WPI/200000/43/178/2015 - Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne zleceniobiorców świadczących usługi na terenie Polski oraz innych państw Unii Europejskiej.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 ze zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za nieprawidłowe stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę Pana (...) we wniosku złożonym w dniu 13 lutego 2015 r., w sprawie zastosowania § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne zleceniobiorców świadczących usługi na terenie Polski oraz innych państw Unii Europejskiej.

W dniu 13 lutego 2015 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy Pana (...) prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, ze zamierza prowadzić działalność gospodarczą w przedmiocie usług opiekuńczych dla osób starszych, chorych i niepełnosprawnych. Wnioskodawca będzie świadczył te usługi na terenie polski oraz innych państw Unii Europejskiej. W celu świadczenia przedmiotowych usług, Wnioskodawca będzie współpracował z. opiekunkami, posiadającymi miejsce zamieszkania na terenie kraju. W tym celu Wnioskodawca zamierza zawierać z opiekunkami umowy zlecenia, które są podstawą do wykonywania prac zleceniobiorców. Na podstawie regulacji zawartych w kodeksie cywilnym Zleceniodawca zobowiąże się do zwrotu Zleceniobiorcy wydatki, które się poczynią w celu należytego wykonania zlecenia (art. 742 k.c.). W związku z powyższym, w umowie znajdują się zapisy, w których przewidziana jest możliwość wykonywania prac poza granicami kraju oraz na terenie kraju ale poza miejscem zamieszkania i w związku z tym. zwrot wydatków związanych z wykonywaniem usług poza granicami kraju w formie diet za każdy dzień świadczenia usług za każdy dzień pobytu za granicą, na zasadach określonych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podroży służbowej poza granicami kraju. Przy czym do takich podróży służbowych uzgadnianych w ramach umowy zlecenia nie mają zastosowania przepisy prawa pracy, gdyż są to wyjazdy w celach służbowych ustalane w ramach cywilnoprawnej swobody stron.

Przedmiotowe usługi będą wykonywane na zasadach określonych w art. 13 Rozporządzenia UE nr 883/2004 W związku z tym do umów ze Zleceniobiorcami będzie stosowane ustawodawstwo polskie.

Wnioskodawca na podstawie zawartej ze zleceniobiorcą umowy zlecenia będzie wypłacał wynagrodzenie na zasadach ustalonych w umowie. Od wynagrodzenia z tytułu świadczonych usług Zleceniodawca będzie naliczał składki na ubezpieczenia społeczne zgodnie z właściwymi przepisami. Dodatkowo zgodnie z zapisami zawartymi w umowie dotyczącymi zwrotu kosztów podróży, Wnioskodawca będzie wypłacał zwrot wydatków związanych z wykonywaniem usług poza granicami kraju lub na terenie kraju ale poza miejscem zamieszkania, w formie diety za każdy dzień świadczeniu usług.

Zapis w umowie będzie miał następująco brzmienie:

1. "Zleceniodawca zobowiązuje się do zwrotu podwyższonych kosztów dotyczących wydatków związanych z wykonywaniem usług poza granicami kraju oraz na terenie-kraju poza miejscem zamieszkania Zleceniobiorcy, w formie diety za każdy dzień świadczenia usług Wysokość diet ustalana jest w oparciu o przepisy Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r., w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej i tytułu podróży służbowej "

"2. Z tytułu niniejszej umowy wynagrodzenie należne Zleceniobiorcy ustalane będzie jako iloczyn ryczałtowej stawki dziennej/godzinowej, miesięcznej oraz liczby godzin dni, miesięcy świadczonych usług, w okresie rozliczeniowym, na podstawie wartości ustalonych w zleceniu o którym mowa w par 3 ust. 2 ".

W związku z powyższym Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy prawidłowo będzie ustalał podstawę obliczenia składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne Zleceniobiorcy w Polsce, w wysokości wynagrodzenia, nie wliczając do podstawy zwrotu wydatków związanych z wykonywaniem usług poza granicami kraju lub na terenie kraju ale poza miejscem zamieszkania, w formie diet za każdy dzień świadczenia usług, na zasadach ustalonych w umowie.

W ocenie Wnioskodawcy, w przedmiotowej sprawie, ustalając podstawę obliczenia składek na ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne Zleceniobiorcy w Polsce, w wysokości wynagrodzenia, bez uwzględnienia w podstawie zwrotu wydatków związanych z wykonywaniem usług poza granicami kraju lub na terenie kraju ale poza miejscem zamieszkania, w formie diet za każdy dzień świadczenia usług, na podstawie zapisów umowy zlecenia, postępuje prawidłowo.

