US33/NL/LF/II/415-40/2004 - Opodatkowanie dochodu uzyskanego w związku z umorzeniem udziałów i wypłaty z tego tytułu wynagrodzenia wspólnikom

Pytanie podatnika

Czy w przypadku umorzenia udziałów i wypłaty z tego tytułu wynagrodzenia wspólnikom, powstaje dochód dla wspólników, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że dnia 31 stycznia 2003 r. została zawiązana na czas nieograniczony Spółka X Sp. z o.o., która powstała w wyniku podziału przez wydzielenie wskutek przeniesienia części majątku Spółki Y Sp. z o.o. na Spółkę X Sp. z o.o. w trybie art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych. Wydzielenie zostało zrealizowane wskutek przeniesienia na Spółkę X zorganizowanej części przedsiębiorstwa Spółki Y według definicji zorganizowanej części przedsiębiorstwa wynikającej z art. 5a pkt 4 ustawy o PIT oraz art. 4a pkt 4 ustawy o CIT. Na zorganizowaną część przedsiębiorstwa wydzieloną w Spółce Y składały się m.in. majątek trwały i obrotowy, zobowiązania i prawa oraz personel związany z dotychczasową działalnością handlowo-usługowo-serwisową Spółki Y. W kontynuującej działalność Spółce Y pozostała również zorganizowana część przedsiębiorstwa, która mieści się w definicji tego pojęcia wynikającej z wymienionych powyżej przepisów. Zorganizowaną część przedsiębiorstwa pozostałą po podziale w Spółce Y stanowiły m.in. majątek trwały i obrotowy, zobowiązania i prawa oraz personel związany z dotychczasową działalnością wynajmu powierzchni, nie przenoszoną do Spółki X i kontynuowaną w Spółce Y.

Spółka X zamierza na podstawie art. 199 Kodeksu spółek handlowych i w trybie określonym w art. 263 i 264 KSH dokonać umorzenia udziałów przez obniżenie kapitału zakładowego.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się m.in. dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, których podstawą uzyskania są udziały w spółce mającej osobowość prawną.

W myśl art. 24 ust. 5 w/w ustawy o podatku dochodowym dochodem z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także dochód z umorzenia udziałów.

Na podstawie art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 202, poz. 1956) od uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dochodów (przychodów) z dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52.

Natomiast w myśl ust. 6 i 7 powyższego artykułu zryczałtowany podatek pobiera się bez pomniejszenia przychodu o koszty uzyskania, a uzyskanych dochodów (przychodów) nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27.

Zgodnie z art. 41 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym w brzmieniu nadanym w/w ustawą płatnicy są obowiązani pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułu m.in. określonych w art. 30a ust. 1.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 50 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane z umorzenia udziałów lub akcji w spółce mającej osobowość prawną w tym także z odpłatnym zbyciem udziałów (akcji) na rzecz spółki w celu ich umorzenia - w części stanowiącej koszt nabycia, z zastrzeżeniem ust. 17 i 18, a jeżeli nabycie nastąpiło w drodze spadku lub darowizny - do wysokości z dnia nabycia spadku lub darowizny.

Zgodnie z art. 21 ust. 17 zwolnienie powyższe nie ma zastosowania do przychodów otrzymanych w związku z umorzeniem udziałów lub akcji w spółkach mających osobowość prawną objętych za przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część. Natomiast w myśl w/w ust. 18 koszt nabycia określa się zgodnie z art. 22 ust. 1f pkt 1, jeżeli objęcie umorzonych udziałów (akcji) nastąpiło w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część.

Na podstawie art. 22 ust. 1f pkt 1 ustawy w przypadku odpłatnego zbycia udziałów (akcji) w spółce albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny, na dzień zbycia tych udziałów (akcji) albo wkładów, koszt uzyskania przychodu ustala się w wysokości nominalnej wartości objętych udziałów (akcji) albo wkładów z dnia ich nabycia - jeżeli te udziały (akcje) albo wkłady zostały objęte w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część.

W myśl art. 24 ust. 5c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dochodem z umorzenia udziałów (akcji) objętych w zamian za przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część jest nadwyżka wynagrodzenia otrzymanego w związku z umorzeniem nad wartością tego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, wynikającej z ksiąg przedsiębiorstwa określoną na dzień objęcia tych udziałów (akcji), nie wyższą jednak niż ich wartość nominalna z dnia objęcia.

W związku z powyższym w zależności od sposobu nabywania lub objęcia udziałów w Spółce Y. do ustalenia dochodu stanowiącego podstawę naliczania zryczałtowanego podatku dochodowego należy zastosować stosowne wyłączenie przychodu z opodatkowania.