WPI/200000/43/1476/2015 - Uwzględnienie w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wartości świadczenia związanego z udostępnieniem pracownikowi samochodu służbowego do celów prywatnych.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za nieprawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 29 grudnia 2015 r. przez Wnioskodawcę: (...) S.A. w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wartości świadczenia związanego z udostępnieniem pracownikowi samochodu służbowego do celów prywatnych.

W dniu 29 grudnia 2015 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy: (...) S.A. o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca w opisie stanu faktycznego będącego przedmiotem wniosku przedstawił: (...) S.A. w (...) obowiązuje "Regulamin korzystania z samochodów służbowych przez pracowników (...) S.A. w (...) ", mocą którego następuje powierzenie samochodów służbowych pracownikom Spółki w celach i na potrzeby wykonywania przez nich obowiązków służbowych. Regulamin dopuszcza również możliwość używania samochodów służbowych przez pracowników do celów prywatnych. Świadczenie to jest zbieżne z przyznanym na podstawie § 30¹ Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy prawem pracownika do korzystania z powierzonego samochodu służbowego do celów prywatnych, przy czym pracownik nie jest upoważniony do korzystania z samochodu służbowego dla celów prywatnych w okresie urlopu wypoczynkowego, przekraczającego jednorazowo dni (...) a jazdy prywatne samochodem służbowym nie mogą przekroczyć (...) km miesięcznie.

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie.

W ocenie Spółki, nie będzie ona zobowiązana do potrącania składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenia zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, od przychodu pracownika w wysokości odpowiadającej wartości nieodpłatnego świadczenia wskazane w ustawie ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 18 ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem wynagrodzenia wypłaconego za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zawodową lub zasiłków.

Artykuł 12 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mówi, iż za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Natomiast ust. 2 ww. przepisu mówi, że wartość pieniężną świadczeń w naturze przysługujących pracownikom na podstawie odrębnych przepisów ustala się według przeciętnych cen stosowanych wobec innych odbiorców - jeżeli przedmiotem świadczenia są rzeczy lub usługi wchodzące w zakres działalności pracodawcy.

W przedmiotowej sprawie kluczowe znaczenie ma regulacja znajdująca się w ust. 2a ww. przepisu, zgodnie z którą wartość pieniężną nieodpłatnego świadczenia przysługującego pracownikowi z tytułu wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych ustala się w wysokości:

Według Spółki wartość świadczenia związanego z udostępnieniem pracownikowi samochodu służbowego, z przeznaczeniem do celów prywatnych, niezwiązanych z realizacją obowiązków służbowych nie powinna być uwzględniana w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w wysokości odpowiadającej wartości nieodpłatnego świadczenia wskazanej w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ustępu 5 powołanego powyżej artykułu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r., udzielenie indywidualnej interpretacji dotyczącej obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i ust. 2, art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.), podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Ponadto stosownie do art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. oświadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 581 z późn. zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Jednocześnie w myśl art. 104 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 149 z późn. zm.) oraz art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 272 z późn. zm.) obowiązkowe składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, w przypadku zaistnienia obowiązku ich opłacania, ustala się od wypłat stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Jednocześnie z brzmienia art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika ograniczenie w tematyce, w której Zakład jest zobowiązany wypowiedzieć się za pośrednictwem pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, uniemożliwiające potwierdzenie w tym trybie przez organ wskazanych przez Wnioskodawcę informacji dotyczących kwalifikacji przychodu w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W świetle obowiązujących przepisów, kwestia ta jest zagadnieniem należącym do zakresu działania organów podatkowych. Biorąc powyższe pod uwagę, Zakład dokonał interpretacji przepisów ubezpieczeniowych opierając się na przedstawionej przez Wnioskodawcę w treści wniosku informacji w powyższym zakresie.

Z treści wniosku z dnia 29 grudnia 2015 r. wynika, że pracodawca udostępnia pracownikom nieodpłatnie samochody służbowe do korzystania również w celach prywatnych. Świadczenie uzyskiwane przez pracownika w związku z korzystaniem z samochodu służbowego stanowi przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w wysokości określonej w art. 12 ust. 2a tej ustawy. Szczegółowe warunki w zakresie kwoty przysporzenia oraz wykorzystania samochodów służbowych do celów prywatnych jako środka lokomocji zostało uregulowane w Regulaminie korzystania z samochodów służbowych przez pracowników (...) S.A. w oraz w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy.

Należy zauważyć, że co do zasady podstawę wymiaru składek stanowi przychód pracownika uzyskiwany z tytułu stosunku pracy, natomiast rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zawiera zamknięty katalog świadczeń z tytułu stosunku pracy, podlegających po spełnieniu ściśle określonych warunków wyłączeniu z tej podstawy. Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 26 wskazanego rozporządzenia ustawodawca wyłączył z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Z literalnego brzmienia § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia wynika, iż z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne korzystają wyłącznie te przychody, które wynikają z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu i przybierają postać niepieniężną. Powyższy przepis umożliwia wyłączenie z podstawy wymiaru składek osiąganych przez pracowników korzyści w postaci bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji. Zakład wskazuje jednakże, że udostępnienie pracownikowi nieodpłatnie samochodu służbowego do celów prywatnych nie może być uznane za korzyść w formie "bezpłatnych przejazdów środkami lokomocji" w rozumieniu przepisu § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Pod wskazanym pojęciem należy rozumieć zorganizowaną i usystematyzowaną formę przemieszczania się np. korzystanie z transportu publicznego na podstawie przekazanych przez pracodawcę biletów lub transportu zorganizowanego przez pracodawcę, a nie udostępnienie pracownikowi pojazdu do swobodnego używania. Podkreślić należy przy tym, że czym innym jest oddanie pracownikowi samochodu służbowego do swobodnego używania, a czym innym zapewnienie pracownikom nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych "przejazdów środkami lokomocji". W rezultacie niewłaściwym jest stosowanie rozszerzonej definicji pojęcia "środek lokomocji" bez uwzględnienia treści przepisu, w którym pojęcie to zostało zastosowane.

Ponadto sam fakt zawarcia w Regulaminie korzystania z samochodów służbowych przez pracowników (...) S.A. w oraz w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy zapisu o udostępnieniu nieodpłatnie pracownikowi samochodu służbowego do korzystania w celach prywatnych nie może stanowić przesłanki przesądzającej o uznaniu, iż pracodawca zapewnia pracownikowi korzyść, o której mówi wskazany powyżej § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia.

Jednocześnie należy podkreślić, że przepisy zawarte w § 2 ust. 1 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowią wyjątki od obowiązującej zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od każdego przychodu ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiąganego przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, a w konsekwencji powinny być interpretowane bez dokonywania wykładni rozszerzającej.

Tym samym, wartość świadczenia związanego z nieodpłatnym udostępnieniem pracownikowi samochodu służbowego do korzystania w celach prywatnych należy uwzględnić w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, a w konsekwencji również w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Biorąc powyższe pod uwagę i odnosząc się do treści wniosku z dnia 29 grudnia 2015 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał za nieprawidłowe stanowisko przedstawione przez Wnioskodawcę w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wartości świadczenia związanego z udostępnieniem pracownikowi samochodu służbowego do celów prywatnych.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.