WPI/200000/43/1210/2015 - Uwzględnienie w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z tytułu stosunku pracy wartości składki na grupowe ubezpieczenie na życie i zdrowie w części finansowanej przez pracodawcę.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za nieprawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 27 października 2015 r. przez przedsiębiorcę (...) w sprawie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wartości składki na Grupowe Ubezpieczenie na Zycie i Zdrowie z firmą ubezpieczeniową w części finansowanej przez pracodawcę na podstawie § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

W dniu 19 października 2015 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż jako Spółka, ma zamiar podpisać umowę Grupowego Ubezpieczenia na Życie i Zdrowie z firmą ubezpieczeniową. Pracownicy, którzy przystąpią do ubezpieczenia będą objęci ochroną ubezpieczeniową gwarantującą wypłatę określonych w umowie świadczeń pieniężnych w przypadku zajścia określonych zdarzeń dotyczących sfery ich życia lub zdrowia. Ponadto, w ramach umowy będą korzystali z usług medycznych i szczepień ochronnych, objętych zakresem ubezpieczenia. Składka miesięczna ma być finansowana zarówno przez zakład jak i przez pracownika.

Jednocześnie Wnioskodawca podnosi, że w zależności jaki wariant ubezpieczenia zostanie wybrany, pracownik będzie opłacał składkę w wysokości ok. (...) a różnicę pokrywa zakład pracy.

Wnioskodawca wskazuje, iż na podstawie:

1. Art. 61 p. 3 Układu Zbiorowego Pracy "Pracodawca może finansować również inne dodatkowe świadczenia medyczne przewidziane odrębnymi przepisami na zasadach określonych w porozumieniu ze związkami zawodowymi",

2. § 2 ust. 1 pkt 26 - Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 1998 r. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm. - Podstawy wymiaru składek następujące przychody "26) korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu i przebierają postać niepieniężną polegającą m.in. na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji".

Wnioskodawca reprezentuje stanowisko, że różnica którą będzie opłacał za pracownika, stanowi wprawdzie przychód pracownika, jednakże z racji faktu, że spełnione zostały wymogi, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 26 powołanego wyżej Rozporządzenia, przychód ten nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Wnioskodawca podnosi, ze ubezpieczenia (w tym ubezpieczenia na życie i zdrowie) kwalifikowane są do grupy usług finansowych (przykładowa: zgodnie z art. 16a ustawy z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny, "usługami finansowymi" w rozumieniu ustawy są w szczególności: czynności bankowe, umowy kredytu konsumenckiego, czynności ubezpieczeniowa, umowy uczestnictwa w: funduszu inwestycyjnym otwartym, zamkniętym, specjalistycznym funduszu inwestycyjnym zamkniętym i funduszu inwestycyjnym mieszanym. Zawarcie przez pracodawcę (ubezpieczającego) umowy grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie ze składką częściowo sponsorowaną powoduje, że z punktu widzenia pracownika (ubezpieczonego), przystąpienie do umowy grupowego ubezpieczenia prowadzić będzie w aspekcie finansowym do osiągnięcia detalicznie (to jest takich, które miałyby zastosowanie, gdyby ubezpieczający nie finansował określonej części składki). Należy zaznaczyć, że w opisanym stanie faktycznym, spełniony zostanie wymóg by ubezpieczony, choćby w minimalnej części partycypował finansowo w opłacaniu składki, a także zawarcia odpowiednich zapisów w układzie zbiorowym pracy, Regulaminie Wynagrodzenia.

Biorąc pod uwagę powyższe, Wnioskodawca uważa, że uzyskane przez pracownika prawa do opisywanych świadczeń w ramach stosunku pracy wynikających z przepisów Regulaminu Wynagradzani a, po cenach niższych niż detaliczne umożliwi wyłączenie wartości tych korzyści z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz analogicznie (na zasadzie przepisu art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) z podstawy-wymiaru składek na ubezpieczenia chorobowe i wypadkowe. Tym samym wyłączenie będzie dotyczyło również składki zdrowotnej ponieważ zgodnie z art. 81 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ustępu 5 powołanego powyżej artykułu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r., udzielenie interpretacji dotyczącej ustalania podstawy wymiaru składek następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zaznaczyć w tym miejscu należy, iż mocą przedmiotowej decyzji Zakład nie przyznaje jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska Wnioskodawcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, tj. przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów prawa, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do określonej sprawy indywidualnej, której zakres przedmiotowy stanowi stan faktyczny zdarzenie przyszłe przedstawiony przez przedsiębiorcę we wniosku. Przy czy wiedzę o stanie faktycznym zdarzeniu przyszłym Zakład opiera wyłącznie na treści złożonego przez Przedsiębiorcę wniosku nie mając uprawnień do jego weryfikowania w oparciu o posiadane informacje. W rezultacie celem interpretacji jest udzielenie Wnioskodawcy informacji w przedmiocie obowiązków wiążących się z opłacaniem składek na ubezpieczenia społeczne lub ubezpieczenie zdrowotne i uchronienie w ten sposób przed błędnym zastosowaniem przez niego danego przepisu.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) oraz § 1 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.), podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Stosownie natomiast do art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 581 z późn. zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uznaje się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty bez względu na źródło finansowania tych wpłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wartość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Jednocześnie z brzmienia art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika ograniczenie w tematyce, w której Zakład jest zobowiązany wypowiedzieć się za pośrednictwem pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, uniemożliwiające potwierdzenie w tym trybie przez organ wskazanych przez Wnioskodawcę informacji dotyczących kwalifikacji i ustalania wysokości przychodu w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uwzględniając powyższe. Zakład dokonał interpretacji przepisów ubezpieczeniowych opierając się na zawartych we wniosku informacjach w powyższym zakresie.

