US-VIII/443-8/06 - Kwalifikacja podatkowa różnicy między wartością wierzytelności a kwotą umorzonego zobowiązania

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 15 maja 2006 r. Urząd Skarbowy w Szczytnie US-VIII/443-8/06 Kwalifikacja podatkowa różnicy między wartością wierzytelności a kwotą umorzonego zobowiązania

Pytanie podatnika

Czy Spółka powinna uznać 5% różnicy między wartością wierzytelności a kwota umorzonego zobowiązania jako przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem VAT?

Na podstawie art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (jedn. tekst Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), Naczelnik Urzędu Skarbowego w Szczytnie uznaje stanowisko podatnika wyrażone we wniosku datowanym na dzień 13.02.2006 r. (data wpływu do tut. organu 13.02.2006 r.), uzupełnionym pismem z dnia 25.04.2006 roku (data wpływu 27.04.2006 roku), za nieprawidłowe.

W dniu 13.02.2006 roku do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Szczytnie wpłynęło pismo Wnioskodawcy z dnia 13.02.2006 roku o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w kwestii opodatkowania podatkiem VAT kwoty różnicy pomiędzy wartością nabytych wierzytelności a kwotą ich zakupu.

Wniosek ten został uzupełniony pismem z dnia 25.04.2006 roku (data wpływu 27.04.2006 roku).

Stan faktyczny

Spółka (Wnioskodawca) zawarła z jednym z kontrahentów, który nie dotrzymuje terminów płatności, umowę o przelew wierzytelności (jak wskazuje Spółka). Kontrahent zrezygnował na rzecz Spółki, we wskazanej umowie, z pięciu procent wartości przedmiotowych wierzytelności. Zgodnie z załączoną do wniosku umową, wraz ze spłatą przedmiotowych wierzytelności przez dłużników kontrahenta, Spółka będzie umarzać odpowiednią część wierzytelności Spółki wobec kontrahenta, pomniejszając ją o 5%.

Stanowisko Wnioskodawcy

Spółka uważa, iż powinna "uznać pięć procent umorzonej należności jako przychód podatkowy i nie powinna odprowadzać należnego podatku VAT w momencie wpływu wszystkich należności na rachunek bankowy Spółki. Do tego momentu Spółka uważa umorzoną należność za przychód niepodatkowy".

Po przeanalizowaniu sprawy, Naczelnik Urzędu Skarbowego w Szczytnie stwierdza, co następuje.

Wierzytelność jest prawem jednego podmiotu do żądania od drugiego podmiotu pewnego zachowania się, zwanego świadczeniem (wyrażalnym pieniężnie). Wierzytelność jest prawem majątkowym, będącym przedmiotem obrotu gospodarczego. Przeniesienie praw do wierzytelności, jako niematerialnych praw majątkowych co do zasady, stanowi świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.). Stosownie do zapisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, o której mowa powyżej rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1). Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również m.in. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę w jakiej dokonano czynności prawnej. Rozpatrując kwestię przedstawioną we wniosku dotyczącą nabycia wierzytelności własnej, przy założeniu, iż pod pojęciem wierzytelności własnych należy rozumieć wierzytelności, powstałe u podatnika w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, będące przychodem należnym, o którym mowa w art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz w art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, to sprzedaż takich wierzytelności nie jest uważana za czynność wymienioną w art. 5 ust. 1 ustawy VAT podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wierzytelność własna będąca prawem majątkowym w rozumieniu przepisów prawa cywilnego, nie jest towarem zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy o podatku VAT, w związku z czym sprzedaż wierzytelności nie jest dostawą towaru. Wyżej wymieniona sprzedaż nie stanowi również odpłatnego świadczenia usług. Wobec powyższego zbycie wierzytelności własnej, powstałej na skutek świadczenia usług lub sprzedaży towarów - jako związane z wykonywaniem prawa własności nie jest uważane za działalność gospodarczą, a w związku z tym nie podlega podatkowi od towarów i usług oraz nie korzysta ze zwolnienia od tego podatku. Tym samym umowa przelewu własnej wierzytelności (po stronie cedenta) nie może być uznana, ani za dostawę towarów (wierzytelność nie jest bowiem towarem w rozumieniu ustawy), ani za świadczenie usług. Przy zawieraniu umowy przelewu wierzytelności własnej nie występuje bowiem żadne świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej. W rezultacie cesja taka nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ze stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę wynika jednak, iż sam nabywa takie wierzytelności od zbywców, u których one powstały. Wnioskodawca nabywa wskazane wierzytelności w celu ich windykacji, z przejęciem pełnych praw do tych wierzytelności, jednakże nie przejmuje na siebie ryzyka niewypłacalności dłużnika i w sytuacji, gdy nie jest możliwe ściągnięcie wierzytelności ryzyko to ponosi zbywca. Umowa cesji wierzytelności zawierana jest na podstawie art. 509 ustawy Kodeks cywilny z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm). Przepis ten umożliwia wierzycielowi przeniesienie wierzytelności na osobę trzecią. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Natomiast w przypadku zawarcia umowy przelewu powierniczego, cedent (dotychczasowy wierzyciel) przenosi na cesjonariusza (osobę trzecią) wierzytelność, w celu jej ściągnięcia od dłużnika lub w celu dalszej odsprzedaży, przy jednoczesnym wydaniu cedentowi świadczenia pomniejszonego o wynagrodzenie przysługujące cesjonariuszowi. Zatem cesjonariusz może w ramach zawartej umowy, ściągnąć dług lub odsprzedać wierzytelność. W praktyce obrotu wierzytelnościami ukształtowane zostały trzy podstawowe formy przelewu wierzytelności (cesji).

