WPI/200000/43/1083/2015 - Nieuwzględnienie w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników wartości posiłków udostępnianych pracownikom poprzez przekazane karty lunchowe przy równoczesnym uwzględnieniu wartości napojów bezalkoholowych nabywanych w ramach kart lunchowych.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 22 września 2015 r. przez przedsiębiorcę: (...) Sp. z o.o. uznaje za:

W dniu 22 września 2015 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek spółki: (...) Sp. z o.o. o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca poinformował, iż Spółka aktualnie prowadzi działalność gospodarczą w (...), gdzie znajduje się jej siedziba oraz w (...). W związku z prowadzoną działalnością Spółka zatrudnia w obu ww. lokalizacjach pracowników oraz angażuje do współpracy osoby fizyczne świadczące usługi na rzecz Wnioskodawcy m.in. na podstawie umów zlecenia. W ramach systemu motywacyjnego w Spółce, Wnioskodawca finansuje i planuje dalej finansować na rzecz pracowników oraz zleceniobiorców świadczenie w postaci udostępnienia do użytku tych osób przedpłacowych kart lunchowych, uprawniających do nabycia (otrzymania) posiłków w określonych punktach gastronomicznych (zlokalizowanych m.in. zarówno w (...) jak i w (...). Celem powyższego przedsięwzięcia jest sfinansowanie przez Spółkę jako pracodawcę możliwości nabycia przez pracowników gotowych posiłków.

W związku z powyższym, Spółka nawiązała współpracę i rozważa kontynuowanie współpracy z podmiotem zewnętrznym lub podmiotami zewnętrznymi (dalej: Podmiot Zewnętrzny), mającej na celu świadczenie przez Podmiot Zewnętrzny usługi na rzecz Spółki polegającej na udostępnieniu Spółce na jej zlecenie przedpłaconych kart lunchowych (dalej: Karty lub Karty lunchowe), zasilonych do wysokości ustalonego limitu przez Spółkę (tekst jedn.: do wysokości której honorowane są operacje przeprowadzane przy użyciu Karty). Karty te są i byłyby przekazane (udostępnione) nieodpłatnie m.in. na rzecz pracowników Spółki, którzy zadeklarują chęć ich otrzymania. Karty te uprawniają i uprawniałyby ich użytkowników (tj. m.in. pracowników) do nabycia posiłków (rozumianych jako usługa gastronomiczna, w szczególności w postaci dania gotowego do spożycia), a także napojów bezalkoholowych (dalej: Posiłki) w określonych punktach gastronomicznych należących do sieci akceptacji Kart (w szczególności obejmujących m.in. restauracje, bary, pizzerie, kantyny, catering, kafeterie, kawiarnie, itp.), do wysokości indywidualnego limitu.

Karty lunchowe, jak wskazuje Wnioskodawca, nie uprawniają i nie będą uprawniały do nabywania produktów i usług innych niż wymienione powyżej (w tym w szczególności artykułów chemicznych, artykułów odzieżowych, wyrobów alkoholowych, wyrobów tytoniowych, paliw). Jednocześnie przy użyciu Kart lunchowych nie można i nie będzie można nabyć artykułów spożywczych w sieciach/punktach handlowych oraz sklepach spożywczych.

Kartą lunchową może i będzie mógł się posługiwać wyłącznie pracownik, który otrzyma Kartę, i który tym samym zostanie jej użytkownikiem. Pracownicy, którym Spółka udostępnia Karty lunchowe są i będą zobowiązani zapoznać się z regulaminem użytkowania Kart lunchowych, z którego bezpośrednio wynika i będzie wynikać, iż Karta lunchowa uprawnia do nabycia tylko i wyłącznie Posiłków w formie usług gastronomicznych.

