WPI/200000/43/1073/2016 - Podleganie przez męża wnioskodawcy, z którym zostanie zawarta umowa zlecenia, ubezpieczeniom społecznym na zasadach właściwych dla zleceniobiorców.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 963), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 5 października 2016 r. przez przedsiębiorcę: (...) w sprawie podlegania męża Wnioskodawcy, z którym zostanie zawarta umowa zlecenia, ubezpieczeniom społecznym na zasadach właściwych dla zleceniobiorców oraz odmawia wydania pisemnej interpretacji w części dotyczącej potwierdzenia czy zatrudnienie męża na podstawie umowy o zlecenia, a w konsekwencji zawarcie takiej umowy, jest zgodne z przepisami prawa.

W dniu 5 października 2016 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy: (...) w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawczyni wskazała, że prowadzi działalność gospodarczą od (...) 2011 r. w zakresie "sprzedaż detaliczna części i akcesoriów do pojazdów samochodowych" - 45.32.Z. W lutym (...) 2015 r. zwolnił się jedyny pracownik, którego zatrudniała. Mąż, z którym Wnioskodawczyni prowadzi wspólne gospodarstwo domowe był osobą bezrobotną, więc Wnioskodawczyni postanowiła zatrudnić go na odpłatną umowę zlecenie. Umowa zlecenie dotyczy sporadycznej pomocy przy przyjęciu lub wydawaniu towaru głównie w sytuacjach niedyspozycji Wnioskodawczyni i zachorowania w związku z zaawansowaną ciąża. Wymiar czasu pracy wykonywania zlecenia nie przekraczał w miesiącu 20h.

Wnioskodawczyni zwróciła się z zapytaniem czy obowiązek ubezpieczeń społecznych powinien być wskazany z tytułu umowy zlecenia i podstawą powinna być kwota ustalonego w umowie zlecenia wynagrodzenia czy jak od osoby współpracującej przy prowadzonej działalności gospodarczej?

Wnioskodawczyni przedstawiła własne stanowisko w sprawie.

Wnioskodawczyni wskazała, że obowiązek ubezpieczeń społecznych wykazała z tytułu wykonywania umowy zlecenia w oparciu o przepis art. 6 ust. 1 pkt 4, gdyż wykonywanie pracy na podstawie umowy zlecenia stanowi odrębny od współpracy przy prowadzeniu działalności gospodarczej tytuł do ubezpieczeń społecznych.

Wnioskodawczyni uważa, że prawidłowe jest podleganie ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy zlecenia i opłacania składek społecznych od kwoty zawartej w umowie zlecenia a nie podleganie ubezpieczeniom społecznym z tytułu współpracy w związku z brakiem w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych w odniesieniu do zleceniobiorców przepisu analogicznego do art. 8 ust. 2 w odniesieniu do pracowników.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawczyni przywołuje decyzję znak: DI/200000/451/136/2013 z 15.02.2013 r. oraz decyzję znak: WPI/200000/43/231/2014 z dnia 27.02.2014 r. wydane przez ZUS Oddział w Lublinie.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od 1 stycznia 2013 r., Zakład wydaje interpretacje indywidualne w formie decyzji wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 4 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osoby z nimi współpracujące. Jednocześnie w myśl art. 6 ust. 1 pkt 5 oraz art. 12 ust. 1 tejże ustawy - obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami współpracującymi z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą.

Stosownie do art. 8 ust. 11 powołanej ustawy za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności.

Dodatkowo zgodnie z art. 8 ust. 2 tej ustawy - jeżeli pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, dla celów ubezpieczeń społecznych jest traktowany jako osoba współpracująca. Należy jednakże zauważyć, że umowa zlecenia jest umową regulowaną przez przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.), odmienną w swej charakterystyce prawnej od umowy o pracę, a w konsekwencji nie może być w powyższej sytuacji traktowana analogicznie.

W świetle wskazanych powyżej przepisów, osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia, nawet jeżeli spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, podlega ubezpieczeniom społecznym jako zleceniobiorca, bowiem wykonywanie pracy na podstawie umowy zlecenia stanowi odrębny, od współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej, tytuł do ubezpieczeń społecznych, a jednocześnie w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych w odniesieniu do zleceniobiorców brak jest przepisu odpowiadającego treści zawartej w art. 8 ust. 2 tej ustawy regulacji dotyczącej pracowników.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni zawarła z mężem umowę zlecenia na świadczenie usług w zakresie prowadzonej przez nią działalności gospodarczej, zatem osoba taka dla celów ubezpieczeń społecznych nie będzie traktowana jako osoba współpracująca, ale jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia.

Biorąc powyższe pod uwagę, Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku z dnia 5 października 2016 r. w sprawie podlegania męża Wnioskodawcy, z którym zawarta została umowa zlecenia, ubezpieczeniom społecznym na zasadach właściwych dla zleceniobiorców.

Ponadto Zakład wskazuje, że w myśl art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne w formie decyzji, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Powyższe oznacza, iż wiążące interpretacje w formie decyzji mogą zostać wydane tylko w odniesieniu do wskazanych w cytowanym przepisie spraw. W przypadku, gdy wątpliwość przedsiębiorcy dotyczy sprawy nie odnoszącej się do powyżej wskazanego zakresu, Zakład obowiązany jest odmówić wydania takiej interpretacji.

Biorąc powyższe pod uwagę Oddział odmówił wydania pisemnej interpretacji w części dotyczącej potwierdzenia czy zatrudnienie męża na podstawie umowy zlecenia, a w konsekwencji zawarcie takiej umowy, jest zgodne z przepisami prawa, z uwagi na fakt, że nie jest to zagadnienie z zakresu zastosowania przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i Zakład nie jest uprawniony do wypowiadania się w tej kwestii w drodze pisemnej interpretacji przepisów.

Jednocześnie Zakład podkreśla, iż w trybie wydawania decyzji z wniosku o pisemną interpretację przepisów na podstawie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie prowadzi postępowania wyjaśniającego ani dowodowego, opierając się jedynie na treści przedstawionego opisu stanu faktycznego. Wydając pisemną interpretację Zakład oparł się na twierdzeniu Wnioskodawczyni, iż umowa, którą zawarła z mężem będzie miała charakter umowy zlecenia, zwracając jednocześnie uwagę, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Sądu Okręgowego (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.