WPI/200000/43/135/2020

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1292 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 300 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym 19 lutego 2020. przez Przedsiębiorcę (...) w sprawie braku obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym przez członków Komisji Rewizyjnej spółki z o.o. powołanych do pełnienia funkcji mocą uchwały Zgromadzenia Wspólników i w konsekwencji braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wypłacanego z tytułu pełnionej funkcji wynagrodzenia, w sytuacji kiedy osoby te nie będą zawierały z Przedsiębiorcą umowy o pracę, ani też innej umowy cywilnoprawnej o świadczenie usług związanych z pełnieniem swojej funkcji.

Wnioskiem złożonym 19 lutego 2020 (...) (zwana dalej "Przedsiębiorca" lub "Spółką") wystąpiła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (zwanego dalej "Zakładem") o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców.

Przedsiębiorca poinformował, że prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki prawa handlowego - spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami kodeksu spółek handlowych wspólnicy Przedsiębiorcy zamierzają dokonać zmiany umowy spółki poprzez ustanowienie w spółce organ nadzoru - Komisji Rewizyjnej.

Członkowie Komisji Rewizyjnej będą otrzymywali wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji w wysokości określonej uchwałą Zgromadzenia Wspólników, a jednocześnie nie będą zawierać z Przedsiębiorcą żadnych dodatkowych umów związanych z pełnieniem swojej funkcji, tj. ani umowy o pracę, ani umowy cywilnoprawnej o świadczenie usług. Jedyną podstawą do uzyskiwania wynagrodzenia przez członków Komisji Rewizyjnej będzie wskazana uchwała Zgromadzenia Wspólników określająca wysokość ich wynagrodzenia za pełnienie funkcji. Członkami Komisji Rewizyjnej mogą zostać zarówno osoby, które opłacają składki na ubezpieczenia społeczne od innych tytułów ubezpieczenia, jak i osoby, które nie opłacają składek na ubezpieczenia społeczne od innych tytułów ubezpieczenia, a także emeryci lub renciści.

W związku z podanym stanem faktycznym zdarzenia przyszłego Przedsiębiorca wnosi o wyjaśnienie co do zakresu i sposobu stosowania przepisów wobec powstania następującej wątpliwości:

Czy w przedstawionym stanie faktycznym zdarzenia przyszłego członkowie Komisji Rewizyjnej będą podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym na podstawie ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 300 z późn. zm.), a w konsekwencji tego czy Przedsiębiorca jako płatnik składek będzie zobowiązany do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia otrzymywanego przez członków Komisji Rewizyjnej z tytułu pełnienia funkcji?.

Przedsiębiorca przedstawił własne stanowisko wnioskodawcy w sprawie:

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 505 z późn. zm.) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest spółką prawa handlowego o kapitałowym charakterze, mającą osobowość prawną, działającą w oparciu o kapitał zakładowy podzielony na udziały i ponoszącą odpowiedzialność całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki.

Przepis art. 213 § 1 Kodeksu spółek handlowych stanowi, iż umowa spółki może ustanowić radę nadzorczą lub komisję rewizyjną albo oba te organy. Z kolei zgodnie z art. 215 § 1 i 2 Kodeks spółek handlowych - rada nadzorcza składa się co najmniej z trzech członków powoływanych i odwoływanych uchwalą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Natomiast w myśl z art. 217 Kodeksu spółek handlowych komisja rewizyjna składa się co najmniej z trzech członków, powoływanych i odwoływanych według tych samych zasad, co członkowie rady nadzorczej. Zgodnie z powyższym, jeżeli w Spółce jest ustanowiona komisja rewizyjna, to jej liczebność, sposób powoływania i odwoływania odbywa się według tych samych zasad co członków rady nadzorczej, to jest zasad określonych art. 215-217 powyższej ustawy.

Powołanie jest ogólnym terminem obejmującym każdą formę prowadzącą do nawiązania stosunku organizacyjnego, jako czynność prawna stanowi bowiem oświadczenie woli spółki, mocą którego ustanawiany jest jeden z jej organów, a konkretnie jego członek bądź członkowie. Następstwem nawiązanego stosunku organizacyjnego może być nawiązanie stosunku obligacyjnego tj. podpisanie umowy o prace lub umowy cywilnoprawnej. Jednakże to od woli spółki zależy czy to stosunek organizacyjny będzie wyłączną podstawą wykonywania obowiązków członka komisji rewizyjnej oraz czy będzie się wiązał z wynagrodzeniem czy nie. Podstawą pełnienia funkcji członka komisji rewizyjnej może być w rezultacie zarówno zatrudnienie na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej o świadczenie usług jak też jedynie powołanie uchwałą zgromadzenia wspólników.