Wnioskodawca wskazał, iż mając na uwadze założenia biznesowe przyjęte przez Spółkę, Wnioskodawca nie dokonuje i nie zamierza dokonywać comiesięcznych weryfikacji wartości skonsumowanych/zakupionych Posiłków przy użyciu Kart lunchowych (np. w oparciu o raporty przygotowywane przez Podmiot Zewnętrzny). W konsekwencji, Spółka będzie zobowiązana do uiszczenia na rachunek Podmiotu Zewnętrznego kwoty stanowiącej równowartość kosztów, jakie musi ponieść ten podmiot w celu zasilenia Kart udostępnionych Spółce, a przekazanych jej pracownikom. W przypadku niewykorzystania przez danego pracownika w danym miesiącu dostępnego limitu na Karcie lunchowej, pozostałe na Karcie środki podlegają i będą podlegały kumulacji w następnym okresie rozliczeniowym z kolejnym limitem, i będą mogły być wykorzystane do upływu okresu ważności takiej Karty.

Wartość przedmiotowego świadczenia w całości jest i będzie finansowana ze środków obrotowych Wnioskodawcy.

W odniesieniu do przedmiotowych Kart lunchowych, nie jest i nie będzie możliwe dokonywanie wypłaty w jakiejkolwiek formie środków pieniężnych, które zasiliły Karty (w szczególności w banku czy z bankomatu), jak również w przypadku niewykorzystania przez danego pracownika indywidualnego limitu określonego na Karcie, nie jest i nie będzie możliwe otrzymania przez pracownika ekwiwalentu z tego tytułu.

Jak wskazał Wnioskodawca, obecnie wartość nominalna Kart (dostępny limit/kwota miesięcznego zasilenia) nie przewyższa i nie będzie przewyższać miesięcznie kwoty 190 zł, niemniej niewykluczone, że w przyszłości limit ten zostanie zwiększony i przekroczy 190 zł miesięcznie. Niezależnie od wartości ustalonego limitu, pracownicy będący użytkownikami omawianych Kart będą upoważnieni do dysponowania środkami na poszczególnych Kartach do wysokości indywidualnego limitu Karty określonego pomiędzy Podmiotem Zewnętrznym a Spółką.

Wartość Kart lunchowych stanowi i będzie stanowić dla pracowników przychód ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

W związku z powyższym Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy wartość Kart lunchowych, udostępnianych pracownikom w oparciu o zasady przedstawione w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, jako wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków, do wysokości 190 zł miesięcznie podlega i będzie podlegać wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne na podstawie § 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (dalej: Rozporządzenie)?

Jednocześnie, wnioskodawca dodatkowo wskazuje, że odnośnie zleceniobiorców, w niniejszej sprawie został złożony odrębny wniosek do ZUS o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa z zakresu ubezpieczeń społecznych.

Wnioskodawca zaprezentował własne stanowisko w sprawie.

Zdaniem Wnioskodawcy, wartość Kart lunchowych, które są i zostaną udostępnione pracownikom Spółki, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 190 zł, nie stanowi i nie będzie stanowić podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, wskutek wyłączenia tego rodzaju świadczeń z oskładkowania na podstawie § 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia.

Wnioskodawca wskazał, iż zgodnie z § 1 Rozporządzenia, "Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zwanych dalej "składkami" stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z zastrzeżeniem art. 18 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887) (...) oraz § 2". Ponadto, zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o SUS, "Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe", przy czym zgodnie z ustępem 2 ww. przepisu, przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe nie stosuje się ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 przedmiotowej ustawy.

Z kolei w myśl § 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia, z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe została wyłączona "wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu - do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 190 zł.".

Zgodnie z powyższym, zdaniem Spółki, składek na ubezpieczenia społeczne nie nalicza się od wartości finansowanych na rzecz pracownikowi posiłków, jeżeli spełnione są łącznie trzy warunki:

(i) Świadczenie jest finansowane przez pracodawcę,

(ii) Pracownicy nie mogą mieć prawa do ekwiwalentu z tytułu dofinansowania przez pracodawcę posiłków, oraz

(iii) Wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków nie przekracza kwoty 190 zł miesięcznie.

Warunek 1: Dofinansowanie przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom:

Zdaniem Spółki omawiany przepis (§ 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia) obejmuje każdą sytuację, w której pracodawca na własny koszt przekazuje pracownikom posiłki. Wnioskodawca podkreśla przy tym, że w świetle bowiem przedmiotowego przepisu nie ma znaczenia forma finansowania posiłków, tj. czy takie finansowanie odbywa się poprzez wykorzystanie własnej kantyny, cateringu czy też w formie przekazywania kart lunchowych/bonów obiadowych, itp. uprawniających do nabycia posiłków gotowych do spożycia ze środków (na koszt) pracodawcy.

Wnioskodawca podkreślił, iż skoro w treści przepisu § 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia, ustawodawca nie wymienił form, w jakich mogą być finansowane i udostępniane przez pracodawcę posiłki na rzecz pracowników, to należy przyjąć, że akceptowana jest każda dopuszczalna forma, służąca finansowaniu przez pracodawcę posiłków gotowych do spożycia.

W ocenie Spółki, mając na uwadze analizowany warunek, udostępnienie pracownikom posiłków gotowych do spożycia może przybierać różnorodne formy, przy czym może być ono realizowane zarówno przez samego pracodawcę, jak i przez podmiot trzeci (świadczący usługę gastronomiczną/cateringową na rzecz pracodawcy). Pracodawca może zatem przykładowo:

- prowadzić stołówkę/kantynę pracowniczą, w której będzie przygotowywał gotowe do spożycia posiłki dla pracowników, bądź

- wydawać pracownikom np. przedpłacone przez pracodawcę karty lunchowe, które będą uprawniały pracowników do nabycia (otrzymania) posiłków gotowych do spożycia w określonych punktach świadczących usługi gastronomiczne, do wysokości zasilenia na takich kartach.

W obu ww. przypadkach istotnym jest jednak, że to pracodawca będzie ponosił ekonomiczny ciężar sfinansowania pracownikom posiłków gotowych do spożycia.

Zdaniem Wnioskodawcy, w sytuacji będącej przedmiotem niniejszego wniosku, przekazanie pracownikom Kart lunchowych, uprawniających do nabywania Posiłków w określonych punktach gastronomicznych, wypełnia przesłankę finansowania przez pracodawcę posiłków udostępnionych pracownikom do spożycia. W konsekwencji, w ocenie Spółki, pierwszy warunek, o którym mowa w § 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia zostanie spełniony.

Jednocześnie, zdaniem Wnioskodawcy dla zastosowania powyższego zwolnienia nie ma znaczenia okoliczność, iż przedmiotowe Karty lunchowe będą uprawniać do nabywania także napojów bezalkoholowych, wyłącznie w formie nabycia usług gastronomicznych w określonych punktach gastronomicznych. Wspomniane napoje bezalkoholowe należy bowiem traktować jako element posiłków spożywanych przez pracowników. Dokonując jednocześnie wykładni celu analizowanego przepisu nie byłoby racjonalne wyłączenie z przedmiotowych świadczeń wartości napojów spożywanych przez pracowników, jeśli napoje takie zapewnia/finansuje pracodawca integralnie z posiłkami rozumianymi jako dania gotowe do spożycia w punktach gastronomicznych.

Ponadto, w opinii Wnioskodawcy, względem napojów bezalkoholowych, które Spółka planuje finansować na rzecz pracowników w ramach wykorzystania przedpłaconego przez nią limitu na Kartach lunchowych, jeśli potencjalnie z jakichś względów nie byłyby one objęte dyspozycją § 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia (z czym jednak nie można się zgodzić w ocenie Wnioskodawcy w sytuacji będącej przedmiotem niniejszego wniosku), to zasadne byłoby zastosowanie wyłączenia z podstawy wymiaru składek względem tej części limitu Kart lunchowych, która byłaby wykorzystana na nabycie napojów bezalkoholowych, w oparciu o § 2 ust. 1 pkt 6 Rozporządzenia.

W myśl § 2 ust. 1 pkt 6 Rozporządzenia, z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe została wyłączona "wartość świadczeń rzeczowych wynikających z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy oraz ekwiwalenty za te świadczenia wypłacane zgodnie z przepisami wydanymi przez Radę Ministrów lub właściwego ministra, a także ekwiwalenty pieniężne za pranie odzieży roboczej, używanie odzieży i obuwia własnego zamiast roboczego oraz wartość otrzymanych przez pracowników bonów, talonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających do otrzymania na ich podstawie napojów bezalkoholowych, posiłków oraz artykułów spożywczych, w przypadku gdy pracodawca, mimo ciążącego na nim obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków i napojów bezalkoholowych".

