WPI/200000/43/1084/2015 - Nieuwzględnienie w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zleceniobiorców wartości posiłków udostępnianych zleceniobiorcom poprzez przekazane karty lunchowe przy równoczesnym uwzględnieniu wartości napojów bezalkoholowych nabywanych w ramach kart lunchowych.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 22 września 2015 r. przez przedsiębiorcę: uznaje za:

W dniu 22 września 2015 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek spółki: (...) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca poinformował, iż Spółka aktualnie prowadzi działalność gospodarczą w (...), gdzie znajduje się jej siedziba oraz w (...). W związku z prowadzoną działalnością Spółka zatrudnia pracowników oraz angażuje do współpracy osoby fizyczne świadczące usługi na rzecz Wnioskodawcy m.in. na podstawie umów zlecenia (dalej: Zleceniobiorcy). W ramach systemu motywacyjnego w Spółce, Wnioskodawca finansuje i planuje dalej finansować na rzecz pracowników oraz zleceniobiorców świadczenie w postaci udostępnienia do użytku ww. osób przedpłaconych kart lunchowych, uprawniających do nabycia (otrzymania) posiłków w określonych punktach gastronomicznych (zlokalizowanych m.in. zarówno w (...) jak i w (...)). Celem powyższego przedsięwzięcia jest sfinansowanie przez Spółkę gotowych posiłków dla pracowników Spółki oraz zleceniobiorców współpracujących ze Spółką.

W związku z powyższym, Spółka nawiązała współpracę i rozważa kontynuowanie współpracy z podmiotem zewnętrznym lub podmiotami zewnętrznymi (dalej: Podmiot Zewnętrzny), mającej na celu świadczenie przez Podmiot Zewnętrzny usługi na rzecz Spółki polegającej na udostępnieniu Spółce na jej zlecenie przedpłaconych kart lunchowych (dalej: Karty lub Karty lunchowe), zasilonych do wysokości ustalonego limitu przez Spółkę (tekst jedn.: do wysokości której honorowane są operacje przeprowadzane przy użyciu Kart). Karty te są i byłyby przekazane (udostępnione) nieodpłatnie m.in. na rzecz pracowników Spółki, którzy zadeklarują chęć ich otrzymania. Karty te uprawniają i uprawniałyby ich użytkowników' do nabycia posiłków (rozumianych jako usługa gastronomiczna, w szczególności w postaci dania gotowego do spożycia), a także napojów bezalkoholowych (dalej: Posiłki) w określonych punktach gastronomicznych należących do sieci akceptacji Kart (w szczególności obejmujących m.in. restauracje, bary, pizzerie, kantyny, catering, kafeterie, kawiarnie, itp.), do wysokości indywidualnego limitu Kart.

Karty lunchowe, jak wskazuje Wnioskodawca, nie uprawniają i nie będą uprawniały do nabywania produktów i usług innych niż wymienione powyżej (w tym w szczególności artykułów chemicznych, artykułów odzieżowych, wyrobów alkoholowych, wyrobów tytoniowych, paliw). Jednocześnie przy użyciu Kart lunchowych nie można i nie będzie można nabyć artykułów spożywczych w sieciach/punktach handlowych oraz sklepach spożywczych.

Kartą lunchową może i będzie mógł się posługiwać wyłącznie pracownik, który otrzyma Kartę. Pracownicy, jak i zleceniobiorcy, którym Spółka udostępnia Karty lunchowe są i będą zobowiązani zapoznać się z regulaminem użytkowania Kart lunchowych, z którego bezpośrednio wynika i będzie wynikać, iż Karta lunchowa uprawnia do nabycia tylko i wyłącznie Posiłków.