Zgodnie z treścią wniosku z dnia 20 października 2015 r. kwota składki na Grupowe Ubezpieczenia na Życie i Zdrowie z firmą ubezpieczeniową finansowanej przez Wnioskodawcę będzie stanowiła przychód pracowników z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Katalog przychodów nie stanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został zawarty we wskazanym Rozporządzeniu z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Na mocy przepisu § 2 ust. 1 pkt 26 powołanego rozporządzenia, podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie stanowią jedynie te korzyści materialne, które wynikają z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisowo wynagradzaniu i przybierają postać niepieniężną polegającą m.in. na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Konstrukcja powołanego przepisu wskazuje, iż aby móc zastosować wskazane wyłączenie, dana korzyść musi wynikać z przepisów układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, które przewidują możliwość zakupu przez pracownika po cenach niższych niż detaliczne danej korzyści.

Podnieść należy, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód uzyskany przez pracownika, z wyjątkami przewidzianymi w rozporządzeniu z dnia 18 grudnia 1998 r., a wyjątki nie mogą być interpretowane rozszerzająco. Należy zatem przyjąć, iż wyłączenie określonego świadczenia z podstawy wymiaru składek, na podstawie § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia, będzie możliwe jeżeli dane świadczenie przysługujące pracownikowi, uwzględnione zostanie w akcie należącym do ustawowego katalogu źródeł prawa pracy, zawartym w art. 9 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, którymi są układy zbiorowe pracy, inne porozumienia zbiorowe, a także regulaminy i statuty.

W związku z powyższym, jeżeli dane świadczenie nie wynika z przepisów układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, to jego wartość, stanowiącą przychód pracownika z tytułu stosunku pracy w rozumieniu przepisów podatkowych, należy uwzględnić w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i w konsekwencji na ubezpieczenie zdrowotne, pomimo faktu, że dane świadczenie pracownicy otrzymają w cenach niższych niż detaliczne.

Przedstawiając zdarzenie przyszłe Wnioskodawca wskazał, że pracownicy którzy przystąpią do ubezpieczenia będą objęci ochroną ubezpieczeniową gwarantującą wypłatę określonych w umowie świadczeń pieniężnych w przypadku zajścia określonych zdarzeń dotyczących sfery ich życia lub zdrowia, a ponadto, w ramach umowy będą mogli korzystać z usług medycznych i szczepień ochronnych objętych Grupowym Ubezpieczeniem na Życie i Zdrowie, a składka miesięczna ma być finansowana zarówno przez zakład jak i przez pracownika. Dodatkowo Wnioskodawca podnosi, że w zależności jaki wariant ubezpieczenia zostanie wybrany, pracownik będzie opłacał składkę w wysokości (...) i różnicę pokryje Wnioskodawca.

Podkreślenia wymaga fakt, iż współfinansowanie pracownika w poniesieniu kosztów nabycia ubezpieczenia, oznacza nabycie przez pracownika ubezpieczenia po cenach niższych niż detaliczne, jednakże w sytuacji przedstawionej we wniosku z zapisów Układu Zbiorowego Pracy nie wynika, że pracownik będzie uprawniany do zakupu po cenie niższej niż detaliczna usług objętych przedmiotowym Pakietem Medycznym. W konsekwencji w sytuacji przedstawionej przez przedsiębiorcę wyłączenie wartości świadczenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, na podstawie § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, nie będzie możliwe.

W świetle powyższego, uwzględniając przedstawione przez Wnioskodawcę zdarzenie przyszłe oraz obowiązujący stan prawny Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał stanowisko przedsiębiorcy za nieprawidłowe.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Sądu Okręgowego (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.