WP-443-30/07 - Czynności wykonywane na podstawie umowy zlecenia w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Na podstawie art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. z 2005 r. Dz. U. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) Naczelnik Urzędu Skarbowego w Inowrocławiu w odpowiedzi na pismo Pani z dnia 11 maja 2007 r. w sprawie stosowania przepisów prawa podatkowego stwierdza, iż:

W dniu 11 maja 2007 r. wpłynął do tut. organu podatkowego wniosek podatnika o udzielenie informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w swojej indywidualnej sprawie, w której nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym regulowanych przepisami ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.).

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że: Podatnik jest radcą prawnym zatrudnionym w firmie na podstawie umowy o pracę oraz świadczy usługi prawnicze dla przedsiębiorstw na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych (zlecenia). W zawartych umowach określone jest wynagrodzenie za wykonane ww. czynności, odprowadzanie składek przez Zleceniodawcę od wynagrodzenia, odpowiedzialność Zleceniodawcy wobec osób trzecich za rezultat oraz wykonanie zleconych czynności, nieponoszenie ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością. Ponadto podatnik świadczy usługi pomocy prawnej jako pełnomocnik z urzędu ustanowionego przez Sąd i od tych czynności jest zobowiązany do rozliczenia podatku od towarów i usług.

Pytanie podatnika brzmi: Czy zawarcie umowy zlecenia, której przedmiotem jest świadczenie obsługi prawnej przedsiębiorstwa przy zastrzeżeniu, że zlecający ponosi odpowiedzialność wobec osób trzecich za czynności zleceniobiorcy wykonane w ramach zawartej umowy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Czy po zgłoszeniu rejestracyjnym w zakresie podatku od towarów i usług, w celu jednorazowego odprowadzenia podatku VAT jako pełnomocnik z urzędu, a przed otrzymaniem wynagrodzenia z Sądu i przed złożeniem VAT-Z jest obowiązek wykazywania w deklaracji VAT-7 wynagrodzenia otrzymanego w ramach umów zlecenia?

Zdaniem podatnika: Ze wskazanymi podmiotami jest związana prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich (art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług). Czynności obsługi prawnej wykonywanej na podstawie umowy zlecenia, zgodnie z którą zlecający ponosi odpowiedzialność wobec osób trzecich za działania podjęte przez wykonującego zlecane czynności nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W związku z powyższym nie ma obowiązku wykazywania w deklaracji VAT-7 wynagrodzenia otrzymanego w ramach umów zlecenia. Dlatego po rozliczeniu się z podatku VAT od wynagrodzenia otrzymanego jako pełnomocnik z urzędu może wyrejestrować się jako podatnik VAT i złożyć VAT-Z.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Inowrocławiu w oparciu o wyżej przedstawiony przez podatnika stan faktyczny dokonuje interpretacji prawa podatkowego w przedmiocie postawionego przez podatnika pytania.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) podatnikami podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Przepis art. 15 ust. 2 ww. ustawy o VAT zawiera definicję działalności gospodarczej, która obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

Od ogólnej zasady przewidzianej w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT ustawodawca przewidział wyjątki określone w art. 15 ust. 3 ustawy. W świetle art. 15 ust. 3 pkt 3 powyższej ustawy "za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2 - 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich." Zakres czynności z tytułu których uzyskiwane przychody wymienione w art. 13 pkt 2 - 9 cyt. ustawy jest bardzo szeroki. Dokonując oceny tych czynności należy odwołać się do przepisów z innych dziedzin.

