej rodziny pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą, przyczyniający się do prowadzenia działalności, działający na rzecz i w imieniu osoby prowadzącej działalność, korzystający zarówno z zysków jakie przynosi ta działalność, jak i ponoszący skutki ewentualnych błędów w jej prowadzeniu.

Uwzględniając przedstawiony przez wnioskodawcę stan taktyczny oraz obowiązujące przepisy prawne, w sytuacji nieprowadzenia przez przedsiębiorcę i zatrudnionych członków rodziny wspólnego gospodarstwa domowego, osoby te zatrudnione na podstawie umów o pracę podlegają ubezpieczeniom społecznym jako pracownicy a nic jako osoby współpracujące przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej.

Biorąc powyższe pod uwagę, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 18 marca 2014 r. w sprawie podlegania ubezpieczeniom społecznym jako pracownicy, a nie jako osoby współpracujące przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej, przez córkę i syna wnioskodawcy, zatrudnionych na podstawie umów o pracę.

Jednocześnie Zakład podkreśla, iż w trybie wydawania decyzji z wniosku o pisemną interpretację przepisów na podstawie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie prowadzi postępowania wyjaśniającego ani dowodowego, opierając się jedynie na treści przedstawionego opisu stanu faktycznego. Wydając pisemną interpretację Zakład przyjmuje wiec jako prawdziwe złożone przez przedsiębiorcę oświadczenie co do nieprowadzenia z opisanymi osobami wspólnego gospodarstwa domowego, zwracając jednocześnie uwagę, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nic jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydala decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.