WPI/200000/43/1045/2014 - Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne jako wartości bonów żywieniowych przyznanych pracownikom w formie elektronicznej tj. karty płatniczej do wysokości 190 zł miesięcznie.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za nieprawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 29 sierpnia 2014 r. przez przedsiębiorcę (...) w sprawie braku obowiązku uwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wartości bonów żywieniowych przyznanych pracownikom Wnioskodawcy w formie elektronicznej tj. karty płatniczej do wysokości 190 zł miesięcznie.

W dniu 29 sierpnia 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w przedmiocie ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Wnioskodawca wskazał, iż zamierza wprowadzić dla swoich pracowników bony żywieniowe nie przekraczające kwoty 190 zł miesięcznie. Wnioskodawca wskazał, iż w celu uniknięcia procedur związanych z realizacją bonów tj. pracochłonne wydawanie ich pracownikom oraz wraz z. rozwojem techniki rozliczeń tj. możliwość zakupu art. spożywczych w dowolnym sklepie i zakresie uznanym przez pracownika zamiast realizacji bonów, kuponów w ograniczonych punktach sprzedaży, Wnioskodawca zamierza wprowadzić karty płatnicze zasilane przez niego kwotą równoważną jak przy realizacji bonów.

Wnioskodawca powziął wątpliwość czy w opisanym stanie faktycznym jest zobowiązany do pobrania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne od kwoty zasilającej kartę płatniczą

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie.

Zdaniem Wnioskodawcy może on przyznawać pracownikom bony żywieniowe w formie elektronicznej tzn. karty płatniczej. Kwota zasilająca konto karty płatniczej do wysokości 190 zł miesięcznie nie powinna stanowić podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe oraz zdrowotne analogicznie jak dla bonów żywieniowych.

Wnioskodawca wywodzi, że zgodnie bowiem § 2 ust. 1 pkt 11 wspomnianego wyżej Rozporządzenia nie trzeba płacić składek na ZUS od wartości finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu - do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 190 zł. Jedynie od nadwyżki ponad tę kwotę pracodawca powinien naliczyć składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Wnioskodawca rozumie cytowany przepis w ten sposób, że nie ma obowiązku płacić składek na ZUS w sytuacji gdy zapewnia i finansuje pracownikom "posiłki' do kwoty 190 złotych. Zdaniem Wnioskodawcy wspomniane rozporządzenie nie definiuje słowa "posiłek" jednakże taką definicję Wnioskodawca wywodzi z innych ustaw jak i ze znaczenia potocznego. W ocenie Wnioskodawcy definicję posiłku można znaleźć w Małym Słowniku Języka Polskiego, Wydawnictwo naukowe PWN Warszawa 1993. który określa posiłek jako "to co posila, wzmacnia organizm żywy". Wnioskodawca przytacza również definicję posiłku według internetowego słownika sjp. pl jest to "pożywienie jedzone dla zaspokojenia głodu, posilenia się." Wnioskodawca jest zdania, że powyższe definicje posiłku predestynują go do grupy produktów, które mogą być wydawane zarówno w punktach gastronomicznych jak też w sklepach czy w dużych supermarketach.

Zdaniem Wnioskodawcy intencją ustawodawcy było umożliwienie pracownikowi nie tylko swobodnego wyboru miejsca, w którym nabywa przetworzone posiłki, ale również rodzaj posiłku.

Wnioskodawca w załączeniu przedstawił stanowiska Sadów w sprawie zwolnienia że składek bonów żywieniowych do kwoty 190 zł.:

- stanowisko Sądu Apelacyjnego w Katowicach, który' w wyroku z dnia 20 lutego 2008 r. (III AUa 2028/06), uznał, iż bony łub kupony żywieniowe nie podlegają składkom na ubezpieczenia społeczne na podstawie § 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia składkowego także w przypadku, gdy uprawniają do zakupu produktów spożywczych w sklepach i marketach.

- Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 13 kwietnia 2010 r. (III AUa 2012/2009) zdaniem Wnioskodawcy wyraził pogląd, że finansowanie przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu, których wartość zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia składkowego nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe - może polegać na dostarczaniu pracownikom bonów żywieniowych.

- Sad Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 11 stycznia 2012 r. (sygn. akt II AUa 1421/11). w którym, jak twierdzi Wnioskodawca, jednoznacznie stwierdził, iż,. Bony towarowe nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia."

