WPI/200000/43/174/2023 - Ustalenie możliwości ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w zadeklarowanej kwocie, nie niższej jednak niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 221) w związku z art. 83d ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 1009 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (dalej; Zakład) uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym 20 lutego 2023 r. przez (...) (dalej: Przedsiębiorca) w sprawie dotyczącej możliwości ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w zadeklarowanej kwocie, nie niższej jednak niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej.

Wnioskiem z 20 lutego 2023 r., uzupełnionym 14 marca 2023 r., Przedsiębiorca (...) reprezentowany przez (...) radcę prawnego wystąpił do Zakładu o wydanie interpretacji indywidualnej na podstawie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców.

Opis stanu faktycznego I zdarzenia przyszłego (Przedsiębiorcy):

Przedsiębiorca wskazał, że prowadzi działalność gospodarczą w zakresie produkcji gotowych wyrobów tekstylnych, która została wpisana do ewidencji działalności gospodarczej w dniu 10 stycznia 2023 r. Wcześniej Przedsiębiorca prowadził działalność, jednakże na mocy decyzji wydanej przez ZUS z dnia 22 maja 2018 r. nie podlegał ustawodawstwu polskiemu.

Pytanie: Czy w związku z uznaniem, że poprzednia działalność nie podlegała ustawodawstwu polskiemu, Przedsiębiorca jest uprawniony do skorzystania z preferencyjnych składek ZUS przez pierwsze lata działalności jako pierwsza działalność gospodarcza.

Przedsiębiorca w uzupełnieniu do złożonego wniosku, pismem z dnia 9 marca 2023 r. (wpływ do Zakładu 14 marca 20123 r.) wyjaśnił, iż przez pojęcie "preferencyjny ZUS dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą" ma na myśli możliwość ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej w zadeklarowanej kwocie nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. Przedsiębiorca poinformował, że prowadził działalność gospodarczą w latach od 1 listopada 2017 r. do 11.03.2019 r. i nie podlegał ustawodawstwu polskiemu. Ponadto, Przedsiębiorca wskazał, że nie wykonuje pozarolniczej działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia pozarolniczej działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy czynności wchodzących w zakres wykonywanej pozarolniczej działalności gospodarczej. Jednocześnie, Przedsiębiorca nie prowadzi i nie prowadził w ostatnich 60 miesiącach kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej innej niż opisana we wniosku pozarolniczej działalności w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Stanowisko Przedsiębiorcy:

W ocenie Przedsiębiorcy, rozpoczęcie obecnej działalności na terenie Polski nie pozbawia prawa do skorzystania z preferencyjnych składek ZUS, albowiem jest to pierwsza działalność gospodarcza jaką wykonuje na terenie RP.

Analiza stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w świetle stanu prawnego:

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym oraz opłacania składek na te ubezpieczenia regulują przepisy ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 12 ust. 1 i art. 13 pkt 4 tej ustawy, osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie art. 36aa przepisów ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców.

W myśl art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Stosownie do ust. 2 pkt 1 i 2 tego artykułu, z opłacania składek od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia nie mogą skorzystać osoby, które: prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność, a także wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Z treści przytoczonego powyżej art. 18a ust. 1 i 2 wynika, że składek na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia nie mogą opłacać osoby, które już prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych prowadziły działalność pozarolniczą w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Ponadto, aby osoba rozpoczynająca prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej miała prawo do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od tzw. preferencyjnej podstawy wymiaru składek, niezbędne jest również, aby nie wykonywała na rzecz byłego pracodawcy w ramach działalności gospodarczej czynności tożsamych do uprzednio wykonywanych w ramach stosunku pracy (w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym).

Zgodnie ze stanem faktycznym przedstawionym we wniosku, Przedsiębiorca z dniem 10 stycznia 2023 r. rozpoczął prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej. Przedsiębiorca poinformował, że w okresie od 1 listopada 2017 r. do 11 marca 2019 r. prowadził działalność gospodarczą, jednakże w ww. okresie nie podlegał ustawodawstwu polskiemu, co potwierdza załączona do wniosku decyzja Zakładu. Ponadto, wcześniej nie prowadził również innej pozarolniczej działalności w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Przedsiębiorca wskazał także, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nie będzie wykonywać na rzecz swojego byłego pracodawcy czynności, które wykonywał w ramach stosunku pracy.

Natomiast, odnosząc się do drugiego z zagadnień poruszonych przez Przedsiębiorcę, należy wskazać, że w myśl art. 18a ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, z prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę nie mogą skorzystać osoby, które prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność, a także wykonują w ramach działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy czynności tożsame do wykonywanych uprzednio w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym w ramach stosunku pracy.

Zauważyć należy, że zgodnie z przepisami ubezpieczeniowymi obowiązującymi w Unii Europejskiej, osoba prowadząca działalność gospodarczą na własny rachunek na terytorium jednego państwa członkowskiego UE podlega ustawodawstwu tego państwa. Zatem, prowadząc działalność gospodarczą poza granicami kraju, Przedsiębiorca nie podlegał ustawodawstwu polskiemu w zakresie ubezpieczeń społecznych, co potwierdza decyzja wydana przez właściwą miejscowo jednostkę terenową Zakładu, i działalności takiej nie uznaje się za działalność prowadzoną w Polsce.

Wobec powyższego, opierając się na przedstawionych w złożonym wniosku informacjach dotyczących nieprowadzenia wcześniej pozarolniczej działalności uznać należy, że Przedsiębiorca będzie miał możliwość deklarowania i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty nie niższej jednak niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę przez okres 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia tej działalności.

Stanowisko Zakładu:

Uwzględniając przedstawiony we wniosku złożonym 20 lutego 2023 r., uzupełnionym 14 marca 2023 r., opis stanu faktycznego, własne stanowisko Przedsiębiorcy oraz obowiązujące przepisy prawa Zakład uznaje za prawidłowe w sprawie dotyczącej możliwości ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w zadeklarowanej kwocie, nie niższej jednak niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Przedsiębiorcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie Przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla Przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.