WPI/200000/43/1215/2015 - Brak obowiązku odprowadzenia składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu wypłaty członkowi rady nadzorczej wynagrodzenia należnego za grudzień 2014 roku, a wypłaconego w styczniu 2015 roku.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stanowisko przedsiębiorcy (...) zawarte we wniosku złożonym w dniu 29 października 2015 r. uznaje za:

W dniu 29 października 2015 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca, wskazał, że jest spółką kapitałową, w której jest powołana (działa) rada nadzorcza. Członkowie rady nadzorczej otrzymują wynagrodzenie. Wynagrodzenie jest wypłacane do 10 dnia następnego miesiąca za miesiąc poprzedni.

Wnioskodawca informuje, iż dotychczas tj. do końca 2014 r. członkowie rad nadzorczych podlegali ubezpieczeniu zdrowotnemu. Natomiast od dnia 1 stycznia 2015 r. obowiązuje przepis art. 6 ust. 1 pkt 22 ustawy systemowej, zgodnie z którym osoby te są objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym, jeśli z tytułu pełnionej funkcji otrzymują wynagrodzenie.

Wnioskodawca jako płatnik składek z dniem 1 stycznia 201511 dokonał wyrejestrowania członków rady nadzorczej z ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZWUA i z tą datą zgłosił ich do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych oraz ubezpieczenia zdrowotnego, na druku ZUS ZUA z kodem 2241 xx (mający miejsce zamieszkania na terytorium Polski, wynagradzany Z tytułu pełnienia funkcji). Ponieważ wynagrodzenie za grudzień 2014 r. (kiedy członek rady nadzorczej podlegał jedynie ubezpieczeniu zdrowotnemu), zostało wypłacone w styczniu 2015 r., tj. gdy powstał obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych za ww. osoby za styczeń 2015 r. zostały złożone następujące dokumenty rozliczeniowe:

* Raport RZA z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się cyframi 30 00, w którym rozliczone zostały wykazane i rozliczone składki na ubezpieczenie zdrowotne od wynagrodzenia wypłaconego 10 stycznia, za okres za który brak było jeszcze obowiązku ubezpieczeń społecznych,

* Raport RCA z kodem tytułu ubezpieczenia 2241 xx, z zerowymi podstawami wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne (tzw. "raport zerowy").

Wnioskodawca stwierdził, iż w związku z tym pojawiła się konieczność rozstrzygnięcia zagadnienia: czy w sytuacji wypłaty wynagrodzenia z tytułu członkostwa w radzie nadzorczej za grudzień 2014 r. w miesiącu styczniu 2015 r. należało za te osoby opłacić składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, czy tylko na ubezpieczenie zdrowotne skoro w grudniu 2014 r. osoby te były zgłoszone tylko do ubezpieczenia zdrowotnego?

Zdaniem Wnioskodawcy stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 22 ustawy systemowej obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają członkowie rad nadzorczych wynagradzanymi z tytułu pełnienia tej funkcji. Osoby te nie podlegają natomiast ubezpieczeniu chorobowemu (ani obowiązkowo, ani dobrowolnie), ani ubezpieczeniu wypadkowemu - art. 11, art. 12 ust. 2 ustawy systemowej. Członkowie rad nadzorczych podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym od dnia powołania na członka rady nadzorczej, nie wcześniej jednak niż od dnia w którym zaczął tę funkcję wykonywać odpłatnie, do dnia zaprzestania pełnienia tej funkcji (art. 13 pkt 7 ustawy systemowej). Członkowie rad nadzorczych podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pełnionej funkcji także wówczas gdy mają ustalone prawo do emerytury lub renty lub dodatkowo spełniają warunki do objęcia ich wyżej wymienionymi ubezpieczeniami z innych tytułów podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (art. 9 ust. 4 i 9 ustawy systemowej).

Jak wskazuje Wnioskodawca, w przypadku tych osób podstawę wymiaru składek stanowi przychód łącznie z kosztami uzyskania i kwotą podatku, o których mowa w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 18 ust. 4 pkt 10 ustawy systemowej). Przychodami (...) są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zdaniem Wnioskodawcy dla ubezpieczonych, których podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, płatnik składek w raporcie miesięcznym (lub korygującym) uwzględnia należne składki na ubezpieczenia od wszystkich dokonanych lub postawionych do dyspozycji zleceniobiorcy wypłat - od pierwszego do ostatniego dnia miesiąca kalendarzowego, którego raport dotyczy - stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia. Wynika to z treści § 2 ust. 6 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 kwietnia 2008 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 78, poz. 465 z późn. zm.).

W opinii Wnioskodawcy, należy jednak wskazać, że stosownie do treści art. 47 ust. 1 ustawy systemowej płatnik składek przesyła w tym samym terminie deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłaca składki za dany miesiąc (...), nie później niż:

Jak wynika z tego przepisu, zdaniem Wnioskodawcy, termin uregulowania składek ZUS od wynagrodzeń osób ubezpieczonych przypada w miesiącu następującym po miesiącu, w którym wypłacono wynagrodzenie. W terminach płatności wskazanych w tym przepisie składki na ubezpieczenia społeczne stają się wymagalne. Zatem czynności podejmowane przez płatnika, polegające na obliczeniu, pobraniu i wypłaceniu należności mają charakter czynności technicznych.