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ustępu 5 powołanego powyżej artykułu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r., udzielenie interpretacji dotyczącej ustalania podstawy wymiaru składek następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

W myśl art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków-publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uznaje się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wartość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Katalog przychodów nie stanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został zawarty w § 2 ust. 1 pkt 1 do 32 wskazanego rozporządzenia z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

W myśl § 2 ust. 1 pkt 11 ww. rozporządzenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wyłączona jest wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu do wysokości nie przekraczającej kwoty 190,00 zł.

Za posiłki, w rozumieniu powołanego wyżej przepisu, uważa się także przekazane pracownikom bony żywieniowe, o ile są one realizowane w placówkach gastronomiczno-restauracyjnych. barach, punktach gastronomicznych, stołówkach.

Z powyższego wywieść należy, iż przychody pracownika ze stosunku pracy stanowiące wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków są włączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wówczas, gdy kumulatywnie zostaną spełnione wymienione poniżej przesłanki:

* następuje udostępnianie posiłków pracownikom przez pracodawcę, co oznacza że z wyłączenia, o którym mowa powyżej, nie będą korzystać pracownicy, którzy sami przygotowują sobie posiłki,

* udostępnianie posiłków nie może zostać zastąpione wypłata ekwiwalentu za te świadczenia,

* wartość świadczeń polegających na udostępnianiu posiłków nie może w stosunku miesięcznym przekraczać kwoty 190,00 zł

* udostępnianie przez pracodawcę posiłków odbywa się poprzez przekazywanie bonów, talonów lub kuponów Żywieniowych - ważne, aby uprawniały do otrzymania jedynie posiłku w postaci gotowej, przetworzonej, nie zaś artykułów spożywczych służących do jego przygotowania.

* wymiana bonów żywieniowych następuje wyłącznie w placówkach gastronomicznych-restauracyjnych, barach, punktach gastronomicznych, stołówkach.

* udostępniane pracownikom bony. talony, kupony żywieniowe uprawniają do zakupu wyłącznie posiłków, co oznacza, że dowód uprawniający do zakupu posiłku uniemożliwia dokonanie zakupu także innych produktów (pojedynczych artykułów spożywczych).

W świetle powyższego, jedynie dowody o wartości nieprzekraczającej kwoty 190 złotych miesięcznie, uprawniające wyłącznie do wymiany ich na gotowe do spożycia dnia w placówkach gastronomicznych - restauracyjnych, barach, punktach gastronomicznych czy w stołówkach, nie będą stanowiły podstaw)- wymiaru składek w rozumieniu powołanego § 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia.

Z opisanego przez Wnioskodawcę zdarzenia przyszłego wynika że zamierza wprowadzić dla swoich pracowników bony żywieniowe do kwoty 190 zł miesięcznie, które będą funkcjonowały w formie elektronicznej karty płatniczej zasilanej co miesiąc do wysokości 190 zł. Wnioskodawca przewidział możliwość realizacji powyższej kwoty na zakup artykułów spożywczych w dowolnym sklepie i w zakresie uznanym przez pracownika. Należy zaważyć) że w sytuacji opisanej we wniosku pracownicy będą dysponowali karta płatniczą zasilaną co miesiąc do kwoty 190 zł na dokonanie zakupu posiłków w dowolnym miejscu i w dowolnym zakresie uznanym przez pracownika. Wnioskodawca jest zdania, że kwota którą co miesiąc będzie zasilana karta elektroniczna nie powinna stanowić podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe oraz zdrowotne.

W związku z powyższym Oddział uznał stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe.

Ustawodawca przewidział możliwość wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu do określonej rozporządzeniem kwoty. W sytuacji, gdy udostępnianie przez pracodawcę posiłków swym pracownikom odbywa się poprzez przyznanie elektronicznej karty płatniczej na realizację zakupu "posiłku", mamy w rzeczywistości do czynienia z przekazaniem przez pracodawcę określonej kwoty pieniężnej która, ma być realizowana przez pracownika nie tylko na posiłek w dowolnym miejscu, ale istnieje też możliwość zrealizowania przez pracownika przyznanej kwoty pieniężnej na inne niż posiłek produkty spożywcze, bądź też przemysłowe. wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne może korzystać wyłącznie wartość bonów, talony, kuponów żywieniowych, które mogą być wyłącznie zrealizowane (wymienione) na gotowe dania w placówkach gastronomiczno-restauracyjnych, barach, punktach gastronomicznych, stołówkach.

Mając na uwadze Oddział stwierdził jak w sentencji.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążącą dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sadu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.