WPI/200000/43/141/2019 - Ustalenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe na zasadach wynikających z art. 18c u.s.u.s.

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2018 r. poz. 646 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 300) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 5 lutego 2019 r. przez prowadzącego pozarolniczą działalność gospodarczą pod firmą (...) sprawie możliwości opłacania w bieżącym roku kalendarzowym składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru nie niższej niż ustalona na zasadach wynikających z art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W dniu 5 lutego 2019 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział (...) wpłynął wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców złożony przez przedsiębiorcę: (...)

Powyższy wniosek został uzupełniony przez Wnioskodawcę (...) pismem z 13 lutego 2019 r.

Wnioskodawca poinformował, że prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą (...) wpisaną do Ewidencji Działalności Gospodarczej Gminy Zamość dnia: (...) 02.1992 r. oraz do CEIDG - wpis z dnia (...) 12.2011 r., nr (...)

Prowadzona działalność polega na projektowaniu, nadzorach i doradztwie w zakresie budownictwa ogólnego (72% przychodu za 2018 r.) oraz na wynajmie lokalu biurowego (28% przychodu za 2018 r.).

Wnioskodawca wskazał, iż posiada tytuł mgr inż. budownictwa oraz uprawnienia do projektowania w zakresie budownictwa oraz do kierowania i nadzorowania robót w specjalności konstrukcyjno-budowlanej. Przychód z działalności gospodarczej za rok 2018 wyniósł (...)

Wnioskodawca poinformował, że w dniu 01.2019 r. złożył deklarację ZUS ZWUA i ZUS ZUA (...) w celu przystąpienia do opłaty obniżonych składek ubezpieczenia tzw. mały ZUS. Natomiast, w dniu (...) I. 2019 r. skierował zapytanie do (...) czy prowadzona przez Wnioskodawcę działalność kwalifikuje się jako wolny zawód i czy w związku z tym przysługuje Wnioskodawcy możliwość skorzystania z opłaty małego ZUS-u. W piśmie z (...) z dnia (...) 01.2019 r. Wnioskodawca uzyskał odpowiedź w której zawarto ogólne warunki, jakie muszą być spełnione aby skorzystać z tej możliwości. Wnioskodawca wskazał, że w piśmie znajduje się oświadczenie: "że osoba wykonująca wolny zawód, która prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG, może skorzystać z małego ZUS-u jeżeli jednocześnie spełnia pozostałe warunki określone przepisami ustawy".

Do wniosku Przedsiębiorca (...) załączył m.in. pismo stycznia 2019 r., stanowiące odpowiedź na zapytanie Wnioskodawcy, o którym wyżej mowa.

Wnioskodawca uważa więc, że jego wniosek o skorzystanie z małego ZUS-u jest prawidłowy, ponieważ pomimo tego, iż działalność Wnioskodawcy może być zakwalifikowana jako wolny zawód, to spełnia pozostałe warunki w ustawie.

Dodatkowo, Wnioskodawca wskazał, że przez cały 2018 r. prowadził działalność gospodarczą jednoosobowo, rozliczaną na zasadach ogólnych, opodatkowaną podatkiem VAT 23% i opłacał składki ZUS. Przychód z prowadzonej działalności w 2018 r. był mniejszy niż 63 000 zł. Prowadzona działalność jest jedynym dla Wnioskodawcy źródłem dochodów a Wnioskodawca nie jest wspólnikiem ani nie posiada udziałów w żadnej spółce.

Ponadto w piśmie z 13 lutego 2019 r., stanowiącym odpowiedź na wezwanie z dnia _ lutego 2019 r. o uzupełnienie opisu stanu faktycznego przedstawionego we wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji złożonym w dniu 5 lutego 2019 r. Wnioskodawca oświadczył, że:

ad.l) w 2018 r. nie prowadził, poza zgłoszoną we wniosku działalnością żadnej innej, pozarolniczej działalności gospodarczej, tj. nie wykonywał działalności twórczej ani artystycznej, nie wykonywał innej działalności w zakresie wolnego zawodu, nie pozostawał wspólnikiem żadnej spółki, nie prowadził szkoły, przedszkola ani innej placówki na podstawie przepisów ustawy z dn. 14.12.2016 r. Prawo oświatowe;

ad.2) nie wykonuj żadnej, pozarolniczej działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy. Zaznacza, że ani w bieżącym roku ani poprzednich kilkunastu latach nigdzie nie byt zatrudniony, ani na zasadach stosunku pracy, ani na zasadach spółdzielczego stosunku pracy.

ad.3) wolny zawód wykonuje tylko w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, jako firma: (...)

Poza tą działalnością nie wykonuję żadnego innego wolnego zawodu.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 84 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia, co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). W myśl art. 84 ust. 5 tej ustawy udzielenie interpretacji indywidualnej następuje w drodze decyzji. Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Dodatkowo Zakład wskazuje, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Ocena stanowiska przedsiębiorcy, dokonywana pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego zawartego w treści wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga, iż procedując nad wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy wszczętej wniesieniem wniosku o wydanie interpretacji, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego. Wydając indywidualna interpretację Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez Wnioskodawcę oświadczenia, którymi jest związany.

Powyższe oznacza, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do opisu stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia. Wynika to z faktu braku możliwości negowania przez Zakład okoliczności i stwierdzeń podanych przez Przedsiębiorcę we wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji w zakresie opisu stanu faktycznego. Ryzyko podania nieprawdziwych informacji w opisie stanu faktycznego bądź też poczynienie przez terenowe jednostki organizacyjne Zakładu (np. w toku czynności kontrolnych) ustaleń odmiennych od tych zaprezentowanych przez Wnioskodawcę, obciąża więc jedynie przedsiębiorcę.

