WPI/200000/43/252/2014 - Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 poz. 672) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tj. Dz. U. z 2013 r. poz. 1442) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 28 lutego 2014 r. przez przedsiębiorcę (...) uznaje za nieprawidłowe w przedmiocie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości dodatkowego świadczenia pieniężnego dla pracownika dojeżdżającego do pracy własnym środkiem transportu przewidzianego przez przepisy wewnętrzne spółki.

W dniu 28 lutego 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w zakresie ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Wnioskodawca we wniosku z dnia 12 lutego 2014 r. przedstawił opis stanu faktycznego, z którego wynika, że wnioskodawca rozważa przyznanie dodatkowego świadczenia pieniężnego pracownikom, którzy dojeżdżają do miejsca wykonywania pracy, ponosząc z tego tytułu koszt, poprzez wprowadzenie zarządzania o następującej treści: Zarządzenie Nr (...) z dnia (...) w sprawie ekwiwalentu pieniężnego z tytułu kosztów dojazdu do miejsca wykonywania pracy.

1. Pozyskawszy informację, iż pracownicy dobrowolnie organizują się by wspólnie dojeżdżać do miejsca świadczenia pracy, w len sposób, iż jeden z ich korzystając z prywatnego samochodu zapewnia grzecznościowo przejazd grupie pracowników, uznając, iż jest to działanie zgodne z zasadami współżycia społecznego i zasługujące na aprobatę, wprowadza się ekwiwalent pieniężny z tytułu części ponoszonych kosztów przejazdów do miejsca świadczenia pracy ww. środkiem lokomocji w wysokości (...) zł brutto na dzień, z zastrzeżeniem ust. 3. 2. Ekwiwalent przyznawany jest kierowcy bądź właścicielowi pojazdu na podstawie pisemnego wniosku grupy pracowników wskazującego na kierowcę lub właściciela pojazdu uprawnionego do dodatku i liczebności grupy pracowników oraz zawierającego zobowiązanie do poinformowania pracodawcy o każdej zmianie objętych nim danych w terminie 2 dni roboczych. 3. Dodatek przysługuje osobie uprawnionej jedynie za każdy dzień faktycznej obecności w pracy i wykonania grzecznościowego przejazdu.

W przedstawionym stanie faktycznym wnioskodawca powziął wątpliwość:

Wnioskodawca zadał pytanie czy tego rodzaju świadczenie dodatkowe będzie zwolnione ze składek zgodnie z § 2 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie:

W przedstawionym stanie faktycznym, w ocenie wnioskodawcy, świadczenie dodatkowe objęte treścią przytoczonego powyżej Zarządzenia korzystałoby ze zwolnienia ze składek zgodnie z § 2 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.

Wnioskodawca wyraża pogląd, że w umowie o pracę zawartej z pracownikiem pracodawca ma obowiązek określić miejsce wykonywania pracy (art. 29 K.p.), lecz przepisy Kodeksu pracy nie podają jednocześnie sposobu określenia tego miejsca. Przez miejsce pracy zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z 1 kwietnia 1985 r. (I PR 19/85. OSP 1986/3/46) należy rozumieć bądź stały punkt w znaczeniu geograficznym, bądź pewien oznaczony obszar, strefę określoną granicami jednostki administracyjnej podziału kraju lub w inny dostatecznie wyraźny sposób, w którym ma nastąpić dopełnienie świadczenia pracy. Wnioskodawca wskazuje, na uzasadnienie swojego stanowiska, ze także w najnowszym orzecznictwie - wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 18 stycznia 2013 r., (III AUa 93/12). uznaje się, iż miejsce wykonywania pracy może być różnie oznaczone, przy czym musi być powiązane z rodzajem pracy. Wnioskodawca stwierdza, że swoboda w ustalaniu miejsca świadczenia pracy zezwala na takie ukształtowanie miejsca świadczenia pracy, by obejmowało ono pewien obszar geograficzny, a niestały punkt, czy stałe punkty. W związku z powyższym miejscem pracy wskazanym w umowie o pracę może być siedziba zakładu pracy, określona miejscowość, na terenie której wykonywana jest praca, ale także jako miejsce pracy można również określić miejsce, w którym pracownik otrzymuje przydział zadań roboczych np. obszar województwa.

