WPI/200000/43/1394/2015 - Opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne od przychodu osiąganego w związku z wdrożeniem programu motywacyjnego skierowanego do kluczowych pracowników oraz współpracowników spółki zależnej.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 23 grudnia 2015 r. Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych WPI/200000/43/1394/2015 Opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne od przychodu osiąganego w związku z wdrożeniem programu motywacyjnego skierowanego do kluczowych pracowników oraz współpracowników spółki zależnej.

Na podstawie art. 10 ust. I i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie odnosząc się do stanowiska przedstawionego we wniosku złożonym w dniu 8 grudnia 2015 r. przez przedsiębiorcę: (...)

1.

uznaje za nieprawidłowe stanowisko Wnioskodawcy w części dotyczącej braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od przychodu osiąganego w związku z przyznaniem pracownikom Spółki (...) zależnej prawa do opisanych we wniosku Opcji że względu na wskazanie niewłaściwych przesłanek, oraz

2.

odmawia wydania interpretacji w części dotyczącej potwierdzenia, że świadczenia uzyskiwane z tytułu opisanych Opcji stanowią przychód z kapitałów pieniężnych w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

UZASADNIENIE

W dniu 8 grudnia 2015 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) reprezentowanego przez doradcę podatkowego (...), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca poinformował, że jako spółka holdingowa grupy kapitałowej rozważa wdrożenie programu motywacyjnego, skierowanego do kluczowych pracowników oraz współpracowników spółki zależnej, w której prowadzona jest działalność operacyjna (dalej - Spółka zależna).

Dalej Wnioskodawca poinformował, że uczestnikami będą przede wszystkim pracownicy Spółki zależnej. Niektórzy z uczestników pełnią funkcję członka zarządu Spółki zależnej. Niewykluczone, że w przyszłości niektórzy uczestnicy staną się członkami rady nadzorczej Spółki lub Spółki zależnej.

Celem wdrożenia programu będzie stworzenie ekonomicznych mechanizmów zachęty dla uczestników, tak aby powiązać potencjalny interes adresatów programu że wzrostem wartości Spółki (jako właściciela Spółki zależnej). Realizacja programu będzie odbywać się na podstawie umowy zawartej pomiędzy Spółką a uczestnikami. Umowa ta zostanie zawarta odrębnie w stosunku do innych umów łączących uczestników ze Spółka i jej podmiotami zależnymi, w szczególności odrębnie od umowy o pracę zawartej ze Spółką zależną. Program motywacyjny nie będzie zatem wynikać ze stosunku pracy uczestników lub pełnionych funkcji członka zarządu lub rady nadzorczej. Świadczenia wynikające z programu nie będą jednym z elementów wynagrodzenia uczestników, wymienionych w umowie o pracę. Świadczenia te nie będą również stanowić wynagrodzenia za pełnienie funkcji członka rady nadzorczej Spółki lub członka rady nadzorczej Spółki zależnej (prawo do otrzymania świadczeń nie będzie wynikać z aktów powołujących uczestników do pełnienia tej funkcji ani innych wiążących aktów w tym zakresie).

W ramach programu uczestnicy po spełnieniu określonych warunków, nieodpłatnie nabędą od Spółki prawo do otrzymania w przyszłości warrantów subskrypcyjnych umożliwiających objęcie określonej ilości akcji w kapitale zakładowym Spółki (sytuacja laka będzie miała miejsce w przypadku podjęcia zamiaru wejścia Spółki na giełdę papierów wartościowych) lub do otrzymania od Spółki rozliczenia pieniężnego w określonej wysokości (w przypadku, gdy zamiast debiutu giełdowego Spółka pozyska inwestora zewnętrznego) dalej łącznie "Opcja". Opcja będzie uprawniała uczestnika do żądania od Spółki, aby ta dokonała warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego oraz zaoferowała mu imienne warianty subskrypcyjne na akcje w tak podwyższonym kapitale zakładowym. Akcje będą obejmowane w przyszłości w wyniku prawa wynikającego z warrantów, po określonej w umowie cenie opcyjnej. Cena opcyjna będzie ceną rynkową udziałów z dnia wdrożenia programu motywacyjnego. Tym samym cena opcyjna może być zarówno wyższa jak i niższa od ceny rynkowej z dnia obejmowania akcji przez uczestników. Warranty zostaną przyznane w przypadku prowadzenia przez Spółkę procesu zmierzającego do wprowadzenia jej akcji do publicznego obrotu na giełdzie. Warranty nie będą mogły być przedmiotem zbycia ani innego rozporządzenia do końca okresu zastrzeżonego wskazanego przez Spółkę. Warranty będą uprawniały uczestnika do objęcia akcji Spółki. Ilość przyznawanych akcji będzie ustalana przy pomocy uzgodnionego pomiędzy Spółką a każdym z uczestników algorytmu. Akcje będą przyznawane uczestnikom corocznie, po zatwierdzeniu przez zgromadzenie wspólników Spółki zaudytowanego sprawozdania finansowego Spółki, jednak nie później niż w ciągu 3 miesięcy od tego zatwierdzenia.