Wnioskodawca zwrócił również uwagę, iż zgodnie z § 112 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.; dalej Rozporządzenie BHP), "Pracodawca jest obowiązany zapewnić wszystkim pracownikom wodę zdatną do picia lub inne napoje, a pracownikom zatrudnionym stale lub okresowo w warunkach szczególnie uciążliwych zapewnić oprócz wody, inne napoje. Ilość, rodzaj i temperatura tych napojów powinny być dostosowane do warunków wykonywania pracy i potrzeb fizjologicznych pracowników. Szczegółowe zasady zaopatrzenia w napoje pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnie uciążliwych określają odrębne przepisy".

W ocenie Wnioskodawcy, w analizowanych okolicznościach Karty lunchowe, które mają być przekazywane pracownikom, będą mogły zostać uznane szczególności za "inny dowód uprawniający do otrzymania na ich podstawie napojów bezalkoholowych", gdyż w istocie Karty te będą uprawniały pracowników o nabycia także m.in. napojów bezalkoholowych (wyłącznie w formie usług gastronomicznych), do wysokości określonego miesięcznego limitu, przedpłaconego przez Spółkę dla omawianych celów.

Jednocześnie, w rozumieniu wnioskodawcy, skoro w rozporządzeniu BHP ustawodawca wskazał, że pracodawca zobowiązany jest do zapewnienia wszystkich pracownikom wody lub innych napojów (niezależnie od warunków wykonywania pracy), to w przypadku gdy pracownik samodzielnie nabędzie napoje przy użyciu Karty lunchowej opłaconej przez pracodawcę, wartość takiego świadczenia nie będzie stanowić podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, na podstawie § 2 ust. 1 pkt 6 Rozporządzenia (niezależnie od wartości takich świadczeń czy też wysokości limitu dostępnego do wykorzystania w danym miesiącu na Karcie). W konsekwencji powyższego, Spółka jako płatnik składek na ubezpieczenie społeczne nie byłaby zobowiązana do poboru i odprowadzania składek z tego tytułu do ZUS. Przy czym tak jak wskazano powyżej w treści uzasadnienia, zdaniem Wnioskodawcy bezpośrednią podstawą do wyłączenia wartości omawianego świadczenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne w formie zapewnienia pracownikom sfinansowania wydatków na nabycie Posiłków do wysokości limitu Karty lunchowej jest przepis § 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia.

Warunek 2: Brak możliwości otrzymania przez pracownika ekwiwalentu z tytułu sfinansowania posiłków przez pracodawcę:

Drugi warunek wskazany w § 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia odnosi się do kwestii braku prawa pracownika do otrzymania ekwiwalentu z tytułu posiłków finansowanych przez pracodawcę.

Wnioskodawca wskazuje, że w zaprezentowanym stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym, Karty lunchowe nie mogą i nie będą mogły być używane przez pracowników w inny sposób niż w celu nabycia Posiłków w określonych punktach gastronomicznych. W konsekwencji powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku pracowników, którzy nie skorzystają z Karty lunchowej, tj. nie nabędą Posiłków, nie przysługuje i nie będzie przysługiwało im prawo do otrzymania jakiegokolwiek ekwiwalentu pieniężnego bądź innego świadczenia zamiennego (np. nie zostaną im wypłacone środki pieniężne stanowiące równowartość niewykorzystanego świadczenia (tekst jedn.: dostępnego limitu Karty lunchowej)).

Jako dodatkowy argument, potwierdzający brak możliwości otrzymania ekwiwalentu, Spółka wskazuje na fakt, że Karty lunchowe nie dają i nie będą dawać możliwości wypłaty gotówki w bankomacie ani w banku, jak również nie uprawniają i nie będą uprawniać pracowników do zapłaty za inne produkty/usługi.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, drugi warunek, o którym mowa w § 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia również zostanie spełniony.

