WP/415-47/07 - Konsekwencje podatkowe cesji praw wynikających z umowy z deweloperem na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na podstawie art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) po rozpatrzeniu wniosku Podatnika z dnia 23 lutego 2007 r. - uzupełnionego w dniu 12 marca 2007 r. o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego dot. opodatkowania kwoty uzyskanej z cesji wierzytelności własnej

Podatnik pismem z dnia 23 lutego 2007 r. - uzupełnionym w dniu 12 marca 2007 r. wystąpił do Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Gdańsku z wnioskiem o udzielenie w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego oraz załączonych dokumentów wynika, że Podatnik zawarł w dniu 7 marca 2006 r. umowę Nr 05/D/2006 przyrzeczenia sprzedaży lokalu mieszkalnego ze Spółką. W dniu 7 września 2006 r. Pan (cedent) umową przelewu praw wynikających z umowy przyrzeczenia sprzedaży lokalu mieszkalnego przeniósł na rzecz Cesjonariuszy - Pani... oraz Pana... (Cesjonariuszy) swoją wierzytelność w stosunku do firmy developerskiej z tytułu zapłaty ceny sprzedaży lokalu na łączną kwotę 121.416,00 zł. oraz wszystkich praw wynikających z wymienionej umowy. Cesjonariusze przyjęli przelew wierzytelności oraz wszystkie prawa zgodnie z umową przyrzeczenia sprzedaży lokalu mieszkalnego. Ponadto w dniu 7 września 2006 r. Cesjonariusze dokonali wpłaty na rzecz Cedenta w wysokości 121.416,00 zł. jako całkowitą zapłatę za przeniesienie praw ww. umowy.

W złożonym wniosku zapytanie dotyczy podatkowych konsekwencji zbycia wierzytelności u jej zbywcy.

Podatnik uważa, że dochód ze zbycia praw wynikających z umowy zawartej z developerem należy rozliczyć w myśl art. 18 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.). Jednakże w opisanej sytuacji nie występuje dochód do opodatkowania (przychód = kosztom uzyskania przychodu).

Instytucja prawna zmiany wierzyciela została określona w art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 509 § 1 cyt. wyżej ustawy wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Przeniesienie to w prawie cywilnym jest określane jako przelew wierzytelności (cesja). Jeżeli wierzytelność jest stwierdzona pismem, przelew wierzytelności powinien być dokonany też w formie pisemnej. W wyniku przeniesienia (przelewu, cesji) wierzytelność wygasa u dotychczasowego wierzyciela (cedenta) stosunek zobowiązaniowy z dłużnikiem, powstają natomiast nowe stosunki zobowiązaniowe w rozumieniu cywilnoprawnym pomiędzy nabywcą wierzytelności (cesjonariuszem) a dłużnikiem oraz pomiędzy zbywcą a nabywcą wierzytelności, jeżeli przeniesienie wierzytelności jest odpłatne. Na gruncie przepisów podatkowych transakcja odpłatnego zbycia wierzytelności jest zdarzeniem wywołującym określone skutki podatkowe.

Stosownie do treści art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Artykuł 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Artykuł 11 ust. 1 cyt. ustawy stanowi natomiast, iż przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w r. kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.

Zawarte w cyt. wyżej art. 18 wyliczenie praw majątkowych ma charakter otwarty, o czym świadczy użyte przez ustawodawcę sformułowanie "w szczególności". Jednocześnie treść tego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zarówno przychody z wykonania (wykorzystania) tych praw jak również z ich sprzedaży lub zamiany.

Przepisy prawa podatkowego oraz prawa cywilnego nie definiują pojęcia prawa majątkowego. Podobnie brak również definicji majątku.

Przez "prawa" należy rozumieć tutaj prawa podmiotowe. Mogą one występować w trzech postaciach: roszczeń, uprawnień kształtujących i zarzutów. Jednym z podziałów praw podmiotowych, jaki jest dokonywany w doktrynie, jest podział na prawa majątkowe i prawa niemajątkowe. Podstawą dokonania tego podziału jest interes, jaki one realizują. Prawa majątkowe związane są bowiem z interesem ekonomicznym danego podmiotu. W doktrynie wyróżnia się różne rodzaje praw majątkowych:

Zatem otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze w związku z dokonaną cesją wierzytelności stanowią przychód w rozumieniu art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponieważ przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewidują szczególnych zasad określania dochodu z praw majątkowych, w tym zakresie mają zastosowanie ogólne reguły zawarte w art. 9 ust. 2 ww. ustawy, który stanowi, iż dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w r. podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są natomiast - stosownie do treści art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

W świetle wyżej przytoczonych przepisów kwoty uzyskane z tytułu cesji wierzytelności stanowią dochód z tytułu sprzedaży praw majątkowych, który podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Dochód uzyskany z tego źródła podlega kumulacji z dochodami z innych źródeł, uzyskanymi w ciągu r. podatkowego.

W związku z brakiem przepisów, które w sposób szczególny regulowałyby pobór podatku od dochodów z tytułu cesji wierzytelności - podatek powinien być uiszczony w ramach rocznego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych do dnia 30 kwietnia r. następującego po r. podatkowym, w którym uzyskano dochód z tytułu tej cesji.

W opisanym stanie faktycznym sprawy przedstawionej przez Podatnika w myśl obowiązujących przepisów dochód nie wystąpił, gdyż suma uzyskanego przychodu z tyt. cesji wierzytelności praw wynikających z umowy przyrzeczenia sprzedaży lokalu mieszkalnego równoważy się z poniesionym kosztem wniesionego wkładu na zakup lokalu mieszkalnego.

Zatem przedstawione stanowisko we wniosku jest prawidłowe.