WPI/200000/43/1327/2014 - Podleganie ubezpieczeniom społecznym przez syna wnioskodawczyni z tytułu zawartej z nim umowy o pracę.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 12 listopada 2014 r. przez przedsiębiorcę Panią (...) prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...) w przedmiocie podlegania ubezpieczeniom społecznym przez syna wnioskodawczyni z tytułu zawartej z nim umowy o pracę.

W dniu 12 września 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy Pani (...) prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w przedmiocie podlegania ubezpieczeniom społecznym przez syna wnioskodawczyni zatrudnionego przy prowadzonej przez nią pozarolniczej działalności gospodarczej.

Wnioskodawca przedstawił opis stanu faktycznego:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie robót ziemnych i usług transportowych. Wnioskodawczyni wskazała, że w tym roku poszerzyła działalność o usługę myjni bezdotykowej. Wnioskodawczyni wskazała, ze w tym celu potrzebna była osoba do jej obsługi i serwisu. Wnioskodawczyni na to miejsce zatrudniła swojego syna na podstawie umowy o pracę z kodem 011000. Syn wnioskodawczyni został odpowiednio przeszkolony i nabył odpowiednie kwalifikacje. Wnioskodawczyni poinformowała, że syn jest zameldowany u niej i posługuje się adresem zameldowania, ale od 2010 r., syn mieszka z zoną i dwójka dzieci pod innym adresem. Wnioskodawczyni powzięła wątpliwość, czy prawidłowo zgłosiła syna do ubezpieczeń z kodem 011000, czy powinna to zrobić jako osoba współpracująca?

W dniu 27 listopada 2014 r. wnioskodawczyni uzupełniła stan faktyczny wniosku poprzez złożenie odpowiedzi na wezwanie Zakładu, poprzez wskazanie, że złożony wniosek dotyczy ustalenia tytułu podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym syna wnioskodawczyni. Jednocześnie wnioskodawczyni poinformowała, że syn prowadzi odrębne gospodarstwo domowe oraz mieszka pod innym adresem, posiada tylko wspólny z wnioskodawczynią adres zameldowania.

Wnioskodawczyni przedstawiła własne stanowisko w sprawie.

Zdaniem Wnioskodawczyni jej syn prawidłowo został zgłoszony z kodem pracownika etatowego 011000. Wnioskodawczyni wskazała, że w związku z tym, że syn ma swoją rodzinę i prowadzi odrębne gospodarstwo domowe. Wnioskodawczyni wskazała, że syn zaspokaja potrzeby swojej rodziny ze swoich środków finansowych, a fakt jedynie wspólnego adresu zameldowania nie powinien być przesłanką do potraktowania go jako osoby współpracującej. Wnioskodawczyni podkreśliła, ze syn nie podejmuje żadnych decyzji związanych z prowadzoną przez nią działalnością.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r., udzielenie interpretacji dotyczącej obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym reguluje ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.).

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami; za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy. Potwierdzeniem powyższego jest zapis zawarty w art. 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), który stanowi, iż pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - jeżeli pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, dla celów ubezpieczeń społecznych jest traktowany jako osoba współpracując. Jednocześnie stosownie do ustępu 11 powyższego artykułu, za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nim we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności. Nie dotyczy to osób, z którymi została zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego.

Należy przyjąć, że o statusie osoby współpracującej decyduje współpraca przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej oraz prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego. Jednocześnie o prowadzeniu wspólnego gospodarstwa domowego decyduje łącznie wspólne zamieszkiwanie i zaspokajanie potrzeb. Wspólnota gospodarstwa domowego oznacza, że pozostające w niej osoby mają zaspokajane potrzeby ze środków w dyspozycji wspólnoty (rodziny). Powyższe oznacza, iż istotny jest nie tylko adres zamieszkania (zamieszkania), lecz także okoliczności takie jak prowadzenie budżetu domowego oraz współpraca w załatwianiu codziennych spraw życiowych.

Można więc stwierdzić, że osoby współpracujące to członkowie najbliższej rodziny pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym z osoba prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą, przyczyniający się do prowadzenia działalności, działający na rzecz i w imieniu osoby prowadzącej działalność, korzystający z zysków jakie przynosi ta działalność, jak i ponoszący skutki ewentualnych błędów w jej prowadzeniu. Jednakże fakt, iż osoby dorosłe, jak i pracujące dzieci wraz ze swoimi rodzicami, nie może być automatycznie uznany za pozostawanie we wspólnym gospodarstwie domowym, co potwierdza orzeczenie SN z dnia 2 lutego 1996 r. (sygn. akt II URN 56/95). Często inne są bowiem w swej istocie cele odrębnych rodzin, a więc nie można wyłączyć możliwości zawarcia z takimi osobami umowy o pracę.

Uwzględniając przedstawiony stan faktyczny przedstawiony we wniosku, uzupełniony odpowiedzią na wezwanie oraz obowiązujące przepisy prawne w sytuacji nieposiadania przez przedsiębiorcę i zatrudnionego członka rodziny (w opisanym przypadku syna wnioskodawczyni) wspólnego gospodarstwa domowego, osoba zatrudniona (członek rodziny) na podstawie umowy o pracę podlega ubezpieczeniom społecznym jako pracownik, a nie jako osoba współpracująca przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej.

Biorąc pod uwagę powyższe, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał za prawidłowe stanowisko wnioskodawczyni przedstawione we wniosku złożonym w dniu 12 listopada 2014 r. w sprawie podlegania syna zatrudnionego na podstawie umowy o pracę jako pracownika, a nie jako osoby współpracującej przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej.

Mając na uwadze powyższe Oddział stwierdził jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.