Wnioskodawca wskazał, iż mając na uwadze założenia biznesowe przyjęte przez Spółkę, Wnioskodawca nie dokonuje i nie zamierza dokonywać comiesięcznych weryfikacji wartości skonsumowanych/zakupionych Posiłków przy użyciu Kart lunchowych (np. w oparciu o raporty przygotowywane przez Podmiot Zewnętrzny). W konsekwencji, Spółka będzie zobowiązana do uiszczenia na rachunek Podmiotu Zewnętrznego kwoty stanowiącej równowartość kosztów, jakie musi ponieść ten podmiot w celu zasilenia Kart udostępnionych Spółce, a przekazanych pracownikom Spółki oraz zleceniobiorcom (którzy zadeklarują chęć otrzymania takiej Karty). W przypadku niewykorzystania przez danego użytkownika dostępnego limitu na Karcie lunchowej w danym miesiącu, pozostałe na Karcie środki podlegają i będą podlegały kumulacji w następnym okresie rozliczeniowym z kolejnym limitem, i będą mogły być wykorzystane do upływu okresu ważności takiej Karty.

Wartość przedmiotowego świadczenia w całości jest i będzie finansowana ze środków obrotowych Wnioskodawcy.

W odniesieniu do przedmiotowych Kart lunchowych, nie można i nie będzie możliwe dokonywanie wypłaty w jakiejkolwiek formie środków pieniężnych, które zasiliły Karty (w szczególności w banku czy z bankomatu), jak również w przypadku niewykorzystania przez danego pracownika indywidualnego limitu określonego na Karcie, nie jest i nie będzie możliwe otrzymania przez pracownika ekwiwalentu z tego tytułu.

Jak wskazał Wnioskodawca, obecnie wartość nominalna Kart (dostępny limit/kwota miesięcznego zasilenia) nie będzie przewyższać miesięcznie kwoty 190 zł, niemniej niewykluczone, że w przyszłości limit ten zostanie zwiększony i przekroczy 190 zł miesięcznie. Użytkownicy Kart będą upoważnieni do dysponowania środkami na poszczególnych Kartach do wysokości indywidualnego limitu Karty określonego pomiędzy Podmiotem Zewnętrznym a Spółką.

Wartość Karty będzie stanowić dla zleceniobiorców przychód z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia w rozumieniu art. 13 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

Część zleceniobiorców może posiadać inny tytuł do objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym lub może być osobami niepodlegającymi obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu (m.in. ze względu na swój status np. studenta / ucznia).

Mając na uwadze powyższe, wnioskodawca wskazał, że niniejszy wniosek obejmuje swym zakresem wyłącznie zleceniobiorców, którzy nie będą posiadali innego tytułu do objęcia ich obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym niż umowa zlecenia zawarta ze Spółką, jak również nie będą wyłączeni z zakresu oskładkowania, w tym m.in. ze względu na swój status np. studenta / ucznia.

Jak wskazał wnioskodawca, niniejszy wniosek byłby bezprzedmiotowy względem zleceniobiorców, którzy posiadają inny tytuł do obowiązkowego ubezpieczenia społecznego, niż umowa zlecenia zawarta pomiędzy Spółką a zleceniobiorcą, lub którzy nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia społecznego z uwagi na posiadanie statusu ucznia lub studenta.

W związku z powyższym Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy wartość Kart lunchowych, udostępnianych pracownikom w oparciu o zasady przedstawione w opisie stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego, jako wartość finansowanych przez wnioskodawcę Posiłków, do wysokości 190 zł miesięcznie podlega i będzie podlegać wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne na podstawie § 2 ust. 1 pkt 11 w związku z § 5 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (dalej: Rozporządzenie)?

Jednocześnie, wnioskodawca dodatkowo wskazuje, że w zakresie przekazania Kart na rzecz pracowników został złożony odrębny wniosek do ZUS o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa z zakresu ubezpieczeń społecznych.

Wnioskodawca zaprezentował własne stanowisko w sprawie.

Zdaniem Wnioskodawcy, wartość Kart lunchowych, które są i zostaną udostępnione na rzecz zleceniobiorców współpracujących ze Spółką, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 190 zł, nie stanowi i nie będzie stanowić podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, wskutek wyłączenia tego rodzaju świadczeń z oskładkowania na podstawie § 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia w zw z § 5 ust. 2 Rozporządzenia.