Katalog osób, za które płatnicy składek są zobowiązani do naliczania i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne określono w art. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Wskazany przepis zawierający listę osób fizycznych obowiązkowo podlegających ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu nie wymienia w swojej treści członków organu komisji rewizyjnej wynagradzanych z tytułu pełnienia tej funkcji. Przepis ten jest przepisem bezwzględnie obowiązującym, katalogiem zamkniętym, a ustawodawca wymienia wszystkie podmioty objęte obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych w sposób wyczerpujący (por. B. Gudowska, J. Strusińska-Żukowska (red.). Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych, komentarz. Warszawa 2011). Treść przepisu art. 6 oraz powiązanych art. 11 i art. 12 powyższej ustawy pozwala uznać, iż powołanie w znaczeniu bezumownego powierzenia funkcji organu spółki - członka komisji rewizyjnej (na podstawie art. 217 k.s.h. w zw. z art. 215) nie stanowi samoistnego tytułu podlegania ubezpieczeniom. Poprzez samo powołanie w rozumieniu Kodeksu spółek handlowych członek komisji rewizyjnej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie staje się więc pracownikiem czy zleceniobiorcą. Tym samym wynagrodzenie wypłacone członkowi komisji rewizyjnej z tytułu pełnionej funkcji na podstawie samego powołania nie będzie podlegało obowiązkowi opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Bez znaczenia prawnego w kontekście braku obowiązku opłacania składek z tytułu pełnienia funkcji członka komisji rewizyjnej na podstawie aktu powołania ma zarówno równoległe podleganie członka komisji rewizyjnej ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu albo też niepodleganie przez niego ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu, jak również fakt posiadania przez niego ustalonego prawa do emerytury lub renty.

Ponadto Przedsiębiorca podnosi, iż powyższe stanowisko potwierdzają takie w całości interpretacje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 21 stycznia 2015 r. Nr WPI/200000/43/8/2015 oraz z dnia 5 lipca 2017 r. Nr DI/100000/43/785/2017.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład zważył, co następuje:

Zagadnienia dotyczące podlegania ubezpieczeniom społecznym i obowiązku opłacania składek na te ubezpieczenia regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z przepisami ww. ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowych podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wymienionymi w art. 6 ust. 1. Dla rozstrzygnięcia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym konieczne jest ustalenie, czy dana osoba posiada jeden z tytułów ubezpieczenia określonych tym przepisem. Podkreślić należy, iż katalog osób zakreślony przez ustawodawcę w przywołanym przepisie jest wyczerpujący i ma charakter katalogu zamkniętego.

Powołany powyżej przepis art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w którym ustawodawca wskazał wszystkie podmioty objęte obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych, nie zalicza do ubezpieczonych osób pełniących na podstawie powołania, wyłącznie mocą uchwały właściwego organu spółki - funkcję członka Komisji Rewizyjnej, pod warunkiem, że funkcja ta nie jest wykonywana w ramach stosunku prawnego określonego w tym przepisie np.: umowy o pracę, umowy zlecenia czy też innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.

Z treści wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wynika, że zgodnie z obowiązującymi przepisami Kodeksu spółek handlowych wspólnicy Spółki zamierzają dokonać zmiany umowy spółki poprzez ustanowienie w Spółce organu nadzoru - Komisji Rewizyjnej. Członkowie Komisji Rewizyjnej będą otrzymywali wynagrodzenie z tytułu pełnionej funkcji w wysokości określonej uchwałą Zgromadzenia Wspólników, a jednocześnie nie będą zawierać ze Spółką żadnych dodatkowych umów związanych z pełnieniem swoje) funkcji. Jedyną podstawą do uzyskania wynagrodzenia przez członków Komisji Rewizyjnej będzie wskazana uchwała Zgromadzenia Wspólników określająca wysokość ich wynagrodzenia za pełnienie funkcji. Natomiast, treść powołanego powyżej art. 6 ust. 1 oraz powiązanych art. 11 i art. 12 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych pozwala uznać, iż takie powołanie - bezumowne powierzenie jedynie określonej funkcji w znaczeniu organizacyjnym i związanych z tą funkcją uprawnień i obowiązków, na podstawie aktu powołania przez właściwy organ Spółki, nie stanowi samoistnego tytułu podlegania ubezpieczeniom.

Zatem członkowie Komisji Rewizyjnej w sp. z o.o. powołani do pełnienia tej funkcji wyłącznie na podstawie uchwały właściwego organu Spółki nie podlegają z tego tytułu obowiązkowi ubezpieczeń społecznych, bowiem poprzez samo powołanie w rozumieniu Kodeksu spółek handlowych członkowie Komisji Rewizyjne) spółki kapitałowej nie stają się pracownikiem czy zleceniobiorcą. Tym samym wynagrodzenie, które będzie wypłacone członkom tej Komisji z tytułu pełnionej funkcji na podstawie powołania nie będzie podlegało obowiązkowi opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

Mając powyższe na uwadze, stanowisko Przedsiębiorcy w przedmiocie braku obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym przez członków Komisji Rewizyjnej spółki z o.o. powołanych do pełnienia tej funkcji mocą uchwały Zgromadzenia Wspólników i w konsekwencji braku obowiązku opłacania składek na te ubezpieczenia od wynagrodzenia otrzymywanego przez te osoby z tytułu pełnionej funkcji, w sytuacji kiedy osoby te nie będą zawierały z Przedsiębiorcą umowy o pracę, ani też innej umowy cywilnoprawnej o świadczenie usług związanych z pełnieniem swojej funkcji uznać należy za prawidłowe.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Przedsiębiorcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust, 2 ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust, 5 ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.