WPI/200000/43/258/2018 - Możliwość wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wypłacanych pracownikom dodatków za rozłąkę na podstawie przepisów rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 2168 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za nieprawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 12 marca 2018 r. przez spółkę: (...) w sprawie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wypłacanych pracownikom dodatków za rozłąkę na podstawie przepisów rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

W dniu 12 marca 2018 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej złożony przez przedsiębiorcę: (...) Powyższy wniosek został uzupełniony przez Wnioskodawcę pismem z 26 marca 2018 r. (doręczonym w dniu 28 marca 2018 r.).

Wnioskodawca poinformował, że zatrudnia pracowników na stanowiskach:

W umowach jako miejsce wykonywania pracy wskazano siedzibę pracodawcy, jednak w uwagach umowy o pracę zawarto informacją, że pracownik może zostać oddelegowany do pracy za granicę w miejsce wskazane przez pracodawcę nie wskazując konkretnego miejsca. Pracownicy zostają oddelegowani do pracy w Niemczech naprzemiennie z pracą wykonywaną w Polsce. ZUS na podstawie złożonych wniosków wydaje zaświadczenia o ustawodawstwie właściwym.

Jednocześnie w piśmie z 26 marca 2018 r. Wnioskodawca wskazał, że dodatek za rozłąkę do wysokości diet nie będzie stanowił dla pracowników przychodu. W umowach o pracę jako miejsce pracy wskazano siedzibę pracodawcy. W uwagach do umowy wskazano zapis, że pracownik może zostać oddelegowany do pracy poza stałe miejsce wskazane w umowie. W związku z tym, jeśli ma miejsce oddelegowanie pracowników (w przypadku Spółki jest to terytorium Niemiec) ma miejsce czasowe przeniesienie pracownika poza miejsce wykonywania pracy oznaczone w umowie o pracę.

Wnioskodawca zwrócił się z zapytaniem czy jeżeli pracodawca zdecyduje się na wypłacanie (po wcześniejszym ustanowieniu takiego świadczenia w regulaminie wynagrodzenia) pracownikom dodatku za rozłąkę w związku z wykonywaniem pracy poza miejscem wskazanym w umowie, czy będzie on stanowił podstawę oskładkowania.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 18 rozporządzenia składkowego, jeżeli pracodawca wypłaca swoim pracownikom oddelegowanym do wykonywania pracy w innej miejscowości dodatek za rozłąkę mający na celu zrekompensowanie faktu czasowego przebywania pracownika poza miejscowością zamieszkania z powodu świadczenia przez niego pracy poza siedzibą pracodawcy i zakładu głównego, to wartość tego dodatku (w wysokości nieprzekraczającej diety z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju) nie będzie podlegać uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Nadwyżka poza określony limit stanowić będzie podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu, w związku z art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne w formie decyzji, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zasady ustalania obowiązku opłacania i podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne regulują przepisy ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1949).

Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i ust. 2 w związku z art. 4 pkt 9 ww. ustawy oraz § 1 wskazanego rozporządzenia, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 200 z późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych. Z treści powyższego wynika, że przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ściśle uzależniają włączenie danego świadczenia do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników od zakwalifikowania go jako przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zakład zaznacza jednocześnie, że w myśl powołanego powyżej art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, wydaje interpretacje indywidualne wyłącznie w ściśle zakreślonym katalogu spraw. Kwestia kwalifikacji określonego świadczenia jako przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz wskazania źródła takiego przychodu, nie mieści się w ustawowo określonym zakresie, gdyż sprawy te w myśl art. 10a ust. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 201 z późn. zm.) należą do wyłącznej kompetencji organów podatkowych.

W świetle powyższego, Zakład, nie posiadając kompetencji by wypowiadać się czy dane świadczenie stanowi przychód ze stosunku pracy w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, udziela odpowiedzi w kwestii uwzględniania określonego świadczenia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników w oparciu o informację zawartą przez Spółkę w piśmie z 26 marca 2018 r.

We wskazanym piśmie z 26 marca 2018 r. Wnioskodawca poinformował, że dodatek za rozłąkę do wysokości diet nie będzie stanowił dla pracowników przychodu z tytułu stosunku pracy. Należy zauważyć, że wskazanie przez Wnioskodawcę, iż dane świadczenie w ogóle nie stanowi przychodu z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy skutkuje bezpośrednio nieuwzględnieniem go w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracownika, ale jednocześnie uniemożliwia przejście na grunt rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe i wskazanych tam wyłączeń. W § 1 ww. rozporządzenia wskazano - podobnie jak w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych - iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. W konsekwencji, Organ mógłby wypowiadać się w zakresie zasadności zastosowania wyłączeń zawartych w § 2 ust. 1 rozporządzenia (w tym m.in. § 2 ust. 1 pkt 18 - dotyczącego dodatków za rozłąkę wypłacanych pracownikom czasowo przeniesionym) wyłącznie w sytuacji gdyby świadczenie to stanowiło przychód ze stosunku pracy. W rezultacie nie można uznać, że to treść ww. rozporządzenia jest podstawą zwolnienia z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wypłacanych pracownikom dodatków za rozłąkę.

Jednocześnie nadmienić należy, że na mocy wskazanego przez Wnioskodawcę przepisu § 2 ust. 1 pkt 18 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, wyłączeniu mogłaby podlegać wyłącznie kwota dodatku za rozłąkę do wysokości diet z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju, określonych w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju. Wnioskodawca nie wskazał, iż kwota nadwyżki poza określony limit nie będzie stanowić przychodu pracownika z tytułu stosunku pracy. W konsekwencji, jeżeli kwota ta będzie stanowić przychód pracownika - będzie podlegać uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy.

Mając powyższe na uwadze, stanowisko Wnioskodawcy w sprawie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dodatków za rozłąkę wypłacanych pracownikom uznać należy za nieprawidłowe.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.