Wnioskodawca wskazał, iż w myśl § 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia, z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe została wyłączona "wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu – do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 190 zł.". Jednocześnie zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy SUS, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, przy czym zgodnie z ustępem 2 ww przepisu, przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe nie stosuje się ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 przedmiotowej ustawy.

Zdaniem Spółki, wskazane powyżej regulacje Rozporządzenia dotyczące ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne pracowników, w szczególności w zakresie przychodów / świadczeń, które podlegają wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (i w konsekwencji chorobowe i wypadkowe) znajdują także zastosowanie w przypadku dokonywania omawianych świadczeń na rzecz zleceniobiorców. Zgodnie bowiem z § 5 ust. 2 Rozporządzenia: przepisy § 2-4 stosuje się odpowiednio przy ustalania podstawy wymiaru składek:

Zdaniem wnioskodawcy, konsekwentnie, przepis § 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia ma zastosowanie nie tylko w stosunku do pracowników, ale również względem zleceniobiorców.

Dalej wnioskodawca wskazał, iż zgodnie z § 2 ust. 1 ptk 11 Rozporządzenia, zdaniem Spółki, składek na ubezpieczenia społeczne nie nalicza się od wartości finansowanych na rzecz zleceniobiorców posiłków, jeżeli spełnione są łącznie trzy warunki:

(i) świadczenie jest finansowane przez pracodawcę (występującego w omawianej sytuacji jako zleceniodawca z formalno-prawnego punktu widzenia),

(ii) pracownicy (a tym samym odpowiednio zleceniobiorcy) nie mogą mieć prawa do ekwiwalentu z tytułu dofinansowania przez pracodawcę (zleceniodawcę) posiłków, oraz

(iii) wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków nie przekracza kwoty 190 zł miesięcznie.

Warunek 1: Dofinansowanie posiłków udostępnianych zleceniobiorcom:

Zdaniem Spółki omawiany przepis (§ 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia) obejmuje każdą sytuację, w której pracodawca (a w rozpatrywanej sytuacji zleceniodawca) na własny koszt przekazuje zleceniobiorcom (świadczącym usługi na jego rzecz) Posiłki. Wnioskodawca podkreśla przy tym, że w świetle bowiem przedmiotowego przepisu nie ma znaczenia forma finansowania posiłków, tj. czy takie finansowanie odbywa się poprzez wykorzystanie własnej kantyny, cateringu czy też w formie przekazywania kart lunchowych/bonów obiadowych, itp. uprawniających do nabycia posiłków gotowych do spożycia ze środków (na koszt) pracodawcy (zleceniodawcy).

Wnioskodawca podkreślił, iż skoro w treści przepisu § 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia, ustawodawca nie wymienił form, w jakich mogą być finansowane i udostępniane przez pracodawcę posiłki na rzecz pracowników (a w konsekwencji zleceniobiorców), to należy przyjąć, że akceptowana jest każda dopuszczalna forma, służąca finansowaniu przez pracodawcę posiłków gotowych do spożycia.

W ocenie Spółki, mając na uwadze analizowany warunek, udostępnienie zleceniobiorcom Posiłków może przybrać różnorodne formy, przy czym może być ono realizowane zarówno przez samego pracodawcę (zleceniodawcę), jak i przez podmiot trzeci (świadczący usługę gastronomiczną/ cateringową na rzecz pracodawcy). Pracodawca (zleceniodawca) może zatem przykładowo:

- prowadzić stołówkę/kantynę pracowniczą, w której będzie przygotowywał gotowe do spożycia posiłki dla zleceniobiorców, bądź

- wydawać zleceniobiorcom np. przedpłacone przez pracodawcę karty lunchowe, które będą uprawniały pracowników do nabycia (otrzymania) posiłków gotowych do spożycia w określonych punktach świadczących usługi gastronomiczne, do wysokości zasilenia na takich kartach.

