WPI/200000/43/311/2017 - Ustalenie wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1829 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 963 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za nieprawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 6 marca 2017 r. przez przedsiębiorcę: (...) w sprawie ustalenia wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe.

W dniu 6 marca 2017 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) reprezentowanego przez (...); o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca poinformował, że Pan (...) prowadził działalność gospodarczą pod firmą: (...). Składkę na ubezpieczenie wypadkowe dla ww. ustalono za okres od 1 kwietnia 2016 r. do 31 marca 2017 r. w wysokości (...)%. Z dniem września 2016 r., na mocy postanowienia Sądu Rejonowego nastąpiło przekształcenie ww. jednoosobowej działalności gospodarczej w jednoosobową spółkę (...). Przekształcenie nastąpiło na podstawie art. 551 § 5 oraz przepisów Tytułu IV Działu II Rozdziału 6 ustawy z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1030 z późn. zm.)

Zgodnie zaś z art. 584 Kodeksu spółek handlowych, spółka (...) przekształcenia stała się podmiotem wszystkich praw i obowiązków przysługujących dotychczas Panu (...) w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Spółka (...) pozostała także podmiotem zezwoleń, koncesji i ulg, które zostały przyznane ww. przez dniem przekształcenia.

Wnioskodawca wyjaśnił, że nie zmieniła się ilość pracowników przejętych i pracujących w nowopowstałej w wyniku przekształcenia Spółce, nie zmienił się profil działalności ani stanowiska pracowników. Zagrożenie wypadkami także nie uległo zmianie ponieważ cały czas jest prowadzona taka sama działalność.

Wnioskodawca zwrócił się z zapytaniem czy w tak zaistniałym stanie faktycznym Spółka jest sukcesorem w zakresie praw i obowiązków dotyczących należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, a w szczególności zachowuje uprawnienie do opłacania składek na ubezpieczenie wypadkowe według stopy procentowej obowiązującej prowadzącego działalność gospodarczą.

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie, zgodnie z którym dokonane przekształcenie organizacyjno - prawne jednoosobowej działalności gospodarczej w jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością stanowi kontynuację dotychczasowego przedsiębiorstwa w zmienionej formie organizacyjno - prawnej i "nowe" przedsiębiorstwo (Spółka) jest sukcesorem także w zakresie praw i obowiązków dotyczących należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, w tym ubezpieczenie wypadkowe. W konsekwencji w okresie do 31 marca 2017 r. dla Spółki stosować należy wysokość stopy procentowej na ubezpieczenie wypadkowe w dotychczasowej wysokości tj. (...)%.

Wnioskodawca wskazał dalej, że na mocy art. 93a § 4 Ordynacji podatkowej w związku z art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, jednoosobowa spółka kapitałowa powstała w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wstępuje w przewidziane w przepisach z zakresu ubezpieczeń społecznych prawa i obowiązki dotyczące należności z tytułu składek na ubezpieczenie, w tym składki na ubezpieczenie wypadkowe.

W zbliżonym stanie faktycznym problemem tym zajmował się już Sąd Najwyższy. Mianowicie w wyroku z 25 maja 2010 r. (I UK 8/10) wyrażono stanowisko, że osobowa spółka jawna, do której wkład na pokrycie udziałów w postaci swojego przedsiębiorstwa wniosła osoba fizyczna, zachowuje prawo do opłacania składek na ubezpieczenie wypadkowe według stopy procentowej obowiązującej tę osobę fizyczną, jeżeli nie ustalono zmiany okoliczności, o których mowa w art. 28. art. 29 i art. 30 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 z późn. zm.). Stanowisko to było wielokrotnie powielane w orzecznictwie sądów powszechnych, w tym w wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku II Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 15 maja 2013 r. (IlI AUa 1703/12). gdzie Sąd - rozpatrując sukcesję w odniesieniu do składki na ubezpieczenie wypadkowe - stanął na stanowisku, że "uniwersalne przekształcenie organizacyjno - prawne stanowi kontynuację dotychczasowego przedsiębiorstwa w zmienionej formie organizacyjno - prawnej i "nowe" przedsiębiorstwo jest sukcesorem także w zakresie praw i obowiązków dotyczących należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne."

