USIV-436/5/2005 - Pożyczka udzielona osobie nieprowadzącej działalności gospodarczej przez spółkę świadczącą usługi finansowe

Pytanie podatnika

Czy pożyczkobiorca jest zobowiązany do opłacenia podatku od czynności cywilnoprawnej w związku zawartą umową pożyczki udzielonej osobie fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej?

Wnioskiem z dnia 6 września 2005 r. (wpływ do Urzędu Skarbowego 8 września 2005 r.), Spółka zwróciła się z prośbą o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu stosowania przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) oraz przepisów ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 399 z późn. zm.) w odniesieniu do zawartej umowy pożyczki pomiędzy spółką a osobą fizyczną nie prowadzącą działalności gospodarczej.

Stan faktyczny przedstawiony przez wnioskodawcę jest następujący:

Spółka zamierza udzielić pożyczki osobie fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej na podstawie umowy cywilnoprawnej. Pożyczkobiorca zobowiązuje się do zwrotu pożyczonej kwoty w terminie do 31 grudnia 2006 r.

Pożyczkodawca w zakresie prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej nie świadczy usług finansowych polegających na udzielaniu pożyczek, czynność ma charakter jednorazowy.

Spółka formułuje zapytanie, czy pożyczkobiorca jest zobowiązany do opłacenia podatku od czynności cywilnoprawnych oraz czy czynność udzielenia pożyczki jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem spółki w powyższej sytuacji pożyczkobiorca powinien odprowadzić od zawartej umowy podatek od czynności cywilnoprawnej w wysokości 2 %. Natomiast w zakresie podatku od towarów i usług, czynność ta korzysta ze zwolnienia z opodatkowania.

W myśl art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.- Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), stosownie do swojej właściwości naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego lub wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa na pisemny wniosek podatnika, płatnika, inkasenta mają obowiązek udzielić interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym.

Udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, o której mowa w § 1, następuje w drodze postanowienia, na które przysługuję zażalenie- art. 14a § 4 Ordynacji podatkowej.

Niniejszym postanowieniem Naczelnik Urzędu Skarbowego w Piotrkowie Tryb. udziela interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego odnośnie opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych umowy pożyczki przez spółkę, natomiast sprawa opodatkowania podatkiem od towarów i usług zawarta jest w postanowieniu Nr U.S.III/406/54/05 z dnia 20 października 2005 r.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Piotrkowie Tryb. stwierdza, że pożyczka jest umową cywilnoprawną określoną w art. 720 i nast. Kodeksu cywilnego Jak wynika ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku, Spółka zamierza udzielić jednorazowej pożyczki osobie fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej. Każdy podmiot, w tym również prowadzący działalność gospodarczą jest uprawniony do korzystania z tej instytucji prawa cywilnego, w ramach wyrażonej w Kodeksie cywilnym zasady swobody zawierania umów. Do zawierania tego rodzaju umów nie jest niezbędnym posiadanie w umowie spółki zapisów, że spółka jest uprawniona do zawierania tego rodzaju umów cywilnoprawnych.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Piotrkowie Tryb., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 6 września 2005 r. stwierdza, iż stanowisko wnioskodawcy w przedstawionym stanie faktycznym nie jest słuszne.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, umowa pożyczki stanowi przedmiot opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Natomiast zgodnie z treścią przepisu art. 2 pkt 4 ustawy, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z niego zwolniona, z wyjątkiem umów sprzedaży i zamiany zwolnionych z podatku od towarów i usług, których przedmiotem są nieruchomości lub ich części albo prawo użytkowania wieczystego

Oznacza to, że nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych, czynności cywilnoprawne, wymienione w art. 1 ustawy, jeżeli dokonanie tej czynności rodzi obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług. Nie jest istotne, czy w wyniku zawarcia przedmiotowej umowy, obowiązek podatkowy przekształcił się w zobowiązanie podatkowe lub czy dana czynność będzie zwolniona przedmiotowo lub podmiotowo z podatku od towarów i usług. Przepis ten uzależnia zatem opodatkowanie (bądź nie) podatkiem od czynności cywilnoprawnych od wystąpienia określonej sytuacji w podatku od towarów i usług.

Z postanowienia Naczelnika Urzędu Skarbowego w Piotrkowie Tryb. Nr U.S.III/406/54/05 z dnia 20 października 2005 r. Nr systemowy 1017_POS_89_101_124, o którym mowa wyżej wynika, iż udzielenie przez podatnika podatku od towarów i usług pożyczek spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług świadczenie usług, niezależnie od częstotliwości oraz celu ich udzielenia. Po stronie wnioskującej Spółki następuje element świadczenia, niebędący dostawą towarów.

Udzielenie pożyczki pieniężnej zaliczane jest do grupy usług pośrednictwa finansowego, sklasyfikowanego w sekcji J dział 65 Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku Nr 4 do ustawy. W poz. 3 załącznika Nr 4 do ustawy, wymienione zostały usługi pośrednictwa finansowego, sklasyfikowane według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług do sekcji J ex (65-67) z wyłączeniami.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczyć do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym.

Jeżeli zatem Spółka udzielając pożyczek, wykonuje działalność usługową określoną w PKWiU w grupowaniu 65.22.10-00.90 "usługi udzielania pożyczek, świadczone poza systemem bankowym", a tego rodzaju działalność gospodarcza mieści się w definicji działalności gospodarczej zamieszczonej w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, to udzielenie tego rodzaju pożyczek podlega regulacjom zawartym w ustawie o podatku od towarów i usług, z tym że usługi te korzystają ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1.

W przypadku zatem udzielenia przez Spółkę oprocentowanej pożyczki pieniężnej osobie fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej, tj. świadczenie usług pośrednictwa finansowego, usługi te są zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Zatem świadczenie usług pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług, pod warunkiem, że przy świadczeniu tych usług przewidziano formę odpłatności, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, z tym że ustawa przewiduje przedmiotowe zwolnienie z opodatkowania tego rodzaju czynności.

Mając powyższe na względzie, stwierdzić należy, że przedmiotowa umowa pożyczki nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych

- na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy od podatku od czynności cywilnoprawnych, nie wystąpi obowiązek zapłaty podatku powołanej ustawy od udzielonej pożyczki, gdyż jedna ze stron - pożyczkodawca, jest podatnikiem podatku od towarów i usług, a świadczenie w zakresie usług pośrednictwa finansowego objęte jest zwolnieniem od podatku od towarów i usług.

Powyższa interpretacja w zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Spółkę we wniosku oraz stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania niniejszego postanowienia.

Interpretacja traci moc z chwilą zmiany przepisów jej dotyczących.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Piotrkowie Tryb. informuje, że stosownie do art. 14b § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej, interpretacja, o której mowa w art. 14a § 1, nie jest wiążąca dla podatnika, płatnika lub inkasenta.

Jeżeli jednak podatnik, płatnik lub inkasent zastosowali się do tej interpretacji, organ podatkowy nie może wydać decyzji określającej lub ustalającej ich zobowiązanie podatkowe bez zmiany albo uchylenia postanowienia o którym mowa w art. 14a § 4, jeżeli taka decyzja byłaby niezgodna z interpretacją zawartą w tym postanowieniu.

Interpretacja o której mowa w art. 14 § 1 jest wiążąca dla organów podatkowych i organów kontroli skarbowej właściwych dla wnioskodawcy i może zostać zmieniona albo uchylona w drodze decyzji, w trybie określonym w § 5.