WPI/200000/43/307/2016 - Możliwość nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości współfinansowanego przez pracownika świadczenia w postaci pakietu świadczeń medycznych.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko przedsiębiorcy: (...) Sp. z o.o. przedstawione we wniosku złożonym w dniu 15 marca 2016 r., uzupełnionym w dniu 30 marca 2016 r. w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości współfinansowanego przez pracownika świadczenia w postaci pakietu świadczeń medycznych.

W dniu 15 marca 2016 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy: (...) Sp. z o.o. o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Powyższy wniosek został przez Wnioskodawcę uzupełniony w dniu 30 marca 2016 r.

Wnioskodawca w opisie zdarzenia przyszłego poinformował, że (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w (...) (dalej: "Spółka") zamierza wykupić dla swoich pracowników pakiety świadczeń medycznych, które nie wynikają z przepisów kodeksu pracy. W tym celu Spółka zamierza objąć pracowników programem opieki medycznej, która nie wynika z przepisów kodeksu pracy, poprzez przyznanie na mocy postanowień regulaminu wynagradzania uprawnia do pakietu świadczeń medycznych, za który częściową odpłatność będzie ponosiła Spółka, a częściowo pracownik.

W regulaminie wynagradzania zostaną wprowadzone zapisy, zgodnie z którymi:

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie:

Zdaniem Spółki w przypadku objęcia pracowników programem opieki medycznej, uprawnienia do pakietu świadczeń medycznych, za który zgodnie z regulaminem wynagradzania częściową odpłatność będzie ponosiła Spółka, a częściową pracownik, nie będą stanowiły podstawy wymiaru składek, bowiem świadczenia te należałoby wliczać do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracownika jedynie w przypadku, w którym pakiet usług medycznych byłby w całości opłacany przez Spółkę.

Stosownie do art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem wynagrodzenia wypłacanego za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychód ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródła ich finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również innych nieodpłatny świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie zalicza się jednak przychodów, których katalog określony został rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. 2015.2236 z dnia 29 grudnia 2015 r.)

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 36 tego rozporządzenia podstawy wymiaru składek nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

W związku z powyższym jeżeli wartość pakietu świadczeń medycznych stanowi przychód uzyskiwany przez pracowników w ramach stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a pracownicy ponoszą za nie częściową odpłatność, to zostanie on wyłączony z podstawy wymiaru składek na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 36 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, z tym zastrzeżeniem, iż prawo do tych świadczeń zostało uregulowane w układach zbiorowych pracy, regulaminach wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu.

Pismem z dnia 17 marca 2016 r. Oddział wezwał Wnioskodawcę o uzupełnienie wniosku o wydanie interpretacji poprzez wskazanie, czy wykupione dla pracowników pakiety świadczeń medycznych będą przychodem ze stosunku pracy w myśl przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

W odpowiedzi na powyższe wezwanie pismem z dnia 22 marca 2016 r., które wpłynęło do Oddziału w dniu 30 marca 2016 r. Wnioskodawca wyjaśnił, że wykupione dla pracowników pakiety świadczeń medycznych będą przychodem ze stosunku pracy w myśl przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) w części, w której środki na zakup tych pakietów pokrywa pracodawca.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Ponadto stosownie do art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i ust. 2, art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Zakład wskazuje ponadto, iż z brzmienia art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika ograniczenie w tematyce, w której jest zobowiązany wypowiedzieć się za pośrednictwem pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, uniemożliwiające potwierdzenie w tym trybie przez organ dokonanej kwalifikacji przychodu w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uwzględniając powyższe, Zakład dokonał interpretacji przepisów ubezpieczeniowych opierając się na zawartej w treści wniosku informacji w powyższym zakresie.

Katalog przychodów wyłączonych z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe określony we wskazanym rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, zawiera w § 2 ust. 1 pkt 26 zapis, iż podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Konstrukcja powyższego przepisu rozporządzenia jednoznacznie wskazuje, iż aby móc zastosować wskazane wyłączenie, dana korzyść musi stanowić przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy oraz dodatkowo prawo do uzyskania korzyści musi wynikać z przepisów układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, przewidujących partycypację pracownika w przeniesieniu kosztów nabycia tych świadczeń. Ponadto dana korzyść musi przybrać formę niepieniężną (formę zakupu po cenach niższych niż detaliczne artykułu lub usługi). Jednocześnie należy zauważyć, że w sytuacji, gdy świadczenie przyznane pracownikowi jest w całości finansowane przez pracodawcę - stanowi ono podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia.

W świetle przytoczonego przepisu, składki na ubezpieczenia społeczne nie powinny być naliczane od przychodu pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy stanowiącego korzyść materialną wynikającą układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegającą na umożliwieniu pracownikowi skorzystania z artykułów, przedmiotów lub usług jedynie za częściową ich odpłatnością. Częściowa ich odpłatność polega w tym przypadku na partycypowaniu pracownika (choćby symbolicznym) w pokryciu kosztów zakupu artykułów, przedmiotów lub usług.

Powyższe wskazuje, że warunkiem obligatoryjnym, który umożliwia płatnikowi składek skorzystanie z wyłączenia przewidzianego wskazanym wyżej przepisem jest uprawnienie pracowników do przedmiotowych świadczeń na podstawie układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu oraz partycypowanie przez pracownika w kosztach uzyskania świadczeń, o których traktuje ten przepis.

Z przedstawionego we wniosku z dnia 15 marca 2016 r. i uzupełnionego w dniu 30 marca 2016 r. zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca zamierza wykupić dla swoich pracowników pakiety świadczeń medycznych, które nie wynikają z przepisów kodeksu pracy. Na mocy postanowień regulaminu wynagradzania pracownikom przysługują uprawnienia do pakietu świadczeń medycznych, za który częściową odpłatność będzie ponosiła Spółka, a częściową pracownik.

Biorąc pod uwagę stan faktyczny oraz obowiązujące przepisy prawa, Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał za prawidłowe stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 15 marca 2016 r., uzupełnionym w dniu 30 marca 2016 r. w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości współfinansowanego przez pracownika świadczenia w postaci pakietu świadczeń medycznych.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.