WPI/200000/43/1058/2017 - Brak obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia uzyskiwanego z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu na podstawie powołania oraz obowiązek opłacania składek z tytułu umowy o pracę.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1829 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 963 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 7 września 2017 r. przez przedsiębiorcę (...) w sprawie braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia uzyskiwanego z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu na podstawie powołania oraz obowiązku opłacania składek z tytułu umowy o pracę.

W dniu 7 września 2017 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca przedstawił opis stanu faktycznego:

Spółka została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego w dniu lutego 2017 r. Na dzień dzisiejszy udziały w spółce posiada dwóch wspólników. Każdy z nich na zasadzie powołania od dnia zawarcia umowy spółki pełni funkcje członka zarządu. Jeden ze wspólników spółki jest zatrudniony z tytułu umowy o pracę na część etatu i otrzymuje wynagrodzenie, które nie przekracza najniższego. Od wypłaconego wynagrodzenia z tytułu umowy o pracę opłacane są składki ZUS. Ponadto otrzymuje on wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu. Kwota tego wynagrodzenia jest ustalana wspólnie przez członków zarządu oraz pełnomocnika spółki powołanego uchwała wspólników do reprezentowania spółki w umowach z członkami zarządu.

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie:

Zdaniem Spółki wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji Członka Zarządu nie będzie podlegało składkom ZUS gdyż członek zarządu działając na podstawie powołania (czyli na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników) otrzymuje wynagrodzenie, które nie podlega składkom ZUS. Powołanie nie jest tytułem ubezpieczeniowym w rozumieniu przepisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.). Ponadto jeżeli podstawą wypłacenia wynagrodzenia jest powołanie (bez zawierania konkretnej umowy) nie powstaje obowiązek opłacania składek w ZUS, gdyż w katalogu zawartym w art. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585) nie zostało wymienione powołanie. Tym samym członek zarządu świadczący swoje usługi na podstawie powołania nie będzie podlegał składkom ZUS. Równocześnie Wnioskodawca stwierdził, iż w związku z faktem, iż jeden z Członków Zarządu jest zatrudniony na część etatu od wynagrodzenia wypłacanego z tytułu zatrudnienia będą odprowadzane składki ZUS.

W dniu 12 września 2017 r. Zakład wezwał wnioskodawcę o uzupełnienie stanu faktycznego złożonego wniosku poprzez jednoznaczne wskazanie, czy zakres obowiązków wynikający z zawartej z członkiem zarządu umowy o pracę różni się od zakresu obowiązków wynikającego z funkcji powołania na członka zarządu spółki.

W dniu 20 września 2017 r. wnioskodawca złożył odpowiedź na wezwanie Zakładu, w której poinformował, że zakres obowiązków wynikający z zawartej z członkiem zarządu umowy o pracę różni się od zakresu obowiązków wynikających z funkcji powołania na członka zarządu. Wnioskodawca wskazał, że zarząd spółki jest stałym organem zarządzającym spółką i reprezentującym ja na zewnątrz, we wszystkich sprawach niezastrzeżonych do kompetencji Walnego Zgromadzenia Spółki. Cały zarząd odpowiedzialny jest za kierowanie Spółką. Zarząd Spółki obowiązany jest prowadzić sprawy Spółki oraz wykonywać obowiązki ze starannością wymaganą w działalności gospodarczej.

Każdy z Członków Zarządu ma prawo wglądu do wszelkiej dokumentacji spółki. Członkowie Zarządu maja prawo i obowiązek nadzorowania i prowadzenia spraw Spółki oraz podpisywania wszelkich umów łącznie. W ramach umowy o pracę członek zarządu zobowiązany jest do:

* Wystawiania faktur sprzedażowych

* Dostarczania ich do akceptacji kontrahentów

* Współpracy z biurem rachunkowym

* Wystawiania zaświadczeń dla członków wspólnot mieszkaniowych

* Prowadzenia działań w zakresie szeroko pojętego marketingu

* Analizowania dokumentów technicznych

* Pełnienia dyżurów w biurze.