Zagadnienia dotyczące podlegania ubezpieczeniom społecznym, obowiązku opłacania składek i ustalania podstawy wymiaru składek na te ubezpieczenia regulowane są za pośrednictwem ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. W art. 6 ust. 1 tej ustawy ustawodawca wskazał katalog podmiotów objętych obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych. Wyliczenie zawarte we wskazanym przepisie jest wyczerpujące i ma charakter zamknięty. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 12 ust. 1 i art. 13 pkt 4 tej ustawy, osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie art. 36aa oraz przepisów ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców. Stosownie do treści art. 11 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie, na swój wniosek. Przy czym z zapisu art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy wynika, że za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych.

Natomiast, Zgodnie z art. 18 ust. 8 wskazanej ustawy, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dla osób prowadzących działalność pozarolniczą stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku.

Odnosząc się do wątpliwości Wnioskodawcy dotyczących prawa do ustalenia najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej w zależności od uzyskanego przychodu z tej działalności w poprzednim roku kalendarzowym, w sytuacji przedstawionej w opisie stanu faktycznego złożonego wniosku o indywidualną interpretację wskazać należy, co następuje:

Zauważyć należy dalej, że od 1 stycznia 2019 r., treść przepisów regulujących zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą uległa zmianie w związku z wejściem w życie przepisów wprowadzonych ustawą z 20 lipca 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu obniżenia składek na ubezpieczenia społeczne osób fizycznych wykonujących działalność na mniejszą skalę (Dz. U. z 2018 r. poz. 1577). Dodano do ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych art. 18c, który określa nowe zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne niektórych osób prowadzących działalność gospodarcza, które spełniają warunki określone w ustawie.

Zgodnie z art. 18c ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od 1 stycznia 2019 r., najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, których roczny przychód z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył trzydziestokrotności kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w grudniu poprzedniego roku, uzależniona jest od tego przychodu. Najniższa podstawa wymiaru składek nie może przekroczyć 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy i nie może być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku.

W świetle powyższego, najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą będzie uzależniona od uzyskanego przychodu z działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym, który nie może przekroczyć trzydziestokrotności kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w grudniu poprzedniego roku (za 2018 r. limit ten wynosi 63.000 zł). Przy czym, najniższa podstawa wymiaru składek na dany rok (np. 2019 r.) nie może być niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracą obowiązującego w tym samym roku i nie może przekraczać kwoty 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego ustalonej na ten sam rok.

Podkreślić należy, że ww. art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wprowadzający nowe zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dotyczy wyłącznie tych ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy tj. prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych. Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. działalnością gospodarcza jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły. Z treści złożonego wniosku wynika, że Wnioskodawca świadczy usługi w zakresie budownictwa ogólnego oraz kierowania i nadzorowania robót w specjalności konstrukcyjno-budowlanej zgodnie z posiadanym wykształceniem i uprawnieniami, wyłącznie w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej wpisanej do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, o której mowa w powołanym powyżej art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Jednocześnie, w art. 18c ust. 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ustawodawca enumeratywnie wymienił okoliczności wyłączające możliwość skorzystania w danym roku przez ubezpieczonych o których mowa w art. 18c ust. 1 z nowych zasad ustalania najniższej podstawy wymiaru składek. Zatem, przepisy art. 18c nie mają zastosowania do osób, które lub do których:

Spełnienie powyższych przesłanek powoduje, że osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie posiada prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru w wysokości nie niższej niż ustalona na zasadach przedstawionych w art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (tzw. "mały ZUS").

Z treści wniosku i pisma stanowiącego jego uzupełnienie wynika, że Wnioskodawca cd grudnia 201111 prowadzi działalność gospodarcza na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej pod firmą (...) w ramach której świadczy przede wszystkim usługi projektowania, nadzoru i doradztwa w zakresie budownictwa ogólnego. Wnioskodawca z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, a w konsekwencji opłaca składki na te ubezpieczenia. Z dniem 1 stycznia 201911 zarejestrował się jako przedsiębiorca (ubezpieczony), który w 201911 chce skorzystać z tzw. "małego zus" i opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od najniższej podstawy wymiaru składek, która jest uzależniona od uzyskanego przychodu z działalności gospodarczej w poprzednim roku tj. 201811 jednocześnie Wnioskodawca wskazał, że spełnia warunki, o których mowa w art. 18c ust. 1-2 ustawy uprawniające do skorzystania w roku 2019 z nowych zasad ustalania najniższej podstawy wymiaru składek i oświadczył, iż w jego sytuacji nie zachodzi żadna z okoliczności wyłączających możliwość skorzystania przez Wnioskodawcę w roku 2019 z nowych zasad ustalania najniższej podstawy wymiaru składek, które zostały enumeratywnie wymienione w art. 18c ust. 11 pkt. 1)-5).

W konsekwencji, w przedstawionym stanie faktycznym Wnioskodawca ma możliwość opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru nie niższej niż ustalona zgodnie z art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Mając powyższe na uwadze, stanowisko Wnioskodawcy w sprawie możliwości ustalenia w bieżącym roku kalendarzowym najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na zadach wynikających z art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - uznać należy za prawidłowe.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust, 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 11 Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.