W obu ww. przypadkach istotnym jest jednak, że to pracodawca (zleceniodawca) ponosi i będzie ponosił ekonomiczny ciężar sfinansowania zleceniobiorcom posiłków gotowych do spożycia.

Zdaniem Wnioskodawcy, w sytuacji będącej przedmiotem niniejszego wniosku, przekazanie zleceniobiorcom Kart lunchowych, uprawniających do nabywania Posiłków w określonych punktach gastronomicznych, wypełnia przesłankę finansowania przez pracodawcę (zleceniodawcę) posiłków udostępnionych zleceniobiorcom do spożycia. W konsekwencji, w ocenie Spółki, pierwszy warunek, o którym mowa w § 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia zostanie spełniony.

Jednocześnie, zdaniem Wnioskodawcy dla zastosowania powyższego zwolnienia nie ma znaczenia okoliczność, iż przedmiotowe Karty lunchowe będą uprawniać do nabywania także napojów bezalkoholowych, wyłącznie w formie nabycia usług gastronomicznych w określonych punktach gastronomicznych. Wspomniane napoje bezalkoholowe należy bowiem traktować jako element posiłków spożywanych przez Zleceniobiorców. Dokonując jednocześnie wykładni celu analizowanego przepisu nie byłoby racjonalne wyłączenie z przedmiotowych świadczeń wartości napojów spożywanych przez pracowników czy też zleceniobiorców, jeśli napoje takie zapewnia/finansuje pracodawca / zleceniodawca integralnie z posiłkami rozumianymi jako dania gotowe do spożycia w punktach gastronomicznych.

Ponadto, w opinii Wnioskodawcy, względem napojów bezalkoholowych, które Spółka planuje finansować na rzecz zleceniobiorców w ramach wykorzystania przedpłaconego przez nią limitu na Kartach lunchowych, jeśli potencjalnie z jakichś względów nie byłyby one objęte dyspozycją § 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia (z czym jednak nie można się zgodzić w ocenie Wnioskodawcy w sytuacji będącej przedmiotem niniejszego wniosku), to zasadne byłoby zastosowanie wyłączenia z podstawy wymiaru składek względem tej części limitu Kart lunchowych, która byłaby wykorzystana na nabycie napojów bezalkoholowych, w oparciu o § 2 ust. 1 pkt 6 Rozporządzenia.

W myśl § 2 ust. 1 pkt 6 Rozporządzenia, z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe została wyłączona "wartość świadczeń rzeczowych wynikających z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy oraz ekwiwalenty za te świadczenia wypłacane zgodnie z przepisami wydanymi przez Radę Ministrów lub właściwego ministra, a także ekwiwalenty pieniężne za pranie odzieży roboczej, używanie odzieży i obuwia własnego zamiast roboczego oraz wartość otrzymanych przez pracowników bonów, talonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających do otrzymania na ich podstawie napojów bezalkoholowych, posiłków oraz artykułów spożywczych, w przypadku gdy pracodawca, mimo ciążącego na nim obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków i napojów bezalkoholowych".

Wnioskodawca zwrócił również uwagę, iż zgodnie z § 112 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.; dalej Rozporządzenie BHP), "Pracodawca jest obowiązany zapewnić wszystkim pracownikom wodę zdatną do picia lub inne napoje, a pracownikom zatrudnionym stale lub okresowo w warunkach szczególnie uciążliwych zapewnić oprócz wody, inne napoje. Ilość, rodzaj i temperatura tych napojów powinny być dostosowane do warunków wykonywania pracy i potrzeb fizjologicznych pracowników. Szczegółowe zasady zaopatrzenia w napoje pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnie uciążliwych określają odrębne przepisy".

