WPI/200000/43/1154/2018 - Preferencyjna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 31 października 2018 r. Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych WPI/200000/43/1154/2018 Preferencyjna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 646 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j.Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za nieprawidłowe stanowisko przedsiębiorcy (...) prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą: (...) przedstawione we wniosku złożonym w dniu 17 października 2018 r. w sprawie prawa do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty nie niższej jednak niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w sytuacji rozpoczęcia współpracy i świadczenia w ramach prowadzonej działalności gospodarczej opisanych usług na rzecz byłego pracodawcy.

UZASADNIENIE

W dniu 17 października 2018 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy działającego pod firmą (...) o wydanie na podstawie art. 34 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 6 marca 2018 r. prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2018 r. poz. 646 z późn. zm.) dalej jako: "Prawo przedsiębiorców" indywidualnej interpretacji przepisów art. 18a ust. 1 oraz ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.), dalej jako: "Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych".

Wnioskodawca jako aplikant radcowski w okresie od października 2014 r. do lipca 2017 r. pozostawał zatrudniony na podstawie umowy o pracę w charakterze asystenta adwokata - prawnika przez adwokata (...), prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą: (...)

W ramach tego stosunku pracy m.in. przygotowywał projekty pism procesowych, umów, opinii prawnych, które następnie sprawdzał i korygował pracodawca. Czasami wnioskodawca zastępowa) pracodawcę na rozprawach sądowych na podstawie upoważnienia i postępując zgodnie z przekazanymi wcześniej, jego szczegółowymi wytycznymi. Wnioskodawca uczestniczy) czasami w spotkaniach pracodawcy z klientami, jednak obecność ta miała przede wszystkim charakter szkoleniowy oraz miała umożliwić zebranie danych potrzebnych do późniejszego sporządzania pism. Porady prawnej, przekazując merytoryczne stanowisko czy ustalając taktykę procesową, udziela) głównie pracodawca. Sporadycznie jedynie zdarzało się, że aplikant spotykał się samodzielnie z klientem, w sytuacji gdy z powodu kolizji terminów pracodawca sam nie mógł odbyć spotkania lub spotkanie miało polegać wyłącznie na odbiorze od klienta dokumentów lub danych potrzebnych do sprawy. Wnioskodawca nie decydował samodzielnie, o której godzinie rozpocząć i zakończyć pracę. Pracował w godzinach wyznaczonych w umowie o pracę.

Z końcem roku 2017 wnioskodawca ukończył odbywanie aplikacji radcowskiej, natomiast w marcu 2017 r. wnioskodawca przystąpił do egzaminu radcowskiego, z którego to uzyskał ocenę pozytywną. Na podstawie uchwały Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych: został wpisany na listę radców prawnych, uzyskując tym samym uprawnienia do wykonywania zawodu. Do momentu rozwiązania stosunku pracy z dniem lipca 2017 r. wnioskodawca wykonywał pracę na tym samym stanowisku, na jakim świadczył ją na rzecz pracodawcy w okresie odbywania aplikacji radcowskiej. Charakter jego pracy nie uległ zmianie, zakres jego obowiązków był dokładnie taki sam jak podczas odbywania aplikacji radcowskiej.

Z dniem (...) grudnia 2017 r. wnioskodawca rozpoczął natomiast pierwszą w życiu działalność gospodarczą polegającą na prowadzeniu kancelarii radcy prawnego. Działalność gospodarcza pod firmą: (...) jest pierwszą w życiu działalnością gospodarczą wnioskodawcy. Wnioskodawca nie prowadzi innej działalności gospodarczej, ani też w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania ww. działalności gospodarczej nie prowadził innej pozarolniczej działalności. Nie ma więc zastosowania sytuacja, o której mowa w art. 18a ust. 2 pkt 1 Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej wnioskodawca zamierza zawrzeć umowę o świadczenie usług na rzecz swojego byłego pracodawcy. Usługi te mają polegać na samodzielnym prowadzeniu spraw sądowych i pozasądowych klientów.

W zakres jego usług wchodzić będzie m.in. reprezentacja klientów na rozprawach, sporządzanie i podpisywanie pism procesowych, opinii prawnych, umów, regulaminów oraz bieżąca obsługa klientów, jako niezależny radca prawny wnioskodawca ma samodzielnie decydować o sposobie i organizacji wykonywania usług objętych umową, zobowiązany będzie jednak do dotrzymywania terminów określonych w umowie z klientem oraz terminów ustawowych i sądowych.