Ustawa o radcach prawnych w art. 6 ust. 1 i art. 7 stanowi, że zawód radcy prawnego polega na świadczeniu pomocy prawnej, którą w szczególności jest udzielenie porad i konsultacji prawnych, opinii prawnych, zastępstwo prawne i procesowe, wskazując jednocześnie, że przy wykonywaniu zawodu radca jest zobowiązany do zachowania staranności wynikającej z wiedzy prawniczej oraz zasad i etyki. Celem pomocy prawnej świadczonej przez radcę prawnego jest prawna ochrona interesów podmiotów, na których rzecz jest wykonywana (art. 2 ustawy), czemu służy wynikająca z art. 14 ustawy powinność samodzielnego prowadzenia sprawy przed wszystkimi organami orzekającymi, z dbałością o należyte wykorzystanie przewidzianych przez prawo środków. Powyższe przepisy kreują wzorzec należytego wykonania zobowiązania przez radcę prawnego, świadczącego pomoc prawną także na podstawie stosunku cywilnoprawnego, a jego naruszenie stanowi o niezachowaniu należytej staranności, będącej w myśl art. 472 k.c. przesłanką odpowiedzialności odszkodowawczej na podstawie art. 471 k.c.

W ocenie Naczelnika tut. organu, w przypadku świadczenia przez radców prawnych pomocy prawnej na rzecz podmiotów zlecających usługę prawną, nie można mówić, że zleceniodawca bierze na siebie odpowiedzialność za czynności radcy prawnego. Radca prawny świadcząc pomoc prawną nie przestaje być podmiotem podlegającym rygorowi wykonywanego zawodu, co oznacza, iż nadal podlega on obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy wykonywaniu tego zawodu, a także, że podlega on odpowiedzialności dyscyplinarnej za postępowanie sprzeczne z prawem, z zasadami etyki lub godności zawodu bądź za naruszenie swoich obowiązków zawodowych.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że Pani w zakresie usług pomocy prawnej jest samodzielna w działaniach i czynności wykonywane przez Panią na podstawie umów cywilnoprawnych nie korzystają z wyłączenia z zakresu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, gdyż nie jest spełniony jeden z warunków określonych w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy odnośnie odpowiedzialności zlecającego wykonanie czynności za ich wykonanie przez zleceniobiorcę. Tym samym czynności te podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Natomiast z tytułu usług świadczenia pomocy prawnej jako radcy prawnego ustanowionego przez Sąd pełnomocnikiem z urzędu rozlicza się Pani z podatku od towarów i usług. Obowiązek podatkowy dla tych usług powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty co ma odzwierciedlenie w treści § 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 z późn. zm.)w brzmieniu obowiązującym od 1 czerwca 2005 r. (wprowadzonym rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, ogłoszonym w Dz. U. Nr 97, poz. 797). Zgodnie z powołanym przepisem, w przypadku świadczenia usług na rzecz sądów powszechnych, administracyjnych, wojskowych lub prokuratury przez osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, którym sądy te lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zleciły wykonanie określonych czynności związanych z postępowaniem sądowym lub przygotowawczym, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty.

Reasumując, świadczone przez Panią usługi w zakresie pomocy prawnej zarówno w zakresie umów cywilnoprawnych jak i z urzędu będą opodatkowane podatkiem od towarów i usług. W związku z powyższym podatnik wykazuje ww. świadczenia w deklaracji dla podatku od towarów i usług.

Interpretacja stosownie do art. 14b § 1 i 2 ustawy - Ordynacja podatkowa nie jest wiążąca dla podatnika. Jeżeli jednak zastosuje się Podatnik do powyższej interpretacji organ podatkowy nie może wydać decyzji określającej lub ustalającej zobowiązanie podatkowe bez zmiany lub uchylenia powyższego postanowienia, jeżeli taka decyzja byłaby niezgodna z interpretacją zawartą w tym postanowieniu. Powyższa interpretacja wiąże natomiast organ podatkowy i organy kontroli skarbowej - do czasu jej zmiany lub uchylenia w drodze decyzji, w trybie art. 14b § 5 ustawy - Ordynacja podatkowa.

Na podstawie art. 14a § 4 w związku z art. 236 § 1 i 2 ustawy - Ordynacja podatkowa na niniejsze postanowienie zawierające interpretację służy zażalenie wniesione do Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy za pośrednictwem Naczelnika Urzędu Skarbowego w Inowrocławiu w terminie 7 dni od daty doręczenia postanowienia.