WPI/200000/43/175/2020 - Brak obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z tytułu stosunku pracy od finansowanej przez pracodawcę części opłaty za pakiet medyczny pracownika.

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (tekst jedn.: Dz.U. z 2019 r. poz. 1292 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r. poz. 266 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym 2 marca 2020 r. przez Przedsiębiorcę: (...) w sprawie braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z tytułu stosunku pracy od finansowanej przez Pracodawcę części opłaty za pakiet medyczny pracownika.

Wnioskiem z 24 lutego 2020 r., uzupełnionym w zakresie formalnym 18 marca 2020 r. a w zakresie merytorycznym 30 marca 2020 r., spółka: (...) wystąpiła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców.

Spółka poinformowała, że zamierza wprowadzić do obowiązującego regulaminu wynagradzania zapis, zgodnie z którym pracownicy będą uprawnieni do zakupu pakietu medycznego: "Pracownik jest uprawniony do zakupu usług opieki medycznej w wysokości co najmniej (...) zł, która jest kwotą niższą niż detaliczna cena usługi nabywanej przez pracodawcę. Pracodawca jest zobowiązany do sfinansowania pozostałej kwoty, która stanowi różnicę pomiędzy ceną nabycia usługi a kwotą uiszczoną przez pracownika. Pracownik natomiast jest obowiązany do uiszczenia należności wynikającej z przyznanego mu świadczenia poprzez potrącenie odpowiedniej kwoty z wynagrodzenia." Z regulaminu wynagradzania będzie zatem wynikać, że z tytułu powyższego świadczenia Spółki na rzecz pracownika, pracownik będzie ponosił odpłatność w kwocie co najmniej (...) zł brutto za jeden miesiąc kalendarzowy. Natomiast różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, a odpłatnością ponoszoną przez pracownika będzie finansowana przez Pracodawcę. Z uwagi na to, że cena nabycia poniższej usługi przez pracownika jest niższa niż detaliczna, Przedsiębiorca ustala kwotę korzyści materialnej (przychodu), którą pracownik uzyskuje z tytułu świadczenia częściowo nieodpłatnego. Przychód uzyskany przez pracownika będzie opodatkowany w rozumieniu ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowo w piśmie z 23 marca 2020 r. Przedsiębiorca wskazał, że finansowana przez Pracodawcę część opłaty za pakiet medyczny dla pracowników będzie stanowić przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym Przedsiębiorca powziął wątpliwość czy Spółka jako płatnik składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i zdrowotne, w momencie wprowadzenia odpowiedniego zapisu do regulaminu wynagradzania powinna odprowadzać składki na te ubezpieczenia od wskazanej powyżej wartości przychodu, którą pracownik uzyskuje w związku z zakupem pakietu medycznego po cenie niższej niż detaliczna cena usługi.

Przedstawiając własne stanowisko w sprawie Przedsiębiorca wskazał, że zgodnie z przepisem art. 18 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu m.in. zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Zgodnie z § 1 tego rozporządzenia, podstawę wymiaru składek stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z zastrzeżeniem art. 18 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 2. Jednocześnie w § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia wskazano, że podstawy wymiaru składek nie stanowią przychody stanowiące korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystania z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji. Z literalnego brzmienia powyższego przepisu wynika, że podstawy wymiaru składek nie stanowią te przychody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, które: wynikają z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu oraz przybierają postać niepieniężną (tj. formę zakupu po cenach niższych niż detaliczne lub formę usługi). Przy czym w literaturze przedmiotu wskazuje się, że powyższe wyłączenie z oskładkowania dotyczy jedynie tych świadczeń, za które pracownik choć częściowo płaci (przykładowo: Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych, Komentarz Wyd. 1, red. Beata Gudowska, Jolanta Strusińska - Żukowska, Wydawnictwo C.H. Beck, 2011). Podobne stanowisko zajmuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych w decyzjach, stanowiących pisemne interpretacje w trybie art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Przykładowo, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku w decyzji nr 166 z 25 lipca 2011 r. (znak DI/100000/451/464/2011) wskazał, że "jeżeli wartość świadczenia medycznego (pakietu medycznego) stanowi przychód uzyskiwany przez pracownika w ramach stosunku pracy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, a pracownicy ponoszą za niego częściową odpłatność (choćby symboliczną) to zostanie on wyłączony z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na podstawie powołanego wyżej przepisu". Należy dodać również, iż Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku w decyzji nr 105 z 26 maja 2011 r. (znak: DI/1000000/451/276/2011) wskazał, że "jeżeli korzyści te uzyskiwane są przez pracownika w ramach stosunku pracy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, a pracownicy ponoszą za nie częściową odpłatność i stosowny zapis o takim uprawnieniu znajduje się w przepisach płacowych, to korzystają one z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na podstawie powyżej przywołanego przepisu".