Reasumując powyższe. Spółka powstała w wyniku przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej prowadzonej przez osobę fizyczną zachowuje prawo do opłacania składek na ubezpieczenie wypadkowe według stopy procentowej obowiązującej tę osobę fizyczną, jeżeli nie ustalono zmiany okoliczności, o których mowa w art. 28. art. 29 i art. 30 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

W rozpatrywanym stanie faktycznym zmiana nadal obowiązującej stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe w dotychczasowej wysokości może być dokonana tylko w razie wystąpienia okoliczności istotnych z punktu widzenia zmian ryzyka wypadkowego. Wymaga to stwierdzenia innego poziomu zatrudnienia osób ubezpieczonych, zmiany lub poszerzenia rodzaju prowadzonej działalności, które łączą się z innym poziomem występowania zagrożeń (ryzyk) wypadkowych oraz skutków tych zagrożeń, albo stwierdzenia nowych istotnych z punktu widzenia ubezpieczenia wypadkowego ryzyk, które ujawniły się w związku z przekształceniem organizacyjno - prawnym prowadzonej pozarolniczej działalności. Żadne tego typu okoliczności w niniejszej sprawie nie zachodzą.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jednocześnie stosownie do art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

W myśl przepisów ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 1242 z późn. zm.) wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe jaką zobowiązany jest stosować płatnik składek ustala się na okres roku składkowego obejmującego okres od dnia 1 kwietnia danego roku do dnia 31 marca następnego roku. Wysokość tej stopy jest ustalana na zasadach określonych powołaną ustawą dla wszystkich podmiotów posiadających status płatnika składek w rozumieniu ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Stosownie do art. 28 ust. 1 i 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe dla płatnika zgłaszającego do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych wynosi 50% najwyższej stopy procentowej ustalonej na dany rok składkowy dla grup działalności. Natomiast ustalenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe dla płatników składek podlegających wpisowi do rejestru REGON, zgłaszających do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych, następuje na podstawie grupy działalności, do której płatnik należy. Stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe dla płatnika składek zgłaszającego do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych ustala Zakład jako iloczyn stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe określonej dla grupy działalności, do której należy płatnik składek, i wskaźnika korygującego ustalonego dla płatnika składek. W przypadku płatników nowo zgłaszanych w okresie od 1 stycznia danego roku do 31 marca roku następnego, przynależność do grupy działalności ustalana jest zgodnie z art. 29 ust. 2 powołanej powyżej ustawy na podstawie rodzaju przeważającej działalności według PKD ujętego w rejestrze REGON w dniu. od którego płatnik składek jest zgłoszony w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Natomiast liczbę ubezpieczonych ustala się w oparciu o stan z miesiąca, w którym płatnik został zgłoszony w ZUS.

Oznacza to, że w świetle przepisów ustawy z dnia 30 października 2002 r. każdy nowo zgłaszany płatnik składek powinien ustalać dla siebie wysokość obowiązującej go stopy procentowej składki.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu taktycznego wynika, że w trybie art. 551 § 5 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1578 z późn. zm.) nastąpiło przekształcenie działalności gospodarczej prowadzonej przez osobę fizyczną w Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, na bazie majątku i pracowników przekształconego przedsiębiorcy. A zatem, przekształcona Spółka stała się pracodawcą dla pracowników przedsiębiorcy. Takie przekształcenie jest równoznaczne z powstaniem nowego płatnika składek, powoduje ustanie bytu prawnego przedsiębiorcy, następuje bowiem wykreślenie tegoż przedsiębiorcy z rejestru Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Zatem z momentem zgłoszenia się jako płatnik składek Spółka powinna samodzielnie ustalić stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe.

Wnioskodawca podkreślił, iż na mocy art. 93a § 4 ustawy - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 201 z późn. zm.) w związku z art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jednoosobowa spółka kapitałowa powstała w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wstępuje w przewidziane w przepisach z zakresu ubezpieczeń społecznych prawa i obowiązki dotyczące wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe. W ocenie Oddziału brak jest podstaw do przyjęcia, iż w przedstawionym stanic faktycznym zachodzi następstwo prawne, z którego Wnioskodawca wywodzi prawo Spółki do stosowania w okresie do 31 marca 2017 r. wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe ustalonej uprzednio dla przekształconego przedsiębiorcy.

