WPI/200000/43/1127/2015 - Obowiązek ubezpieczeń społecznych z tytułu zawartej umowy o świadczenie kontraktu menedżerskiego w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej w sytuacji jednoczesnego zbiegu z innymi tytułami do ubezpieczenia społecznego.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie rozpatrując wniosek złożony w dniu 7 października 2015 r. przez (...)

W dniu 7 października 2015 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział (...) wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Powyższy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 26 października 2015 r. (doręczonym w dniu 26 października 2015 r.).

Wnioskodawca poinformował, iż od dnia października 2015 r. zawarł kontrakt menedżerski z osobą fizyczną będącą od dnia 9 października 2015 r. emerytem policyjnym z prawem do pełnej emerytury. Kontrakt menedżerski został zawarty w ramach prowadzonej przez wskazaną osobę pozarolniczej działalności, z której osiąga dochody wyłącznie z tytułu wykonywanego kontraktu.

Wnioskodawca wskazuje, że wynagrodzenie menedżera będzie wyższe niż obowiązująca najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z działalności.

Wnioskodawca zwrócił się o interpretację indywidualną:

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 powołanej powyżej ustawy, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Ubezpieczeniom społecznym podlegają obowiązkowo osoby, które posiadają określony tytuł do ubezpieczenia wskazany przez ustawodawcę.

Kontrakt menedżerski jest umową nienazwaną, dotychczas nie uregulowaną w przepisach prawa cywilnego. Umowa kontraktu menedżerskiego może mieć charakter umowy o pracę lub umowy zlecenia. W praktyce kontrakt menedżerski występuje częściej jako umowa o świadczenie usług, do której stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego o umowie zleceniu, a tym samym osoby wykonujące takie umowy podlegają ubezpieczeniom społecznym na zasadach przewidzianych dla zleceniobiorców.

Jak wynika z wniosku z dnia 5 października 2015 r., uzupełnionego pismem z dnia 26 października 20.5 r. zawarta przez Wnioskodawcę umowa - kontraktu menedżerskiego jest umową o świadczenie usług i w związku z tym na gruncie przepisów z zakresu ubezpieczeń społecznych traktowana jest na zasadach dotyczących umowy zlecenia.

W rezultacie, jak słusznie wskazał Wnioskodawca w przedstawionym stanie faktycznym - dla menedżera, który prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej w ramach której zawarł umowę kontraktu menedżerskiego, przychód uzyskiwany z tej umowy - dla potrzeb opłacania podatku dochodowego od osób fizycznych - jest przychodem z działalności wykonywanej osobiście. Tym samym umowa kontraktu menedżerskiego jest traktowana jako odrębny tytuł do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych, a nie jako umowa wykonywana w ramach działalności gospodarczej.

Powyższe skutkuje zaistnieniem dla takich osób fizycznych obowiązku ubezpieczeń społecznych z tytułu umów kontraktu menedżerskiego, do których stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o zleceniu, w sytuacji gdy w ramach posiadanych wpisów do ewidencji działalności gospodarczej uzyskują wyłącznie przychody z tytułu tychże umów. W konsekwencji osoba fizyczna, z którą zawarto umowę o świadczenie usług - kontrakt menedżerski - podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 12 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którym obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, natomiast stosownie do zapisów art. 11 ust. 2 tejże ustawy ubezpieczenie chorobowe dla tych osób ma charakter dobrowolny.

Zgodnie z brzmieniem art. 9 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osoby pozostające w stosunku służby, z wyłączeniem osób, o których mowa w art. 8 ust. 15 pkt 6 tj. funkcjonariuszy służby celnej, spełniające jednocześnie warunki do podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułów, o których mowa w art. 6 ust. 12 pkt 2,4-6 i 10 w tym m.in. z tytułu wykonywania umowy zlecenia, mogą być dobrowolnie objęte tymi ubezpieczeniami na swój wniosek. Natomiast w myśl art. 9 ust. 4a ww. ustawy osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 (w tym m.in. osoby świadczące pracę na podstawie umowy zlecenia), mające ustalone prawo do emerytury lub renty podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli równocześnie nie pozostają w stosunku pracy. Należy w tym miejscu zaznaczyć, iż pod pojęciem emerytury lub renty należy rozumieć, świadczenie pieniężne z systemu ubezpieczenia społecznego (realizowanego w naszym kraju przez ZUS i KRUS) bądź zaopatrzenia emerytalnego (np. żołnierzy zawodowych czy funkcjonariuszy Policji). Nie ma przy tym znaczenia, czy jest to świadczenie pieniężne z polskiego czy zagranicznego systemu ubezpieczenia, bądź zaopatrzenia społecznego.

