WPI/200000/43/334/2022 - Ulga na start. Preferencyjna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2021 r. poz. 162 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r. poz. 423 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych stanowisko przedstawione we wniosku złożonym 7 marca 2022 r. przez przedsiębiorcę uznaje za:

Wnioskiem złożonym 7 marca 2022 r. (zwany dalej: "Przedsiębiorcą") wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (zwany dalej: "Zakładem") o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców.

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego (Przedsiębiorcy):

Przedsiębiorca wskazał, że był wspólnikiem Spółki Jawnej. Spółka w roku 2021 na rzecz firmy: (...) usługi polegające na obsłudze administracyjnej.

Obecnie Przedsiębiorca otworzył działalność gospodarczą na własne nazwisko, prowadząc ją jako osoba fizyczna. Chciałby świadczyć takie same usługi, czyli obsługę administracyjną na rzecz (...)

Przedsiębiorca powziął wątpliwość, czy będzie mógł w związku z powyższym skorzystać w ulgach w opłacaniu ZUS:

* Pierwsze 6 miesięcy kod 054000

* Kolejne 24 miesiące kod 057000 * Kolejne 36 miesięcy kod 059000 (jeśli spełni dodatkowe warunki).

Stanowisko Przedsiębiorcy:

Przedsiębiorca uważa, że będzie mógł korzystać z ww. kodów podlegania. Nie był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w firmie dlatego też uważa, że

nie nastąpi tu wyłączenie z możliwości korzystania z ulgowego ZUS.

Pismem z 22 marca 2022 r. Przedsiębiorca uzupełnił stan faktyczny/zdarzenie przyszłe oraz stanowisko w sprawie, poprzez wskazanie, że intencją złożonego wniosku jest uzyskanie interpretacji co do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i możliwości skorzystania z ulg:

Dodatkowo Przedsiębiorca poinformował, że okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed rozpoczęciem wykonywania działalności gospodarczej nie prowadził działalności: - na podstawie przepisów ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych z wyjątkiem ust. 6a, - jako twórca i artysta, - w zakresie wolnego zawodu, - nie był akcjonariuszem prostej spółki akcyjnej wnoszącym wkład, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług, - nie był osobą prowadzącą publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół na podstawie przepisów ustawy z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe.

Przedsiębiorca oświadczył, że w okresie 60 miesięcy kalendarzowych przed rozpoczęciem wykonywania działalności był wspólnikiem spółki jawnej. W ramach obecnie prowadzonej działalności nie wykonuje działalności na rzecz byłego pracodawcy. Przedsiębiorca podniósł, że był wspólnikiem spółki jawnej, spółka świadczyła usługi na rzecz podmiotu, na rzecz którego teraz świadczy usługi.

Analiza zdarzenia przyszłego/stanu faktycznego w świetle stanu prawnego:

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym oraz opłacania składek na te ubezpieczenia regulują przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 12 ust. 1 i art. 13 pkt 4 tej ustawy, osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie art. 36aa oraz przepisów ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców. Natomiast zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie, na swój wniosek.

Stosownie do art. 8 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się:

b) z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych;

Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców - przedsiębiorca będący osobą fizyczną, który podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmuje ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia i nie wykonuje jej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej, nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej.

Z powyższego przepisu wynika, że osoba rozpoczynająca wykonywanie działalności gospodarczej po raz pierwszy lub po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia zawieszenia lub zakończenia poprzedniej działalności gospodarczej i nie wykonująca w ramach tej działalności na rzecz byłego pracodawcy czynności wykonywanych uprzednio w ramach stosunku pracy, przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia tej działalności nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym (tzw. ulga na start).

Powyższy przepis w swej treści odnosi się do "działalności gospodarczej", a zatem ma zastosowanie jedynie wobec osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców. Dodatkowo należy wskazać na kolejny warunek, tj. nie wykonywanie na rzecz byłego pracodawcy w ramach działalności gospodarczej czynności tożsamych do uprzednio (w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym) wykonywanych w ramach stosunku pracy. Pod pojęciem "byłego pracodawcy" należy w tym przypadku rozumieć każdego pracodawcę, na rzecz którego praca była wykonywana dotychczas tj. przed dniem rozpoczęcia prowadzonej działalności.

Z treści wniosku z 7 marca 2022 r. oraz pisma z 22 marca 2022 r. wynika, że Przedsiębiorca w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed rozpoczęciem prowadzenia opisanej działalności gospodarczej nie prowadził działalności gospodarczej, prowadził działalność pozarolniczą, tj. był wspólnikiem spółki jawnej. Ponadto Przedsiębiorca nie był zatrudniony w Spółce na rzecz, której będzie świadczył usługi w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Zatem został spełniony warunek wynikający z art. 18 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych dotyczący nieprowadzenia działalności gospodarczej w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed rozpoczęciem tej działalności oraz usługi świadczone w ramach działalności gospodarczej na rzecz Spółki nie będą świadczone na rzecz "byłego pracodawcy".