W ocenie Wnioskodawcy, ww przepisy należy interpretować analogicznie względem zleceniobiorców, gdyż jak wynika z art. 304 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. 2014 r., poz. 1502 z późn. zm.; dalej k.p.) "Pracodawca jest obowiązany zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy, o których mowa w art. 207 § 2, osobom fizycznym wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy łub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, a także osobom prowadzącym w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę na własny rachunek działalność gospodarczą". Poprzez odesłanie do art. 207 § 2 k.p. ustawodawca rozciągnął obowiązek pracodawcy dotyczący chronienia zdrowia i życia przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, także względem osób niebędących pracownikami. Oznacza to, w ocenie wnioskodawcy, że tak jak w stosunku do osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, pracodawca jest również zobowiązany m.in. do zapewnienia osobom zatrudnionym na podstawie umów cywilnoprawnych bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, w szczególności zapewnienia wody zdatnej do picia lub innych napojów w związku z wykonywaniem pracy przez takie osoby.

W ocenie wnioskodawcy, w analizowanych okolicznościach Karty lunchowe, które są i mają być przekazywane zleceniobiorcom, są i będą mogły zostać uznane szczególności za "inny dowód uprawniający do otrzymania na ich podstawie napojów bezalkoholowych", gdyż w istocie Karty te będą uprawniały pracowników o nabycia także m.in. napojów bezalkoholowych (wyłącznie w formie usług gastronomicznych). Przy czym wnioskodawca zaznaczył, że powyższa argumentacja jest niezależna od stanowiska Spółki w zakresie możliwości zastosowania wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wartości Kart lunchowych na podstawie § 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia.

Warunek 2: Brak możliwości otrzymania przez zleceniobiorców ekwiwalentu z tytułu sfinansowania posiłków:

Drugi warunek wskazany w § 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia (przy uwzględnieniu przepisu § 5 ust. 2 pkt 2 Rozporządzenia odnosi się do braku prawa do otrzymania ekwiwalentu z tytułu posiłków finansowanych przez pracodawcę.

Wnioskodawca wskazuje, że w zaprezentowanym stanie faktycznym / zdarzeniu przyszłym, Karty lunchowe nie są i nie będą mogły być używane przez zleceniobiorców w inny sposób niż w celu nabycia Posiłków w określonych punktach gastronomicznych. W konsekwencji powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku zleceniobiorców, którzy nie skorzystają z Karty lunchowej, tj. nie nabędą Posiłków, nie będzie przysługiwało im prawo do otrzymania jakiegokolwiek ekwiwalentu pieniężnego bądź innego świadczenia zamiennego (np. nie zostaną im wypłacone środki pieniężne stanowiące równowartość niewykorzystanego świadczenia (tekst jedn.: dostępnego limitu Karty lunchowej)).

Jako dodatkowy argument, potwierdzający brak możliwości otrzymania ekwiwalentu. Spółka wskazuje na fakt, że Karty lunchowe nie dają i nie będą dawać możliwości wypłaty gotówki w bankomacie ani w banku, jak również nie uprawniają i nie będą uprawniać zleceniobiorców do zapłaty za inne produkty/usługi.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, drugi warunek, o którym mowa w § 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia również zostanie spełniony.

Warunek 3: Limit 190 zł miesięcznie:

Jak wskazał Wnioskodawca, zgodnie z trzecim warunkiem wskazanym w § 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia, kwota wyłączona z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe nie może przekraczać wartości 190 zł miesięcznie. W sprawie będącej przedmiotem wniosku oznacza to, że w przypadku omawianych świadczeń w formie udostępnienia pracownikom Kart lunchowych do wykorzystania na zakup Posiłków w określonych punktach gastronomicznych, wartość Kart lunchowych (tekst jedn.: dostępnego miesięcznie limitu/kwoty miesięcznego zasilenia Karty dokonywanego przez Spółkę) do limitu 190 zł miesięcznie powinna być wyłączona z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, stosownie do 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia. Natomiast, w sytuacji, w której wartość Karty lunchowej miesięcznie przekraczałaby ww. kwotę 190 zł, nadwyżka ponad 190 zł podlegać będzie składkom na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (a także składkom na ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe) o ile dany zleceniobiorca nie będzie posiadał innego tytułu do objęcia ubezpieczeniem społecznym, oraz o ile dany zleceniobiorca nie będzie wyłączony z zakresu oskładkowania, w tym m.in. ze względu na swój status np. studenta / ucznia.