Mając na uwadze stan faktyczny przedstawiony we wniosku, zgodnie z którym Wnioskodawca od 1 października 2015 r. zawarł umowę o świadczenie usług - kontrakt menedżerski z osobą fizyczną, która począwszy od dnia 9 października 2015 r. nabyła prawo do emerytury-mundurowej (policyjnej), oraz powołane przepisy prawa należy uznać, iż z tytułu wykonywania umowy kontraktu menedżerskiego w okresie od 1 października do 8 października 2015 r. ubezpieczenia emerytalne i rentowe mają dla niej charakter dobrowolny.

Z kolei od 9 października 2015 r., tj. od uzyskania prawa do emerytury - z tytułu świadczonej umowy kontraktu menedżerskiego podlega obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu wypadkowemu (art. 12 ustawy). Natomiast ubezpieczenie chorobowe, zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy z 13 października 2015 r. ma dla niej charakter dobrowolny.

Zakład wskazuje, że w myśl art. 4 pkt 2 i art. 46 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych spółka jako płatnik składek jest obowiązana według zasad wynikających z przepisów ustawy opłacać należne składki za zatrudnione osoby w tym również składki na ubezpieczenie zdrowotne, składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Należy w tym miejscu zaznaczyć, że stosownie do zapisów art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 581 z późn. zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne zleceniobiorców stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne tych osób.). Z kolei zgodnie zaś z art. 104 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 149) oraz art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 13 sierpnia 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r., poz. 272 z późn. zm.) obowiązkowe składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, w przypadku zaistnienia obowiązku ich opłacania, ustala się od wypłat stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

W konsekwencji, biorąc pod uwagę przedstawiony przez Wnioskodawcę stan faktyczny oraz obowiązujące przepisy prawne, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał za nieprawidłowe stanowisko Wnioskodawcy w części dotyczącej obowiązku ubezpieczeń społecznych z tytułu zawartej z dniem 1 października 2015 r. umowy kontraktu menedżerskiego.

Jednocześnie należy zauważyć, iż powyżej cytowany przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wskazuje jednoznacznie, że nie każda sprawa leżąca we właściwości organu lub państwowej jednostki organizacyjnej jest możliwa do rozstrzygnięcia poprzez wydanie interpretacji w tym trybie. Art. 10 ust. 1 wyznacza podmiotowe granice jego stosowania tzn. wydana interpretacja może dotyczyć wyłącznie indywidualnej sprawy wnioskodawcy będącego przedsiębiorcą. W rezultacie brak jest podstaw do wydania interpretacji m.in. w sytuacji gdy wniosek złożony przez przedsiębiorcę, jakim jest niewątpliwie spółka, dotyczy sfery uprawnień i obowiązków podmiotu trzeciego (np. innego przedsiębiorcy).

Z zaprezentowanego we wniosku z dnia 5 października 2015 r., uzupełnionego pismem z dnia 26 października 2015 r., stanu faktycznego jednoznacznie wynika, że Przedsiębiorca jakim jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, zwraca się z wnioskiem o wydanie pisemnej interpretacji w części nie we własnej indywidualnej sprawie, a w sprawie ustalenia istnienia obowiązku ubezpieczeń społecznych dla innego przedsiębiorcy (osoby prowadzącej działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej mającej zawartą ze spółką umowę kontraktu menedżerskiego).

W świetle powyższego brak jest możliwości wydania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie pisemnej interpretacji przepisów na podstawie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej na wniosek Spółki w części dotyczącej obowiązków osoby fizycznej prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą i mającej zawartą z Wnioskodawcą umowę o świadczenie usług - kontrakt menedżerski. W konsekwencji, w niniejszej sprawie organ odmówił wydania decyzji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.