Spółka przydzieli uczestnikom akcje pod warunkiem spełnienia przez nich następujących warunków:

- uczestnik w dniu przyznania akcji będzie pracownikiem Spółki zależnej od Spółki lub będzie pełnił funkcję członka rady nadzorczej Spółki zależnej lub członka rady nadzorczej Spółki,

- w stosunku do uczestnika nie będzie się toczyło w ramach Spółki lub Spółki zależnej żadne postępowanie dyscyplinarne lub postępowanie o podobnym charakterze, uczestnik w okresie pomiędzy poprzednim a bieżącym dniem przyznania akcji będzie w pełni i prawidłowo wywiązywać jego obowiązki wynikające z umowy o pracę zawartej że Spółką zależną lub jego obowiązki jako członka rady nadzorczej Spółki zależnej lub członka rady nadzorczej Spółki.

- uczestnik nie będzie przebywał na urlopie bezpłatnym lub zwolnieniu lekarskim spowodowanym uprawianiem sportów ekstremalnych lub jazdą na motocyklu lub tez nie zaprzestanie wykonywania swoich obowiązków wynikających z pełnienia funkcji członka rady nadzorczej z innych powodów niż choroba (która jednakże nie będzie spowodowana uprawianiem sportów ekstremalnych lub jazda na motocyklu),

- spełnione zostaną cele takie jak np. osiągnięcie przez Spółkę lub grupę kapitałową, na czele której stoi Spółka, określonego poziomu EBITDA, określonego poziomu przychodów, określonego poziomu zysku netto itp,

Wnioskodawca wyjaśnia, iż przyznanie akcji nie oznacza, że uczestnicy faktycznie otrzymają akcje w kapitale zakładowym Spółki w określonym dniu lecz, że w danym dniu uczestnicy nabędą praw-o do objęcia określonej ilości akcji Spółki w przyszłości. Po upływie okresu wskazanego przez Spółkę uczestnicy będą mogli zrealizować prawo wynikające z warrantów i objąć akcje Spółki. Akcje będą mogły zostać objęte odpłatnie po cenie opcyjncj. Decyzja o objęciu akcji będzie każdorazowo podejmowana przez uczestnika. Może się zdarzyć, że akcje nie zostaną objęte ponieważ nic przyniosłoby to żadnej korzyści ekonomicznej uczestnikowi (np. z uwagi na niesatysfakcjonującą obecną lub prognozowaną cenę rynkowa akcji, która może być niższa od ceny opcyjnej). Od momentu objęcia akcji do końca okresu zastrzeżonego wskazanego przez Spółkę uczestnicy nie będą mogli zbyć ani w żaden inny sposób rozporządzić akcjami. Po tym okresie uczestnicy będą mogli dowolnie dysponować akcjami Spółki.

Natomiast w przypadku, gdy nie dojdzie do debiutu giełdowego Spółki uczestnicy nabędą prawo do tzw. rozliczenia pieniężnego. Wysokość rozliczenia pieniężnego zostanie obliczona według algorytmu uzgodnionego przez Spółkę i każdego z uczestników oraz będzie zależeć od różnicy pomiędzy ceną sprzedaży akcji (łub udziałów) Spółki do inwestora zewnętrznego a ceną opcyjną. W szczególności, jeżeli cena sprzedaży będzie niższa od ceny opcyjnej, uczestnicy nie otrzymają żadnego rozliczenia. Jeżeli po sprzedaży udziałów przez obecnych udziałowców Spółki na rzecz inwestora zewnętrznego uczestnik będzie kontynuował współpracę ze Spółką lub podmiotami zależnymi od Spółki przez okres co najmniej 12 miesięcy, to może on nabyć prawo do dodatkowego wynagrodzenia (premia lojalnościowa). Warunkiem otrzymania premii lojalnościowej jest uprzednie posiadanie prawa do otrzymania rozliczenia pieniężnego, kontynuowanie współpracy przez co najmniej 12 miesięcy od daty sprzedaży udziałów oraz prawidłowe wykonywanie obowiązków.