W konsekwencji. Wnioskodawca stwierdza, iż mając na uwadze fakt, że:

- Karty posiadają i będą posiadały określony z góry stały limit dostępnych środków do wykorzystania na nabycie Posiłków, w określonych punktach gastronomicznych oraz

- Spółka finansuje i będzie z własnych środków obrotowych finansować / zasilać pełen limit na Karcie lunchowej uzgodniony z Podmiotem Zewnętrznym, niezależnie od tego czy kwota miesięcznego limitu Karty przysługującego do wykorzystania zostanie skonsumowana przez zleceniobiorców.

Wnioskodawca uważa, że również trzeci warunek, o którym mowa w § 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia jest i będzie spełniony, o ile wartość przedmiotowego świadczenia (tekst jedn.: w analizowanej sytuacji wartość dostępnego limitu Karty do wykorzystania na zakup Posiłków w określonych punktach gastronomicznych) nie przekroczy kwoty 190 zł miesięcznie.

Wnioskodawca podsumowując własne stanowisko stwierdził, iż wartość finansowanych przez Spółkę Kart lunchowych przekazywanych zleceniobiorcom w oparciu o zasady opisane w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym, jako wartość finansowanych przez pracodawcę (występującego jako zleceniodawca względem zleceniobiorców) posiłków udostępnianych zleceniobiorcom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 190 zł, nie stanowi i nie będzie stanowić podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, na podstawie § 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia, i w konsekwencji Spółka jako płatnik składek na ubezpieczenie społeczne nie jest i nie będzie zobowiązana do poboru i odprowadzania składek z tego tytułu do ZUS.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ustępu 5 powołanego powyżej artykułu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r., udzielenie interpretacji dotyczącej ustalania podstawy wymiaru składek następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zleceniobiorców regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i ust. 3, art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 ust. 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zleceniobiorców stanowi przychód w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) uzyskiwany z tytułu wykonywanej umowy, jeżeli w umowie agencyjnej lub umowie zlecenia albo w innej umowie o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie.

Katalog przychodów nie stanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został zawarty w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.).

Według brzmienia § 5 ust. 2 powołanego rozporządzenia przepisy § 2-4 tego rozporządzenia stosuje się odpowiednio przy ustalaniu podstawy wymiaru składek m.in. osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. W myśl § 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia, z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wyłączona jest wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnionych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu - do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 190 złotych.

W przypadku, o którym mowa w powyższym przepisie, z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wyłączona będzie wartość finansowanych przez zleceniodawcę posiłków udostępnionych zleceniobiorcom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 190 zł. Na podstawie punktu 11 powołanego rozporządzenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe możliwe będzie wyłączenie kart lunchowych o wartości do 190 zł uprawniających wyłącznie do wymiany na posiłek w placówkach gastronomiczno – restauracyjnych, barach, punktach gastronomicznych, stołówkach. Karty lunchowe mogą być realizowane wyłącznie w placówkach gastronomicznych oferujących posiłki w formie gotowych do spożycia dań.

Dodatkowo należy podkreślić, iż wartość świadczeń polegających na udostępnieniu posiłków nie może w stosunku miesięcznym przekroczyć kwoty 190 zł, co oznacza, iż w przypadku sfinansowania przez pracodawcę posiłków za kwotę powyżej 190 zł, różnica będzie stanowiła podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Jednocześnie w sytuacji, gdy dowód uprawniający do zakupu posiłku umożliwia dokonanie zakupu także innych produktów np. w sieciach handlowych czy sklepach spożywczych brak jest możliwości skorzystania z wyłączenia, o którym mowa w § 2 ust. 1 pkt 11 cytowanego rozporządzenia.