W świetle powyższego, w opinii Wnioskodawcy, termin wypłaty wynagrodzenia pozostaje bez wpływu na rodzaj ubezpieczeń, którym dana osoba podlega. Zatem wynagrodzenie stanowi podstawę wymiaru składek tylko na te ubezpieczenia, którymi ubezpieczony był objęty w okresie, za który wynagrodzenie to jest należne.

W ocenie Wnioskodawcy, w sytuacji gdy członkowi rady nadzorczej zostało wypłacone wynagrodzenie z tytułu pełnienia tej funkcji, jednakże w całości za okres sprzed 1 stycznia 2015 r. (tj.: za grudzień 2014), czyli za okres w którym podlegał on wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu, kwota tego wynagrodzenia nie stanowiła podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Bowiem członek rady nadzorczej nie uzyskał w styczniu 2015 r. żadnych przychodów stanowiących podstawę wymiaru składek. Tym samym, zdaniem Wnioskodawcy, postąpił prawidłowo opłacając od wynagrodzenia członka rady nadzorczej należnego za grudzień 2014 r., a wypłaconego w styczniu 2015 r., wyłącznie składkę na ubezpieczenie zdrowotne.

Wnioskodawca podniósł, że z uwagi na fakt, iż z art. 6 ust. 1 pkt 22 i art. 18 ust. 4 pkt 10 ustawy systemowej mógłby wynikać dla Wnioskodawcy obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, a tym samym ma to wpływ na jego sytuację prawną, wniosek o wydanie w niniejszej sprawie interpretacji indywidualnej jest uzasadniony.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r., Zakład wydaje interpretacje indywidualne w formie decyzji, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym uregulowane zostały w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, gdzie w art. 6 ust. 1 ww. ustawy ustawodawca wskazał wszystkie podmioty objęte obowiązkiem ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Dla rozstrzygnięcia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym konieczne jest ustalenie czy dana osoba posiada jeden z tytułów ubezpieczenia określonych tym przepisem.

Od 1 stycznia 2015 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 23 października 2014 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw. Powyższa ustawa wprowadziła zmiany do ustawy z dnia 13 października o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 581 z późn. zm.).

Zgodnie z dodanym, od 1 stycznia 2015 r., pkt 22 do art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są członkami rad nadzorczych wynagradzanymi z tytułu pełnienia tej funkcji. Członkowie rad nadzorczych nie są objęci obowiązkiem ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego. Bez znaczenia pozostaje przy tym fakt posiadania przez nich innego tytułu ubezpieczeń, czy też pobieranie emerytury lub renty. Zgodnie z art. 13 pkt 17 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych członkowie rad nadzorczych podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym od dnia powołania na członka rady nadzorczej do dnia zaprzestania pełnienia tej funkcji, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym zaczął tę funkcję wykonywać odpłatnie.

W świetle powyższego obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych dla członków rad nadzorczych, którzy pobierają wynagrodzenie z tego tytułu powstał od 1 stycznia 2015 r.

W sytuacji, więc gdy członkowi rady nadzorczej zostanie wypłacone wynagrodzenie z tytułu pełnienia tej funkcji, jednakże w całości za okres sprzed 1 stycznia 2015 r., tj. okres w którym podlegał wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu, kwota tego wynagrodzenia nie będzie stanowiła podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Opisując stan faktyczny Wnioskodawca wskazał, iż członkowie rady nadzorczej otrzymują wynagrodzenie, które jest wypłacane do 10 dnia następnego miesiąca za miesiąc poprzedni. Do końca 2014 r. członkowie rady nadzorczej podlegali tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Mając na uwadze powyższe Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał za prawidłowe stanowisko przedsiębiorcy wyrażone we wniosku złożonym w dniu 29 października 2015 r. w przedmiocie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od wynagrodzenia członków rady nadzorczej należnego za grudzień 2014 r., a wypłaconego w styczniu 2015 r.

Jednocześnie Oddział odmawia wydania pisemnej interpretacji w części dotyczącej zasad składania i wypełniania dokumentów ubezpieczeniowych (zgłoszeniowych i rozliczeniowych).

Oddział wskazuje na treść art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którym Zakład wydaje interpretacje indywidualne w formie decyzji, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie: obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Powyższe oznacza, iż wiążące interpretacje w formie decyzji mogą zostać wydane tylko w odniesieniu do wskazanych w cytowanym przepisie spraw. W przypadku, gdy wniosek o wydanie pisemnej interpretacji zostanie złożony w sprawie nie odnoszącej się do powyżej wymienionych zagadnień, Zakład obowiązany jest odmówić wydania takiej interpretacji.

Wskazany powyżej katalog spraw zawarty w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ściśle zakreśla tematykę, w jakiej zobowiązany jest wypowiedzieć się Zakład, uniemożliwiając odniesienie sic do kwestii dotyczącej zasad składania i wypełniania dokumentów ubezpieczeniowych (zgłoszeniowych i rozliczeniowych).

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego we (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.