WPI/200000/43/1077/2015 - Nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych odszkodowania wypłaconego na mocy zawartej z pracownikiem umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 20 października 2015 r. Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych WPI/200000/43/1077/2015 Nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych odszkodowania wypłaconego na mocy zawartej z pracownikiem umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r., poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 ze zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 21 września 2015 r. przez przedsiębiorcę (...) w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych odszkodowania wypłaconego na mocy zawartej z pracownikiem umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy.

UZASADNIENIE

W dniu 21 września 2015 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) o wydanie w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej pisemnej interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek rozliczania 1 odprowadzania przez Spółkę składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych od wypłaconego pracownikowi świadczenia. Powyższy wniosek został uzupełniony za pośrednictwem pisma z dnia 5 października 2015 r. (wpływ do Oddziału w dniu 14 października 2015 r.).

Wnioskodawca poinformował, iż planuje rozwiązać z pracownikiem umowę o pracę, na mocy której jest on zatrudniony na stanowisku Prezesa Zarządu pełniąc funkcję Dyrektora Generalnego. Na mocy podpisanego porozumienia pomiędzy Spółką a pracownikiem w sprawie rozwiązania umowy o pracę z dnia lipca 2015 r. Spółka zobowiązała się do wypłacenia odszkodowania z tytułu: ustania stosunku pracy na mocy zawartej z pracownikiem Umowy o zakazie konkurencji z tytułu niepodejmowania działalności o charakterze konkurencyjnym w stosunku do Spółki, po ustaniu stosunku pracy na zasadach i w zakresie oznaczonym w Umowie.

Dodatkowo w piśmie z dnia 5 października 2015 r. Wnioskodawca wskazał, iż uprawnienie do odszkodowania, o którym mowa w przedstawionym we wniosku zdarzeniu przyszłym przysługuje pracownikowi z tytułu umowy o zakazie konkurencji z dnia sierpnia (...) 1998 r. zawartej na mocy art. 1012 Kodeksu pracy. W umowie określono zasady oraz zakres przyznania odszkodowania, a także jego wysokość, które stanowić będzie 24- krotność średniego miesięcznego wynagrodzenia otrzymywanego przez pracownika w czasie 12 miesięcy poprzedzających ustanie stosunku pracy. Porozumienie w sprawie rozwiązania umowy o pracę z dnia (...) lipca 2015 r. zobowiązuje Spółkę do wypłaty odszkodowania na zasadach i w wysokości określonych w umowie o zakazie konkurencji. Zatem samo uprawnienia do odszkodowania przysługuje na podstawie umowy o zakazie konkurencji, natomiast na podstawie porozumienia Spółka zobowiązuje się do wypłaty - co stanowi poniekąd potwierdzenie uprawnienia przysługującego pracownikowi.

W związku z powyższym Wnioskodawca zwróci! się z zapytaniem czy odszkodowanie, które zostanie przez Spółkę wypłacone pracownikowi na mocy porozumienia w sprawie rozwiązania stosunku pracy, powoduje dla niego lub dla Spółki obowiązek zapłaty składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych świadczeń Pracowniczych, a w konsekwencji obowiązek odprowadzania składek przez Wnioskodawcę jako płatnika.

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymana od Spółki wypłata stanowiące odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o pracę na mocy porozumienia zawartego z pracownikiem, wynikająca z Umowy o zakazie konkurencji, w świetle obowiązujących przepisów, nie powoduje powitania obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Zgodnie z art. 17 ust. 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, pracodawca jest płatnikiem czyli podmiotem zobowiązanym do obliczenia, pobrania i odprowadzenia na rachunek Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe), których podstawą obliczenia jest wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę wypłacane przez pracodawcę. Z kolei zgodnie z art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o finansowaniu opieki zdrowotnej ze środków' publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.), pracodawca jest również płatnikiem składek na ubezpieczenia zdrowotne, należnych od wynagrodzeń pracowników. Oznacza to, że Wnioskodawca jako pracodawca jest co do zasady zobowiązany do dopełnienia obowiązków związanych z uregulowaniem składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne należnych od wynagrodzeń pracowników.