Oddział wskazuje, iż przepis § 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, stanowi wyjątek od zasady uwzględniania w podstawcie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe każdego przychodu uzyskiwanego, w tym przypadku, przez zleceniobiorcę, tak więc podlega ścisłej wykładni.

W stanie faktycznym wnioskodawca wskazał, iż udostępnia zleceniobiorcom karty lunchowe, które uprawniają i uprawniałyby ich użytkowników (zleceniobiorców) do nabycia Posiłków, tj. posiłków rozumianych jako usługa gastronomiczna, w szczególności w postaci dania gotowego do spożycia, a także napojów bezalkoholowych. W tak przedstawionym stanie faktycznym znajdzie zastosowanie przepis § 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, bowiem, jak wskazał wnioskodawca zleceniobiorca poprzez karty lunchowe uprawniony będzie do otrzymania tylko Posiłku (gotowy posiłek zawierający napój bezalkoholowy).

Natomiast na podstawie § 2 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia, z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne została wyłączona wartość świadczeń rzeczowych wynikających z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy oraz ekwiwalenty za te świadczenia wypłacone zgodnie z przepisami wydanymi przez Radę Ministrów lub właściwego ministra, a także ekwiwalenty za pranie odzieży roboczej, używanie odzieży i obuwia własnego zamiast roboczego oraz wartość otrzymywanych przez pracowników bonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających do otrzymania na ich podstawie napojów bezalkoholowych, posiłków oraz artykułów spożywczych, w przypadku gdy pracodawca, mimo ciążącego na min obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków i napojów bezalkoholowych.

Powyższe wyłączenie ma odpowiednie zastosowanie do zleceniobiorców, co również wskazał wnioskodawca, bowiem z art. 304 kodeksu pracy wynika, iż pracodawca ma obowiązek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, o których mowa w art. 207 § 2. osobom fizycznym wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy (w tym miejscu mieszczą się również zleceniobiorcy) w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę. Jednakże aby skorzystać ze zwolnienia na podstawie zaprezentowanego wyżej przepisu, wartość świadczeń rzeczowych oraz możliwość wypłaty z tego tytułu ekwiwalentów musi wynikać z przepisów o bhp. W razie gdy zleceniodawca wydaje pracownikom świadczenia rzeczowe lub wypłaci z tego tytułu ekwiwalent, a obowiązek taki nie wynika po stronie zleceniodawcy z przepisów o bhp, wartości te obowiązany jest doliczyć do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Zgodnie z art. 232 Kodeksu pracy pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych. Rodzaje tych posiłków i napojów oraz wymagania, jakie powinny spełniać, a także przypadki i warunki ich wydawania zostały określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz. U. Nr 60, poz. 279).

Podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie stanowi wartość wydawanych zleceniobiorcom napojów – na podstawie § 112 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. 11, Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.). Zgodnie z powołanym przepisem, pracodawca jest obowiązany zapewnić wszystkim pracownikom wodę zdatną do picia lub inne napoje, a pracownikom zatrudnionym stale lub okresowo w warunkach szczególnie uciążliwych zapewnić oprócz wody, inne napoje, ilość, rodzaj i temperatura tych napojów powinny być dostosowane do warunków wykonywania pracy i potrzeb fizjologicznych pracowników. Powyższy przepis wyraźnie wskazuje na obowiązek rzeczowego wydawania pracownikowi świadczeń (posiłków i napojów).

W konsekwencji nie można wartości zakupu napojów bezalkoholowych wyłączyć z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na podstawie przepisu § 2 ust. 1 pkt 6 wyżej cytowanego rozporządzenia jeśli obowiązek zapewnienia zleceniobiorcom napojów bezalkoholowych przez pracodawcę (zleceniodawcę) nie wynika z przepisów o bhp. Z treści wniosku z dnia 8 września 2015 r. nie wynika, aby wnioskodawca był zobowiązany na podstawie stosowych przepisów do zapewnienie zleceniobiorcom napojów bezalkoholowych.