Opcje mogą ulec wygaśnięciu, na skutek którego uczestnicy utracą wszystkie prawa wynikające z umowy (tekst jedn.: prawo do otrzymania warrantów subskrypcyjnych lub prawo do otrzymania rozliczenia pieniężnego - w tym premii lojalnościowej). Nastąpi to w przypadku gdy uczestnik:

- naruszy jego podstawowe lub istotne obowiązki pracownika Spółki zależnej (w szczególności skutkujące zwolnieniem dyscyplinarnym) lub członka rady nadzorczej Spółki zależnej lub członka rady nadzorczej Spółki lub

- dopuści się działań na szkodę Spółki lub jej spółek zależnych lub

- z własnej woli zrezygnuje z pełnienia funkcji członka rady nadzorczej Spółki zależnej lub członka rady nadzorczej Spółki lub rozwiąże umowę o pracę ze Spółką zależną lub

- stosunek pracy zostanie rozwiązany przez Spółkę zależną ze względu na zastrzeżenia co do wykonywanej pracy lub

- zostanie odwołany z funkcji członka rady nadzorczej Spółki zależnej lub z funkcji członka rady nadzorczej Spółki w związku z zastrzeżeniami co do wykonywanych przez niego czynności.

W przypadku rozwiązania stosunku pracy z inicjatywy Spółki zależnej lub w sytuacji odwołania z funkcji członka rady nadzorczej Spółki zależnej lub też członka rady nadzorczej Spółki, uczestnik może zachować prawo do otrzymania warrantów subskrypcyjnych lub rozliczenia pieniężnego (w tym premii lojalnościowej). Warunkiem zachowania tego prawa będzie:

- rozwiązanie stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie Spółki zależnej lub odwołanie z pełnionej funkcji z przyczyn leżących po stronie Spółki zależnej lub Spółki, gdy zdarzenie takie nie nastąpi w związku z negatywną oceną pracy lub czynności podejmowanych przez uczestnika lub

- rozwiązanie umowy o pracę lub odwołanie z pełnionej funkcji, gdy będzie ono efektem choroby innej niż tej spowodowanej przez uprawianie sportów ekstremalnych przez uczestnika.

W takim przypadku ilość akcji. do objęcia których uprawniały będą warianty lub wysokość rozliczenia pieniężnego (w tym premii lojalnościowej) będzie niższa w stosunku do sytuacji, w której nic nastąpiłoby rozwiązanie umowy o pracę lub odwołanie z pełnionej funkcji.

Tym samym dla uczestników programu ewentualne ekonomiczne przysporzenie może się skrystalizować w następujących sposób:

a)

pojawi się dodatnia różnica pomiędzy ceną zbycia akcji a ceną opcyjną (należy podkreślić, iż objęcie akcji nastąpi po wpłacie przez uczestników do Spółki środków pieniężnych na objęcie akcji po cenie opcyjnej) w przypadku debiutu giełdowego Spółki.

b)

uczestnik otrzyma rozliczenie pieniężne w przypadku wejścia inwestora zewnętrznego.

c)

w przypadku wejścia inwestora zewnętrznego i spełnienia dodatkowych warunków uczestnik otrzyma także premie lojalnościową.

Dodatkowo Wnioskodawca poinformował, że w dniu 3 grudnia 2015 r. wystąpił do Dyrektora Izby Skarbowej w (...) z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej.

Przedmiotem wniosku było pytanie czy w związku z realizacją programu motywacyjnego Spółka będzie pełnić funkcję płatnika w podatku dochodowym od osób fizycznych w stosunku do uczestników. W własnym stanowisku Spółka wskazała, iż w jej opinii ewentualne przychody uzyskiwane przez uczestników nie będą przychodami, o których mowa w art. 12 i 13 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. W chwili obecnej Spółka oczekuje na wydanie interpretacji w tym zakresie.

W związku z powyższym Wnioskodawca zwrócił się z zapytaniem czy w związku z realizacją programu motywacyjnego Spółka będzie płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Zdaniem Spółki, nie będzie ona płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne, ponieważ:

a)

ewentualne przychody osiągnięte przez uczestników nic będą przychodami osiąganymi jako pracownik lub członek rady nadzorczej w myśl przepisów ustawy z dnia 18 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych,

b)

ewentualne przychody będą przychodami z kapitałów pieniężnych, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w stosunku do których płatnik nie ma obowiązku pobierania składek.

Uzasadniając własne stanowisko Wnioskodawca wskazał, że za płatnika składek uważa się: pracodawcę - w stosunku do pracowników i osób odbywających służbę zastępcą oraz jednostkę organizacyjną lub osobę fizyczną pozostająca z inną osobą fizyczną w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie tej osoby ubezpieczeniami społecznymi, w tym z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym albo pobierania zasiłku macierzyńskiego, z wyłączeniem osób, którym zasiłek macierzyński wypłaca Zakład (art. 4 pkt 2 lit. a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) oraz podmiot, w którym działa rada nadzorcza w stosunku do członków rad nadzorczych (art. 4 pkt 2 lit. zb ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby Fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami z wyłączeniem prokuratorów. Za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a (art, 8 ust. 1 ww. ustawy). Zgodnie zaś z art. 6 ust. 1 pkt 22 powoływanej wyżej ustawy, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9. osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są członkami rad nadzorczych wynagradzanymi z tytułu pełnienia tej funkcji. Art. 18 ust. I wskazanej ustawy stanowi, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych wymienionych w art. 6 ust. 1 pkt 1-3 i pkt 18a stanowi przychód, o którym mowa w art. 4 pkt 9 i 10, z zastrzeżeniem ust. la i 2, ust. 4 pkt 5 i ust. 12.

W świetle art. 4 pkt 9 ww. ustawy, za przychód uważa się przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, pracy nakładczej, służby, wykonywania mandatu posła lub senatora, wykonywania pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia integracyjnego i stypendium wypłacanych bezrobotnym oraz stypendium sportowego, a także z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności oraz umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, jak również z tytułu współpracy przy tej działalności lub współpracy przy wykonywaniu umowy oraz przychody z działalności wykonywanej osobiście przez osoby należące do składu rad nadzorczych, niezależnie od sposobu ich powoływania.

Zgodnie z art. 18 ust. 4 pkt 10 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 22 ~ stanowi przychód łącznie z kosztami uzyskania i kwotą podatku, o których mowa w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi lub ubezpieczeniem społecznym rolników, które są pracownikami w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Natomiast w świetle art. 66 ust. 1 pkt 35 tej ustawy obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają także członkowie rad nadzorczych posiadający miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, Stosownie zaś do art. 81 ust. 1 powyższej ustawy, do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. a, d-i i pkt 3, 11 i 35 stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób, z zastrzeżeniem ust. 5, 6 i 10.

Wnioskodawca następnie wskazał, że z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowymi od osób fizycznych wynika, że za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego czy ich wysokość został z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Natomiast stosownie do art. 13 pkt 7 tejże ustawy za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych i ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych zawierają zamknięty katalog podmiotów, które podlegają ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu. W katalogu tym nie znajdują się podmioty, które uzyskują świadczenia będące przychodem ze źródła: kapitały pieniężne w myśl przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Powyższego nie zmienia też fakt, że uczestnicy będący pracownikami Spółki zależnej, będącymi jednocześnie członkami rady nadzorczej tej Spółki, względnie członkami rady nadzorczej Spółki. Istnienie powołanych powiązań nie zmienia bowiem w opinii Wnioskodawcy charakteru przychodów osiąganych w związku z uczestnictwem w programie motywacyjnym. Spółka twierdzi, iż obowiązek pobrania składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wystąpiłby, gdyby ewentualne przychody osiągane przez uczestników w związku z realizacją programu stanowiłyby przychody osiągane przez pracowników lub radę nadzorczą w myśl ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych lub o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

W opinii Wnioskodawcy, ewentualne przychody osiągane przez uczestników będą stanowić przychody ze źródła kapitały pieniężne, w konsekwencji czego Spółka nie będzie zobowiązana do poboru składek.

Koronnym argumentem potwierdzającym brak możliwości uznania ewentualnych przychodów za przychody ze stosunku pracy jest fakt, że uczestnicy nie będą pracownikami Spółki, a w stosunku do uczestników, którzy mogą być jednocześnie członkami rady nadzorczej Spółki, to ewentualne przychody wynikające z programu motywacyjnego nie będą elementem i konsekwencją pełnionej funkcji członka rady nadzorczej.

