WPI/200000/43/1435/2015 - Podleganie ubezpieczeniom społecznym z tytułu umów zlecenia zawartych z własnymi pracownikami od dnia 1 stycznia 1999 r. i nadal trwającymi w świetle zmian obowiązujących od dnia 1 stycznia 2016 r.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 16 grudnia 2015 r. przez Wnioskodawcę: (...) Sp. z o.o. w sprawie podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu umów zlecenia zawartych z własnymi pracownikami od dnia 1 stycznia 1999 r. i nadal trwającymi w świetle zmian obowiązujących od dnia 1 stycznia 2016 r.

W dniu 16 grudnia 2015 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek Wnioskodawcy: (...) Sp. z o.o. o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca poinformował, iż Spółka zawarła od dnia 1 stycznia 1999 r. umowy zlecenia z własnymi pracownikami pozostającymi w stosunku pracy, na wykonywanie prac, które nie pokrywały się z zakresem ich obowiązków. Z tytułu umów zlecenia pracownicy nie podlegali obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i nie zgłosili się do nich dobrowolnie. Umowy zlecenia nie zostały rozwiązane i będą aktualne w 2016 r.

Wnioskodawca pyta zatem, czy w świetle zmiany Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, która zacznie obowiązywać od dnia 1 stycznia 2016 r. takie umowy zlecenia nadal nie będą podlegały obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym?

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie:

Zdaniem Wnioskodawcy, pracownicy - zleceniobiorcy zostali zgłoszeni z chwilą zawarcia umów do ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu umowy zlecenia (kod 0411). W ocenie Wnioskodawcy, w świetle nowych obowiązujących od 1 stycznia 2016 r. przepisów, umowy zlecenia zawarte w 1999 r. z własnym pracownikiem, które trwają nadal, nie będą podlegać obowiązkowi ubezpieczeń społecznych.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 powołanej powyżej ustawy, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Oddział zaznacza jednocześnie, że w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów. Ocena stanowiska przedsiębiorcy, dokonywana pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego zawarty w treści wniosku o wydanie pisemnej interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga fakt, iż rozpoznając wniosek o wydanie pisemnej interpretacji Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy rozpatrywanej na podstawie złożonego wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego. Wydając pisemną interpretację Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez wnioskodawcę oświadczenia, zwracając jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Ryzyko podania nieprawdziwych informacji w opisie stanu faktycznego bądź też poczynienie przez terenowe jednostki organizacyjne Zakładu, np. w toku prowadzonego postępowania lub w toku czynności kontrolnych, ustaleń odmiennych od tych zaprezentowanych przez wnioskodawcę obciąża jedynie przedsiębiorcę.

Tym samym Oddział zaznacza, że w trybie interpretacji nie dokonuje oceny czy wykonywane przez pracowników czynności wynikają z umów zlecenia zawartych w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 13 stycznia 2000 r. czy po dacie 13 stycznia 2000 r. Wydając niniejszą decyzję Oddział oparł się na informacji przedstawionej przez Wnioskodawcę w opisie stanu faktycznego, potwierdzającej że pracownicy wykonują pracę w ramach umów zleceń zawartych od dnia 1 stycznia 1999 r. i trwających nadal.

Przyjmując powyższe Oddział ma na uwadze jedną z podstawowych zasad obowiązujących w prawie zobowiązań wyrażoną w art. 353 Kodeksu cywilnego zasadę swobody umów. Zgodnie z nią strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym przez osoby wykonujące prace na podstawie umów zlecenia reguluje ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 i ust. 5 powołanej ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia do 13 stycznia 2000 r. obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegały: osoby wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia lub umowy agencyjnej zawartej z jednym zleceniodawcą na okres dłuższy niż 14 dni oraz osoby wykonujące na rzecz jednego zleceniodawcy pracę na podstawie umów zlecenia lub agencyjnych zawartych na okres krótszy niż 15 dni, jeżeli łączny okres, na który umowy zostały zawarte, wynosił co najmniej 15 dni, a przerwy pomiędzy tymi umowami były krótsze niż 60 dni.

Przy rozstrzyganiu obowiązku ubezpieczeń społecznych z tytułu umowy zlecenia zawartej w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 13 stycznia 2000 r. ważny był fakt, czy osoba wykonująca wymienioną umowę posiada inne tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń.

Należy zwrócić uwagę na fakt, że dla rozstrzygnięcia obowiązku ubezpieczeń społecznych z tytułu umowy zlecenia zawartej w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 13 stycznia 2000 r. nie miał znaczenia fakt zawarcia tej umowy z własnym pracodawcą, bądź wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia na rzecz własnego pracodawcy. Pracownik wykonujący jednocześnie umowę zlecenia zawartą z własnym pracodawcą lub wykonujący w ramach takiej umowy pracę na rzecz własnego pracodawcy podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu stosunku pracy. Natomiast z tytułu wykonywania umowy zlecenia ubezpieczenia emerytalne i rentowe miały dla niego charakter dobrowolny.

Zatem, dla ustalenia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym istotna jest data zawarcia umowy zlecenia, jeśli umowa zlecenia między zleceniobiorcą a zleceniodawcą została zawarta w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 13 stycznia 2000 r. stosuje się do niej przepisy dotyczące umów zlecenia obowiązujących w tym okresie przez cały okres obowiązywania tej umowy. Powyższe wynika z art. 14 ustawy z dnia 23 grudnia 1999 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 110, poz. 1255 i 1256) - "do umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz do umowy o dzieło - zawartej przed upływem 14 dni od dnia wejścia z życie ustawy, stosuje się przepisy ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przez dniem wejścia w życie ustawy. ".

Oddział zaznacza jednocześnie, że po dniu 13 stycznia 2000 r. istotne znaczenie ma natomiast fakt zawarcia tej umowy z własnym pracodawcą bądź wykonywanie jej na rzecz własnego pracodawcy. Nowelizacja ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z 23 grudnia 1999 r. wprowadziła bowiem dla potrzeb tej ustawy nową definicję pojęcia "pracownik". Za pracownika, po wprowadzonej zmianie, uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy, a także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Spółka zawarła od dnia 1 stycznia 1999 r. umowy zlecenia z własnymi pracownikami pozostającymi w stosunku pracy, na wykonanie prac, które nie pokrywały się z zakresem ich obowiązków. Z tytułu umów zlecenia pracownicy nie podlegali obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i nie zgłosili się do nich dobrowolnie. Umowy zlecenia nie zostały rozwiązane trwają nadal i będą aktualne w 2016 r.

Uwzględniając powyższe, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał za prawidłowe stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku złożonym w dniu 16 grudnia 2015 r.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.