Wnioskodawca podsumował odpowiedź na wezwanie Zakładu stwierdzeniem, że zakres obowiązków członka zarządu zatrudnionego na część etatu jest różny od zakresu obowiązków wynikających z funkcji członka zarządu.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek. Natomiast Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie jest właściwy do wydawania decyzji w zakresie podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu, gdyż zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1793 z późn. zm.) w powyższym zakresie sprawy rozpatruje dyrektor właściwego miejscowo oddziału wojewódzkiego Funduszu Zdrowia.

Oddział zaznacza jednocześnie, że w drodze niniejszej decyzji dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów. Ocena stanowiska przedsiębiorcy, dokonywana pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisów prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego zawarty w treści wniosku o wydanie pisemnej interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga fakt, iż rozpatrując wniosek o wydanie pisemnej interpretacji Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy rozpatrywanej na podstawie złożonego wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego. Wydając pisemną interpretację Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez wnioskodawcę oświadczenia, zwracając jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został do stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jego zaistnienia. Ryzyko podania nieprawdziwych informacji w opisie stanu faktycznego bądź też poczynienie przez terenowe jednostki organizacyjne Zakładu, np. w toku prowadzonego postępowania lub w toku czynności kontrolnych, ustaleń odmiennych od tych zaprezentowanych przez wnioskodawcę obciąża jedynie przedsiębiorcę.

Tym samym Oddział zaznacza, że w trybie interpretacji nie dokonuje weryfikacji zakresu obowiązków wynikającego z umowy o pracę zawartą z jednym z członków zarządu. W celu doprecyzowania opisu stanu faktycznego Zakład wezwał wnioskodawcę o jednoznaczne wskazanie czy zakres obowiązków wynikający z zawartej z członkiem zarządu umowy o prace różni się od zakresu obowiązków wynikającego z funkcji powołania na członka zarządu. W odpowiedzi na wezwanie złożonej w dniu 20 września 2017 r. wnioskodawca wskazał, że zakres obowiązków członka zarządu zatrudnionego na część etatu w spółce jest różny od obowiązków wynikających z pełnienia funkcji członka zarządu.

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: z 2016 r. poz. 1578 z późn. zm.) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest spółką handlowa o charakterze kapitałowym, mająca osobowość prawną, działającą w oparciu o kapitał zakładowy podzielony na udziały i ponosząca odpowiedzialność całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki. Zdolność do czynności prawnych spółki z ograniczoną odpowiedzialnością realizuje zarząd spółki. Kompetencje zarządu to prowadzenie spraw i reprezentacja. Zgodnie z art. 201 § 1 k.s.h. zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę, natomiast w myśl art. 201 § 4 k.s.h. członek zarządu jest powoływany i odwoływany uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Art. 203 § 1 k.s.h. stanowi, że członek zarządu może być w każdym czasie odwołany uchwałą wspólników. Nie pozbawia go to roszczeń ze stosunku pracy lub innego stosunku prawnego dotyczącego pełnienia funkcji członka zarządu.

Powołanie jest ogólnym terminem obejmującym każdą formę prowadząca do nawiązania stosunku organizacyjnego, jako czynność stanowi bowiem oświadczenie woli spółki na mocy którego ustanawiany jest jeden z jej organów, a konkretnie jego członek bądź członkowie. Następstwem nawiązanego stosunku organizacyjnego w myśl przepisów kodeksu spółek handlowych może być nawiązanie stosunku obligacyjnego tj. podpisanie umowy o pracę lub innej umowy cywilnoprawnej. Jednakże to zależy wyłącznie od woli spółki, czy to stosunek organizacyjny będzie wyłączna podstawą wykonywania obowiązków członka zarządu, czy też będzie się to wiązało z zawarciem innego stosunku obligacyjnego - umowy o pracę lub umowy zlecenia na podstawie, której członek zarządu będzie otrzymywał wynagrodzenie lub nie. Podstawa pełnienia funkcji członka zarządu może być w rezultacie zarówno zatrudnienie na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej o świadczenie usług, umowy zlecenia, jak też jedynie powołanie uchwałą wspólników.

