WPI/200000/43/1357/2014 - Składki na ubezpieczenie społeczne w przypadku podlegania ustawodawstwu słowackiemu.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 14 listopada 2014 r. przez przedsiębiorcę (...) w sprawie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu pozarolniczej działalności w sytuacji, gdy właściwym ustawodawstwem jest ustawodawstwo słowackie.

W dniu 14 listopada 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorę (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, który Wnioskodawca uzupełnił pismem złożonym w dniu 1 grudnia 2014 r.

Wnioskodawca we wniosku złożonym w dniu 14 listopada 2014 r. wnosi o wydanie interpretacji w sprawie możliwości badania zatrudnienia na Słowacji przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

We wniosku złożonym w dniu 14 listopada 2014 r. wnioskodawca przedstawił opis stanu faktycznego. Wnioskodawca wskazał, iż prowadzi działalność gospodarczą w Polsce i z tego tytułu podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. Wnioskodawca oświadczył, że rozpoczął pracę najemną (umowa o pracę na czas nieokreślony) na Słowacji w wymiarze 10h miesięcznie na zasadzie zadaniowego systemu organizacji czasu pracy, co będzie stanowić ok. 1% jego czasu pracy w stosunku do działalności gospodarczej w Polsce (przy założeniu 7-8h dziennie wykonywania działalności gospodarczej w Polsce). Jego wynagrodzenie kształtować się będzie w wysokości około (...) EUR na miesiąc.

Wnioskodawca informuje, iż w związku z uzyskanym zatrudnieniem wystąpi do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z zawiadomieniem o tym fakcie, przedstawi umowę o pracę na Słowacji i wyrejestruje się z obowiązkowych ubezpieczeń społecznych w Polsce z tytułu działalności gospodarczej. W związku z powyższym, wnioskodawca powziął wątpliwość czy jest zobowiązany do odprowadzania składek społecznych i zdrowotnych z działalności gospodarczej, mając na uwadze fakt, że ustawodawstwem właściwym w zakresie ubezpieczeń jest dla niego ustawodawstwo słowackie, oraz czy podlega ubezpieczeniu społecznemu w Polsce, gdy jest zatrudniony na Słowacji i jednocześnie ma działalność gospodarcza w Polsce, a praca na Słowacji jest świadczona 10h miesięcznie z wynagrodzeniem 40 EUR miesięcznie?

Zdaniem wnioskodawcy, od momentu zatrudnienia na Słowacji i przyjęcia go do tamtejszego systemu ubezpieczeń, wszystkie składki winny być odprowadzane tylko na Słowacji, a w Polsce Wnioskodawca zobowiązany jest dokonać wyrejestrowania z ubezpieczeń. Wnioskodawca wskazał jako podstawę prawną art. 13 ust. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r.

W uzupełnieniu złożonego wniosku, pismem z dnia 26 listopada 2014 r. (doręczonym w dniu 1 grudnia 2014 r.) wnioskodawca doprecyzował stan faktyczny i wskazał, iż złożony przez niego wniosek ma na celu uzyskanie rozstrzygnięcia w przedmiocie sposobu i zakresu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenie społeczne w sytuacji, gdy obowiązującym ustawodawstwem w zakresie zabezpieczenia społecznego jest dla niego ustawodawstwo słowackie.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Ponadto w myśl art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Kwestie związane z ustaleniem i stosowaniem właściwego ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego w stosunku do osób migrujących od maja 2010 r. reguluje zasadniczo w stosunku do Państw Członkowskich Unii Europejskiej rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów' zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz.UE.L Nr 166 poz. 1 z dnia 30 kwietnia 2004 r. z późn. zm.) oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczące wykonania rozporządzenia nr 883/2004 (Dz.Urz.UE.L Nr 284 poz. 1 z dnia 30 października 2009 r. z późn. zm.). Podkreślenia wymaga fakt, iż w trybie wydania decyzji z wniosku o wydanie pisemnej interpretacji Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie dokonuje rozstrzygnięcia kwestii ustalenia obowiązującego wnioskodawcę ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego, dlatego też w sprawach, w których wnioskodawca podejmuje aktywność zawodową na terenie dwóch Państw Członkowskich UE elementem niezbędnym dla rozstrzygnięcia obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne wnioskodawcy jest wskazanie przez wnioskodawcę w opisie stanu faktycznego jakiemu ustawodawstwu w zakresie zabezpieczenia społecznego podlega.

Przedstawiając stan faktyczny wnioskodawca wskazał, iż prowadzi działalność gospodarczą w Polsce, a dodatkowo został zatrudniony na podstawie umowy o pracę w słowackiej firmie, gdzie wykonuje swoją pracę. Wnioskodawca oświadczył, iż złożony przez niego wniosek ma na celu uzyskanie rozstrzygnięcia w przedmiocie sposobu i zakresu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenie społeczne w sytuacji, gdy właściwym dla niego ustawodawstwem jest ustawodawstwo słowackie.

Osoby, do których zastosowanie ma powołane powyżej rozporządzenie, podlegają ustawodawstwu tylko jednego Państwa Członkowskiego. Zasada podlegania ustawodawstwu jednego państwa członkowskiego oznacza, że w danym momencie można być ubezpieczonym tylko w jednym państwie członkowskim.

W przedstawionym stanie faktycznym wnioskodawca oświadczył, iż jego właściwym ustawodawstwem jest ustawodawstwo słowackie, zatem z chwilą ustalenia dla przedsiębiorcy ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego innego niż polskie, przedsiębiorca nie będzie podlegał przepisom ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, która stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 1 i 3 lit. d reguluje zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym oraz zasady opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

W świetle art. 6 ust. 1 pkt 5 tej ustawy obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność. Podleganie osób prowadzących pozarolniczą działalność ubezpieczeniom społecznym wiąże się z obowiązkiem opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Z informacji zawartej w opisie stanu faktycznego odnoszącej się do ustalonego ustawodawstwa słowackiego wynika, iż wnioskodawca nie podlega polskim przepisom w zakresie zabezpieczenia społecznego tj. ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, zatem wnioskodawca nie ma obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Należy zaznaczyć, iż Zakład Ubezpieczeń Społecznych w trybie wydawania decyzji z wniosku o wydanie pisemnej interpretacji nie prowadzi postępowania wyjaśniającego ani postępowania dowodowego, opierając się jedynie na treści wniosku. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przy wydawaniu decyzji interpretacyjnej na podstawie przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, oparł się na oświadczeniu wnioskodawcy, zgodnie z którym właściwym ustawodawstwem dla wnioskodawcy w' zakresie zabezpieczenia społecznego jest ustawodawstwo słowackie.

W konsekwencji powyższego, uwzględniając przedstawiony przez wnioskodawcę stan faktyczny oraz obowiązujące w tym przedmiocie przepisy prawa, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stwierdza, że stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie interpretacji złożonym w dniu 14 listopada 2014 r., uzupełnionym pismem z dnia 26 listopada 2014 r. - w sprawie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w sytuacji gdy właściwym ustawodawstwem jest ustawodawstwo słowackie - uznać należy za prawidłowe.

Równocześnie biorąc pod uwagę treść przywołanego wyżej art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wydaje interpretacji indywidualnych w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu, gdyż ustawodawca nie przyznał mu kompetencji w tym zakresie, w związku z czym w oparciu o art. 66 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego zawiadamia, iż w przedmiotowej sprawie wnioskodawca jest uprawniony do wniesienia podania do dyrektora właściwego terytorialnie oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. Takie podanie złożone zgodnie z niniejszym zawiadomieniem, w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w' dniu wniesienia pierwszego podania.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia. Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. (W mniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzje lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.