WPI/200000/43/1089/2014 - Podleganie ubezpieczeniom społecznym przez męża wnioskodawczym (prowadzącej działalność gospodarczą) z tytułu zawartej z nim umowy zlecenia.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 24 lutego 2014 r. przez przedsiębiorcę Panią (...) prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...) w przedmiocie podlegania ubezpieczeniom społecznym przez męża wnioskodawczym z tytułu zawartej z nim umowy zlecenia.

W dniu 12 września 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy Pani (...), prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w przedmiocie podlegania ubezpieczeniom społecznym przez męża wnioskodawczym wykonującego umowę zlecenia w związku z prowadzeniem przez żonę pozarolniczej działalności gospodarczej. W dniu 29 września 2014 r. Wnioskodawczy ni uzupełniła wniosek o interpretację poprzez złożenie odpowiedzi na wezwanie ze wskazaniem Numeru Identyfikacji Podatkowej.

Wnioskodawczyni poinformowała, że prowadzi działalność gospodarczą związaną ze sprzedażą detaliczną artykułów budowlanych i hydraulicznych. Wnioskodawczyni chciałaby zatrudnić męża na podstawie umowy zlecenia, z którym nie prowadzi wspólnego gospodarstwa domowego (wnioskodawczyni nie mieszka z mężem), wnioskodawczyni posiada rozdzielność majątkową. Wnioskodawczyni wskazała, że mąż ma się zajmować sprzedażą, układaniem towaru, metkowaniem, a wynagrodzenie dla męża wnioskodawczyni wypłacane będzie na podstawie stawki godzinowej.

Zdaniem wnioskodawczyni z art. 8 ustawy systemowej w związku z art. 5 pkt 24 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych wynika, że pracownik spełniający kryteria określone dla osób współpracujących, o których mowa w art. 8 ust. 11 ustawy systemowej dla celów ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego traktowany jest jako osoba współpracująca, a nie jako pracownik (za wyjątkiem pracownika zatrudnionego na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego). W ocenie wnioskodawczym wykonywanie pracy na podstawie odpłatnej umowy zlecenia, zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy systemowej oraz art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. e ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - stanowi odrębny tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych oraz obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego. Wnioskodawczyni twierdzi, ze jednocześnie zarówno w ustawie systemowej jak i w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, w odniesieniu do zleceniobiorców brak jest przepisu analogicznego do tego, który zawarty jest w art. 8 ust. 2 ustawy systemowej w odniesieniu do pracowników.

Wnioskodawczyni uważa, że wyżej wymienione artykuły prowadzą do wniosku, że brak jest podstaw prawnych do traktowania do celów ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego męża wykonującego pracę na podstawie umowy zlecenia jako osoby współpracującej, nawet jeżeli spełnia on kryteria określone dla osób współpracujących, o których mowa w art. 8 ust. 11 ustawy systemowej.

Wnioskodawczyni wywodzi, że mąż zatrudniony w jej firmie na podstawie umowy zlecenie nie będzie traktowany do ubezpieczeń jako osoba współpracująca, lecz jako zleceniobiorca, w konsekwencji czego z tytułu umowy zlecenia winy być opłacone obowiązkowe składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Wnioskodawczyni stwierdza, że powołując się na art. 8 ust. 1, 2 i 11 ustawy dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którym za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy z zastrzeżeniem, że jeżeli pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, dla celów ubezpieczeń społecznych traktowany jest jako osoba współpracująca.

W opinii wnioskodawczyni stwierdzić można, że powyższego zapisu nie stosuje się w przypadku umów cywilnoprawnych, co należy rozumieć, iż w przypadku zawarcia umowy zlecenia z mężem powstaje obowiązek opłacenia składek na ubezpieczenie społeczne nie jak za osobę współpracującą, ale jak za zleceniobiorcę.

Wnioskodawczyni formułuje pytanie, czy mąż może być zatrudniony w jej firmie na podstawie umowy zlecenia i czy może być traktowany do ubezpieczeń jak zleceniobiorca i czy z tego tytułu winne być opłacane składki na ubezpieczenie społeczne.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r., Zakład wydaje interpretacje indywidualne w formie decyzji, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 i 5) ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osobami współpracującymi z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą. Zgodnie z art. 8 ust. 11, za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 5 uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności. Stosownie do art. 8 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, jeżeli pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących to dla celów ubezpieczeń społecznych jest traktowany jako osoba współpracująca. Powyższy przepis odnosi się wyłącznie do pracownika. W ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych brak jest przepisu analogicznego w odniesieniu do zleceniobiorców tj. do treści art. 8 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Z wniosku przedsiębiorczym wynika, że planuje zatrudnić męża na umowę zlecenia, do sprzedaży, układania towarów, metkowania przy prowadzonej przez nią działalności gospodarczej na podstawie odpłatnej umowy zlecenia z wynagrodzeniem w stawce godzinowej. Mąż nie pozostaje z wnioskodawczynią we wspólnym gospodarstwie domowym i posiadają rozdzielność majątkową małżeńską.

Oddział wskazuje, że osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia, nawet jeśli spełnia kryteria dla osób współpracujących z art. 8 ust. 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podlega ubezpieczeniom społecznym jako zleceniobiorca na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, ponieważ umowa zlecenia stanowi odrębny od współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej tytuł do ubezpieczeń społecznych.

Równocześnie biorąc pod uwagę treść przywołanego wyżej art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wydaje interpretacji indywidualnych w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu, gdyż ustawodawca nie przyznał mu kompetencji w tym zakresie, w związku z czym w oparciu o art. 66 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego zawiadamia, iż w przedmiotowej sprawie wnioskodawca jest uprawniony do wniesienia podania do właściwego terytorialnie Dyrektora Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. Takie podanie złożone zgodnie z niniejszym zawiadomieniem, w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r., o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.