W myśl zapisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, katalog osób za które płatnicy składek są zobowiązani obliczać i odprowadzać składki na ubezpieczenia społeczne jest określony w art. 6 powołanej ustawy. Dla rozstrzygnięcia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym konieczne jest ustalenie, czy dana osoba posiada jeden z tytułów ubezpieczenia określonych tym przepisem. We wskazanym art. 6 ust. 1 ustawodawca wymienił wszystkie podmioty objęte obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych. Oznacza to, że osoba, której cechy jako podmiotu ubezpieczenia zostały określone w tym przepisie została objęta tymi ubezpieczeniami i staje się stroną stosunku ubezpieczenia społecznego. Należy podkreślić, że wyliczenie zawarte w art. 6 ust. 1 ustawy o sus jest wyczerpujące i ma charakter katalogu zamkniętego. Powołane przepisy nie zaliczają do ubezpieczonych osób pełniących funkcję członka zarządu pod warunkiem, że funkcja ta nie jest wykonywana w ramach stosunku prawnego określonego we wskazanym art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Podsumowując powołanie na mocy uchwały zgromadzenia wspólników na członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością na podstawie przepisów Kodeksu spółek handlowych, jak również pobieranie z tego tytułu ustalonego w drodze uchwały wynagrodzenia nie skutkuje jeszcze powstaniem obowiązku ubezpieczeń społecznych w myśl art. 6 ust. 1 ustawy o sus. Członek zarządu może pełnić swą funkcję na podstawie wyłącznie stosunku organizacyjnego jakim jest powołanie w myśl postanowień k.s.h., bez konieczności zawierania dodatkowej umowy o pracę, czy umowy cywilnoprawnej. W konsekwencji, gdy członek zarządu pełni swą funkcję wyłącznie na podstawie powołania w rozumieniu art. 201 § 4 k.s.h., to po stronie spółki jako płatnika składek na ubezpieczenia społeczne nie powstanie obowiązek naliczania, potrącania i odprowadzania od wynagrodzenia takiego członka zarządu składek na ubezpieczenia społeczne. Nie zwalnia to jednak z obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne w przypadku zawarcia z członkiem zarządu dodatkowo umowy o pracę, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o sus. Z treści wniosku z dnia 6 września 2017 r. wynika, że Wnioskodawca powołał do zarządu dwie osoby, z tym, że jeden ze wspólników spółki jest zatrudniony równocześnie na podstawie umowy o pracą z wynagrodzeniem, które nie przekracza najniższego wynagrodzenia za pracą. Zgodnie z oświadczeniem Spółki zakres obowiązków członka zarządu zatrudnionego na część etatu jest różny od zakresu obowiązków wynikających z funkcji członka zarządu.

Mając powyższe na uwadze uznać należy, że pełnienie funkcji członka zarządu wyłącznie na podstawie aktu powołania przez osobą mającą zawartą dodatkowo umową o pracę, z której nie wynikają czynności związane z tą funkcją, nie będzie skutkowało zaistnieniem obowiązku opłacenia składek na ubezpieczenia społeczne od niemającego źródła w wykonywanym niezależnie stosunku pracy, wynagrodzenia przyznanego uchwałą wspólników z tytułu pełnionej funkcji.

Uwzględniając powyższe. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał za prawidłowe stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku złożonym w dniu 7 września 2017 r. w sprawie braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia uzyskiwanego z tytułu pełnienia na podstawie powołania, niezależnie od wykonywanej umowy o pracę, funkcji członka zarządu.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r., o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji,