US72/ROP3/423-217/GB/04 - Zarachowanie kosztów akwizycji dla celów rachunkowych a koszty uzyskania przychodów w działalności ubezpieczeniowej

Pytanie podatnika

Czy cała kwota prowizji akwizycyjnej ponoszonej przez towarzystwo ubezpieczeniowe może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów w momencie jej zarachowania dla celów rachunkowych?

Działając w trybie art. 14a § 1 ustawy z dn.29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.), w odpowiedzi na zapytanie Spółki z dn. 28 czerwca 2004 r. Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie informuje:

Towarzystwo XXX ponosi koszty akwizycji, których głównym elementem są koszty prowizji pośredników ubezpieczeniowych. Są one ewidencjonowane w trakcie miesiąca na podstawie rachunków/faktur, w zależności od zainkasowanej składki.

W okresach miesięcznych koszty prowizji obliczane są w oparciu o zaewidencjonowany przypis składki. Różnica pomiędzy kosztami prowizji ustalonymi na bazie przypisu, a inkasa zostaje ujęta na koncie rozliczeń międzyokresowych biernych w korespondencji z kontem "koszty akwizycji".

Z punktu widzenia księgowego, koszty akwizycji zawierają w sobie kwotę rozliczeń międzyokresowych biernych z tytułu prowizji za pośrednictwo, przy czym tak ustalone koszty dotyczą również przyszłych okresów sprawozdawczych. Są one ujmowane odrębnie jako aktyw z tytułu odroczonych kosztów akwizycji, który podlega zmniejszeniu stopniowo wraz z upływem czasu, współmiernie do zmian rezerwy składki.

Zdaniem podatnika istota kosztów prowizji agencyjnych wskazuje na bezpośredni związek z należnymi przychodami z prowadzonej przez ubezpieczycieli działalności ubezpieczeniowej.

Ponadto cała kwota zarachowanej memoriałowo prowizji akwizycyjnej spełnia warunki zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów sformułowane w art. 15 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w tym również kwota ujęta jako bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, gdyż koszt jest potrącany w roku, w którym została zarachowana składka.

Jest on również znany co do rodzaju i kwoty, gdyż umowy z klientami określają jednoznacznie podstawę naliczania prowizji, zaś umowy z pośrednikami zawierają precyzyjne wskaźniki cyfrowe. W związku z powyższym prowizyjne koszty akwizycji oraz zmianę aktywowanych kosztów akwizycji należy ujmować w podstawie opodatkowania na zasadach identycznych jak w rachunku wyników dla celów rachunkowych.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dn. 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

W myśl art. 15 ust. 4 powołanej wyżej ustawy koszty uzyskania przychodów są potrącalne tylko w tym roku podatkowym, którego dotyczą, tj. są potrącalne także koszty uzyskania poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy, lecz dotyczące przychodów roku podatkowego oraz określone co do rodzaju i kwoty koszty uzyskania, które zostały zarachowane, chociaż ich jeszcze nie poniesiono, jeżeli odnoszą się do przychodów danego roku podatkowego, chyba że ich zarachowanie nie było możliwe; w tym przypadku są one potrącalne w roku, w którym zostały poniesione. W momencie zawarcia umowy ubezpieczenia i wystawienia polisy (rachunku) składka przypisana, zdefiniowana w rozporządzeniu Min. Fin. z dn.10 grudnia 2001 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości zakładów ubezpieczeń (Dz. U. Nr 149, poz. 1671), staje się przychodem należnym, w rozumieniu art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Działając zgodnie z zasadami rachunkowości Spółka ujmuje w rachunku wyników po stronie kosztów naliczoną memoriałowo prowizję należną pośrednikom.

Jak stwierdzono w zapytaniu jest ona określona w umowie z klientem, a jej dokładne wyliczenie opiera się na konkretnych zapisach w umowie z pośrednikiem (wskaźnik procentowy).

W ocenie organu podatkowego koszty akwizycji-prowizji pośredników ubezpieczeniowych pozostają w związku z przychodami podatkowymi, co wypełnia dyspozycję zaliczenia ich do kosztów uzyskania przychodów zawartą w przytoczonym wyżej art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym.

Ponieważ koszty te są określone co do rodzaju i kwoty (umowy z klientami określają jednoznacznie podstawę naliczania prowizji, a z pośrednikami precyzyjne wskaźniki cyfrowe) i zostały zarachowane zgodnie z przepisami o rachunkowości, spełniają także przesłanki art. 15 ust. 4 zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów w roku ich zarachowanie w ujęciu księgowym.

Tym samym Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie potwierdza stanowisko Spółki, iż prowizyjne koszty akwizycji ujmuje się dla celów podatkowych na takich samych zasadach jak dla celów rachunkowych.