Zdaniem Wnioskodawcy, o przychodzie ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych można mówić jeżeli pracownik otrzymuje od pracodawcy świadczenie bezpośrednio przysługujące za wykonywanie obowiązków w ramach stosunku pracy. Co więcej wynagrodzenie to powinno wynikać z dokumentów regulujących zasady wynagradzania pracownika np. z umowy o pracę, regulaminów wynagradzania stosowanych w Spółce, kodeksu pracy itp. Tylko takie wynagrodzenie, wynikające z bezpośredniej i szczególnej relacji pomiędzy pracodawcą a pracownikiem, mogłoby zostać uznane przez racjonalnego ustawodawcę za przychód ze stosunku pracy. Oznacza to, że nie wszystkie wypłaty oraz świadczenia otrzymane od pracodawcy będą stanowić przychód ze stosunku pracy. Przychodami ze stosunku pracy nie będą kwoty otrzymane w związku ze stosunkiem pracy, ale nie wynikające bezpośrednio z tego stosunku. Przychodami takimi będą bowiem kwoty oraz świadczenia będące częścią warunków pracy i płacy, które zostały określone np. w umowie o pracę lub w regulaminie wynagradzania.

Stanowisko Spółki jest poparte brzmieniem wyroku Naczelnego Sadu Administracyjnego z dnia 9 kwietnia 2015 r. (II FSK 730/13), w którym stwierdzono, iż: "Jakkolwiek definicja przychodu ze stosunku pracy ma charakter otwarty, nie można zakwalifikować do tego źródła każdego przychodu, który uzyskuje pracownik nie ze stosunku pracy, ale w związku ze stosunkiem pracy. Przywołany przepis stanowi bowiem o przychodach ze stosunku pracy a nie o przychodach związanych, towarzyszących albo osiągniętych przy okazji stosunku pracy. Jeżeli zatem pracownik osiągnie przychód pozostający w- związku faktycznym z wykonywaniem pracy, ale nie stanowiący przychodu ze stosunku pracy, nie będzie to przychód o którym mowa w art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f." pogląd taki został również wyrażony w wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 24 kwietnia 2015 r. (II FSK 783/13), z dnia 3 lutego 2015 r. (II FSK 3136/2012) oraz z dnia 21 maja 2014 r. (II FSK 1428/12).

Uzyskanie przychodów w związku z realizacją programu motywacyjnego przez uczestników będących pracownikami Spółki zależnej nie oznacza automatycznie, że przychody te będą przychodami ze stosunku pracy. Realizacja programu motywacyjnego będzie się bowiem odbywać na podstawie umowy pomiędzy Spółką a uczestnikiem, które będą odrębne w stosunku do umów o pracę uczestników. Wszelkie świadczenia będą dokonywane przez Spółkę, która nie będzie pracodawcą w stosunku do uczestników. Zdaniem Spółki, sam fakt powiązania pomiędzy Spółką a Spółką zależną nie będzie powodować, iż ewentualne świadczenia uzyskane przez uczestników będą przychodami ze stosunku pracy.

Analogicznie w opinii Wnioskodawcy należy interpretować przepisy art. 13 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z tym za przychód z działalności wykonywanej osobiście należałoby uznać jedynie świadczenia należne bezpośrednio za pełnienie funkcji członka rady nadzorczej Spółki zależnej lub tez członka rady nadzorczej Spółki. Co więcej, zdaniem Wnioskodawcy świadczenia tc mogłyby stanowić przychód z działalności wykonywanej osobiście, gdyby ich otrzymanie wynikało z dokumentów regulujących zasady wynagradzania tych osób (np. uchwały o powołaniu na członka zarządu lub członka rady nadzorczej itp.)- Pogląd Spółki znajduje potwierdzenie w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 23 listopada 2013 r. (1 SA/Kr 1447/13).

Tym samym skoro świadczenia związane z realizacją programu motywacyjnego nie będą wynikać z dokumentów ustalających warunki wynagradzania uczestników oraz nie są przyznawane w zamian za realizację obowiązków wynikających z zawartych przez te osoby umów o pracę lub z aktów powołania (bądź innych wiążących aktów), to przychody z tytułu realizacji programu motywacyjnego nie będą przychodami osiąganymi przez uczestników jako pracowników lub członków rady nadzorczej w myśl ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. W związku z tym Spółka nie będzie zobowiązana do poboru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne w tym zakresie.