Zgodnie z. art. 18 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zleceniobiorcy, stanowi przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu umowy zlecenia, jeśli odpłatność za jej wykonywanie została określona kwotowo. w kwotowej stawce godzinowej akordowej albo prowizyjnie, Przychodami tymi są otrzymane lub pozostawione do dyspozycji zleceniobiorcy pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń - art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 21 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych szczegółowe zasady ustalenia podstawy wymiaru składek oraz wyłączenia niektórych rodzajów przychodów właściwy minister określa w drodze rozporządzenia. Dyspozycja ta została wykonana poprzez wydania rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Zgodnie z § 5 ust. 2 powyższego rozporządzenia wszystkie wyłączenia dotyczące pracowników wymienione w jego § 2 ust. 1 rozporządzenia, mają zastosowanie także wobec osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenia usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 art. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie W mysi ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

W myśl art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Pracy. Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne reguluje ustawa z. dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzenie wykonawcze Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowego ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Ponadto stosownie do art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne zleceniobiorców stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zleceniobiorców w mysi art. 18 ust. 3 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy z. dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z. dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany z. tytułu wykonywania umowy zlecenia, jeżeli w umowie tej określono odpłatność za jej wykonanie kwotowo, albo w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej, albo prowizyjnie. Jeżeli odpłatność za wykonanie umowy została ustalona w innej formie, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak od kwoty minimalnego wynagrodzenia.

W związku z powyższym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne będą stanowiły wszystkie otrzymane lub postawione do dyspozycji należności przysługujące zleceniobiorcy wymienione w katalogu zawartym w ustawie o podatku dochodowym, chyba że na podstawie stosownych przepisów zostały wyłączone z podstawy ustalania składek. W myśl § 2 ust. 1 pkt 15 powołanego powyżej rozporządzenia, podstawy wymiaru składek nie stanowią diety i inne należności z tytułu podróży służbowej pracownika - do wysokości określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem pkt 17

Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia, podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowi część wynagrodzenia pracowników zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców, w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, z. tym zastrzeżeniem, że tak ustalony miesięczny przychód tych osób stanowiący podstawę wymiaru składek nie może być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia.

Przepisy dotyczące wy łączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe określonych przychodów, na podstawie § 5 ust. 2 rozporządzenia stosuje się odpowiednio przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zatem przepis § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia ma odpowiednie zastosowanie do zleceniobiorców.

Natomiast sposób ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia wynikający z § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia, ma zastosowanie m.in. do zleceniobiorców, którzy są zatrudnieni za granicą u polskich przedsiębiorców. Zasada ta, dotyczy wszystkich zleceniobiorców skierowanych przez polskiego zleceniodawcę do wykonywania usług za granicą w sytuacji gdy zleceniobiorca nadal świadczy usługi na rzecz zleceniodawcy, do którego kieruje roszczenie o wypłatę wynagrodzenia. W sytuacji wysłania zleceniobiorcy do wykonywania czynności za podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne należy ustalić w oparciu o przepis § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia,

Przepis § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia w sprawie szczegółowego ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, wyłącza z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe diety i inne należności z tytułu podróży służbowej pracownika. Diety i inne należności z tytułu podróży służbowej przysługują co do zasady wyłącznie pracownikom, jednakże ze względu na odpowiednie stosowanie przepisów' rozporządzenia w sprawie szczegółowego ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe do osób zatrudnionych na podstawie umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do których zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia w stosunku do tych osób ma zastosowanie wyłączenie określone w tym przepisie, jeżeli stosowne postanowienia zawartych z nimi umów lub przepisy odrębne przewidują zwrot tych należności nu zasadach przewidzianych przepisami dotyczącymi podróży służbowych pracowników sfery budżetowej.

Warunkiem koniecznym do zastosowania wyłączenia, o którym mowa w § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest wypłata diet w sytuacji kiedy określone czynności wynikające z zawartej umowy zlecenia wykonywane są poza miejscem określonym w umowie jako miejsce świadczenia usług, natomiast z opisanego zdarzenia przyszłego nie wynika, iż zadania wykonywane w ramach umowy zlecenia na terenie kraju realizowane są poza miejscem świadczenia usług określonym w umowie zlecenia. Fakt. iż określone czynności świadczone będą poza miejscem zamieszkania Zleceniobiorcy nie jest równoznaczny z wykonywaniem tych zadań poza miejscem wskazanym w umowie jako miejsce stałego świadczenia usług. W związku z powyższym. Wnioskodawca ustalając podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne zleceniobiorcy świadczącego usługi w Polsce oraz na terenie innych państw Unii Europejskiej, nie może zastosować wyłączenia o którym mowa w § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, albowiem w sytuacji, gdy określone w umowie obowiązki nie są świadczone poza stałym miejscem świadczenia usługi, nie zachodzą podstawy do zastosowania wyłączenia, o którym mowa w powołanym przepisie.

Mając powyższe na uwadze. Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania decyzji. Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 stawy z. dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1498 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego (...).

Odwołanie wnosi sic na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.