WPI/200000/43/1143/2014 - Odszkodowanie za nierówne traktowanie a składki na ubezpieczenia społeczne.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1442 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 30 września 2014 r. przez (...); w sprawie obowiązku odprowadzenia składek na ubezpieczenia społeczne od kwoty odszkodowania za nierówne traktowanie w zatrudnieniu zasądzonej pracownikowi oraz odmawia potwierdzenia wysokości ustalonych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

W dniu 30 września 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż pozwem z dnia 10 sierpnia 2012 r. powódka (...) wniosła o zasądzenie od Wnioskodawcy (będącego jej pracodawcą) na jej rzecz odszkodowania z tytułu naruszenia przez Wnioskodawcę zasady równego traktowania w zatrudnieniu w zakresie wynagradzania (art. 18^3c Kodeksu pracy), podnosząc iż pracownice, które pracowały na tym samym stanowisku wraz z powódka otrzymywały wyższe wynagrodzenie.

Wnioskodawca wskazał, że na mocy wyroku Sadu Rejonowego (...) Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 23 października 2013 r.

Wnioskodawca został zobowiązany do zapłaty na rzecz powódki (...) wraz z należnymi odsetkami ustawowymi tytułem odszkodowania za nierówne traktowanie w zatrudnieniu. Jako podstawę prawną zasadzonego odszkodowania Sąd Rejonowy (...) wskazał art. 18^3d Kodeksu pracy, która stanowi, iż osoba wobec której pracodawca naruszył zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę ustalane na podstawie odrębnych przepisów. Sąd Rejonowy i uznał, iż powódka wykazała, że pracownice wykonujące pracę na tym samym stanowisku uzyskiwały wyższe wynagrodzenie od wynagrodzenia powódki i zasądził na jej rzecz kwot tytułem nierównego traktowania w zatrudnieniu.

Wnioskodawca informuje, ze w dniu 5 czerwca 2014 r. po potrąceniu należnych składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki na podatek dochodowy' dokonał wypłaty odszkodowania na rzecz (...) (kwota ta stanowiła należność główną po odliczeniu należnych składek i zaliczki na podatek oraz odsetki ustawowe). Podstawę wyliczenia składek na ubezpieczenia społeczne stanowiła kwota zasądzonego odszkodowania zaś wysokość poszczególnych składek ustalono (...) na - składka na ubezpieczenie emerytalne (...) - składka na ubezpieczenie rentowe - (...) składka na ubezpieczenie chorobowe.

Wątpliwości Wnioskodawcy budzi czy jako płatnik składek był zobowiązany do potrącenia składek na ubezpieczenia społeczne przy wypłacie ubezpieczonej odszkodowania za nierówne traktowanie w zatrudnieniu?.

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie.

Wnioskodawca wskazuje, że w opisanym stanie faktycznym sprawy, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa był zobowiązany jako płatnik składek do obliczenia, potrącenia z dochodów ubezpieczonej oraz opłacenia należnych składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu wypłaconego jej odszkodowania za nierówne traktowanie w zatrudnieniu. Zgodnie bowiem z § 2 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, przychód ten nie został wyłączony z podstawy wymiaru składek.

Wnioskodawcy podnosi, że wobec braku przepisu wyłączającego odszkodowanie za nierówne traktowanie w zatrudnieniu z podstawy wymiaru składek, przy jego wypłacie dokonał potracenia składek na ubezpieczenia społeczne.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów', z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ustępu 5 powołanego powyżej artykułu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r., udzielenie interpretacji dotyczącej ustalania podstawy wymiaru składek następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

W myśl art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - powołanej powyżej-oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w-sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.), podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) osiągany z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych. Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenie zasadnicze, wynagrodzenie za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Jednocześnie katalog przychodów nie stanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został zawarty w § 2 powołanego powyżej rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 3 cytowanego powyżej rozporządzenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowią-odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia, niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy. Wskazane rozporządzenie nic zawiera w katalogu przychodów wyłączonych z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe odszkodowań za nierówne traktowanie w zatrudnieniu, otrzymanego przez pracownika.

W świetle art. 18^5d ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - osoba, wobec której pracodawca naruszył zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów.

Uwzględniając przedstawiony przez Wnioskodawcę stan faktyczny oraz obowiązujące przepisy prawa Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał za prawidłowe stanowisko przedsiębiorcy w sprawie uwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne kwoty wypłaconego pracownikowi odszkodowania za nierówne traktowanie w zatrudnieniu, zasądzone prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego (...).

Ponadto, w myśl art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r., w nawiązaniu do art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wynika jednoznaczni, iż wydanie pisemnej interpretacji dotyczy wyłącznie przepisów, z których bezpośrednio wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę składek na ubezpieczenia społeczne. Brak jest natomiast podstaw prawnych aby Zakład dokonał pisemnej interpretacji przepisów na podstawie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w zakresie określenia czy odszkodowanie za nierówne traktowanie w zatrudnieniu wypłacone pracownikowi na podstawie art. 18^3d ustawy - Kodeks pracy, stanowi dla niego przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż rozstrzygnięcie powyższego zagadnienia leży w gestii organów podatkowych. Uwzględniając powyższe Zakład dokonał interpretacji przepisów ubezpieczeniowych opierając się na informacji wynikającej z treści wniosku, zgodnie z którą odszkodowanie wypłacone pracownikowi stanowi jego przychód ze stosunku pracy.

Jednocześnie Zakład wskazuje, że celem pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej jest wskazanie zakresu i sposobu zastosowania przepisów w stanie faktycznym/ zdarzeniu przyszłym przedstawionym we wniosku, natomiast brak jest możliwości w tym trybie weryfikacji prawidłowości dokonanych przez Wnioskodawcę wyliczeń. W konsekwencji Oddział odmówił potwierdzenia wysokości ustalonych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.