Wnioskodawca twierdzi natomiast, że skoro Opcje i warranty są odpowiednio pochodnymi instrumentami finansowymi i papierami wartościowymi, o których mowa w art. 17 ust. 1 ustawy, to ewentualny przychód z ich realizacji będzie dla uczestników przychodem z kapitałów pieniężnych. Dalej Spółka wskazuje, że zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacji praw z nich wynikających. W myśl art. 5a pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ilekroć w ustawie jest mowa o pochodnych instrumentach finansowych - oznacza to instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, z wyłączeniem tytułów uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania oraz instrumentów rynku pieniężnego.

Wnioskodawca wskazuje, że w świetle art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są niebędące papierami wartościowymi:

a)

tytuły uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania.

b)

instrumenty rynku pieniężnego,

c)

opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrument) pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne,

d)

opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne lub mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron.

e)

opcje, kontrakty terminowe, swapy oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez dostawę, pod warunkiem, że są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu.

f)

niedopuszczone do obrotu na rynku regulowanym ani w alternatywnym systemie obrotu opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar, które mogą być wykonane przez dostawę, które nie są przeznaczone do celów handlowych i wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych,

g)

instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego,

h)

kontrakty na różnice,

i)

opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward dotyczące stóp procentowych oraz inne instrumenty pochodne odnoszące się do zmian klimatycznych, stawek frachtowych, uprawnień do emisji oraz stawek inllacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne albo mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron, a także wszelkiego rodzaju inne instrumenty pochodne odnoszące się do aktywów, praw, zobowiązań, indeksów oraz innych wskaźników, które wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych.

Art. 3 pkt 28 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi stanowi zaś, iż ilekroć w ustawie jest mowa o instrumentach pochodnych rozumie się przez to opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny lub wartości instrumentów finansowych, walut, stóp procentowych, rentowności, indeksów finansowych, wskaźników finansowych, towarów, zmian klimatycznych, stawek frachtowych, poziomów emisji, stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, a także innych aktywów, praw, zobowiązań, indeksów lub wskaźników (instrumentów bazowych) oraz instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego.

Zdaniem Spółki, przedmiotowe Opcje spełniają wszystkie warunki, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, który za instrument finansowy uznaje m.in. opcje, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, które są dokonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne. Spółka pragnie wskazać, iż instrumentem bazowym Opcji będzie wariant subskrypcyjny, uprawniający do objęcia akcji w kapitale zakładowym Spółki. Zgodnie z art. 3 pkt 1 lit. a wskazanej powyżej ustawy za papiery wartościowe w rozumieniu tej ustawy uważa się m.in. warranty subskrypcyjne.

Opcje mogą być wykonane przez dostawę, która nastąpi w momencie przekazania uczestnikom warrantów subskrypcyjnych. Realizacja praw wynikających z Opcji może nastąpić także poprzez rozliczenie pieniężne, które będzie miało miejsce w momencie otrzymania rozliczenia pieniężnego (lub premii lojalnościowej). Przez rozliczenie pieniężne należy w opinii Wnioskodawcy rozumieć sytuację, w której doszło do zawarcia kontraktu dotyczącego pochodnego instrumentu finansowego, którego realizacja nic odbywa się poprzez dostarczenie instrumentu bazowego, ale przez wypłatę środków pieniężnych. Kwota wypłaty jest uzależniona od różnicy pomiędzy ustaloną w kontrakcie kwotą bazową a obowiązując ceną rynkową na moment realizacji prawa z kontraktu pochodnego.

Spółka twierdzi, że premia lojalnościowa również będzie stanowić rozliczenie pieniężne w myśl ustawy o obrocie instrumentami finansowymi i tym samym ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zdaniem Spółki kwota ta będzie de facto stanowić cześć rozliczenia pieniężnego, jej otrzymanie jest bowiem uzależnione od prawa do otrzymania tego rozliczenia. Ponadto w opinii Spółki wyplata premii lojalnościowej jest ściśle związana z posiadaniem przez uczestnika pochodnego instrumentu finansowego tj. prawa do objęcia akcji Spółki (lub otrzymania określonych świadczeń pieniężnych).