Dalej Wnioskodawca wskazuje, że zgodnie z art. 18 ust. 1 oraz, art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 ze zm.), podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 316 z późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w' ramach stosunku pracy. Jednocześnie art. 104 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach miku pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 674 z późn. zm.) stanowi, że składki na Fundusz Pracy ustalane są od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Analogiczny zapis w zakresie składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych zawiera art. 29 ust. 1 ustawy o ochronie roszczeń. Zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne reguluje z kolei art. 81 ust. 1 i ust. 6 ustawy o finansowaniu opieki zdrowotnej. Zgodnie z tymi przepisami, do ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, przy czym tak obliczoną podstawę obniża się o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe finansowanych przez ubezpieczonych niebędących płatnikami składek, potrąconych przez płatników ze środków ubezpieczonego. Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uznaje się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze oraz ich ekwiwalenty bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależne od tego, czy ich wartość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Jednocześnie katalog przychodów niestanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został zawarty we wskazanym powyżej rozporządzeniu w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 4 wskazanego rozporządzenia - podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowią odszkodowania wypłacone byłym pracownikom po rozwiązaniu stosunku pracy, na podstawie umowy o zakazie konkurencji, o której mowa w art. 1012 Kodeksu pracy.

Odszkodowanie, o; którym mowa w przedstawionym zdarzaniu przyszłym wynika z umowy zawartej na mocy art. 1012 Kodeksu pracy. Mówi on o sytuacji, w której pracodawca i pracownik mający dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę, zawierają umowę o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy. W umowie określa się także okres obowiązywania zakazu konkurencji oraz wysokość odszkodowania należnego pracownikowi od pracodawcy, z zastrzeżeniem przepisów § 2 i 3.

Konsekwentnie, ponieważ przedmiotowe odszkodowanie będzie wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie wskazanych przepisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej, to zgodnie z art. 104 ustawy o promocji zatrudnienia oraz art. 29 ust. 1 ustawy o ochronie roszczeń, kwota ta nie będzie również stanowiła podstawy do naliczania składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Analogicznie na podstawie art. 81 ust. 1 i 6 ustawy o finansowaniu opieki zdrowotnej, przedmiotowe świadczenie nie będzie stanowiło podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Reasumując, Spółka stoi na stanowisku, iż odszkodowanie, które Wnioskodawca zamierza wypłacić nie powinno zostać uwzględnione w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, gdyż wynika to wprost z wskazanego przepisu rozporządzenia.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o; wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie, W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ponadto stosownie do art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r.; o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i ust. 2, art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r., o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki- Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.), podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu; przepisów ustawy z dnia 26 lipca 3991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Ponadto zgodnie z art. 81 ust. 1 ustaw z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 581 z późn. zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Jednocześnie w myśl art. 104 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia, i instytucjach rynku pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 149 z późn. zm.) oraz art. 29 ust, I ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 272 z późn. zm.) obowiązkowe składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, w przypadku zaistnienia obowiązku ich opłacania, ustala się od wypłat stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Katalog przychodów wyłączonych z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe określony we wskazanym rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, zawiera w § 2 ust. 1 pkt 4 zapis mówiący, że nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe odszkodowania wypłacone byłym pracownikom po rozwiązaniu stosunku pracy, na podstawie umowy o zakazie konkurencji, o której mowa w art. 1011 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.).

Należy zauważyć, że w treści § 2 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy' wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wskazana została umowa o zakazie konkurencji, o której mowa w art. 1012 Kodeksu pracy. Powyższy przepis stanowi, że pracodawca może z pracownikiem mającym dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę, zawrzeć umowę o zakazie konkurencji po ustaniu zatrudnienia. Umowa ta, obok okresu obowiązywania zakazu, powinna określać wysokość odszkodowania należnego pracownikowi z tytułu zobowiązania się do nieświadczenia pracy na rzecz konkurencyjnego podmiotu lub też wykonywania działalności konkurencyjnej.

Z treści wniosku z dnia 14 września 2015 r. wynika, że Spółka planuje rozwiązać umowę o pracę z pracownikiem i wypłacić odszkodowanie przysługujące na podstawie, zawartej z nim uprzednio na mocy art. 1012 Kodeksu pracy, umowy o zakazie konkurencji.

Biorąc pod uwagę fakt, iż Wnioskodawca wskazał, że wypłacone odszkodowanie będzie wynikało z zawartej przez pracodawcę i pracownika zgodnie z przepisami Kodeksu pracy umowy o zakazie konkurencji, należy uznać, że rzeczone odszkodowanie będzie podlegało wyłączeniu z podstawy' wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na mocy § 2 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia w sprawie szczegółowych, zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. W konsekwencji powyższego, odszkodowanie takie będzie również wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Mając powyższe na uwadze, Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał za prawidłowe stanowisko Przedsiębiorcy przedstawione we wniosku złożonym w dniu 21 września 2015 r. w sprawne nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych odszkodowania wypłaconego na mocy zawartej z pracownikiem umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy.

POUCZENIE

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.

Opublikowano: www.zus.gov.pl