W świetle powyższego należy zatem mieć na uwadze fakt, że przepis § 2 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia traktuje o innych sytuacjach niż uregulowane w § 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia.

W przedstawionym we wniosku stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym, Przedsiębiorca w ramach systemu motywującego finansuje i planuje nadal finansować na rzecz zleceniobiorców przedpłacone Karty lunchowe, uprawniające do nabycia (otrzymania) posiłków w określonych punktach gastronomicznych. Celem powyższego przedsięwzięcia jest sfinansowanie przez zleceniodawcę możliwości nabycia przez zleceniobiorców gotowych posiłków. Karty lunchowe zasilane są do wysokości ustalonego limitu przez Spółkę (tekst jedn.: do wysokości której honorowane są operacje przeprowadzane przy użyciu Karty). Karty te są i byłyby przekazywane nieodpłatnie m.in. na rzecz zleceniobiorców, którzy zadeklarują chęć ich otrzymania. Karty uprawniają i uprawniałyby ich użytkowników do nabycia posiłków (rozumianych jako usługa gastronomiczna, w szczególności w postaci dania gotowego do spożycia), a także napojów bezalkoholowych w określonych punktach gastronomicznych należących do sieci akceptacji Kart (w szczególności obejmujących m.in. restauracje, bary, pizzerie, kantyny, catering, kafeterie, kawiarnie, itp.) do wysokości indywidualnego limitu. Karty lunchowe nie uprawniają i nie będą uprawniały do nabywania produktów i usług innych niż wymienione, nie można i nie będzie można nabyć artykułów spożywczych w sieciach/punktach handlowych oraz sklepach spożywczych. Z regulaminu użytkowania Kart lunchowych wynika i będzie wynikać, iż Karta lunchowa uprawnia do nabycia tylko i wyłącznie Posiłków w formie usług gastronomicznych. Nie jest i nie będzie możliwe dokonywanie wypłaty w jakiejkolwiek formie środków pieniężnych, które zasiliły Karty, jak również w przypadku niewykorzystania przez danego zleceniobiorcę indywidualnego limitu określonego na Karcie, nie jest i nie będzie możliwe otrzymanie przez zleceniobiorcę ekwiwalentu z tego tytułu. Obecna wartość nominalna Kart nie przewyższa i me będzie przewyższać miesięcznie kwoty 190 zł. Wnioskodawca jednak zaznacza, że w przyszłości niewykluczone, że limit ten zostanie zwiększony i przekroczy kwotę 190 zł miesięcznie. Niezależnie od wartości ustalonego limitu, pracownicy będący użytkownikami Kart będą upoważnieni do dysponowania środkami na poszczególnych Kartach do wysokości ustalonego limitu Karty określonego pomiędzy Podmiotem Zewnętrznym a Spółką.

Biorąc powyższe pod uwagę należy uznać, że wartość przedpłaconych Kart lunchowych uprawniających do nabycia gotowych posiłków do wysokości nieprzekraczających 190 zł, które Przedsiębiorca zamierza finansować zleceniobiorcom nie będzie stanowiła podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w oparciu o § 2 ust. i pkt 11 Rozporządzenia.

W konsekwencji, Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał za prawidłowe stanowisko Wnioskodawcy w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wartości Kart lunchowych do wartości nieprzekraczających 190 zł miesięcznie udostępnianych zleceniobiorcom przez Wnioskodawcę na zasadach opisanych we wniosku na podstawie § 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. oraz nieprawidłowe stanowisko Wnioskodawcy o wyłączeniu na podstawie § 2 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia z podstawy wymiaru składek wartości napojów bezalkoholowych udostępnianych zleceniobiorcom w ramach Kart lunchowych.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.