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Spółki, nie będzie ona zobowiązana jako płatnik odprowadzać składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od kwoty przychodu, którą pracownik uzyskuje w związku z umożliwieniem mu przez Pracodawcę korzystania z pakietów medycznych. Spełnione będą bowiem wszystkie przesłanki wskazane w § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia, które warunkują wyłączenie z podstawy wymiaru składek. Spółka wprowadzi bowiem do regulaminu wynagradzania zapisy, które będą uprawniały pracowników do korzystania z usług medycznych wynikających z pakietów oferowanych pracownikom za odpłatnością w wysokości co najmniej (...) zł. Cena płacona przez pracowników będzie niższa od ceny rynkowej (detalicznej) nabycia takich usług. W konsekwencji kwota przychodu, którą pracownik osiąga z tego tytułu (tj. wartość pakietu medycznego nabytego przez Spółkę pomniejszona o kwotę odpłatności uiszczonej przez pracownika w wysokości co najmniej 1 zł) nie będzie stanowiła podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Ponadto zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się co do zasady przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Oznacza to, że przychód uzyskany z tytułu częściowo nieodpłatnego korzystania z pakietów medycznych również będzie wyłączony z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne. Tym samym Spółka nie będzie obowiązana do odprowadzania jako płatnik składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne z tytułu oferowanych pracownikom pakietów medycznych w cenach niższych niż cena detaliczna na zasadach przewidzianych w regulaminie wynagradzania.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład zważył, co następuje:

Zagadnienia dotyczące obowiązku opłacania i ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne regulują przepisy ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1949). Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i ust. 2, art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 powołanego rozporządzenia, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1387 z późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Natomiast zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1373 z późn. zm.), do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Zaznaczyć należy również, że w myśl art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne w ściśle zakreślonym katalogu spraw dotyczących: obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek. Kwestia kwalifikacji określonego świadczenia jako przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz wskazania źródła takiego przychodu, nie mieści się w powyższym zakresie. W konsekwencji, Zakład dokonał interpretacji przepisów dotyczących ustalania podstawy wymiaru składek opierając się na zawartym w treści pisma wskazaniu Przedsiębiorcy w powyższej kwestii.

Przywołane powyżej rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wśród przychodów niestanowiących podstawy wymiaru składek, wskazuje w § 2 ust. 1 pkt 26 na korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji. Z literalnego brzmienia tego przepisu wynika, że aby korzyść materialna przysługująca pracownikowi nie rodziła obowiązku opłacania składek - powinna zostać przyznana pracownikowi na mocy postanowień obowiązującego u pracodawcy układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a także przybrać formę niepieniężną (formę zakupu po cenach niższych niż detaliczne lub formę usługi). W świetle powyższego, składki na ubezpieczenia społeczne nie powinny być naliczane od przychodu pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, stanowiącego korzyść materialną wynikającą z układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegającą na umożliwieniu pracownikowi skorzystanie z artykułów, przedmiotów lub usług jedynie za częściową odpłatnością.

Z treści wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej oraz pisma stanowiącego jego uzupełnienie wynika, że Spółka zamierza umożliwić pracownikom zakup pakietu medycznego za częściową odpłatnością. Na podstawie zapisów zawartych w regulaminie wynagradzania pracownik będzie opłacał kwotę niższą niż cena detaliczna, a Pracodawca będzie finansował pozostałą część opłaty za usługi opieki medycznej. Finansowana przez Przedsiębiorcę część opłaty będzie stanowiła przychód pracownika ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wobec powyższego, finansowana przez Przedsiębiorcę część opłaty za pakiet medyczny będzie podlegała wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w oparciu o przywołany powyżej § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia, a w konsekwencji nie będzie rodziła obowiązku opłacenia tych składek. Z uwagi na treść art. 81 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, wskazana kwota nie będzie również stanowiła podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu stosunku pracy.

Mając powyższe na uwadze, stanowisko Spółki w sprawie braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z tytułu stosunku pracy od finansowanej przez Pracodawcę części opłaty za pakiet medyczny pracownika uznać należy za prawidłowe.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Przedsiębiorcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład wyłącznie w sprawie Przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla Przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, odwołanie do właściwego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.