Warunek 3: limit 190 zł miesięcznie:

Jak wskazał Wnioskodawca, zgodnie z trzecim warunkiem wskazanym w § 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia, kwota wyłączona z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe nie może przekraczać wartości 190 zł miesięcznie. W sprawie będącej przedmiotem wniosku oznacza to, że w przypadku omawianych świadczeń w formie udostępnienia pracownikom Kart lunchowych do wykorzystania na zakup Posiłków w określonych punktach gastronomicznych, wartość Kart lunchowych (tekst jedn.: dostępnego miesięcznie limitu/kwoty miesięcznego zasilenia Karty dokonywanego przez Spółkę) do limitu 190 zł miesięcznie powinna być wyłączona z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, stosownie do 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia. Natomiast, w sytuacji, w której wartość Karty lunchowej miesięcznie przekraczałaby ww. kwotę 190 zł, nadwyżka ponad 190 zł podlegać będzie składkom na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (a także składkom na ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe).

W konsekwencji, Wnioskodawca stwierdza, iż mając na uwadze fakt, że:

- Karty posiadają i będą posiadały określony z góry stały limit dostępnych środków do wykorzystania na nabycie Posiłków, w określonych punktach gastronomicznych oraz

- Spółka zasila/finansuje i będzie zasilać/finansować z własnych środków obrotowych pełen limit na Karcie lunchowej uzgodniony z Podmiotem Zewnętrznym, niezależnie od tego czy kwota miesięcznego limitu Karty przysługującego do wykorzystania zostanie skonsumowana przez pracowników.

Wnioskodawca uważa, że również trzeci warunek, o którym mowa w § 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia będzie spełniony, o ile wartość przedmiotowego świadczenia (tj. w analizowanej sytuacji wartość dostępnego limitu Karty do wykorzystania na zakup Posiłków w określonych punktach gastronomicznych) nie przekroczy kwoty 190 zł miesięcznie.

Wnioskodawca podsumowując własne stanowisko stwierdził, iż wartość finansowanych przez Spółkę Kart lunchowych przekazywanych pracownikom w oparciu o zasady opisane w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym, jako wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 190 zł, nie stanowi i nie będzie stanowić podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, na podstawie § 2 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia, i w konsekwencji Spółka jako płatnik składek na ubezpieczenie społeczne nie jest i nie będzie zobowiązana do poboru i odprowadzania składek z tego tytułu do ZUS.

Dodatkowo Wnioskodawca wskazał, iż powyższe stanowisko potwierdzone zostało przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych m.in. w:

- Decyzji nr 17 z dnia 24 stycznia 2014 r. (znak: DI/100000/451/1731/2013),

- Decyzji nr 231 z dnia 29 maja 2015 r. (znak: DI/100000/43/478/215), w której zaprezentowano następujące stanowisko "(...) w § 2 ust. 1 pkt 11 ww. rozporządzenia mowa jest jedynie o posiłkach. Tym samym wartość bonów żywieniowych lub kart może korzystać z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jedynie wtedy, gdy są one realizowane co do zasady w placówkach gastronomiczno-restauracyjnych, barach, punktach gastronomicznych, stołówkach. Nie podlegają natomiast wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bony żywieniowe lub karty realizowane w sieciach/punktach handlowych, uprawniające do zakupu produktów spożywczych w ogólności z uwagi na fakt, iż zgodnie z ww. rozporządzeniem posiłki mają być gotowe do spożycia. W związku z dokonanym przez normodawcę, w ramach tego samego aktu prawnego, rozróżnieniem tych pojęć (w § 2 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia) brak jest podstaw do przyjęcia, iż z wyłączenia przewidzianego § 2 ust. 1 pkt 11 korzystać miałyby oprócz posiłków, także artykuły spożywcze, w tym wprawdzie gotowe do spożycia lecz nie zestawione w gotowe dania".

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ustępu 5 powołanego powyżej artykułu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r., udzielenie interpretacji dotyczącej ustalania podstawy wymiaru składek następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i ust. 2, art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.), podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Katalog przychodów nie stanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został zawarty we wskazanym rozporządzeniu z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. W myśl § 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia, z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wyłączona jest wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnionych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu - do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 190 złotych.

W przypadku, o którym mowa w powyższym przepisie, z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wyłączona będzie wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnionych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 190 zł. Na podstawie punktu 11 powołanego rozporządzenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe możliwe będzie wyłączenie kart lunchowych o wartości do 190 zł uprawniających wyłącznie do wymiany na posiłek w placówkach gastronomiczno - restauracyjnych, barach, punktach gastronomicznych, stołówkach. Karty lunchowe mogą być realizowane wyłącznie w placówkach gastronomicznych oferujących posiłki w formie gotowych do spożycia dań.