Zdaniem wnioskodawcy, pracodawca mając na uwadze zamiar szerokiego określenia w umowie u pracę miejsca pracy może (choć nie ma takiego obowiązku), ustalić formę zwrotu lub dofinansowania pracownikom kosztów dojazdów do pracy, nie ma w tym zakresie dowolności, zasady powinny być określone przepisami wewnętrznymi zakładu pracy, np. w odpowiednim zarządzeniu.

Wnioskodawca przytacza brzmienie § 2 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawi szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowi: wolne od składek są:

26) korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie stanowią więc przychody z tytułu korzyści materialnych wynikających z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające mm na korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji. Wnioskodawca podkreśla, te przepis ten nie dotyczy tylko świadczeń rzeczowych, np. biletów, co potwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 kwietnia 2008 r. (sygn. akt II 172/07), który uznał, że zwolnione ze składek powinny być nie tylko świadczenia rzeczowe, ale także ekwiwalenty za nie. Wnioskodawca wskazał, że tak samo orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 2 grudnia 2009 r. (syg. Akt. I UK 201/09).

Zdaniem wnioskodawcy zasady, jak te/ forma zwrotu pracownikom kosztów dojazdów do gracy powinna być określona przepisami wewnętrznymi zakładu pracy, np. regulaminie. Pracodawca decydujący się na przyznanie swoim pracownikom takiego świadczenia może dokonać tego w sposób dowolny, z zastrzeżeniem, iż dodatek winien przysługiwać tylko w dni kiedy praca jest faktycznie świadczona. W ocenie wnioskodawcy, wymogi te spełnia treść przytoczonego wyżej w treści wniosku Zarządzenia.

Wnioskodawca stwierdza w stanowisku, iż dla niego jest jasnym, iż zwrot kosztów dojazdów pracowników do pracy jest świadczeniem dodatkowym, które stanowi przychód pracownika podlegający opodatkowaniu.

W związku z powyższym wnioskodawca wniósł o potwierdzenie prawidłowości zajętego we wniosku stanowiska.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie,

W myśl art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - w brzmieniu obowiązującym od 01.01.2013 r. - Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Pracy. Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek. Natomiast Zakład nie wydaje decyzji w zakresie objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym.

Zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Stosownie do art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników, stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia na podstawie stosunku pracy z wyłączeniem wynagrodzenia wypłaconego za czas niezdolności do pracy z powodu choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków, z wyłączeniami wymienionymi w wymienionymi w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.).

Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy w rozumienia przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uznaje się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty bez względu na źródło finansowania tych wpłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wartość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

W myśl § 2 ust. 1 pkt 26 powołanego powyżej rozporządzenia, podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

W myśl ww. przepisu składki nie powinny być naliczane od przychodu jaki pracownik uzyskuje korzystając z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji, przez co należy rozumieć korzystanie z transportu publicznego na podstawie przekazywanych przez pracodawcę biletów lub transportu organizowanego przez pracodawcę.

W myśl § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia składki nie powinny być naliczane od przychodu jaki pracownik uzyskuje korzystając z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji, przez co należy rozumieć korzystanie z transportu publicznego, nie prywatnego, na podstawie przekazywanych przez pracodawcę biletów lub z transportu organizowanego przez pracodawcę. Dodatkowo należy wskazać, iż takie zapisy powinny być przewidziane układzie zbiorowym pracy, regulaminie wynagradzania lub w przepisach o wynagradzaniu.

Oddział podkreśla, że na podstawie powołanego przepisu z podstawy wymiaru składek nie można wyłączyć (tekst jedn.: za korzyść materialna nie może być uważany) ekwiwalentu pieniężnego jaki otrzymuje pracownik z tytułu zwrotu kosztu dojazdu do pracy prywatnym środkiem transportu uregulowany w przepisach wewnętrznych spółki.

We wniosku o pisemna interpretację wnioskodawca przedstawił stanowisko, iż w jego ocenie będzie mógł na podstawie § 2 ust. 1 pkt 26 wyłączyć z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartość świadczenia dodatkowego (ekwiwalentu pieniężnego) dla pracownika, który dojeżdża do pracy własnym środkiem transportu wraz z innymi pracownikami przewidzianego na podstawie wewnętrznych przepisów spółki (zarządzenia w sprawie ekwiwalentu pieniężnego z tytułu kosztu dojazdu do miejsca wykonywania pracy).

Oddział takie stanowisko wnioskodawcy uznaje za nieprawidłowe, bowiem nie pozwala na to treść przepisu § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalność: gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.