Tym samym, zdaniem Wnioskodawcy, Opcje spełniają wszelkie przesłanki niezbędne do uznania ich za pochodne instrumenty finansowe w myśl art. 5a pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Spółka twierdzi zatem, iż skoro opcje i warranty są odpowiednio pochodnymi instrumentami finansowymi i papierami wartościowymi, o których mowa w art. 17 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to ewentualny przychód z ich realizacji będzie dla uczestników przychodem z kapitałów pieniężnych i nie będzie tym samym przychodem osiąganym przez uczestników jako pracowników lub członków rady nadzorczej w myśl ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Tym samym na Spółce nie będzie ciążył obowiązek potrącania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne w związku z ewentualnie osiąganymi przez uczestników przychodami.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Spółka wskazała na decyzje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie z dnia 31 lipca 2014 r. (znak: WPI/200000/43/814/2014) i z 11 czerwca 2014 r. (znak: WPI/200000/43/709/2014) oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku /. 12 maja 2014 r. (znak: Dl/100000/43/399/2014) i 4 lipca 2013 r. (znak: DI/100000/451/719/2013).

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje: Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ponadto stosownie do art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Ponadto zgodnie z dyspozycją art. 10 ust. 6 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, warunkiem koniecznym do stwierdzenia kompletności wniosku, jest jego należyte opłacenie, natomiast w myśl art. 10 ust. 7 tej ustawy - w przypadku wystąpienia w jednym wniosku

0 wydanie interpretacji odrębnych stanów faktycznych lub zdarzeń przyszłych pobiera się opłatę od każdego przedstawionego we wniosku odrębnego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Wobec faktu, iż we wniosku złożonym w dniu 8 grudnia 2015 r. wnioskodawca przedstawił wątpliwości w zakresie dotyczącym obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne w sytuacji skierowania programu motywacyjnego do kilku odrębnych grup osób tj. pracowników Spółki zależnej, członków rady nadzorczej Spółki i członków rady nadzorczej Spółki zależnej, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydając niniejszą decyzję rozpoznał wniosek w zakresie opisanego przez przedsiębiorcę zdarzenia przyszłego dotyczącego wyłącznie pierwszej ze wskazanych grup tj. pracowników Spółki zależnej.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał za nieprawidłowe stanowisko Wnioskodawcy w części dotyczącej braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od przychodu osiąganego w związku z przyznaniem uczestnikom programu motywacyjnego będącym pracownikami podmiotu trzeciego - Spółki zależnej prawa do Opcji, ze względu na wskazanie nieprawidłowych przesłanek warunkujących powyższe.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym i opłacania składek na te ubezpieczenia regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne wynika bezpośrednio z istnienia tytułu do objęcia tymi ubezpieczeniami łączącego ubezpieczonego i płatnika składek. Ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby wymienione w art. 6 wskazanej ustawy tj. m.in. pracownicy.

Z treści wniosku z dnia 3 grudnia 2015 r. wynika, iż uczestnicy programu motywacyjnego będą pracownikami Spółki zależnej tj. pracodawcą i płatnikiem składek z 1)110 stosunku pracy będzie podmiot inny niż Wnioskodawca. Jednocześnie realizacja programu odbywać się będzie na podstawie odrębnie zawartej pomiędzy Spółką a uczestnikami umowy, w wyniku której po spełnieniu określonych warunków uczestnicy nieodpłatnie nabędą prawo do Opcji tj. otrzymania w przyszłości warrantów subskrypcyjnych umożliwiających objęcie określonej ilości akcji w kapitale zakładowym Spółki lub do otrzymania od Spółki rozliczenia pieniężnego w określonej wysokości.

Należy zauważyć, iż w świetle obowiązujących przepisów, w szczególności art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wskazującego tytuły do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, brak jest możliwości uznania, iż opisana wc wniosku umowa stanowi odrębny tytuł do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych, a w konsekwencji rodzi dla Wnioskodawcy obowiązek zapłaty składek na te ubezpieczenia. W związku z powyższym, przyznanie uczestnikom programu motywacyjnego będącym pracownikami podmiotu trzeciego - Spółki zależnej, prawa do Opcji nic stanowi tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych, a tym samym nie powstanie dla Wnioskodawcy obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Jednocześnie jak zauważył Wnioskodawca, pracodawcą wskazanych pracowników jest Spółka zależna, a więc Spółka dominująca z tytułu stosunku pracy nie jest zobowiązana do opłacania składek za ww. osoby gdyż w myśl art. 4 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych płatnikiem składek za pracowników jest pracodawca. W konsekwencji, niezależnie od faktu czy rzeczony przychód zostanie zakwalifikowany przez właściwe pod względem przedmiotowym organy podatkowe jako przychód ze stosunku pracy, Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tego tytułu. Dodatkowo podnieść należy, że wskazane we wniosku osoby są pracownikami podmiotu innego niż Wnioskodawca, a w konsekwencji Wnioskodawca nie jest uprawniony do uzyskania pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w zakresie dotyczącym obowiązków pracodawcy związanych z zakwalifikowaniem określonego świadczenia jako przychód z tytułu stosunku pracy.