Przepisy ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych stanowią, iż stopa procentowa składki jest ustalana płatnikowi składek, natomiast ustawa nic zawiera przepisów szczególnych, które regulowałyby kwestię możliwości sukcesji uprawnienia do posługiwania się określona wartością stopy procentowej składki jaka obowiązywała innego płatnika składek. Oznacza to, iż w kwestii obowiązującej płatnika wysokości stopy procentowej składki w danym roku składkowym rozstrzygające są normy zawarte w treści powołanych powyżej przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Należy także podkreślić, iż obowiązek posługiwania się w danym roku składkowym określoną wysokością stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe przez danego płatnika składek nie może być postrzegany jako zobowiązanie czy uprawnienie, które przechodziłoby na następcę prawnego, ponieważ obowiązek posługiwania się określoną wartością stopy procentowej składki, ustalonej na zasadach wskazanych w ustawie o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, wynika wprost z przepisów tej ustawy i nie jest to prawo czy uprawnienie przysługujące danemu płatnikowi. Płatnik spełniający określone ustawą warunki, jest zobowiązany do stosowania danej wysokości stopy procentowej składki. Zobowiązanie to wygasa wraz z ustaniem pełnienia funkcji płatnika albo z zakończeniem danego roku składkowego. Od nowego roku składkowego obowiązująca płatnika stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe jest ustalana na nowo. Wysokość stopy procentowej tej składki w świetle przepisów ww. ustawy uzależnioną jest od takich czynników jak: rodzaj działalności danego płatnika, liczba zgłaszanych ubezpieczonych, a w przypadku płatników, którym stopę te wylicza ZUS - także od wskaźnika korygującego, o którym mowa w powołanym powyżej art. 28 ust. 2 w związku z art. 31. Dopuszczenie zasady sukcesji wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe mogłoby hipotetycznie prowadzić do sytuacji, w wyniku której płatnik składek stosowałby stopę procentowa składki, której wysokość nic byłaby w żaden sposób powiązana z sytuacją faktyczną danego płatnika i nie miałaby uzasadnienia w przepisach ustawy określających zasady i sposób jej ustalenia dla danego płatnika.

Jednocześnie w tym miejscu należy wskazać, iż w myśl art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych do należności z tytułu składek stosuje się odpowiednio art. 93 ustawy - Ordynacja podatkowa. Definicja należności z tytułu składek zawarta jest w art. 24 ust. 2 powołanej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który stanowi, że należnościami są: składki, odsetki za zwłokę, koszty egzekucyjne, koszty upomnienia i dodatkowa oplata. Zatem, ustawodawca w przywołanym przepisie odnosi się do określonych świadczeń pieniężnych należnych od płatnika z tytułu pełnienia funkcji płatnika składek za ubezpieczonych, do uzyskania których jest uprawniony Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Wysokość stopy procentowej na ubezpieczenie wypadkowe, która ma bezpośredni wpływ na wysokość należności z tytułu składek, sama w sobie nie jest należnością z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, zatem nie może być postrzegana jako zobowiązanie czy uprawnienie, które przechodzi na następcę prawnego na zasadzie art. 93 Ordynacji podatkowej w zw. z art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Brak jest zatem podstaw do stosowania w tym miejscu jakiejkolwiek wykładni rozszerzającej, to jest definicji która obejmowałaby swoim zakresem również wysokość stopy procentowej. Powyższe oznacza, iż wraz z pojawieniem się nowego płatnika składek (w tym przypadku Spółki), konieczne jest ustalenie przypisanej jedynie dla niego (w oparciu o wskazane powyżej zasady) stopy wypadkowej składki na ubezpieczenie wypadkowe.

Przywołane przez Wnioskodawcę w treści opisu stanu faktycznego okoliczności, w postaci braku zmian w poziomie zatrudnienia, profilu i charakterze prowadzonej działalności czy też poziomie ryzyka nie mogą uzasadniać zaistnienia sukcesji wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe uprawniającej Wnioskodawcę do stosowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości ustalonej uprzednio dla innego przedsiębiorcy - która to instytucja prawna, w ocenie Zakładu nie występuje w odniesieniu do stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe. Biorąc pod uwagę powyższe, należy uznać, iż Spółka od momentu powstania nie będzie uprawniona do opłacania składki na ubezpieczenie wypadkowe według stopy procentowej stosowanej dotychczas przez osobę fizyczną prowadzoną działalność gospodarczą.

W świetle powyższego, uwzględniając opis stanu faktycznego, przedstawione stanowisko w sprawie oraz obowiązujące przepisy, uznać należy stanowisko Przedsiębiorcy w kwestii ustalenia wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe za nieprawidłowe.

Ponadto Zakład podkreśla, iż wskazane przez Wnioskodawcę orzecznictwo Sądu Najwyższego i Sądów Apelacyjnych jest wiążące w jednostkowych sprawach i nie może mieć mocy powszechnie obowiązującej.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS. która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.