WPI/200000/43/123/2019 - Możliwość ustalenia w bieżącym roku kalendarzowym najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie art. 18c u.s.u.s.

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2018 r. poz. 646 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 300) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie w odpowiedzi na wniosek przedsiębiorcy złożony w dniu 30.01.2019 r., uzupełniony w dniu 05.02.2019 r. i w dniu 21.02.2019 r. uznaje za nieprawidłowe stanowisko Przedsiębiorcy (...) w sprawie możliwości ustalenia w bieżącym roku kalendarzowym najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na zasadach wynikających z art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W dniu 30 stycznia 2019 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynął wniosek przedsiębiorcy: (...) o wydanie interpretacji indywidualnej złożony na podstawie art. 34 Prawa przedsiębiorców. W dniu 21 lutego 2019 r. Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek o indywidualną interpretację, składając odpowiedź na wezwanie Zakładu, będące doprecyzowaniem opisu stanu faktycznego.

Opis stanu faktycznego:

Wnioskodawczyni zwróciła się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z prośbą o interpretację w sprawie możliwości skorzystania z płacenia obniżonych składek społecznych od 1 stycznia 2019 r. Wnioskodawczyni zadeklarowała, że przychód z tytułu prowadzenia działalności nie przekroczył trzydziestokrotności kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w grudniu poprzedniego roku. Rozliczenie podatkowe odbywa się/jest przeprowadzone na podstawie książki przychodów i rozchodów. Wnioskodawczyni dołączyła do wniosku kopię wpisu do ewidencji działalności gospodarczej oraz potwierdzenia opłaty do wniosku. W dniu 6 lutego 2019 r. Zakład wezwał o uzupełnienie wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji złożonego w dniu 30 stycznia 2019 r. poprzez:

* przedstawienie własnego stanowiska w sprawie zgodnie z art. 34 ust. 3 Prawa przedsiębiorców, a ponadto

* odpowiedź na pytania:

W dniu 21 lutego 2019 r. Wnioskodawczym złożyła odpowiedź na wezwanie Zakładu, w której wyraziła stanowisko, iż według jej oceny podlega pod preferencyjną ulgę dotyczącą składek na ubezpieczenia społeczne.

Wnioskodawczyni odpowiedziała w punktach na pytania skierowane do niej w wezwaniu i tak:

Ad.l) W stosunku do prowadzonej przez wnioskodawczynię działalności nie miały zastosowania przepisy dotyczące zryczałtowanego podatku dochodowego w formie karty podatkowej. Wnioskodawczyni nie korzystała ze zwolnienia ze sprzedaży od podatku od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług w poprzednim roku kalendarzowym (2018).

Ad. 2)

Wnioskodawczyni wskazała, iż spełnia warunki określone w art. 18a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.) Ad. 3)

Wnioskodawczyni wskazała, że w poprzednim roku kalendarzowym prowadziła pozarolniczą działalność gospodarczą ponad 60 dni kalendarzowych.

Ad.4)

Wnioskodawczyni wskazała, że wg swojej oceny w poprzednim roku kalendarzowym nie prowadziła działalności, o której mowa w art. 8 ust. 2-5. (w załączniku do odpowiedzi na wezwanie Wnioskodawczyni przesłała zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej)

Wnioskodawczyni wskazała, że podlega przepisom o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT 36).

Wnioskodawczyni nie była wspólnikiem spółki jawnej oraz spółki z o.o., nie prowadziła publicznej lub niepublicznej szkoły lub innej formy wychowania przedszkolnego, placówki lub ich zespołów na podstawie przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 949 z późn. zm.)

Ad.5)

Wnioskodawczyni nie wykonuje pozarolniczej działalności na rzecz byłego pracodawcy.

Ad.6)

Przychody z prowadzonej przez wnioskodawczynię działalności gospodarczej w poprzednim roku nie przekroczyły 30-krotności minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w grudniu poprzedniego oku tj. 2018.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia, co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji indywidualnej następuje w drodze decyzji. Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Nadmienić w tym miejscu należy, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Ocena stanowiska Przedsiębiorcy dokonywana pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez Wnioskodawcę wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego zawartego w treści wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga, iż granice sprawy wszczętej wniesieniem wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Wydając indywidualną interpretację Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez Wnioskodawcę oświadczenia, zwracając jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do opisu zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania decyzji. Wydając indywidualną interpretację Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez Wnioskodawcę oświadczenia, którymi jest związany.

Powyższe oznacza, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do opisu stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia. Wynika to z faktu braku możliwości negowania przez Zakład okoliczności i stwierdzeń podanych przez Przedsiębiorcę we wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji w zakresie opisu stanu faktycznego. Ryzyko podania nieprawdziwych informacji w opisie stanu faktycznego bądź też poczynione przez terenowe jednostki organizacyjne Zakładu (np. wtoku czynności kontrolnych) ustaleń odmiennych od tych zaprezentowanych przez Wnioskodawcę obciąża jedynie przedsiębiorcę.

Zagadnienia dotyczące podlegania ubezpieczeniom społecznym i obowiązku opłacania składek na te ubezpieczenia regulowane są za pośrednictwem ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. W art. 6 ust. 1 tej ustawy ustawodawca wskazał zamknięty katalog podmiotów objętych obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 12 ust. 1 i art. 13 pkt 4 tej ustawy, osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie art. 36 aa oraz przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Stosowanie do treści art. 11 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie, na swój wniosek. Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy za osobę prowadząca pozarolnicza działalność uważa się osobę prowadzącą pozarolniczą działalność na podstawie ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych.