Równocześnie należy wskazać, że biorąc pod uwagę treść przywołanego wyżej art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie jest uprawniony do wypowiadania się w kwestiach dotyczących podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu, gdyż ustawodawca nie przyznał mu kompetencji w tym zakresie. W przedstawionej przez Wnioskodawcę sprawie obowiązek zapłaty składek wynika bezpośrednio z istnienia lub braku tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, który łączyłby pracowników Spółki zależnej ze Spółką dominującą. W świetle powyższego. Zakład w oparciu o art. 66 § 1 i 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 267 z późn. zm.) zawiadamia, iż w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca jest uprawniony do wniesienia podania do dyrektora właściwego terytorialnie oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. Takie podanie złożone zgodnie z niniejszym zawiadomieniem, w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Ponadto Zakład wskazuje, iż zakres przedmiotowy wydawanych przez organ decyzji interpretacyjnych został ściśle określony w treści art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Powyższe oznacza, iż wiążące interpretacje w formie decyzji mogą zostać wydane tylko w odniesieniu do wskazanych w cytowanym przepisie spraw, natomiast jeżeli zapytanie wnioskodawcy dotyczy innego niż wskazany zakresu. Zakład obowiązany jest odmówić wydania takiej interpretacji.

Dodatkowo Oddział wyjaśnia, że wydając pisemną interpretację przepisów w trybie arl. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, a jedynie dokonuje analizy opisanego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego i wskazuje czy w świetle obowiązujących przepisów prawa stanowisko wnioskodawcy, w zakresie wskazanym w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, należy uznać za prawidłowe czy niewłaściwe. W rezultacie, bezpośredni wpływ na możliwość wydania i zakres decyzji ma treść przedstawionego przez Wnioskodawcę stanowiska w sprawie.

Z przestawionego we wniosku z dnia 3 grudnia 2015 r. stanowiska i zawartej w nim argumentacji wynika, iż intencją Wnioskodawcy jest również potwierdzenie prawidłowości kwalifikacji opisanych we wniosku Opcji jako pochodnych instrumentów finansowych w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 92 z późn. zm.) oraz uzyskanych z ich tytułu przychodów jako przychody z kapitałów pieniężnych w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.). Fakt istnienia wątpliwości Wnioskodawcy w powyższej kwestii znajduje również potwierdzenie w zawartej w opisie zdarzenia przyszłego informacji o wystąpieniu Spółki do właściwej Izby Skarbowej z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej.

Kwestia kwalifikacji określonego świadczenia jako przychód oraz wskazania źródła takiego przychodu w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie mieści się w katalogu przedmiotowym wskazanym w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, natomiast zagadnienia te należą do wyłącznej kompetencji organów podatkowych, gdyż zgodnie z art. 10a ust. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej zasady i tryb udzielania interpretacji przepisów prawa podatkowego reguluje ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 613). Powyższe ograniczenie w tematyce, w której Zakład jest zobowiązany wypowiedzieć się za pośrednictwem pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, uniemożliwia potwierdzenie w tym trybie przez organ dokonanej przez Wnioskodawcę w przedstawionej sprawie interpretacji prawa podatkowego.

W świetle powyższego, brak jest możliwości wydania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w przedstawionym powyżej zakresie.

Ponadto odnosząc się do wskazanych przez Wnioskodawcę decyzji interpretacyjnych Oddział wskazuje, iż stosownie do art. 10 ust. 1 i l0a ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej pisemna interpretacja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych tylko w sprawie, w której została wydana. Interpretacje wydawane są w oparciu o zawarty we wniosku opis stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i nawet najmniejsza różnica w zawartym we wniosku o wydanie interpretacji opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego (w tym pominięcie lub dodanie jakiegokolwiek elementu) może mieć istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia zawartego w interpretacji.

Pouczenie

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. lOa ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.

Opublikowano: www.zus.gov.pl