W ramach zawartej umowy były pracodawca będzie zlecał wnioskodawcy prowadzenie konkretnej sprawy albo obsługę danego klienta. Wnioskodawca samodzielnie będzie kontaktował się z klientem, samodzielnie też będzie ustalał tzw. taktykę prowadzenia spraw (ewentualnie w partnerskiej konsultacji z usługodawcą, nie za jego wytycznymi). Wnioskodawca sprawować będzie także nadzór nad aplikantami i innymi pracownikami zatrudnionymi w kancelarii byłego pracodawcy. Umowa z byłym pracodawcą nie będzie zabraniała wnioskodawcy świadczenia usług prawnych również na rzecz innych podmiotów niż były pracodawca (a właściwie klienci jego kancelarii).

Wobec powyższego Wnioskodawca zwrócił się z pytaniem:

* czy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe radcy prawnego wykonującego działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1870 z późn. zm.), dalej jako: "Ustawa o radcach prawnych", w okresie pierwszych 24 miesięcy od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności może stanowić zadeklarowana kwota, nie niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia (zgodnie z art. 18a ust. 1 Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych), gdy działalność tę radca prawny wykonuje na rzecz byłego pracodawcy, u którego był wcześniej zatrudniony jako aplikant radcowski?

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie.

Zdaniem wnioskodawcy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe radcy prawnego wykonującego działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy o radcach prawnych w okresie pierwszych 24 miesięcy od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności może stanowić zadeklarowana kwota, nie niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia (zgodnie z art. 18a ust. 1 Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) gdy działalność tę wykonuje on na rzecz byłego pracodawcy, u którego był wcześniej zatrudniony jako aplikant radcowski.

Zgodnie z art. 18a ust. 1 Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych: "Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1. w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenie".

Wedle art. 18a ust. 2 pkt 2 ww. Ustawy: "Przepisy ust. 1 nie mają zastosowania do osób, które: (...) 2) wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej".

Zdaniem wnioskodawcy nie spełnia on negatywnych przesłanek uniemożliwiających zastosowanie w stosunku do niego ww. ulgi i preferencyjnych składek. Wnioskodawca nie wykonywał bowiem w ramach trwającego wcześniej stosunku pracy czynności, które teraz wchodzić będą w zakres wykonywanej przez niego na rzecz byłego pracodawcy działalności. Wnioskodawca podkreśla, że czynności, które wykonywał na rzecz byłego pracodawcy, a z którym to obecnie ma współpracować w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, w żadnym razie nie mogą zostać uznane za tożsame.

Wykonywane przez wnioskodawcę jako aplikanta w ramach stosunku pracy obowiązki nie miały charakteru samodzielnego, były wykonywane pod nadzorem i kierunkiem pracodawcy w celu przygotowania zawodowego. Stanowiły zatem jedynie pewien etap edukacyjno-zawodowy, umożliwiający dopiero uzyskanie uprawnienia do samodzielnego wykonywania-zawodu radcy prawnego. Ponadto zakres czynności wykonywanych przez wnioskodawcę w ramach stosunku pracy był znacznie ograniczony w stosunku do czynności, które mają być przez niego wykonywane w ramach umowy o współpracę z byłym już pracodawcą. W tym miejscu Wnioskodawca podkreśla, iż status aplikanta różni się zdecydowanie od pozycji samodzielnego radcy prawnego, przede wszystkim zakresem odpowiedzialności przy wykonywaniu zleconych zadań.

Ewentualne podobieństwa czynności wykonywanych przez wnioskodawcę w ramach stosunku pracy i mających wchodzić w zakres współpracy w ramach działalności gospodarczej mogą dotyczyć jedynie technicznej strony tych czynności. Przy ich analizie nie można pominąć najistotniejszej okoliczności, a mianowicie że uprzednio wnioskodawca nie podejmował samodzielnych decyzji, jak również nie ponosił pełnej odpowiedzialności za skutki swoich działań.

Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy o radcach prawnych, celem aplikacji radcowskiej jest przygotowanie aplikanta do należytego i samodzielnego wykonywania zawodu radcy prawnego, w szczególności wykształcenie umiejętności z zakresu zastępstwa procesowego, sporządzania pism, umów i opinii prawnych oraz przyswojenie zasad wykonywania zawodu. Zakres uprawnień aplikanta radcowskiego określony został w art. 35 ww. ustawy w ten sposób, iż po odbyciu określonego czasu aplikacji radcowskiej może on zastępować radcę prawnego przed wskazanymi sądami, organami ścigania, organami państwowymi, samorządowymi i innymi instytucjami.

Przepisy ustawy o radcach prawnych nie przewidują możliwości samodzielnego prowadzenia przez aplikanta radcowskiego jakichkolwiek spraw. Wszelkie podejmowane przez aplikanta czynności odbywają się pod kierunkiem i nadzorem patrona. Aplikant nie jest uprawniony do samodzielnego podpisywania pism procesowych, opinii prawnych, występując na rozprawie zastępuje patrona, który przekazuje mu wszelkie wskazówki dotyczące podejmowania czynności procesowych. Aplikacja jest zatem okresem szkolenia zawodowego, prowadzącego do uzyskania uprawnień do samodzielnego wykonywania zawodu. Radca prawny natomiast w każdym przypadku zastępuje bezpośrednio klienta, nawet występując jako pełnomocnik substytucyjny innego radcy prawnego.

Wnioskodawca wskazał, że przedmiotowe zagadnienie, na gruncie bardzo podobnego stanu faktycznego, bo dotyczącego aplikanta radcowskiego, który kolejno zdał egzamin zawodowy i rozpoczął działalność gospodarczą jako radca prawny, było już rozważane przez Sąd Najwyższy w sprawie o sygn. akt: II UK 184/12. W wydanym w przedmiotowej sprawie wyroku z dnia 12 lutego 2013 r. Sąd Najwyższy wskazał natomiast, że: "oczywisto Jest różnica między czynnościami wykonywanymi przez, radcę prawnego w ramach świadczenia przez niego pomocy prawnej, a czynnościami wykonywanymi przez aplikanta radcowskiego w trakcie odbywania przez niego aplikacji. Aplikacja radcowska jest jedynie etapem w karierze zawodowej prawnika, formą stażu zawodowego mającego na celu de facto naukę zawodu i przygotowanie zawodowe do pełnienia samodzielnej funkcji radcy prawnego. Celem aplikacji radcowskiej jest przygotowanie aplikanta do należytego i samodzielnego wykonywania zawodu radcy prawnego (art. 32 ust. 1 ustany o radcach prawnych). Aplikant radcowski odbywa aplikację radcowską pod kierunkiem patrona wyznaczonego przez radę, okręgowej izby radców prawnych, a zadaniem patrona jest przygotowanie aplikanta radcowskiego do wykonywania zawodu rady prawnego w rozumieniu ustawy o radcach prawnych (art. 38 ust. 4 i 5 tej ustawy). Obowiązkiem aplikanta jest uczestniczenie w przewidzianych programem zajęciach teoretycznych i praktycznych, samodzielne pogłębianie wiedzy prawniczej i praktycznych umiejętności zawodowych, przestrzeganie dyscypliny szkolenia i pracy, przystąpienie do egzaminu radcowskiego w wyznaczonym terminie (art. 35 ustany o radcach prawnych). Jednocześnie przepis art. 33 ust. 5 ustawy o radcach prawnych, który odsyła do odpowiedniego stosowania wobec aplikantów radcowskich przepisów ustawy o radcach prawnych pomija te, które mówią o uprawnieniu do świadczenia pomocy prawnej (art. 4), o zakresie tej pomocy (art. 6), o samodzielności radcy prawnego (art. 9), o niezwiązaniu poleceniem co do treści opinii prawnej (art. 13) oraz o samodzielnym prowadzeniu spraw przed organami orzekającymi (art. 14). Nie można zatem mówić o żadnej zbieżności obowiązków i świadczonej pracy przez aplikanta radcowskiego z wykonywaniem zawodu radcy prawnego, a w szczególności nie można mowie o takiej zbieżności w stanie faktycznym zaistniałym w niniejszej sprawie. Sam fakt zatrudnienia no etacie pracownika w kancelarii adwokacko-radcowskiej, a następnie wykonywanie, między innymi na rzecz tej samej kancelarii usług prawniczych, ale już przez radcę prawnego, w żadnym przypadku nie może zostać uznane za odpowiadające czynnościom wcześniej wykonywanym przez osobę w ramach stosunku pracy".

Ponadto, Wnioskodawca podniósł, że takie samo stanowisko zajął również tut. Oddział ZUS, a to w interpretacji indywidualnej z dnia 19 listopada 2013 r. sygn. 1555/2013 (WPI/ 200000/451/1555/2013) oraz w podobnym stanie faktycznym Oddział ZUS w Gdańsku, a to w decyzji nr 138 z dnia 18 kwietnia 2018 r. (DI/100000/43/233/2018).

Mając na uwadze powyższe wnioskodawca wnosi o uznanie przedstawionego w niniejszym wniosku stanowiska dotyczącego zastosowania art. 18a ust. 1 oraz ust. 2 pkt 2 Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za prawidłowe.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia, co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji indywidualnej następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek. Dodatkowo Zakład wskazuje, że wydając decyzję interpretacyjną dokonuje wyłącznie interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne, nigdy zaś w ramach tego postępowania nie rozstrzyga konkretnej sprawy administracyjnej, w szczególności sprawy spornej ani też nie ustanawia praw i obowiązków. Organ w tym trybie dokonuje jedynie analizy opisanego we wniosku stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów prawa w zakresie wskazanym w treści art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w odniesieniu do określonej sprawy indywidualnej. Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego ani dowodowego, opierając się na treści złożonego wniosku. Wydając indywidualną interpretację Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez przedsiębiorcę oświadczenia, zwracając jednocześnie uwagę, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do przedstawionego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego.

Zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Stosownie do art. 18 ust. 8 powyższej ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy.

Jednocześnie w myśl art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Stosownie do ustępu 2 pkt 1 i 2 tego artykułu, z opłacania składek od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia nie mogą skorzystać osoby, które:

1)

prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność,

2)

wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Zgodnie z pierwszą z przesłanek zawartą w art. 18a ust. 2 pkt 1 ustawy, prawa do opłacania składek od podstawy nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia nie posiadają osoby, które już prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły działalność pozarolniczą w rozumieniu art. 8 ust. 6 wskazanej ustawy. Jednocześnie, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyjaśnia, że zgodnie z brzmieniem tego przepisu za osobę prowadząca pozarolniczą działalność uważa się:

1)

osobę prowadzącą pozarolnicza działalność gospodarczą prowadzoną na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych; 2) twórcę i artystę;

3)

osobę prowadzącą działalność w zakresie wolnego zawodu:

a)

w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,

b)

z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych;

4)

wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczona odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej;

5)

osobę prowadzącą publiczną lub niepubliczną szkołę, inna formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów ustawy z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r., poz. 59).

Podkreślić należy, że ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez wyliczenie zawarte w art. 8 ust. 6 pkt 2-5 odnosi się do innych form prowadzenia pozarolniczej działalności niż pozarolnicza działalność gospodarcza.

Jednakże z uwagi na fakt, że istotą indywidualnej interpretacji przepisów nie jest prowadzenie postępowania wyjaśniającego, dokonując wykładni budzącego wątpliwości Wnioskodawcy przepisu prawa, w niniejszej decyzji Zakład nie weryfikuje spełnienia przez Przedsiębiorcę przesłanki zawartej w art. 18a ust. 2 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, opierając się na wskazaniu Przedsiębiorcy, iż "Działalność gospodarcza pod firmą: jest pierwszą w życiu działalnością gospodarczą wnioskodawcy. Wnioskodawca nie prowadzi innej działalności gospodarczej, ani też w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania ww. działalności gospodarczej nie prowadził innej pozarolniczej działalności. Nie ma więc zastosowania sytuacja, o której mowa w art. 18a ust. 2 pkt 1 Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych".

Zgodnie z drugą z przestanek zawartą w art. 18a ust. 2 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, aby osoba rozpoczynająca prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej miała prawo do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od podstawy wymiaru składek nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia, niezbędne jest aby nie wykonywała na rzecz byłego pracodawcy w ramach działalności gospodarczej czynności tożsamych do uprzednio (w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym) wykonywanych w ramach stosunku pracy. Jeżeli zakres czynności wykonywanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy choćby w części pokrywa się z zakresem czynności wykonywanych w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy, warunek wynikający z art. 18a ust. 2 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie zostaje spełniony, skutkując zaistnieniem obowiązku opłacania składek od podstawy wymiaru nie niższej niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalania kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek. Powyższe oznacza, że jedynie w sytuacji, gdy usługi - czynności wykonywane w ramach prowadzonej działalności mają zupełnie inny charakter, niż zakres czynności świadczonych w okresie zatrudnienia na podstawie umowy o pracę - osoba prowadząca działalność gospodarczą może skorzystać z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, o której mowa w art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Jednocześnie Zakład zaznacza, że warunek niewykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy dotyczy nie tylko pierwszego dnia prowadzenia działalności ale całego 24 - miesięcznego okresu o którym mowa w art. 18a ust. 1. Oznacza to, że od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy, także wtedy gdy moment ten nastąpi po upływie kilku miesięcy od rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej, następuje utrata prawa do deklarowania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru w wysokości nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Ponownie prawo to zyskuje się od dnia zaprzestania wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy pod warunkiem, że nastąpi to w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

Zgodnie ze stanem faktycznym przedstawionym we wniosku, Wnioskodawca od grudnia 2017 r. rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej pod firmą: (...)

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej zamierza rozpocząć współpracę z byłym pracodawcą - (...) u którego był zatrudniony do lipca 2017 r. na podstawie umowy o pracę w charakterze asystenta adwokata - prawnika.

Należy zauważyć, iż w okresie od kwietnia do lipca poprzedniego roku kalendarzowego (2017 r.), tj. już po uzyskaniu uprawnień do wykonywania zawodu radcy prawnego Wnioskodawca nadal świadczył pracę na podstawie umowy o pracę w Kancelarii (...) a obecnie zamierza w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawrzeć umowę o współpracy z byłym pracodawcą, w ramach której były pracodawca będzie zlecał Wnioskodawcy prowadzenie spraw sądowych i pozasądowych klientów

Podkreślić należy również fakt, iż z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego nie wynika jednoznacznie, iż zakres obowiązków wykonywanych w ramach stosunku pracy jest całkowicie odmienny od czynności, które Wnioskodawca zamierza wykonywać w ramach prowadzonej działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy. Brak jest zatem podstaw do przyjęcia, iż czynności wykonywane przez Wnioskodawcę w ramach umowy o pracę na stanowisku asystenta adwokata-prawnika po uzyskaniu uprawnień radcy prawnego, całkowicie różnią się od czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę jako radcę prawnego w ramach świadczonych usług doradztwa prawnego pod firmą (...) niezależnie od formy umowy, która je reguluje.

Wobec powyższego Wnioskodawca prowadzący działalność gospodarczą, który zamierza świadczyć w jej ramach usługi na rzecz byłego pracodawcy, które choćby w części pokrywają się z czynnościami wykonywanymi w ramach stosunku pracy - od dnia podjęcia tej współpracy (także wtedy gdy moment ten nastąpi po upływie kilku miesięcy od rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej), nie ma prawa do deklarowania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru w wysokości nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Ponownie prawo to zyskuje się od dnia zaprzestania wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy pod warunkiem, że nastąpi to w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

Jednocześnie należy podkreślić, iż przedstawiona przez Wnioskodawcę sytuacja nie może być traktowana tożsamo z sytuacją aplikanta radcowskiego, który po uzyskaniu uprawnień rozpoczyna wykonywanie działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, której to sytuacji dotyczy przywołane przez Wnioskodawcą orzeczenie Sadu Najwyższego z dnia 12 lutego 2013 r. o sygn. akt: II UK 184/12.

Powyższe znajduje potwierdzenie w wyroku z dnia 26 stycznia 2016 r. sygn. akt III AUa 177/15 Sąd Apelacyjny w Katowicach wskazał, po uzyskaniu wpisu na listę radców prawnych (...) i złożeniu ślubowania (...) ubezpieczona świadczyła pracą, posiadając uprawnienia radcy prawnego. Tym samym, sytuacja ubezpieczonej nie jest tożsama z sytuacją aplikanta, który po uzyskaniu uprawnień rozpoczyna wykonywanie działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy. Sąd Najwyższy wyraźnie rozróżnił uprawnienia aplikanta radcowskiego czy adwokackiego w związku z przygotowaniem do zawodu radcy prawnego lub adwokata - od obowiązków związanych z wykonywaniem zawodu radcy prawnego lub adwokata (II UK 184/12). Dlatego uznał, że czynności wykonywane przez aplikantów nie mogły stanowić czynności mieszczących się w pojęciu pomocy prawnej świadczonej przez radcę prawnego "

W świetle powyższego Zakład Ubezpieczeń Społecznych stanowisko przedstawione we wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji złożonym w dniu 17 października 2018 r. przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarcza pod firmą: (...) w sprawie prawa do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oα podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracą z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w sytuacji rozpoczęcia współpracy i świadczenia w ramach prowadzonej działalności gospodarczej opisanych usług na rzecz byłego pracodawcy - należy uznać za nieprawidłowe.

POUCZENIE

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 □ stawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.

Opublikowano: www.zus.gov.pl