Dodatkowo należy podkreślić, iż wartość świadczeń polegających na udostępnieniu posiłków nie może w stosunku miesięcznym przekroczyć kwoty 190 zł, co oznacza, iż w przypadku sfinansowania przez pracodawcę posiłków za kwotę powyżej 190 zł, różnica będzie stanowiła podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Jednocześnie w sytuacji, gdy dowód uprawniający do zakupu posiłku umożliwia dokonanie zakupu także innych produktów np. w sieciach handlowych czy sklepach spożywczych brak jest możliwości skorzystania z wyłączenia, o którym mowa w § 2 ust. 1 pkt 11 cytowanego rozporządzenia.

Oddział wskazuje, iż przepis § 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, stanowi wyjątek od zasady uwzględniania w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe każdego przychodu uzyskiwanego przez pracownika z tytułu stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tak więc podlega ścisłej wykładni.

W stanie faktycznym Wnioskodawca wskazał, iż udostępnia pracownikom Karty lunchowe, które uprawniają i uprawniałyby ich użytkowników (pracowników) do nabycia Posiłków, tj. posiłków rozumianych jako usługa gastronomiczna, w szczególności w postaci dania gotowego do spożycia, a także napojów bezalkoholowych. W tak przedstawionym stanie faktycznym znajdzie zastosowanie przepis § 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, bowiem, jak wskazał Wnioskodawca pracownik poprzez Karty lunchowe uprawniony będzie do otrzymania tylko Posiłku (gotowy posiłek zawierający napój bezalkoholowy).

Natomiast na podstawie § 2 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia, z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne została wyłączona wartość świadczeń rzeczowych wynikających z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy oraz ekwiwalenty za te świadczenia wypłacone zgodnie z przepisami wydanymi przez Radę Ministrów lub właściwego ministra, a także ekwiwalenty za pranie odzieży roboczej, używanie odzieży i obuwia własnego zamiast roboczego oraz wartość otrzymywanych przez pracowników bonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających do otrzymania na ich podstawie napojów bezalkoholowych, posiłków oraz artykułów spożywczych, w przypadku gdy pracodawca, mimo ciążącego na min obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków i napojów bezalkoholowych.

Aby skorzystać ze zwolnienia na podstawie zaprezentowanego wyżej przepisu, wartość świadczeń rzeczowych oraz możliwość wypłaty z tego tytułu ekwiwalentów musi wynikać z przepisów o bhp. W razie gdy pracodawca wydaje pracownikom świadczenia rzeczowe lub wypłaci z tego tytułu ekwiwalent, a obowiązek taki nie wynika po stronie pracodawcy z przepisów o bhp, wartości te obowiązany jest doliczyć do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie stanowią również wydane pracownikom bony, talony, kupony lub inne dowody uprawniające do otrzymania na ich podstawie napojów bezalkoholowych, posiłków oraz artykułów spożywczych - jeżeli obowiązek wydania tych produktów wynika z przepisów o bhp.

Podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie stanowi także wartość wydawanych pracownikom napojów - na podstawie § 112 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.). Zgodnie z powołanych przepisem, pracodawca jest obowiązany zapewnić wszystkim pracownikom wodę zdatną do picia lub inne napoje, a pracownikom zatrudnionym stale lub okresowo w warunkach szczególnie uciążliwych zapewnić oprócz wody, inne napoje, ilość, rodzaj i temperatura tych napojów powinny być dostosowane do warunków wykonywania pracy i potrzeb fizjologicznych pracowników. Powyższy przepis wyraźnie wskazuje na obowiązek rzeczowego wydawania pracownikowi świadczeń (posiłków i napojów).

Ponadto w myśl art. 232 Kodeksu pracy, pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych. Rodzaje tych posiłków i napojów oraz wymagania jakie powinny spełniać, a także przypadki i warunki ich wydawania zostały określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz. U. Nr 60, poz. 279). Jeżeli pracodawca nie ma możliwości wydawania posiłków profilaktycznych ze względu na rodzaj wykonywanej przez pracownika pracy lub ze względów organizacyjnych, może zapewnić w czasie pracy: korzystanie z takich posiłków w punktach gastronomicznych; przyrządzanie posiłków przez pracownika we własnym zakresie z otrzymanych produktów.