W świetle powyższego stanowisko Przedsiębiorcy o możliwości skorzystania z prawa wynikającego z art. 18 ustawy - Prawo przedsiębiorców Zakład uznał za prawidłowe.

W myśl art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Stosownie do ustępu 2 pkt 1 i 2 tego artykułu, z opłacania składek od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia nie mogą skorzystać osoby, które:

Powyższe oznacza, iż składek na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia nie mogą opłacać osoby, które już prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej prowadziły działalność pozarolniczą w rozumieniu przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z art. 8 ust. 6 powołanym powyżej, za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się m.in. wspólników spółki jawnej.

Z treści wniosku z 7 marca 2022 r. oraz pisma z 22 marca 2022 r. wynika, że Przedsiębiorca w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed rozpoczęciem prowadzenia opisanej działalności gospodarczej prowadził działalność pozarolniczą, tj. był wspólnikiem spółki jawnej. Zatem nie został spełniony ww. warunek wynikający z art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Wobec powyższego, opierając się na przedstawionych przez Przedsiębiorcę informacjach dotyczących prowadzenia działalności pozarolniczej (tj. wspólnik spółki jawnej) nie będzie przysługiwało Przedsiębiorcy prawo do deklarowania i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty nie niższej jednak niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę przez okres 24 miesięcy kalendarzowych od dnia objęcia ubezpieczeniami w myśl art. 18aa ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, tj. po ustaniu ulgi na start.

Na marginesie należy wskazać na warunek, wynikający z art. 18a ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych tj. nie wykonywanie na rzecz byłego pracodawcy w ramach działalności gospodarczej czynności tożsamych do uprzednio (w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym) wykonywanych w ramach stosunku pracy. Pod pojęciem "byłego pracodawcy" należy w tym przypadku rozumieć każdego pracodawcę, na rzecz którego praca była wykonywana dotychczas tj. przed dniem rozpoczęcia prowadzonej działalności. Z opisu stanu faktycznego wynika, że Przedsiębiorca nie był zatrudniony w Spółce na rzecz, której będzie świadczył usługi w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Zatem usługi świadczone w ramach działalności gospodarczej na rzecz Spółki nie będą świadczone na rzecz "byłego pracodawcy".

W świetle powyższego stanowisko Przedsiębiorcy o możliwości skorzystania z prawa wynikającego z art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład uznał za nieprawidłowe.

W sytuacji opisanej jako trzecie zdarzenie przyszłe, tj. możliwość skorzystania przez Przedsiębiorcę z ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w oparciu o art. 18c ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wskazuje:

Zgodnie z art. 18c ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - "podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, których roczny przychód z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył kwoty 120 000,00 złotych, uzależniona jest od dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych", uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym. Jednakże, podstawa wymiaru składek nie może przekroczyć 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy i nie może być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku. Ponadto, podstawę wymiaru składek ustala się na dany rok kalendarzowy po uprzednim ustaleniu przeciętnego miesięcznego dochodu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym, według wzoru z art. 18c ust. 4 cytowanej ustawy.

Jednocześnie, w art. 18c ust. 11 ustawy został zawarty katalog negatywnych przesłanek, uniemożliwiających osobie prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą skorzystanie z możliwości zastosowania prawa do ustalenia ww. podstawy wymiaru składek.

Zakład wskazuje, że wobec faktu, iż Przedsiębiorca pyta o możliwość korzystania z tzw. Małego ZUS Plus po okresie korzystania z "ulgi na start" (art. 18 ust. 1 Prawo przedsiębiorców) oraz "preferencyjnych składek" (art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych), a jest to czas przyszły, nie można na dzień wydania decyzji określić czy warunki do skorzystania z art. 18c zostaną przez Przedsiębiorcę wypełnione, bowiem nie można przewidzieć sytuacji faktycznej zaistniałej u Przedsiębiorcy oraz wysokości przychodów. Nie jest możliwe zatem stwierdzenie czy Przedsiębiorca będzie spełniał warunki przepisane prawem. W związku z powyższym w tym zakresie wniosek Przedsiębiorcy należy uznać za przedwczesny.

Mając powyższe na uwadze, Zakład odmawia wydania interpretacji w sprawie możliwości ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w oparciu o art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Stanowisko Zakładu

Mając na uwadze opisany we wniosku złożonym 7 marca 2022 r. stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe, przedstawione w tym zakresie stanowisko w sprawie oraz wskazane powyżej przepisy prawa, Zakład uznał jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Przedsiębiorcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia oraz zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład wyłącznie w sprawie Przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla Przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.