WPI/200000/43/1253/2015 - Prawo do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za nieprawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 4 listopada 2015 r. przez przedsiębiorcę: (...) w sprawie prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty nie niższej jednak niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę.

W dniu 4 listopada 2015 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy: (...) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawczyni w opisie stanu faktycznego poinformowała, że w dniu (...) r. zarejestrowała działalność gospodarczą PKD 66.21.Z. Działalność nie została podjęta! wykreślona z CEIDG w tym samym dniu tj. (...) r. Następnie Wnioskodawczyni zarejestrowała działalność w dniu (...) r. PKD 43.11.Z. Działalność nie została rozpoczęta, ponieważ bank odmówił kredytu. Działalność została wykreślona z CEIDG w dniu (...) r. W tym okresie Wnioskodawczyni opłacała składki na ubezpieczenia społeczne od podstawy wynoszącej 30% minimalnego wynagrodzenia. Kolejną działalność gospodarczą rozpoczęła od dnia (...) r. Rozpoczynając działalność gospodarczą faktycznie od (...) roku miała zamiar opłacać składki na ubezpieczenie społeczne od podstawy wynoszącej 30% minimalnego wynagrodzenia, jednak ZUS (...) stwierdził, że nie ma takiego prawa, ponieważ wcześniej w okresie od (...) r. do (...) r. prowadziła już działalność gospodarczą. Wnioskodawczyni stwierdza, że samo zarejestrowanie działalności gospodarczej w CEIDG nie jest tożsame z faktycznym jej wykonywaniem. Art. 14 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie definiuje pojęcia "faktycznego" momentu rozpoczęcia działalności gospodarczej.

Dalej Wnioskodawczyni powołuje się na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 03.U.2010 r. sygn. akt IV SA/PO 646/100 - "sam wpis nie ma charakteru konstytutywnego lecz deklaratoryjny (...) z punktu widzenia prawa podatkowego czy ubezpieczeniowego znaczenie ma faktyczne prowadzenie działalności gospodarczej". Powołując się jednocześnie na art. 7 ust. 1 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym (Dz. U. Nr 144, poz. 730 z późn. zm.) rozpoczęcie działalności gospodarczej następuje od dnia uzyskania przychodu. Potwierdza to również wyrok Sądu Najwyższego z 18 października 2011 r. Sygn. Akt II UK 51/11.

Wnioskodawczyni stwierdza, że od dnia (...) roku miała prawo do opłacania składek ubezpieczeniowych od podstawy wynoszącej 30% minimalnego wynagrodzenia. Prawo to wygasa (...) roku, tj. po upływie 24 miesięcy od momentu rozpoczęcia opłacania składek tj. od (...) roku.

Ponadto Wnioskodawczyni oświadczyła, że w okresie 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem (...) roku oraz przed dniem (...) roku nie prowadziła żadnej działalności gospodarczej, a ponadto nie wykonuje i nie będzie wykonywać działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy.

Oświadczyła również, że przed rozpoczęciem działalności gospodarczej nie prowadziła innej niż opisana we wniosku działalności pozarolniczej, nie wykonywała działalności twórczej lub artystycznej, nie wykonywała działalności gospodarczej w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiągniętych przez osoby fizyczne, bądź z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie pozostawała wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej, a także nie prowadziła publicznej lub niepublicznej szkoły, innej formy wychowania przedszkolnego, placówki lub ich zespołu na podstawie przepisów o systemie oświaty.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ustępu 5 powołanego powyżej artykułu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r., udzielenie interpretacji dotyczącej ustalania podstawy wymiaru składek następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Oddział zaznacza jednocześnie, że w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów. Ocena stanowiska przedsiębiorcy, dokonywana pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego zawarty w treści wniosku o wydanie pisemnej interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga fakt, iż rozpoznając wniosek o wydanie pisemnej interpretacji Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy rozpatrywanej na podstawie złożonego wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego. Wydając pisemną interpretację Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez wnioskodawcę oświadczenia, zwracając jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Ryzyko podania nieprawdziwych informacji w opisie stanu faktycznego bądź też poczynienie przez terenowe jednostki organizacyjne Zakładu, np. w toku prowadzonego postępowania lub w toku czynności kontrolnych, ustaleń odmiennych od tych zaprezentowanych przez wnioskodawcę obciąża jedynie przedsiębiorcę.