W świetle powyższego nie można wartości zakupu napojów bezalkoholowych wyłączyć z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na podstawie przepisu § 2 ust. 1 pkt 6 wyżej cytowanego rozporządzenia jeśli obowiązek zapewnienia pracownikom napojów bezalkoholowych przez pracodawcę nie wynika z przepisów o bhp. Z treści wniosku nie wynika, iż pracodawca jest zobowiązany na podstawie odpowiednich przepisów do zapewnienia pracownikom napojów bezalkoholowych.

Należy zatem mieć na uwadze fakt, że przepis § 2 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia traktuje o innych sytuacjach niż uregulowane w § 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia.

W przedstawionym stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym przedstawionym we wniosku, Przedsiębiorca w ramach systemu motywującego finansuje i planuje nadal finansować na rzecz pracowników przedpłacone Karty lunchowe, uprawniające do nabycia (otrzymania) posiłków w określonych punktach gastronomicznych. Celem powyższego przedsięwzięcia jest sfinansowanie przez pracodawcę możliwości nabycia przez pracowników gotowych posiłków. Karty lunchowe zasilane są do wysokości ustalonego limitu przez Spółkę (tekst jedn.: do wysokości której honorowane są operacje przeprowadzane przy użyciu Karty). Karty te są i byłyby przekazywane nieodpłatnie m.in. na rzecz pracowników Spółki, którzy zadeklarują chęć ich otrzymania. Karty uprawniają i uprawniałyby ich użytkowników do nabycia posiłków (rozumianych jako usługa gastronomiczna, w szczególności w postaci dania gotowego do spożycia), a także napojów bezalkoholowych w określonych punktach gastronomicznych należących do sieci akceptacji Kart (w szczególności obejmujących m.in. restauracje, bary, pizzerie, kantyny, catering, kafeterie, kawiarnie, itp.) do wysokości indywidualnego limitu. Karty lunchowe nie uprawniają i nie będą uprawniały do nabywania produktów i usług innych niż wymienione, nie można i nie będzie można nabyć artykułów spożywczych w sieciach/punktach handlowych oraz sklepach spożywczych. Z regulaminu użytkowania Kart lunchowych wynika i będzie wynikać, iż Karta lunchowa uprawnia do nabycia tylko i wyłącznie Posiłków w formie usług gastronomicznych. Nie jest i nie będzie możliwe dokonywanie wypłaty w jakiejkolwiek formie środków pieniężnych, które zasiliły Karty, jak również w przypadku niewykorzystania przez danego pracownika indywidualnego limitu określonego na Karcie, nie jest i nie będzie możliwe otrzymanie przez pracownika ekwiwalentu z tego tytułu. Obecna wartość nominalna Kart nie przewyższa i nie będzie przewyższać miesięcznie kwoty 190 zł. Wnioskodawca jednak zaznacza, że w przyszłości niewykluczone, że limit ten zostanie zwiększony i przekroczy kwotę 190 zł miesięcznie. Niezależnie od wartości ustalonego limitu, pracownicy będący użytkownikami Kart będą upoważnieni do dysponowania środkami na poszczególnych Kartach do wysokości ustalonego limitu Karty określonego pomiędzy Podmiotem Zewnętrznym a Spółką.

Biorąc powyższe pod uwagę należy uznać, że wartość przedpłaconych Kart lunchowych uprawniających do nabycia gotowych posiłków do wysokości nieprzekraczających 190 zł, które Przedsiębiorca zamierza finansować swoim pracownikom nie będzie stanowiła podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

W konsekwencji, Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał za prawidłowe stanowisko Wnioskodawcy w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wartości Kart lunchowych do wartości nieprzekraczających 190 zł miesięcznie udostępnianych pracownikom przez Wnioskodawcę na zasadach opisanych we wniosku na podstawie § 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. oraz nieprawidłowe stanowisko Wnioskodawcy o wyłączeniu na podstawie § 2 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia z podstawy wymiaru składek wartości napojów bezalkoholowych udostępnionych pracownikom w ramach Kart lunchowych.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania. Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.