Odnosząc się do wątpliwości Wnioskodawcy dotyczących skorzystania z uprawnienia do ustalenia najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej w zależności od uzyskanego przychodu z tej działalności w poprzednim roku kalendarzowym, w sytuacji przedstawionej w opisie stanu faktycznego wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji na podstawie art. 18c ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wskazuje:

Z dniem 1 stycznia 2019 r. weszły w życie zmiany ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, wprowadzone ustawą z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu obniżenia składek na ubezpieczenia społeczne osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą na mniejszą skalę (Dz. U. z 2018 r. poz. 1577), zwana ustawą o tzw. "małym ZUS". Dodano do ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych art. 18c, który określa nowe zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących działalność gospodarczą, które spełniają warunki określone w tym przepisie.

Zgodnie z art. 18c ust. 1 ww. ustawy najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, których roczny przychód z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył trzydziestokrotności kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w grudniu poprzedniego roku, uzależniona jest od tego przychodu.

W świetle powyższego, najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą będzie uzależniona od uzyskanego przychodu z działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym, który nie może przekroczyć trzydziestokrotności kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w grudniu poprzedniego roku (za 2018 r. limit ten wynosi 63.000 zł).

Podkreślić należy, że ww. art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wprowadzający nowe zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dotyczy wyłącznie tych ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy tj. osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych. W myśl art. 18c ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych najniższa podstawa wymiaru składek, o której mowa w ust. 1, nie może przekroczyć 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy i nie może być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku. Oznacza to, iż najniższa podstawa wymiaru składek na dany rok (np. 2019 r.) nie może być niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w tym samym roku i nie może przekraczać kwoty 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego ustalonej na ten sam rok.

Przy czym najniższą podstawę wymiaru składek, o której mowa w art. 18c ust. 1 ustawy osobą prowadzącą działalność gospodarczą ustala się na dany rok kalendarzowy (art. 18c ust. 3 ustawy).

Jednocześnie w art. 18c ust. 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ustawodawca enumeratywnie wymienił okoliczności wyłączające możliwość skorzystania w danym roku przez ubezpieczonych, o których mowa w art. 18c ust. 1 z nowych zasad ustalania najniższej podstawy wymiaru składek. Zatem, przepisy art. 18c nie maja zastosowania do osób, które lub do których:

Do powyższych limitów wlicza się, jako pełny miesiąc, każdy miesiąc kalendarzowy, w którym osoba odpowiednio ustalała najniższą podstawę składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zgodnie z niniejszym artykułem lub prowadziła pozarolniczą działalność gospodarczą przez co najmniej jeden dzień kalendarzowy.

Z treści wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji oraz złożonej w dniu 21 lutego 2019 r. odpowiedzi na wezwanie Zakładu wynika, iż Wnioskodawczyni od dnia (...) r. prowadzi działalność gospodarczą w przedmiocie działalności związanej z tłumaczeniami i usługami sekretarskimi oraz w przedmiocie nauki języków obcych (kod PKD: 74.85 oraz 80.42) na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Wnioskodawczyni chce od 1 stycznia 2019 r. skorzystać z prawa do ustalenia podstawy wymiaru składek z tytułu prowadzonej przez siebie pozarolniczej działalności gospodarczej i opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od najniższej podstawy wymiaru składek, która jest uzależniona od uzyskanego przychodu z działalności gospodarczej w poprzednim roku tj. 2018 r. na podstawie art. 18c ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (tzw. "mały zus"). Wnioskodawczyni poinformowała, iż rozliczenia podatkowe odbywają się na podstawie książki przychodów i rozchodów. Zakład wezwał Wnioskodawczynię o uzupełnienie stanu faktycznego wniosku poprzez wskazanie, czy w stosunku do Wnioskodawczyni zachodzą przesłanki wyłączające możliwość skorzystania z prawa do ustalenia podstawy wymiaru składek z tytułu prowadzonej przez siebie pozarolniczej działalności gospodarczej i opłacania składki na ubezpieczenia społeczne od najniższej podstawy wymiaru składek, która jest uzależniona od uzyskanego przychodu z działalności gospodarczej w poprzednim roku tj. 2018 r. (tj. na podstawie art. 18c ustawy o sus). Wnioskodawczyni w złożonej w dniu 21 lutego 2019 r. odpowiedzi na wezwanie Zakładu wskazała, iż spełnia warunki określone w art. 18a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.).

W związku z powyższym w sytuacji Wnioskodawczyni wystąpiła pozytywna przesłanka z art. 18c ust. 11 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń, która skutkuje brakiem możliwości ustalenia przez Wnioskodawczynię podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w oparciu o art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zakład wskazuje, że najniższa podstawa wymiaru składek obliczana na zasadach określonych w art. 18c ust. 1-3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych będzie mogła być ustalana nie wcześniej niż po ustaniu okresu stosowania ulgi przewidzianej w art. 18a ustawy tj. prawa do ustalenia podstawy wymiaru składek w kwocie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej.

Wobec powyższego zgodnie z oświadczeniem Wnioskodawczyni zawartym w odpowiedzi na wezwanie Zakładu złożonej w dniu 21 lutego 2019 r., iż spełnia warunki określone w art. 18a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład uznał, iż Wnioskodawczyni nie ma prawa do ustalenia w bieżącym roku kalendarzowym najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na zasadach wynikających z art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Mając powyższe na uwadze, stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie możliwości ustalenia w bieżącym roku kalendarzowym najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na zasadach wynikających z art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych należy uznać za nieprawidłowe.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.