W myśl art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Stosownie do ustępu 2 pkt 1 i 2 tego artykułu, z opłacania składek od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia nie mogą skorzystać osoby, które:

- prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność,

- wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Powyższe oznacza, iż składek na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty, me niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia nie mogą opłacać osoby które juz prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej prowadziły działalność pozarolniczą czyli: pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, działalność twórczą lub artystyczną, działalność gospodarczą w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych pochodów osiąganych przez osoby fizyczne bądź z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, pozostawanie wspólnikiem jednoosobowej spółki z o.o., spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej, a także prowadzenie publicznej lub niepublicznej szkoły, innej' formy wychowania przedszkolnego, placówki lub ich zespołu, na podstawie przepisów o systemie oświaty.

Z treści wniosku z dnia 4 listopada 2015 r. wynika, iż Wnioskodawczym w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej zarejestrowała rozpoczęcie wykonywania działalności gospodarczej w dniu (...) r. i z tym samym dniem wpis został wykreślony z uwagi na nierozpoczęcie prowadzenia powyższej działalności. Następnie w CEIDG została zarejestrowana działalność, której rozpoczęcie nastąpiło od dnia (...) r. Powyższy wpis został wykreślony w dniu (...) r., natomiast zaprzestanie prowadzenia pozarolniczej działalności nastąpiło z dniem (...) r. Składki za okres od (...) r. do (...) r. zostały przez Wnioskodawczynię opłacone od podstawy wymiaru składek stanowiącej 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Kolejną działalność Wnioskodawczyni zarejestrowała od dnia (...) r. z zamiarem opłacania nadal składek od zadeklarowanej podstawy wymiaru me niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę. W ocenie Wnioskodawczyni powyższe prawo przysługuje jej do dnia (...) r. - licząc 24 miesiące od momentu rozpoczęcia opłacania składek tj. od dnia (...) r.

Oddział wyjaśnia, że prawo do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru składek nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia ma osoba rozpoczynająca działalność gospodarczą, która nie prowadzi i nie prowadziła pozarolniczej działalności w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych oraz nie wykonuje działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywała w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Oddział zwraca jednak uwagę, że w trybie wydawania pisemnych interpretacji brak jest możliwości dokonywania oceny konkretnych działań przedsiębiorcy pod kątem prawidłowości lub nieprawidłowości danego postępowania, organ nie ma również obowiązku przedstawiania prawidłowego sposobu działania w danej sprawie. Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest, na gruncie ww. ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, zobligowany jedynie do oceny przedstawionego przez przedsiębiorcę stanowiska - dokonanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisów prawa mających zastosowania na tle zaistniałego stanu faktycznego.

W świetle powyższego, w sytuacji opisanej we wniosku z dnia 4 listopada 2015 r. Wnioskodawczyni nie spełnia warunków określonych w art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, tj. warunku nieprowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej. Powyższe znajduje również potwierdzenie w dacie wskazanej przez Wnioskodawczynię jako daty początkowej, od której liczony jest okres 24 miesięcy prawa do opłacania składek od zadeklarowanej podstawy wymiaru składek nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę, oznaczoną na dzień (...) r. tj. dzień od którego były opłacane składki na ubezpieczenia społeczne. Wskazując powyższą datę Wnioskodawczyni potwierdza swój status przedsiębiorcy od dnia (...) r.

Tym samym opierając się na przepisach prawa oraz na stanie faktycznym opisanym we wniosku, w ocenie Oddziału Wnioskodawczyni nie jest uprawniona do deklarowania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu rozpoczętej od dnia (...) r. kolejnej pozarolniczej działalności gospodarczej w wysokości nie niższej niż 30% obowiązującego minimalnego wynagrodzenia za pracę.

W konsekwencji, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stwierdza, że stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie interpretacji złożonym w dniu 4 listopada 2015 r. - w sprawie prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę - uznać należy za nieprawidłowe.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.