Można wyróżnić:

1. cesję powierniczą, której istota sprowadza się do czasowego przejęcia (nabycia) wierzytelności od właściciela w celu odzyskania należności,

2. cesję warunkową polegającą na tym, że wierzyciel pierwotny przelewa na wierzyciela wtórnego należność w celu jej realizacji, uzyskując w zamian warunkowe zobowiązanie przejmującego (wierzyciela wtórnego), że ten przekaże na rzecz wierzyciela pierwotnego określoną w umowie równowartość należności ze zrealizowanej części wierzytelności,

3. cesję bezwarunkową, która polega na tym, że wierzyciel pierwotny (cedent) przelewa należność za określoną w umowie równowartość na wierzyciela wtórnego (cesjonariusza) w celu jej realizacji; cesjonariusz przejmuje jednocześnie ryzyko niewypłacalności dłużnika.

W stanie faktycznym opisanym w przedmiotowym wniosku mamy więc do czynienia z cesją warunkową.

W przypadku cesji warunkowej mamy do czynienia z dwoma rodzajami świadczeń: z jednej strony ze świadczeniem usługi Cedenta na rzecz Cesjonariusza w postaci warunkowego zbycia wierzytelności, które nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (zgodnie z uwagami przedstawionymi wyżej) oraz świadczeniem usługi Cesjonariusza wobec Cedenta zmierzającego do windykacji należności (prowizja Cesjonariusza). Wykonywana przez Cesjonariusza usługa stanowi usługę pośrednictwa finansowego. Usługi pośrednictwa finansowego co do zasady korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy VAT (Sekcja J ex 65-67). Oznaczenie ex uprawnia do stosowania zwolnień w zakresie ściśle określonym w ustawie, z wyłączaniem usług wymienionych w punktach od 1-9 tejże pozycji 3. W katalogu usług, w odniesieniu do których nie stosuje się zwolnienia od podatku wymieniono między innymi usługi ściągania długów oraz faktoringu. W związku z tym Wnioskodawca wykonuje usługę, która podlegać będzie, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, opodatkowaniu stawką podstawową, tj. 22%. W zamian za otrzymaną usługę klient jest winny płatność, której wysokość odpowiada różnicy pomiędzy wartością nominalną wierzytelności cedowanej a kwotą jaką zapłacił mu cesjonariusz za jego wierzytelności. Obowiązek podatkowy z tego tytułu powstaje w momencie, gdy Cesjonariusz, w tym przypadku Wnioskodawca, zwolni, na zasadach określonych w umowie, swojego klienta od wykonania zobowiązania odnoszącego się do windykacji wierzytelności.

W związku z powyższym postanowiono jak w sentencji.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl